Επωνύμως…

Πριν από 15-20 χρόνια, αν έψαχνες για εργασία ή αναζητούσες άτομα να εργαστούν στην επιχείρησή σου, ο προτιμητέος τρόπος ήταν είτε να ψάξεις τις αγγελίες στις εφημερίδες, ή να βάλεις μία αγγελία στις εφημερίδες. Τώρα, χρησιμοποιείς το LinkedIn, ή κάποια από τις δεκάδες εφαρμογές και online υπηρεσίες που υπάρχουν διαθέσιμες.

Οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν αλλάξει και το τοπίο όσον αφορά στην αναζήτηση εργασίας. Παράλληλα, όμως, έχουν αλλάξει και τις ίδιες τις θέσεις εργασίας. Και δεν είναι μόνο η ζήτηση για developers που είναι τόσο μεγάλη, ώστε οι αγγελίες που βάζουν οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις είναι η πλειοψηφία των αγγελιών που βλέπει κανείς στο LinkedIn ή σε οποιαδήποτε άλλη υπηρεσία.

Αυτό που παρατηρώ, είναι πως έχουν πλέον δημιουργηθεί μία σειρά από νέες ειδικότητες για τις οποίες υπάρχει ζήτηση. Και μία σειρά από επαγγέλματα, θα έλεγα. Οι influencers στα social media είναι το πιο προφανές θα έλεγα, αλλά πέραν από αυτό βλέπεις ότι υπάρχει ζήτηση για digital content managers, digital marketers ακόμη και storytellers. Επαγγέλματα που δεν ξέρεις καν πώς να τα μεταφράσεις στην ελληνική γλώσσα.

Θα πει κανείς ότι αυτό δεν είναι τόσο καινούριο και μάλλον θα έχει δίκιο. Ανέκαθεν, η εξέλιξη της τεχνολογίας είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων επαγγελμάτων και την κατάργηση άλλων. Απλά, αυτή τη φορά η ταχύτητα της αλλαγής είναι μεγαλύτερη από ποτέ.

Χαρακτηριστικά, δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν πως τα επαγγέλματα που θα έχουν τη μεγαλύτερη ζήτηση σε 10-15 χρόνια δεν έχουν ακόμη δημιουργηθεί. Και πολύ περισσότερο δεν υπάρχουν και σχετικά μαθήματα σε κάποιο εκπαιδευτικό ίδρυμα.

Πρακτικά, αυτό που θα δούμε να γίνεται, είναι πολλούς επαγγελματίες να αλλάζουν τον τρόπο εργασίας τους προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες που θα δημιουργούνται. Η εποχή που έκανες το ίδιο επάγγελμα μέχρι να πάρεις σύνταξη δείχνει να παρέρχεται.

Η αρχή γίνεται με τα επαγγέλματα που έχουν μεγαλύτερη σχέση με το μάρκετινγκ και την αξιοποίηση των social media, αλλά είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι οι αλλαγές θα επηρεάσουν και κλάδους που δεν φανταζόμαστε αυτή τη στιγμή. Για παράδειγμα, κάποιος που ξεκίνησε να εργάζεται ως οδηγός φορτηγού, σε 20 χρόνια από τώρα ίσως να μη μπορεί να βρει δουλειά, γιατί όλα τα οχήματα θα είναι αυτοκινούμενα. Όμως, θα έχουν δημιουργηθεί άλλες θέσεις εργασίας και διαφορετικά επαγγέλματα που θα χρειάζονται την εμπειρία και τις γνώσεις του Το κλειδί είναι η προσαρμογή και η συνεχής εκπαίδευση και ενημέρωση. Και όποιος δεν το συνειδητοποιήσει και δεν το πράξει, τότε μάλλον θα κληθεί να αντιμετωπίσει ιδιαίτερα δύσκολες καταστάσεις.

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Μερικές φορές, μια ματιά στα «Κοινωνικά» (το κάνω πότε-πότε, κοιτάζοντας και τις σχετικές νεκρολογίες, γιατί συχνά ανακαλύπτεις σ’ αυτές πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία, τόσο σε ελληνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο) μπορεί να σου ξαναφέρει στον νου ιστορίες που έχουν σκεπαστεί από τη σκόνη των χρόνων, αλλά -όταν έγιναν- είχαν παίξει κομβικό ρόλο στις εξελίξεις ενός κλάδου – προφανώς της τεχνολογίας, στην περίπτωσή μας. Διάβασα, λοιπόν, πως πριν από λίγες ημέρες πέθανε από λευχαιμία σε ηλικία 89 ετών ο Ross Perot – οι περισσότεροι δεν τον γνωρίζουν καν / ακόμα και οι συμπατριώτες του, οι Αμερικανοί τον θυμούνται περισσότερο ως «εκείνον τον ρομαντικό», που προσπάθησε να μπει «σφήνα» ανάμεσα στον Μπιλ Κλίντον και τον Τζορτζ Μπους τον πρεσβύτερο, διεκδικώντας την προεδρεία των ΗΠΑ, στα 90ς. Δεν τα κατάφερε, φυσικά, αλλά τουλάχιστον έκανε αισθητή την παρουσία του, με ένα ποσοστό της τάξεως του 18%.

Και λοιπόν; Τι άλλο έκανε; Μη βιάζεστε… Έχουμε ολόκληρη ιστορία να πούμε! Πριν αναμιχθεί με την πολιτική, ο Περό είχε κάνει το ίδιο (με πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο, βεβαίως) στο χώρο των επιχειρήσεων. Γιατί, όπως αποδείχθηκε εκ των πραγμάτων, όσο μπόι του έλειπε, τόσο μυαλό και τσαγανό είχε! Ξεκινώντας από το τμήμα πωλήσεων της τότε πανίσχυρης και «σίγουρης» ΙΒΜ, στα μέσα της δεκαετίας του ‘50, διέπρεψε μεν, αλλά κατάλαβε γρήγορα πως ο τράχηλός του δεν υποφέρει ζυγό κι έτσι έστησε τη δική του εταιρία Πληροφορικής. Αυτή ήταν η EDS (Electronic Data Systems), πρωτοπόρος σε υπηρεσίες δεδομένων ιδιαίτερα προς τις πανίσχυρες αμερικανικές ασφαλιστικές εταιρίες του κλάδου υγείας, την οποία πούλησε το 1984 στην General Motors έναντι 2,6 δις $ (!), κρατώντας μάλιστα κάποιες μετοχές, αλλά και μια θέση στο ΔΣ της εταιρίας [η EDS εξαγοράσθηκε, πολλά χρόνια αργότερα, το 2008, από την ΗΡ, αντί 13,2 δις $]. Μονίμως διαφωνών (όπως τόσοι και τόσοι ιδρυτές εταιριών που εξαγοράστηκαν μεν, αλλά εκείνοι ήξεραν καλύτερα πώς να διοικήσουν την πρώην εταιρία τους) έπειτα από δυο χρόνια, πήρε άλλα 700 εκ. $, παρέδωσε τις τελευταίες μετοχές του και αποχώρησε οριστικά.

