Επωνύμως…

Όσοι πιστεύουν ότι οι Έλληνες καταναλωτές δεν έχουν αρχίσει να συνδυάζουν τα ψηφιακά με τα φυσικά κανάλια πωλήσεων, το μόνο βέβαιο είναι πως θα πρέπει να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους.

Ιδίως από τη στιγμή που ο αριθμός των Ελλήνων που αγοράζουν online έχει πλέον ξεπεράσει τα 4 εκατομμύρια και οδεύει ταχύτατα προς τα 5 εκατομμύρια, όπως δείχνουν όλες οι τελευταίες έρευνες και μελέτες. Μελέτες, οι οποίες τονίζουν ότι η πολυκαναλική συμπεριφορά ήρθε για να μείνει και θα αποτελέσει την βασική τάση για τα επόμενα χρόνια.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, οι Έλληνες online αγοραστές θα συνεχίσουν την πολυκαναλική τους συμπεριφορά και μάλιστα με αυξητικές τάσεις.

Το 2018, τα δύο τρίτα των συνολικών φυσικών αγορών το πραγματοποίησαν αφού έψαξαν ή ενημερώθηκαν online, όταν το 2017 το έκανε για μία στις δύο αγορές.

«Αυτό προσδιορίζει την σημασία του ψηφιακού μάρκετινγκ ασχέτως ψηφιακού ή φυσικού καναλιού πώλησης και της αναμενόμενης αύξησης στις επενδύσεις στα ψηφιακά κανάλια προώθησης για τα επόμενα χρόνια» σημειώνεται στην πρόσφατη μελέτη του ELTRUN.

Από τι επηρεάζονται; Κατ’ αρχήν από newsletter που λαμβάνουν (52%), από διαφημίσεις σε sites που επισκέπτονται (33%), από ενημερώσεις που λαμβάνουν στο κινητό (31%), από διαφημίσεις στις μηχανές αναζήτησης (19%), από διαφημίσεις στο Facebook (16%), ακόμη και διαφημίσεις στο YouTube (13%).

Το φυσικό κατάστημα δεν πρόκειται, πάντως, να μην …επιβιώσει. Το 1/4 των συνολικών διαδικτυακών αγορών από τους online αγοραστές έγινε αφού πραγματοποιήθηκε επίσκεψη σε φυσικό κατάστημα.

«Αυτό δικαιολογεί γιατί μεγάλες αλυσίδες φυσικών καταστημάτων άρχισαν να επενδύουν πλέον στο omnichannel εμπόριο με την ψηφιακή αναβάθμιση της εμπειρίας των καταναλωτών εντός των φυσικών καταστημάτων για να ξεπεράσουν το «show-rooming» πρόβλημα» σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Κρατείστε ότι το 42% των Ελλήνων online καταναλωτών αναζητούν πληροφορία στο διαδίκτυο για προϊόντα ενώ βρίσκονται εντός καταστήματος και το 38% αφού επισκέπτονται κάποιο φυσικό κατάστημα και στη συνέχεια το αγοράζουν online.

Τα παραπάνω στοιχεία επιβεβαιώνουν την αίσθηση που υπάρχει εδώ και τουλάχιστον 2-3 χρόνια: οι μεγάλες αλυσίδες με φυσικά καταστήματα θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στα ψηφιακά κανάλια τους, ενώ τα ηλεκτρονικά καταστήματα δεν αρκεί να έχουν καλές τιμές και ένα όμορφο site, αλλά θα πρέπει να δώσουν έμφαση και σε τομείς όπως είναι το newsletter και η παρουσία τους στα social media.

Επίσης, τα στοιχεία επιβεβαιώνουν τη σημασία που έχει πλέον το smartphone στις αγορές των καταναλωτών. Πολύ απλά, γιατί αυτό χρησιμοποιούν οι καταναλωτές όταν είναι σε ένα φυσικό κατάστημα προκειμένου να ελέγξουν τιμές και χαρακτηριστικά και με αυτό επίσης κάνουν πλέον όλο και περισσότερες αγορές.

Το σημείο πάντως που πρέπει να προσέξουν περισσότερο όλοι όσοι δραστηριοποιούνται στο χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου είναι αυτό της κοινής εμπειρίας σε όλα τα κανάλια που κινούνται. Η εμπειρία που έχει ο πελάτης σε ένα κανάλι τον επηρεάζει και σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν φθάνει να έχεις καλή σελίδα στο Facebook, πρέπει και το site σου να είναι εξαιρετικό. Δεν φθάνει το φυσικό κατάστημα να προσφέρει καλή εμπειρία και το Facebook σου να είναι παρατημένο. Δυστυχώς -ή ευτυχώς- πρέπει να είσαι σε όλα καλός.