Με παραφουσκωμένους τους τραπεζικούς του λογαριασμούς, εκεί γύρω στο 1986, είπε να κάνει κάποιες επενδύσεις. Είχε ακούσει πως κάποιος ενδιαφέρων τύπος, ονόματι Στιβ Τζομπς μόλις είχε χάσει τη θέση του, στην εταιρία που εκείνος (μαζί με τον Στιβ Βόζνιακ) είχε ιδρύσει δέκα χρόνια νωρίτερα. Τον έψαξε, τον βρήκε, τον αγάπησε και έβαλε 20 εκατ. $ στη NeXT, την καινούρια εταιρία, που μόλις είχε ξεκινήσει… Η έγκυρη βιογραφία του Τζομπς από τον  Walter Isaacson έχει ως τίτλο στο σχετικό κεφάλαιο «Διάσωση απ’ τον Perot» που διετέλεσε, μάλιστα, και μέλος του ΔΣ της NeXT ως το 1991, όταν άρχισε να ασχολείται σοβαρά με την πολιτική.

Παράλληλα, το 1988, ίδρυσε και την Perot Systems, μια εταιρία που εστίασε στον ταχύτατα αναπτυσσόμενο τότε κλάδο των ψηφιοποιημένων ιατρικών φακέλων ασθενών η οποία, παρά τα σκαμπανεβάσματά της ανάλογα με την εποχή, εξαγοράστηκε τελικά το 2009 από την Dell, τότε #2 κατασκευάστρια PC στον κόσμο, που ήθελε να διευρύνει τις δραστηριότητές της, αντί 400 εκ. δολαρίων...

Όταν, το ’96, προσπάθησε να διεκδικήσει για δεύτερη φορά την προεδρεία των ΗΠΑ, ο Τζομπς είχε αρχίσει πια να προετοιμάζει την επιστροφή του στην Apple, κάτι που τελικά έγινε πριν κλείσει ο χρόνος, με την εξαγορά της NeXT και την αξιοποίηση του λογισμικού της (του οποίου τη δημιουργία είχε ουσιαστικά χρηματοδοτήσει ο Περό) να χρησιμοποιείται πλέον ως βάση για το νέο λειτουργικό σύστημα της Apple. Φυσικά, όπως όλοι ξέρουμε, ο Τζομπς ξαναέγινε σύντομα ο CEO της εταιρίας -που, χάρη στις αστείρευτες και πρωτοποριακές ιδέες του, τα επόμενα χρόνια αναδιοργανώθηκε και μεγάλωσε ακόμα περισσότερο, ως τον γίγαντα που όλοι ξέρουμε σήμερα- και παρέμεινε ο ηγέτης της ως τον πρόωρο θάνατό του. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία…

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Η εποχή μας είναι μία εποχή ραγδαίων αλλαγών. Αλλά αυτό μάλλον το έχετε ξανακούσει. Και είναι γνωστό ότι αλλαγές πάντα είχαμε. Η διαφορά αυτή τη φορά, είναι η ταχύτητα με την οποία κάνουν την εμφάνιση τους αυτές οι αλλαγές. Και γι’ αυτό έχω επιλέξει να παρακολουθώ λίγο περισσότερο πως αξιοποιεί τις ψηφιακές τεχνολογίες η έφηβη κόρη μου και οι φίλες/οι της προσπαθώντας να καταλάβω τι θα δούμε σε μερικά χρόνια. Ας δούμε λοιπόν λίγο τι κάνουν οι νέοι.

Κατ’ αρχήν, το smartphone αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας τους. Αυτό το ξέρουμε. Αυτό που ενδεχομένως να μην έχουμε παρατηρήσει είναι πως οι βασικές εφαρμογές που χρησιμοποιούν δεν είναι το email και το Facebook αλλά το Instagram και ένα εκ των Viber και Whats App. Έτσι επικοινωνούν με όλους τους φίλους και γνωστούς τους.

Φωτογραφίες τραβάνε με το smartphone τους για να τις «ποστάρουν» στο Instagram και όχι για να έχουν αναμνήσεις από κάτι που έκαναν. Προτιμούν τα stories, γνωρίζοντας ότι μετά από μερικές ημέρες δεν θα μπορούν να τα ξαναδούν. Αλλά βασικά τους ενδιαφέρει εκείνη τη στιγμή να τους δουν και όχι αργότερα.

Δεν ασχολούνται τόσο με τον υπολογιστή, αν και έχουν, εκτός και αν ασχολούνται με παιχνίδια. Και παίζουν πολλά παιχνίδια και ασχολούνται γενικώς πολύ με τα video games. Μάθετε λίγο τι εστί Twitch και θα καταλάβετε τι εννοώ.

Οι αγορές τους ξεκινάνε online. Πριν μπουν σε ένα κατάστημα, έχουν δει online όλα τα προϊόντα που έχει και πάνε προετοιμασμένοι για την αγορά τους. Στο κατάστημα πάνε για την εμπειρία, αλλά δεν έχουν πρόβλημα να κάνουν και online την αγορά τους, αν τους βολεύει ή τους συμφέρει.

Παραγγελίες φαγητού γίνονται μόνο μέσω app. Η έννοια του τηλεφώνου δεν υπάρχει. Άλλωστε, γενικώς δεν υπάρχει για αυτή τη γενιά η έννοια του σταθερού τηλεφώνου, το οποίο τους φαίνεται απηρχαιωμένη τεχνολογία!

Θέλουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορη σύνδεση στο Διαδίκτυο, ενώ δεν βλέπουν τηλεόραση. Εννοώ linear τηλεόραση, καθώς διαφορετικά «λιώνουν» στο YouTube και το Netflix. Ακούνε μουσική από το Spotify και το Apple Music και οι ραδιοφωνικοί σταθμοί είναι κάτι που τους αρέσει μόνο όταν βρίσκονται στο αυτοκίνητο. Και τότε μόνο αν το αυτοκίνητο δεν έχει τη δυνατότητα για ασύρματη σύνδεση με το smartphone τους οπότε το συνδέουν και ακούνε την αγαπημένη τους μουσική.

Σε γενικές γραμμές, είναι ένας εντελώς νέος «κόσμος», μία γενιά που χρησιμοποιεί διαφορετικά τις ψηφιακές τεχνολογίες από ότι οι προηγούμενες. Πρακτικά, μιλάμε για δύο διαφορετικούς «κόσμους»: ο ένας είναι αυτός των «ψηφιακών μεταναστών» που πρόλαβαν την αναλογική εποχή, που άκουγαν μουσική από κασσέτες και Walkman και οι «ψηφιακοί ιθαγενείς» που είναι οι σημερινοί έφηβοι και 20άρηδες. Και το ερώτημα είναι κατά πόσον αυτοί οι δύο «κόσμοι» θα καταφέρουν να συνυπάρξουν -και για πόσο- τα επόμενα χρόνια…

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Τις είχαμε συμπεριλάβει από καιρό στις «καυτές» αγορές, για τα επόμενα χρόνια, αλλά -αν πιστέψουμε νεότερα στοιχεία και προβλέψεις, που είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες εβδομάδες- μάλλον είμαστε αναγκασμένοι να αναθεωρήσουμε προς τα πάνω. Προς τα πολύ πάνω!

Ο λόγος, για τις λύσεις Εικονικής και Επαυξημένης Πραγματικότητας (VR/AR) των οποίων οι παγκόσμιες πωλήσεις, σύμφωνα με έρευνα της IDC, θα εκτοξευτούν στα 160 δισ. δολάρια ως το 2023, την ώρα που οι προβλέψεις της αγοράς για φέτος φτάνουν στα (μόλις) 16,8 δισ… Μ’ άλλα λόγια, μέσα σε τέσσερα χρόνια, το μέγεθός της σχεδόν θα τετραπλασιαστεί, δίνοντας ετήσιο μέσο όρο ανάπτυξης 78,3% (για την πενταετία). Η σχετική έρευνα της αμερικανικής εταιρίας μπορεί να χαρακτηριστεί αντιπροσωπευτική, καθώς κάλυψε 8 γεωγραφικές περιοχές, 12 διαφορετικές βιομηχανίες, 26 case studies και 11 τεχνολογίες.

Γιατί αυτός ο κακός χαμός; Οι ερευνητές θεωρούν πως η τεράστια αύξηση των επενδύσεων τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, οφείλεται κυρίως στην ωρίμανση των σχετικών τεχνολογιών, αλλά ακόμα περισσότερο στην «ωρίμανση» των ίδιων των υποψήφιων χρηστών, που βλέπουν πως οι λύσεις VR/AR μπορούν να κάνουν τη διαφορά σε χρονίζοντα προβλήματά τους. Κι αν θέλετε να δείτε ποιοι κλάδοι είναι οι «μπροστάρηδες» αυτής της ανάπτυξης, οι προβλέψεις της IDC για την περίοδο 2019-2023 φέρνουν πρώτο τον χρηματοοικονομικό (με 133,9%) και δεύτερο τις υποδομές (122,8%), με τις κατασκευές και τον δημόσιο τομέα να ακολουθούν.

Όσο για τις χρήσεις αυτών των όχι και τόσο νέων πια τεχνολογιών (που, όμως, δεν έχουν και τόσο βάθος χρόνους στις πρακτικές εφαρμογές) πρώτη στην εικονική πραγματικότητα δείχνει να είναι η εκπαίδευση / επιμόρφωση, με τα συνεργατικά project, το design, τις πωλήσεις και πλήθος άλλους τομείς να ακολουθούν. Στην επαυξημένη πραγματικότητα τα πράγματα μοιάζουν πιο προχωρημένα, καθώς το AR αξιοποιείται πλέον σε hardware επόμενης γενιάς, λογισμικό και υπηρεσίες «προκειμένου να υπάρξουν ριζικές αλλαγές στις σημερινές επιχειρησιακές διαδικασίες και να αποκτήσουν νέες δυνατότητες στην καθημερινότητά τους οι εργαζόμενοι ‘πρώτης γραμμής’, οι οποίοι ζητούν ‘hands free’ τεχνολογίες».

Στις καθαρά εμπορικές χρήσεις, η μερίδα του λέοντος στις επενδύσεις προβλέπεται να κατευθυνθεί στις κάθε λογής μορφές εκπαίδευσης, στη συντήρηση βιομηχανικού εξοπλισμού και τη λιανική, για πρωτοποριακή παρουσίαση προϊόντων – όμως, τρεις και τέσσερις φορές περισσότερες (θα ξεπεράσουν τα 20 δις δολάρια, το 2023) θα είναι (πάντα κατά την IDC) οι επενδύσεις σε VR Gaming, VR video/feature viewing και AR gaming. Όπως αντιλαμβάνεστε, τα πράγματα δεν είναι παίξε-γέλασε, πια! έχουν σοβαρέψει πολύ και κάτι μου λέει πως μέσα στην επόμενη πενταετία τα games -της τεχνολογίας βοηθούσης- δεν θα έχουν πια καμία σχέση μ’ αυτά που ξέραμε ως τώρα…

Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε και τις επιστημονικές / εκπαιδευτικές δραστηριότητες επαυξημένης πραγματικότητας στο εργαστήριο αλλά και στο πεδίο, τις χρήσεις στον έλεγχο των δημόσιων υποδομών, αλλά και εκείνες στην ιατρική - anatomy diagnostic, ο αγγλικός τίτλος και μπορείτε εύκολα να φανταστείτε τι επανάσταση θα φέρουν στον χώρο της υγείας – ακόμα θυμάμαι την εντύπωση που μου είχε κάνει μια επίδειξη συσκευής Hololens από τη Microsoft, όπου οι γιατροί είχαν κυριολεκτικά μπροστά στα μάτια τους εκπληκτικές εικόνες από το εσωτερικό του ανθρώπινου σώματος. Κι αυτή ήταν συσκευή πρώτης γενιάς – η δεύτερης μπορεί να κάνει ακόμα πιο ξεχωριστή την εμπειρία και αποτελεσματικότερη τη διάδραση, με την ενσωμάτωση απτικών τεχνικών που μεγιστοποιούν την αίσθηση του (εκπαιδευόμενου, για να πάρουμε μια από τις δημοφιλέστερες εφαρμογές) χρήστη-χειρουργού.