Κάθε μεγάλη εκδήλωση στο χώρο της τεχνολογίας, σαν τη CeBIT παλιότερα, την IFA του Βερολίνου που ακόμα κρατάει, το επικό MWC που θα γίνει τον ερχόμενο μήνα στη Βαρκελώνη ή το αειθαλές CES που γίνεται τούτες τις μέρες στο Λας Βέγκας, εθιμικά συνδυάζεται με κάποια σημαντική έρευνα, είτε γενικότερη είτε για κάποιο από τα «καυτά» θέματα της αντίστοιχης εποχής.

Και… ναι, καλά το καταλάβατε- αυτό συνέβη και φέτος στο CES, όπου η GSMA Intelligence, η ομάδα ερευνών αγοράς του GSM Association (που, άλλωστε, είναι ο βασικός διοργανωτής του Mobile World Congress) παρουσίασε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα έκθεση με βασικό αντικείμενο τις προτιμήσεις των καταναλωτών, σχετικά με τη σημερινή κατάσταση στις κινητές επικοινωνίες και, βεβαίως, το επερχόμενο (του χρόνου, άντε του αντίχρονου θα μπει και στη δική μας ζωή, αυτό είναι βέβαιο) «τσουνάμι» του 5G…

Με δυο διακριτές, όμως αλληλο-συμπληρούμενες έρευνες (Το μέλλον των Συσκευών’ και ‘Οι μεγάλες προσδοκίες του 5G’) η έκθεση δίνει μια καλή εικόνα των επιθυμιών των καταναλωτών σε 34 σημαντικές αγορές ανά τον κόσμο (36.0000 απάντησαν στους ερευνητές του GSMA, είτε online είτε με δειγματοληπτικές συνεντεύξεις).

Τα ευρήματα δεν μπορώ να πω ότι με εξέπληξαν – μάλλον αναμενόμενα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι σημαντικά, δίνουν μια σχεδόν σφαιρική εικόνα των αναγκών που έχουν (ή νομίζουν ότι έχουν) οι χρήστες, παράλληλα με χρησιμότατα στοιχεία για την κατάσταση της κινητής τηλεφωνίας σήμερα.

Πρώτο-πρώτο και ουσιαστικό εύρημα, ας πούμε, είναι ότι τα smartphone έχουν πλέον σχεδόν ολοκληρώσει την κυριαρχία τους – τουλάχιστον στις ανεπτυγμένες χώρες- όπου χρησιμοποιούνται από περίπου το 90% των χρηστών – στις ΗΠΑ, ο μέσος όρος έχει φτάσει στα 2,5 smartphone ανά νοικοκυριό.

Ανάλογη είναι η εξάπλωση και στις διασυνδεδεμένες συσκευές, με τον μέσο όρο στα αμερικανικά και βρετανικά νοικοκυριά να φτάνει στις 6 συσκευές, με ανοδικές τάσεις, ειδικά τώρα που οι ψηφιακοί βοηθοί κάνουν ολοένα και πιο έντονη την παρουσία τους στην αγορά: στις ΗΠΑ υπάρχουν πλέον στο 16% των νοικοκυριών, έναντι μόλις 9%, πέρυσι!

Κι αν αναρωτιέστε για τα μερίδια αγοράς, Amazon και Google εμφανίζονται να ελέγχουν αθροιστικά ποσοστό της τάξεως του 85%...

Όμως, δεν είναι όλα ρόδινα και ανθηρά, όπως μαρτυρούν οι αριθμοί – στις ίδιες αγορές των ανεπτυγμένων χωρών, οι κάσκες εικονικής πραγματικότητας (είπαμε ότι η έρευνα καταπιάνεται και με τα κάθε λογής devices) εμφανίζουν στασιμότητα, γύρω στο 6% των νοικοκυριών, αν δεν πέφτουν κιόλας, όπως στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Αντίθετα, κάτι καλύτερο γίνεται στο χώρο της επαυξημένης πραγματικότητας (AR) κι αυτό έχει, προφανώς, την εξήγησή του: όπως όλα δείχνουν, οι δημιουργοί εφαρμογών σ΄ αυτό το χώρο είναι περισσότερο δραστήριοι, με πεδία δόξης λαμπρά τη μόδα, φυσικά το gaming, αλλά και κάποιες επιχειρηματικές εφαρμογές, όπως πχ. στη συντήρηση / επισκευή εξοπλισμού ή σε συγκεκριμένες βιομηχανικές διαδικασίες…