Και ποιος βάζει τα περισσότερα σ’ αυτόν τον αγώνα δρόμου; σχεδόν μαντεύω την ερώτησή σας. Ε, ναι, εκείνος που φανταστήκατε! Η Κίνα προηγείται στις επενδύσεις, λοιπόν, με δεύτερες τις Ηνωμένες Πολιτείες – οι δυο τους καλύπτουν σχεδόν τα τρία τέταρτα της συνολικής δαπάνης, με τη Δυτική Ευρώπη (που, ως τώρα, περιοριζόταν σε ρόλο «φτωχού συγγενή») να χρειάζεται sprint (με ρυθμό πάνω από 100% - 101,1% για την ακρίβεια) τα επόμενα χρόνια, για να μπορέσει να πλησιάσει τους προπορευόμενους και να σώσει (κάπως) την παρτίδα. Θα τα καταφέρει; Για να δούμε – cross my fingers…    

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Την περασμένη εβδομάδα, η Κωτσόβολος παρουσίασε τα οικονομικά αποτελέσματα της για το οικονομικό έτος 2018/2019, σύμφωνα με τα οποία οι πωλήσεις έφθασαν στα επίπεδα-ρεκόρ των 520 εκατ. ευρώ. Η αλυσίδα δηλώνει ότι περίπου το 10% των πωλήσεων της προέρχεται από τα online κανάλια της, παρ’ όλα αυτά δηλώνει ότι προετοιμάζεται για την επόμενη φάση του ανταγωνισμού όπου το online θα είναι πολύ πιο σημαντικό και ακολουθεί μία πιο omnichannel προσέγγιση ώστε οι πελάτες της να έχουν την ίδια εμπειρία σε όλα τα κανάλια επικοινωνίας.

Τις ίδιες ημέρες, το Πλαίσιο ανακοίνωνε την είσοδο του στις λευκές οικιακές ηλεκτρικές συσκευές, οι οποίες θα είναι διαθέσιμες αρχικά σε 5 καταστήματα και στο www.plaisio.gr. Και παρ’ όλο που οι online πωλήσεις κυμαίνονται κάπου μεταξύ 11% και 15% και η συγκεκριμένη αλυσίδα κάνει λόγο για omnichannel προσέγγιση και μεγαλύτερη έμφαση στο online.

Αντίστοιχα, το Public μπορεί και αυτό να κινείται σε ανάλογα επίπεδα όσον αφορά το μερίδιο των online πωλήσεων, αλλά και η συγκεκριμένη αλυσίδα υποστηρίζει ότι επιδιώκει να ακολουθήσει μία omnichannel προσέγγιση.

Μπορεί στην Ελλάδα να μην έχουμε ακόμη φθάσει στα επίπεδα χωρών όπως η Βρετανία όπου το 30% των πωλήσεων για πολλές κατηγορίες προϊόντων να προέρχεται από το online, αλλά είναι σαφές ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει αρχίσει να επηρεάζει τα μέγιστα τα offline κανάλια και στη χώρα μας.

Δεν είναι μόνο οι τρεις προαναφερθείσες αλυσίδες που επιδιώκουν να έχουν μία περισσότερο πολυκαναλική προσέγγιση, επιδιώκοντας, μάλιστα, να είναι η ίδια η εμπειρία των πελατών σε όλα τα κανάλια. Αυτή η omnichannel προσέγγιση είναι κάτι που βλέπουμε σε όλο και περισσότερες μεγάλες και μικρές αλυσίδες και το αποτέλεσμα είναι τα φυσικά καταστήματα να αλλάζουν όλο και περισσότερο προκειμένου να προσαρμοστούν σε μία νέα εποχή.

Ο στόχος, είναι τα φυσικά καταστήματα να προσφέρουν μία εμπειρία στους καταναλωτές, να τους δίνουν μία αφορμή προκειμένου να μπουν μέσα και να τους παρέχουν όσο το δυνατόν πληροφορίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα φυσικά καταστήματα αρχίζουμε και βλέπουμε να αξιοποιείται το Διαδίκτυο προκειμένου να υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες για τα προϊόντα. Βλέπουμε τις αλυσίδες να προσπαθούν να γνωρίζουν όσο το δυνατόν περισσότερα για τους καταναλωτές τους προκειμένου να τους παρέχουν επιπλέον υπηρεσίες, οι οποίες, άλλωστε είναι και αυτές με τα μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους.

Πρακτικά, το γεγονός ότι οι καταναλωτές χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για ενημέρωση και αγορές έχει αρχίσει να επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό και τον offline κόσμο. Στην πραγματικότητα, τον αλλάζει δραστικά. Η επόμενη γενιά των καταστημάτων θα είναι πολύ διαφορετική στον τρόπο με τον οποίο επιδιώκει να προσελκύσει τον πελάτη να κάνει τις αγορές τους. Ο πελάτης εισέρχεται και έχει ήδη ενημερωθεί για το τι θέλει να αγοράσει και μπορεί η τιμή να συνεχίζει να παίζει σημαντικό ρόλο αλλά εξίσου σημαντική είναι και η εμπειρία που του προσφέρεις. Σε όλα τα κανάλια, είτε αυτά είναι online είτε αυτά είναι offline.

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Καθώς η αυτοματοποίηση γίνεται ολοένα και περισσότερο μέρος της ζωής μας, κάνοντάς την απλούστερη σε κάποιες περιπτώσεις και δυσκολότερη (ή απλώς διαφορετική, όπως δεν την έχουμε συνηθίσει) σε άλλες, μοιραία πληθαίνουν και τα παραδείγματα όπου η χρήση των μηχανών έχει να κάνει με την κρίση ανθρώπων και συμπεριφορών. Μ’ άλλα λόγια, οι αλγόριθμοι αποφασίζουν (γιατί εμείς τους δώσαμε αυτό το δικαίωμα, προκειμένου να γλυτώσουμε κόπο και χρόνο) για την ποιότητα της δουλειάς κάποιου, τη θέση του, το μέλλον του. Κι αν δεν το κάνουν σε μεγάλο βαθμό σήμερα, καθώς σε κάποιο στάδιο της αυτοματοποιημένης διαδικασίας υπάρχει ακόμα και παίζει ρόλο ο ανθρώπινος παράγοντας, είναι βέβαιο πως στο -όχι και τόσο απομακρυσμένο- μέλλον, αυτός θα μειώνεται συνεχώς…

Ακόμα και στη χώρα μας -που δεν φημίζεται δα, για τις πρωτοποριακές πρωτοβουλίες της- όλο και πιο συχνά μου έρχονται τηλεφωνικά ή μέσω mail αιτήματα για να κρίνω και να βαθμολογήσω μια υπηρεσία που μου προσφέρθηκε, με κύριο επιχείρημα ότι «έτσι μας βοηθάτε να γίνουμε καλύτεροι»… Προφανώς, πρόκειται για αυτοματοποιημένες διαδικασίες, οι οποίες καταγράφουν τους (καλούς, μέτριους ή κακούς) βαθμούς που έχει λάβει ο agent με τον οποίο έγινε η συναλλαγή μου και στο τέλος της ημέρας ελέγχουν τις επιδόσεις του, βγάζοντας ένα συντελεστή (το δικό του rating) ο οποίος παίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξή του. Τέτοια automated-decision-systems υπάρχουν, επίσης, σε πλήθος άλλους χώρους και για εντελώς διαφορετικούς λόγους, από την κατάταξη των ειδήσεων σε μια ενημερωτική ιστοσελίδα ως το τμήμα δανείων μιας τράπεζας στην οποία έχουμε υποβάλει το αίτημά μας, και ως τις προτάσεις που δεχόμαστε, όταν ψωνίζουμε στα eShops. Οι αλγόριθμοι αποφασίζουν πριν από εμάς, για εμάς…

Το θέμα είναι πώς και γιατί αποφασίζουν μ’ αυτό τον τρόπο; Ή, να το θέσουμε αλλιώς, ποιος καθορίζει τον τρόπο που αυτοί αποφασίζουν για τη δική μας ζωή, το δικό μας μέλλον; Μια τέτοια κουβέντα προφανώς μπορεί να κρατήσει μέρες, καθώς τα κριτήρια και οι επιλογές για τα συστήματα μηχανικής μάθησης, που βοηθούν τους αλγορίθμους να αποφασίζουν όσο γίνεται πιο σωστά, κατά την επεξεργασία των δεδομένων μας, είναι άπειρα και συνήθως μυστικά – τα συστήματα αυτά μαθαίνουν κυριολεκτικά στην πλάτη μας… Εξ ου και οι (συχνές) κατηγόριες (τις περισσότερες φορές από εύπιστους στα κάθε λογής σενάρια συνωμοσίας) για λάθος ρυθμίσεις και «προκατειλημμένους» αλγορίθμους, που δείχνουν ρατσιστικές, ομοφοβικές ή ό,τι άλλο τάσεις. Κι ας λένε οι ειδήμονες (πολύ σωστά, βεβαίως) πως οι καημένοι οι αλγόριθμοι το μόνο που ξέρουν να κάνουν, είναι πράξεις και συγκρίσεις πολύ-πολύ γρήγορα! Ό,τι τους δώσεις, από πλευράς ποιότητας και ορθότητας δεδομένων, κάτι ανάλογο θα πάρεις ως αποτέλεσμα…        

Κι όπως έγραψε πρόσφατα το τεχνολογικό vortal της Bloomberg, ένα κλασικό ‘σφάλμα συστήματος’ που απαντάται συχνά, είναι η σύγχυση μεταξύ της ποιότητας του προϊόντος ή της υπηρεσίας και της επίδοσης του τεχνικού ο οποίος προσπάθησε να βοηθήσει τον «πελάτη». Αν υπάρχει πρόβλημα με το πρώτο, είναι βέβαιο ότι η μπάλα θα πάρει και τον δεύτερο, όσο κι αν προσπαθήσει να σώσει την κατάσταση… Ένα κλασικό παράδειγμα, είναι οι τηλεπικοινωνιακές εταιρίες, όπου αν όντως υπάρχει κάποιο πρόβλημα στις γραμμές ή τα μηχανήματα, ο τεχνικός ακούει τα εξ αμάξης, όσο κι αν προσπαθεί να διορθώσει τη βλάβη! Προφανώς, υπάρχει και η δική του φωνή που πρέπει να ακουστεί, για το stress το οποίο προσθέτει όλη αυτή η διαδικασία της «βαθμοθηρίας» (ή «αστροθηρίας», αν η βαθμολόγηση γίνεται με αστεράκια) στην καθημερινή εργασία του.

Κι ακόμα μιλάμε για σχετικώς απλά και εν πολλοίς ανώδυνα πράγματα… Σκεφθείτε σε λίγα χρόνια, με το τσουνάμι της αυτοματοποίησης των πάντων να πλησιάζει ταχύτατα και την Τεχνητή Νοημοσύνη να επεκτείνεται οριζόντια προς όλες τις κατευθύνσεις, τι έχει να γίνει… Όταν ο δικαστής, ο τραπεζίτης, ο κυβερνητικός αξιωματούχος, ο στρατιωτικός αποφασίζει ψυχρά και αντικειμενικά, με τη βοήθεια προηγμένων συστημάτων υποστήριξης αποφάσεων… Που, όμως, δεν ξέρουμε (και δεν πρόκειται να μάθουμε) ποιος τα προγραμμάτισε και σε ποια (κοινωνικά και ηθικά, κυρίως) κριτήρια βασίστηκε… Φοβάμαι λιγάκι, ε;   

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Στη φετινή προεκλογική περίοδο το θέμα της αξιοποίησης των ψηφιακών τεχνολογιών δεν θα έλεγε κανείς ότι βρίσκεται στην πρώτη γραμμή προτεραιότητας. Προσωπική μου άποψη, είναι πως πρόκειται για ένα σημαντικό λάθος καθώς σε ολόκληρη τον κόσμο, οι ψηφιακές τεχνολογίες αλλάζουν τα πάντα και αν δεν προχωρήσουμε άμεσα ως χώρα σε δραστικές αποφάσεις, τότε σίγουρα θα βρεθούμε πολύ πίσω.

Σε κάθε περίπτωση, διάβαζα το κυβερνητικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας όπου υπήρχαν ορισμένες αναφορές στην αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών. Και μία από αυτές ήταν η αναφορά στη δημιουργία ενός κεντρικού portal του κράτους όπου οι πολίτες αλλά και οι επιχειρήσεις θα μπορούν να κάνουν όλες τις συναλλαγές τους με το Δημόσιο 24 ώρες την ημέρα και 7 ημέρες την εβδομάδα. Και όλα αυτά με τη χρήση ψηφιακών υπογραφών.

Η κίνηση είναι, φυσικά, προς τη σωστή κατεύθυνση. Βασικά, όμως, θα έπρεπε να είχε ήδη γίνει εδώ και αρκετά χρόνια. Και το πιο ενδιαφέρον είναι πως μία τέτοια προσπάθεια είχε ξεκινήσει πριν από 10 χρόνια. Όταν και είχε παρουσιαστεί το ermis.gov.gr, το portal της δημόσιας διοίκησης, με τον τότε υπουργό Εσωτερικών, και νυν Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο να δηλώνει ότι μάλλον έχουμε καθυστερήσει.

Το Ermis δεν ήταν μία «κακή» υπηρεσία. Είχε ζητήματα μεν, αλλά ήταν μία πρώτη καλή προσπάθεια. Αλλά δεν χρησιμοποιήθηκε ευρέως. Ούτε εξελίχθηκε. Με αποτέλεσμα να φθάσουμε στο σημείο σήμερα να συζητάμε για ένα νέο portal.