Κι ερχόμαστε στο «ζουμί» της ιστορίας, τις επιθυμίες των καταναλωτών από το 5G. Όπως είναι αναμενόμενο, ο ένας στους δυο ερωτηθέντες (ποσοστό 56% για την ακρίβεια) στις ανεπτυγμένες χώρες, περιμένει πολύ υψηλότερες ταχύτητες και θεωρεί ότι εκεί θα παιχτεί το παιχνίδι από πλευράς παρόχων, για την προώθηση της νέας τεχνολογίας.

Όμως, στο ερώτημα αν θα πλήρωναν ακριβότερα αυτό το πλεονέκτημα, οι περισσότεροι ακολούθησαν την τακτική του «στρίβειν δια του αρραβώνος», χωρίς να δώσουν σαφή απάντηση… Νωρίς είναι ακόμα – θα το δούνε και θα «γλυκαθούνε», οπότε θα βάλουν και το χέρι στην τσέπη, ίσως πείτε… Ναι, σωστό κι αυτό, αλλά προηγουμένως πρέπει να μάθουν και πέντε (γιατί το λένε 5G, νομίζετε;) πράγματα!

Βλέπετε, απαντώντας στις ερωτήσεις των ερευνητών, μονάχα ένας στους τέσσερις (ποσοστό 25%) φάνηκε ενημερωμένος ότι το 5G θα φέρει μαζί του πλήθος νέες καινοτόμες υπηρεσίες και μονάχα ένας στους πέντε (ποσοστό 20%) ότι με την έλευσή του θα εγκαινιαστεί μια νέα εποχή, και σ’ ό,τι αφορά στις συσκευές. Να λέγονται κι αυτά – έχουμε πολύ δρόμο ακόμα...

Νέα χρονιά ξεκινά και το σύνηθες είναι να κάνουμε προβλέψεις για τις τάσεις που θα δούμε κατά τη διάρκεια των επόμενων 12 μηνών. Και το 2019 αναμένεται να είναι αρκετά ενδιαφέρον για όσους ασχολούνται με το χώρο των ψηφιακών τεχνολογιών και ειδικότερα με τους τομείς του digital marketing και του ηλεκτρονικού εμπορίου.

Στην Ελλάδα, συνήθως, οι τάσεις που εμφανίζονται στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και τη δυτική Ευρώπη καταφθάνουν με καθυστέρηση μερικών μηνών, οπότε το 2019 εκτιμάται ότι θα δούμε πολύ περισσότερα πράγματα γύρω από τον τομέα της χρήσης της φωνής ως μέσο διεπαφής με τις ψηφιακές συσκευές μας.

Η αίσθηση είναι πως Google και Amazon θα ανοίξουν τις σχετικές πλατφόρμες τους και στην ελληνική γλώσσα, κάτι που σημαίνει ότι θα δούμε να κάνουν την -επίσημη- εμφάνιση τους πολλές συσκευές που υποστηρίζουν το Google Assistant ή/και την Amazon Alexa.

Και αυτό θα αρχίσει να επηρεάζει και όλους όσους ασχολούνται με το digital marketing αλλά και το ηλεκτρονικό εμπόριο όπως έχει αποδειχθεί και στο παρελθόν. Η αλλαγή θα είναι σταδιακή αλλά σε κάθε περίπτωση θα είναι αρκετά σημαντική σε βάθος πενταετίας.

Από εκεί και πέρα, η περαιτέρω αξιοποίηση των δεδομένων που συγκεντρώνει μία επιχείρηση και ειδικά εκείνες που δραστηριοποιούνται στο χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου εξελίσσεται σε κλειδί για την επιτυχία ενός project.

Οι καταναλωτές ζητούν περισσότερο προσωποποιημένη εξυπηρέτηση και προτάσεις που να ταιριάζουν όσο το δυνατόν καλύτερα στις δικές τους προτιμήσεις και τα ηλεκτρονικά καταστήματα που τις προσφέρουν έχουν περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας.