Στο ενδιάμεσο θα πρέπει να πω ότι έχουμε δει διάφορες ηλεκτρονικές υπηρεσίες του Δημοσίου να κάνουν την εμφάνιση τους και να χρησιμοποιούνται αρκετά. Οι online υπηρεσίες του ΕΦΚΑ είναι αρκετά καλές, το Taxisnet είναι ο λόγος που πας σε μία εφορία και τελειώνεις σε ελάχιστα λεπτά, πολύ απλά γιατί οι περισσότερες εργασίες γίνονται online. Και αναρωτιέσαι γιατί να μην υπάρχει μία κοινή «πύλη» για να τα κάνεις όλα μέσω του υπολογιστή ή ακόμη και του smartphone σου. Μία «πύλη» που να υποκαταστήσει όλες τις πύλες.

Η αίσθηση που έχω είναι πως το Ermis δεν προχώρησε γιατί πολύ απλά πολλά υπουργεία και υπηρεσίες θέλουν να έχουν το δικό τους site για να συναλλάσσονται με τους πολίτες. Οι «παλιές» νοοτροπίες είναι εκείνες που δημιούργησαν το πρόβλημα. Είμαι βέβαιος ότι αν ειπωθεί πως το κεντρικό portal θα πρέπει να είναι στο cloud, θα υπάρξουν πολλές αντιδράσεις με ανθρώπους να δηλώνουν πως θα πρέπει να είναι τα πάντα αποθηκευμένα στους servers του εκάστοτε υπουργείου. Φυσικά, υπάρχει και το G-cloud, το οποίο μάλλον θα αναλάβει τη δουλειά, για να είναι όλοι ευχαριστημένοι.

Η απορία μου, πάντως, παραμένει: γιατί δεν το έχουμε κάνει τόσα χρόνια; Είναι τόσο μεγάλο το κόστος; Δεν νομίζω, ειδικά αν σκεφτεί κανείς τι χρήματα έχουν δαπανηθεί για άλλα έργα -ψηφιακά και μη- που δεν ήταν και πρώτης προτεραιότητας. Εδώ η περίφημη «κάρτα πολίτη» για την οποία συζητάμε από το 2007 δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί, ενώ η ψηφιακή υπογραφή θεσμοθετήθηκε το «μακρινό» 2001 αλλά πρακτικά τα τελευταία χρόνια άρχισε να χρησιμοποιείται στις συναλλαγές με το Δημόσιο.

Ειλικρινά, πιστεύω ότι η νοοτροπία ήταν αυτή που έφερε την καθυστέρηση. Και το γεγονός ότι δεν υπήρχε επιμονή από κάποιον αρμόδιο υπουργό να προχωρήσει μέχρι τέλους με την υλοποίηση ενός τέτοιου έργου. Και έχουμε δει σε αρκετές περιπτώσεις, όπως π.χ. τα ΚΕΠ, όταν υπάρχει επιμονή και γίνει κάτι καλό, στο τέλος οι πολίτες ανταποκρίνονται. Και το κεντρικό portal του κράτους θα μπορούσε να είναι μία τέτοια περίπτωση.

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Η παλιά, σοφή παροιμία θέλει «των φρονίμων τα παιδιά, πριν πεινάσουν (να) μαγειρεύουν» - να ετοιμάζουν, μ’ άλλα λόγια, εγκαίρως τις δουλειές τους κι όχι στο παρά πέντε (αν και στην Ελλάδα, μάλλον αυτός είναι ο κανόνας και είναι απορίας άξιον πώς τα καταφέρνουμε, τελικά…) Αυτό που διάβασα, όμως (σε δυο-τρία μέσα κι όχι σε ένα) μάλλον μας πάει στο άλλο άκρο. Γιατί, την ώρα που καλά-καλά δεν έχει πάρει ακόμα μπροστά σε εμπορική βάση το οικοσύστημα του 5G (σε έρευνες, πιλότους και επιδείξεις αναλωνόμαστε, στις περισσότερες χώρες, με την πραγματική και ευρεία αξιοποίηση να προβλέπεται από τον επόμενο χρόνο), έχουν ήδη πάρει θέση στο σχεδιαστήριο -λέει- τα πρώτα πλάνα για το… 6G!

Ακόμα και με τα κριτήρια της παροιμίας, εδώ νομίζω ότι το παρακάνουμε –όχι πείνα δεν έχουμε, αλλά ούτε καν παιδιά! Αν συμβουλευτούμε το φετινό Ericsson Mobility Report (που έφτασε και στα δικά μας χέρια, την περασμένη εβδομάδα), μόλις από το 2024 και μετά θα αρχίσει το 5G να «απειλεί» την (τότε) μονοκρατορία του 4G (με τη Νότια Κορέα να είναι μακράν η πλέον δεκτική, σ’ αυτή τη μετάβαση, χώρα στον κόσμο). Άρα, οι προφητείες για επικράτηση του 6G γύρω στο 2030 μάλλον πρέπει να είναι παρατραβηγμένες… Κι επειδή οι γυάλινες σφαίρες, είναι κατά κανόνα θολές όσο ο χρονικός ορίζοντας των προφητειών απομακρύνεται, τα δημοσιεύματα δεν αναφέρουν όντως τόσο πολλές πληροφορίες σχετικά με τη μεθεπόμενη γενιά ασύρματων επικοινωνιών που θα αναλάβει την εξυπηρέτηση των τότε αναγκών μας.

Προφανώς, κάποιες αδρές γραμμές ήδη υπάρχουν – όχι τίποτα εξωπραγματικό, τα αυτονόητα: οι ταχύτητες επικοινωνίας θα είναι ακόμα υψηλότερες, ο χρόνος απόκρισης ακόμα μικρότερος, η μεταγωγή δεδομένων ακόμα ευκολότερη, η αξιοπιστία ακόμα πιο ενισχυμένη. Όμως, τα βασικά κίνητρα γι’ αυτή τη μετάβαση απ’ ό,τι φαίνεται δεν είναι τόσο τεχνολογικά ή έστω οικονομικά, αλλά περισσότερο πολιτικά. Με δεδομένη και έμπρακτα εκπεφρασμένη την κόντρα ΗΠΑ-Κίνας για την κυριαρχία στον χώρο της Τεχνητής Νοημοσύνης, ο συμπληρωματικός χώρος των ασύρματων επικοινωνιών είναι απλώς ένα άλλο πεδίο δόξης λαμπρό (για ρωτήστε τη Huawei - κάτι ξέρει περί αυτού …) για λυσσώδη ανταγωνισμό – άλλωστε, ο Ντόναλντ Τραμπ τουίταρε ήδη πως θέλει και το 6G δίπλα στο 5G στις ΗΠΑ, παρακινώντας τις αμερικανικές επιχειρήσεις να εντείνουν τις προσπάθειές τους (για την υιοθέτησή τους) κι όχι να μένουν πίσω, «γιατί δεν υπάρχει κανένας λόγος να είμαστε καθυστερημένοι…»

Φυσικά, έχει κάθε λόγο να φοβάται για τυχόν υστέρηση της χώρας του… Ήδη από πέρυσι -σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση του κινεζικού υπουργείου Βιομηχανίας & Τεχνολογιών Πληροφορικής- η ομάδα εργασίας του 5G ξεκίνησε να δουλεύει και στο 6G, αν και «δεν προβλέπεται κάποιας μορφής εμπορικής αξιοποίηση ως τα τέλη της επόμενης δεκαετίας»… Ανάλογη δραστηριότητα (χωρίς να προκαλεί ανάλογους φόβους, βέβαια) έχει αναγγείλει η Νότια Κορέα (σε συνεργασία με Nokia και Ericsson), αλλά και (από ευρωπαϊκής πλευράς – surprise-surprise…) η Φινλανδία, με οκταετές ερευνητικό πρόγραμμα που ξεπερνά σε προϋπολογισμό τα 250 εκ. ευρώ!

Πριν φτάσουμε στο μέλλον, πάντως, πρέπει να λύσουμε κάτι θεματάκια που έχουμε ακόμα με το παρόν – λέγε με εφαρμογές 5G… Όπως αυτό που «εικονογραφεί» με δηλώσεις του ο «δικός μας», Φώτης Καρώνης, με το καπέλο του 5G Executive Advisor της British Telecom, ο οποίος ζήτησε τις προάλλες -κερδίζοντας αναφορά σε κάμποσα μέσα, στη Βρετανία- από τους παρόχους να «δρουν υπεύθυνα» (κατά το ‘απολαύστε υπεύθυνα’), όσον αφορά στις εφαρμογές του 5G.

Συμμετέχοντας σε μια προσομοίωση εφαρμογής eHealth, που επιτρέπει στους νοσηλευτές-συνοδούς ασθενοφόρων με τη χρήση ειδικών γαντιών υπερήχων βασισμένων σε τεχνολογίες ΙοΤ και δίκτυα νέας γενιάς να στέλνουν στοιχεία της διακομιδής στο νοσοκομείο, ώστε να γίνονται εγκαίρως οι κατάλληλες προετοιμασίες και να μη χάνεται πολύτιμος χρόνος στην άφιξη, ο Έλληνας CTIO στην Enterprise Div. της BT τους ζήτησε να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στα θέματα ασφαλείας, σε συνδυασμό με την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητα των συστημάτων τους, υπογραμμίζοντας ότι εκεί βρίσκεται η μεγαλύτερη (σε συνδυασμό και με την ανάγκη για συνέργειες) πρόκληση της νέας εποχής.      

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Αγαπημένη φράση πολλών πολιτικών αλλά και στελεχών επιχειρήσεων είναι το «να μη χάσουμε το… τρένο». Ειλικρινά, δεν ξέρω ποιος ήταν ο πρώτος ή η πρώτη που το είπε, αλλά γενικώς είναι μία ατάκα που ακούμε αρκετά συχνά προκειμένου να δηλώσει κάποιος ότι κάτι πρέπει να γίνει άμεσα, προκειμένου η Ελλάδα να μη μείνει πίσω.

Στην περίπτωση των ψηφιακών τεχνολογιών, όμως, και τις δραστικές αλλαγές που φέρνουν σε παγκόσμιο επίπεδο, η ανησυχία είναι ότι το τρένο το έχουμε ήδη… χάσει. Και το πραγματικό πρόβλημα, είναι ότι πολύ δύσκολα μπορούμε να το προλάβουμε στην επόμενη στάση του, ακόμα και αν κάνουμε τεράστια άλματα ή leap frogs, όπως είναι μία άλλη «αγαπημένη» ατάκα. Γιατί το συγκεκριμένο τρένο δεν είναι ένα… συμβατικό τρένο, αλλά είναι από εκείνα που αναπτύσσουν εξαιρετικά υψηλές ταχύτητες.

Τι σημαίνει αυτό; Ότι πρέπει να ασχοληθούμε σοβαρά και άμεσα με την αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών στην Ελλάδα. Για την ακρίβεια, η ουσιαστική προσπάθεια έπρεπε να είχε ξεκινήσει πριν από αρκετά χρόνια, αλλά αφού δεν το κάναμε τότε, ας ξεκινήσουμε τώρα. Γιατί αν δεν ξεκινήσουμε, τότε σε μερικά χρόνια η χώρα θα είναι τόσο πίσω σε επίπεδο ανταγωνιστικότητας σε διεθνές επίπεδο, που η οικονομική ύφεση που τώρα δείχνουμε ότι ξεπερνάμε θα μοιάζει με περίοδο ανάπτυξης!

Ενδεχομένως, να ακούγομαι υπερβολικός και κάποιοι θα πουν ότι και το κράτος έχει προσπαθήσει να υλοποιήσει εθνικές ψηφιακές στρατηγικές και πολλές επιχειρήσεις έχουν ξεκινήσει προγράμματα ψηφιακού μετασχηματισμού. Δεν λέω ότι δεν γίνονται προσπάθειες, αλλά θα πρέπει να ενταθούν. Και θα πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι αν δεν αλλάξει η κουλτούρα και η νοοτροπία, τότε η κατάσταση δεν πρόκειται να βελτιωθεί.

Πολλοί ανησυχούν ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες θα έχουν ως αποτέλεσμα να χαθούν θέσεις εργασίας. Κάτι που ισχύει. Από την άλλη πλευρά, όμως, δημιουργούνται νέα επαγγέλματα. Η περίφημη τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει τους εργαζόμενους, αναλαμβάνοντας να κάνει τις «βαρετές» εργασίες, τη λάντζα που λέμε στη δημοσιογραφία. Τα ρομπότ αναλαμβάνουν τις χειρωνακτικές εργασίες αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δε δημιουργούνται άλλες θέσεις εργασίας. Περισσότερο δημιουργικές, περισσότερο παραγωγικές και εν τέλει καλύτερες για τους εργαζόμενους. Απλά, οι τελευταίοι χρειάζονται διαφορετικές δεξιότητες και αυτό πρέπει να γίνει απολύτως κατανοητό. Και φυσικά χρειάζεται να υπάρξει από την πλευρά του κράτους, αλλά και των υψηλών κλιμακίων μίας επιχείρησης, η πρόνοια ώστε να δοθεί η δυνατότητα να αποκτά ένας εργαζόμενος καινούριες δεξιότητες, όμως, θα πρέπει και ο ίδιος ο εργαζόμενος να είναι πρόθυμος να καθίσει να μάθει αυτές τις νέες δεξιότητες.