Επιπλέον, η τεχνητή νοημοσύνη αναμένεται να είναι από τις βασικές τάσεις και αυτή τη χρονιά στον τομέα του digital marketing και του ηλεκτρονικού εμπορίου, καθώς αρχίζουν πλέον και υπάρχουν οι εφαρμογές και οι πλατφόρμες εκείνες που επιτρέπουν και σε μικρότερου μεγέθους επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν το «περίφημο» ΑΙ.

Η κυριαρχία των φορητών συσκευών και ειδικά των smartphones δεν αμφισβητείται, όπως πλέον είναι αδιανόητο για οποιαδήποτε επιχείρηση πωλεί προϊόντα και υπηρεσίες μέσω του Διαδικτύου να μην έχει online καταστήματα που να είναι φιλικά προς τα smartphones.

Πλέον είναι πιο πιθανό ένας καταναλωτής να κάνει μία αγορά από το κινητό του παρά από τον φορητό υπολογιστή του και αυτό είναι κάτι που πρέπει να γίνει άμεσα κατανοητό από όλους εκείνους που θεωρούν ότι έχουν χρόνο προκειμένου να υλοποιήσουν ένα mobile friendly site.

Περιθώρια δεν υπάρχουν και η ταχύτητα με την οποία κινούνται τα πάντα γύρω από την ψηφιακή οικονομία δημιουργούν την ανάγκη στις επιχειρήσεις -κάθε είδους- να κινούνται με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς σε σχέση με το παρελθόν. Σε σημείο που είναι προτιμότερο να κάνεις κάτι και να αποδειχθεί λανθασμένη κίνηση παρά να μην κάνεις τίποτα και να περιμένεις.

Και αυτό είναι μία από τις σημαντικότερες τάσεις του 2019.

Τώρα που αρχίσαμε να χωνεύουμε τους κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα (να μη μιλήσω για τις γαλοπούλες και τα χοιρινά…) ίσως είναι καιρός να περάσουμε σε πιο σοβαρά θέματα, που επηρεάζουν άμεσα το παρόν και το μέλλον μας – όπως, για παράδειγμα, τι μας επιφυλάσσει για το παρόν και το μέλλον μας η ραγδαία ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης!

Το είπα λίγο απότομα, είναι αλήθεια, αλλά το ίδιο απότομη είναι και η αύξηση στην καμπύλη της εισβολής του ΑΙ (το χαϊδευτικό της, από το Artificial Intelligence) στην καθημερινότητά μας…

Μια μικρή μονάχα γεύση από εφαρμογές μας έδωσαν και αρκετές από τις ομιλίες στο συνέδριο που συνόδεψε την eCommerce Expo, στα τέλη Νοεμβρίου, όπου ειδικά ο χώρος της Μηχανικής Μάθησης (που κι αυτή είναι μέρος του ΑΙ) είχε την τιμητική του…

Αλλά, βέβαια, δεν είναι οι μόνες… Όπως χαρακτηριστικά τονίζει σε πρόσφατο άρθρο του το έγκριτο «Information Week», η πρόοδος του ΑΙ είναι όχι μόνο συνεχής αλλά και εκθετική, καθώς νέες εφαρμογές κάνουν διαρκώς την εμφάνισή τους, οι οποίες «πατάνε» πάνω στις παλιότερες και μάλιστα επεκτείνονται ευρύτερα, αλλάζοντας τους κανόνες του παιχνιδιού, σε πλήθος νέους χώρους και κλάδους.

Από πού να πιάσεις και τι να αφήσεις… Τα chatbots -ας πούμε ένα κλασικό παράδειγμα, που αναφέρθηκε και στο Ζάππειο- δηλ. η επικοινωνία των πελατών/χρηστών/καταναλωτών με ρομπότ αντί για ανθρώπους, έχουν αρχίσει πλέον να θεωρούνται εκ των ων ουκ άνευ σε οργανισμούς και επιχειρήσεις, στέλνοντας τα παραδοσιακά call centers με τις θορυβώδεις σειρές των agents στο χρονοντούλαπο της ιστορίας…

Πώς το κάνουν; Κάτω από την «ομπρέλα» του ΑΙ, συν-εργάζονται μηχανική και βαθιά μάθηση, επεξεργασία φυσικής γλώσσας, ανάλυση και σύνθεση φωνής κλπ. κλπ. με τέτοιο τρόπο, ώστε ο καλών δύσκολα να καταλαβαίνει πλέον ότι μιλάει με μηχανή κι όχι με άνθρωπο…