Η αλλαγή κουλτούρας είναι το πιο δύσκολο πράγμα, δεν υπάρχει αμφιβολία για αυτό. Και κάθε φορά η τεχνολογική εξέλιξη βρέθηκε μπροστά σε αντιδράσεις. Το πρόβλημα αυτή τη φορά, είναι πως οι αλλαγές έρχονται πιο γρήγορα από ποτέ. Και δεν υπάρχει πολύς χρόνος για αντίδραση.

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Στην αρχή όλοι τους αγαπούσαμε και τους στηρίζαμε, καθώς μας άνοιγαν τη μια μετά την άλλη τις «πόρτες» της τεχνολογικής ευδαιμονίας. Οι καταναλωτές τους λάτρευαν και οι ρυθμιστές δεν ήθελαν να κακοκαρδίσουν κανέναν… Κι αυτοί μεγάλωναν και δυνάμωναν και ξανοίγονταν σε ολοένα καινούριους χώρους – μέχρι που, κάποια μέρα άρχισαν δειλά-δειλά να ακούγονται οι πρώτες αντιρρήσεις, να εμφανίζονται τα πρώτα ερωτήματα στον Τύπο, να ακούγονται οι πρώτες φωνές για την υπέρμετρα μεγάλη δύναμη που συγκέντρωναν όσο περνούσαν τα χρόνια οι GAFA (Google-Amazon-Facebook-Apple) – όλες αμερικανικές, όλες μονοπώλια πια, κάθε μια κυρίαρχος σε τρεις, τέσσερις ή και περισσότερους τομείς.

Με τον ενδόμυχο φόβο, μήπως πραγματικά έχουν κάνει μια μεγάλη «GAFA», που τις άφησαν να μεγαλώσουν σχεδόν ανεξέλεγκτα, οι αμερικανικές αρχές έχουν αρχίσει τους τελευταίους μήνες να αναθεωρούν τη στάση τους και να βγάζουν μπροστά το αυστηρό πρόσωπό τους, ενώ την ίδια ώρα πυκνώνουν και δυναμώνουν οι φωνές που ζητούν τη διάσπαση των γιγάντων (κάτι που όχι μόνο προβλέπει η αμερικανική νομοθεσία, όσον αφορά στα μονοπώλια, αλλά ενίοτε γίνεται και πράξη – χαρακτηριστικά παραδείγματα η διάσπαση της Standard Oil και, πιο πρόσφατα, της ΑΤ&Τ). Η γερουσιαστής Ελίζαμπεθ Γουόρεν, που συμμετέχει στην πολύμηνη κούρσα των Δημοκρατικών για τις επόμενες προεδρικές εκλογές, μάλιστα, έκανε σημαία της τη διάσπαση των GAFA, υποστηρίζοντας ότι έχουν αποκτήσει τόσο μεγάλη δύναμη, που πνίγουν πλέον τον ανταγωνισμό και την ίδια τη  καινοτομία…

Στο χορό μπαίνουν, με τη σειρά τους, και οι αρχές: πριν από λίγες ημέρες η γνωστή και αξιόπιστη Wall Street Journal έγραψε ότι η παντοδύναμη Federal Trade Commission και το υπουργείο Δικαιοσύνης τα βρήκαν μεταξύ τους ως προς το ποιος θα ελέγξει ποιόν – έτσι, η πρώτη θα ελέγξει τις πρακτικές της Amazon και του Facebook, ενώ το δεύτερο εκείνες της Apple και της Google, με στόχο να διαπιστωθεί αν συμμορφώνονται ή όχι με τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού. Μάλιστα, ο πρόεδρος Τραμπ με το γνωστό χιούμορ(;) του άφησε να εννοηθεί ότι δεν θα ήταν άσχημα να έπαιρναν και οι ΗΠΑ κάποια δισεκατομμύρια δολάρια, ανάλογα με τα πρόστιμα που έχουν επιβάλει οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές στην Google και άλλες αμερικανικές τεχνολογικές εταιρίες. Και πρόστιμα να μην επιβληθούν, πάντως, η φημολογούμενη διάσπαση θα κοστίσει πολύ ακριβά στις GAFA: σύμφωνα με τα σενάρια που κυκλοφορούν, το Facebook μπορεί να υποχρεωθεί να αποχωριστεί το Instagram (και κλάμα ο Μαρκ…) και το WhatsApp, η Amazon το Zappos και το Whole Foods, η Google το YouTube(!) και η Apple το App Store της… Με μια λέξη, Βατερλώ!

Οι υποστηρικτές αυτής της λύσης πιστεύουν ότι μια τέτοια εξέλιξη, θα έφερνε πλήθος νέες υπηρεσίες και δυνατότητες για τους χρήστες, με πολύ περισσότερες επιλογές στους χώρους του ηλεκτρονικού εμπορίου, των κοινωνικών δικτύων και των μηχανών αναζήτησης (ναι, σιγά που θα «ξεριζώσεις» το Google Search…) Διάβασα, μάλιστα, κι ένα σχόλιο που χαρακτήριζε τη διάσπαση των τεσσάρων κατηγορουμένων για μονοπωλιακές πρακτικές «αναπόφευκτη», καθώς «δεν ταιριάζει η συσσώρευση τόσο μεγάλης δύναμης σε μια δημοκρατία». Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε…

Στις κραυγές των υποστηρικτών της διάσπασης, πάντως, υπάρχει κι ένας (λογικός για μένα) αντίλογος εκ μέρους του καθηγητή Δικτυακής Διακυβέρνησης στο Oxford Internet Institute, Βίκτορ Μάγερ-Σένμπεργκερ, ο οποίος θεωρεί ότι σε όσα κομμάτια κι αν κόψεις την Google, για παράδειγμα, έχει ήδη μαζέψει τόσο πολλά δεδομένα που δεν πρόκειται να κερδίσουμε τίποτα ως καταναλωτές. Αντιπροτείνει, λοιπόν, οι GAFA και όποιες άλλες τεχνολογικές εταιρίες φτάσουν σε ανάλογα μεγέθη στο μέλλον, να μοιράζονται υποχρεωτικά (και προφανώς με σεβασμό στα δικαιώματα ιδιωτικότητας των χρηστών από τους οποίους προήλθαν) κάποια από τα δεδομένα τους με τους ανταγωνιστές τους, ώστε να έχουν κι αυτοί πρόσβαση σε «πρώτη ύλη» για τις προσπάθειές τους σε θέματα μηχανικής μάθησης που -όπως όλα δείχνουν- θα κυριαρχήσει σε πάμπολλους τομείς, τα αμέσως επόμενα χρόνια… Δυσκολάκι μου φαίνεται εμένα να αποδεχθούν κάτι τέτοιο, αλλά μπρος στη μη-διάσπαση, ίσως τελικά να είναι καλύτερος ο πόνος (του διαμοιρασμού)…   

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]