Επόμενο είναι, λοιπόν, αφενός να υπάρχει αυξημένη ζήτηση για μηχανικούς (και όχι μόνο, καθώς συχνά απαιτούνται κι άλλες ειδικότητες, για να βγει το σωστό αποτέλεσμα) που μπορούν να υλοποιήσουν σύνθετα σχέδια και απαιτητικά project σε ουσιαστικά αχαρτογράφητα νερά, αφετέρου τα κάθε λογής πανεπιστήμια και εκπαιδευτικά ιδρύματα να τρέχουν (ακόμα και τα δικά μας) και να μη φτάνουν, για να καλύψουν με ανανεωμένα curricula, νέα τμήματα και πρόσθετα σεμινάρια τα συνεχή αιτήματα για νέα, επικαιροποιημένη γνώση, στον ευρύτερο χώρο της Επιστήμης Υπολογιστών.

Μάλιστα, τόσο τα ιδρύματα, όσο και οι κυβερνήσεις πολλών κρατών έχουν επιδοθεί σ’ έναν σκληρό αγώνα, προκειμένου να μη χάσουν έδαφος και μείνουν πίσω από τους άλλους, στην κούρσα για την τεχνολογική κυριαρχία στον πλανήτη. Για την ώρα, οι Ασιάτες δείχνουν να προηγούνται, με τους Αμερικανούς στο κατόπι τους και τους Ευρωπαίους, τρίτους, να ασθμαίνουν στην προσπάθειά τους να μη μείνουν ουραγοί.

Κι αν θέλετε περισσότερη ενημέρωση, άλλο τίποτα! Τους τελευταίους μήνες έχουν αυξηθεί κατακόρυφα οι κάθε λογής εκδηλώσεις/συνέδρια/σεμινάρια, παγκοσμίως αλλά και στα καθ’ ημάς, πάνω σ’ αυτό το αντικείμενο και τις παραφυάδες του, με ευφάνταστους και μη συνδυασμούς και εξειδικεύσεις.

Να ένα ενδεικτικό παράδειγμα: από τα πιο μεγάλα και έγκυρα ως προς το επίπεδο ενημέρωσης των συμμετεχόντων (προσοχή disclaimer – δεν κάνω διαφήμιση, αλλά έτσι έχουν τα πράγματα…) είναι το EmTech Digital, ένα fοrum του MIT Technology Review, που θα πραγματοποιηθεί στα τέλη Μαρτίου, στο Σαν Φρανσίσκο, με αντικείμενο τις εμπορικές χρήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Στις επί μέρους ενότητες περιλαμβάνονται ομιλίες για ασφάλεια, προστασία του προσωπικού απορρήτου, διαφάνεια και λογοδοσία / θέματα ιδιαίτερα κρίσιμα, όσο επεκτείνονται οι χρήσεις του ΑΙ. Προφανώς, θα παρουσιαστούν πλήθος εφαρμογές στην υγεία, τις μεταφορές, τη δημόσια ασφάλεια, αλλά και την αστική ανάπτυξη, ενώ αναμένεται να προβληθούν ιδιαίτερα λύσεις σε δύσκολα και χρονίζοντα προβλήματα, όπως η ανακάλυψη νέων φαρμάκων.

Τέλος, με δεδομένο ότι πρέπει να προετοιμάζουμε και το μέλλον μας, το forum θα ολοκληρωθεί με ομιλίες και τραπέζια διαλόγου σχετικά με την ανάγκη (που φαίνεται όλο και πιο καθαρά, πλέον) για δικαιοσύνη, έλεγχο της βίας και καλύτερη ηθική στάση κατά την αξιοποίηση της Μηχανικής Μάθησης και της Τεχνητής Νοημοσύνης, γενικότερα.  

Μέρες που είναι, θες-δε θες, σε πιάνει το «έθιμο» των απολογισμών. Τι είχαμε – τι χάσαμε – τι καλά μας βρήκαν και τι κακά (παίζει να είναι και αρνητικό το ισοζύγιο…) μέσα στη χρονιά που πέρασε – τι ελπίζουμε να «σιάξει» μέσα στο ’19 (η πιο κλασική ερώτηση, μαζί με το «πότε βλέπεις εκλογές», αλλά και η πιο δύσκολη στην απάντησή της!)

Ε, λοιπόν, λέω για μια φορά να τα αποφύγω όλα αυτά και να μη βγάλω τη γυάλινη σφαίρα, που όλα τα δείχνει-όλα τα προβλέπει, από την ντουλάπα…

Άλλωστε, τι παραπάνω να μου πει από αυτά που ήδη βλέπουμε; Από τη μια μέρα στην άλλη θα αλλάξουν όλα γύρω μας, επειδή απλώς μπήκε ο καινούριος χρόνος; Το είπαμε και το μολογήσαμε πως -ευτυχώς ή δυστυχώς- ζούμε σε μια εποχή ανατροπών, τις οποίες «πυροδοτούν» διαδοχικά οι εκθετικές τεχνολογίες με την αχαλίνωτη ανάπτυξή τους.

Δεν μιλάμε πια για τα επόμενα βήματα, αλλά για τα επόμενα άλματα – και δεν το λέω εγώ αυτό, αλλά πάμπολλοι ειδήμονες.

Όπως ο Καρλ Σβαμπ, για παράδειγμα, ο ακαταπόνητος παρά τα κάμποσα χρονάκια του ιδρυτής και πρόεδρος του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός, ο οποίος -μεταξύ πολλών άλλων, που λέει σε πρόσφατο άρθρο του, με τίτλο Globalization 4.0- εκφράζει τη βεβαιότητα πως «η άνευ προηγουμένου πρόοδος της τεχνολογίας θα έχει σαν αποτέλεσμα τον εκ βάθρων μετασχηματισμό των κλάδων της υγείας, των μεταφορών, των επικοινωνιών, της παραγωγής, των διανομών και της ενέργειας, για να αναφέρουμε μονάχα μερικούς…

Η διαχείριση αυτών των αλλαγών θα απαιτήσει όχι μόνο καινούρια ρυθμιστικά πλαίσια για συνέργειες σε εθνικό και πολυεθνικό επίπεδο, αλλά επίσης κι ένα νέο μοντέλο παιδείας, που θα περιλαμβάνει στοχευμένα προγράμματα επανακατάρτισης των εργαζομένων σε νέες δεξιότητες.

Η πρόοδος σε θέματα ρομποτικής και τεχνητής νοημοσύνης σε συνδυασμό με τη γήρανση της πλειοψηφίας των κοινωνιών, μας υποχρεώνει να μετακινηθούμε από το σενάριο της παραγωγής και της κατανάλωσης προς εκείνο του διαμοιρασμού και της φροντίδας»…

Βάλτε δίπλα στη γήρανση και το πρόβλημα με το δημογραφικό (που το έχει όλη η Δύση, βέβαια, αλλά η Ελλάδα βρίσκεται για τα καλά στο «κόκκινο» από πλευράς γεννήσεων, με προβλέψεις ότι θα χάσουμε τον μισό πληθυσμό μας ως το 2068) κι ελάτε μετά να μιλήσουμε για μαντείες – τι να τις κάνουμε; Όλα είναι φανερά, μπροστά στα μάτια μας!

Θα μου πείτε, εσένα τίποτα δεν σου αρέσει; Από αισιοδοξία, τίποτα; ντιπ; Όλα τα ποτήρια μισοάδεια τα βλέπεις; Ε, όχι ακριβώς… Υπάρχουν και κάποια καλά σημάδια, όπως αυτή η πρόσφατη έρευνα της Korn Ferry, που «πατώντας» πάνω στην  πρόβλεψη για τεράστιες ελλείψεις σε υψηλής μόρφωσης ανθρώπινο δυναμικό μέσα στα επόμενα 10-12 χρόνια, «βλέπει» εταιρίες και οργανισμούς να μεταφέρουν κέντρα ερευνών, γραφεία, ακόμα και έδρες σε χώρες όπου υπάρχει τέτοια διαθεσιμότητα.

Αν το «δούμε» κι εμείς κατάλληλα, με κίνητρα και παροχές, οι οποίες θα «λειάνουν» το δρόμο, κάτι μπορεί να προκύψει, που δεν θα φέρει μονάχα νέες θέσεις εργασίας, αλλά μαζί και ανάσα στην οικονομία, ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα, brain gain -αντί του drain, με το οποίο πορευόμαστε τόσα χρόνια…

Τα  πρώτα σημάδια, από πλευράς αφίξεων, υπάρχουν και είναι θετικά! Αλλά, είπαμε - για να γίνουν όλα αυτά, καθώς βρισκόμαστε καιρό στην κόψη του ξυραφιού, θα πρέπει να το «δούμε» σοβαρά, με σχέδιο, στρατηγική και όραμα (ας κάνουμε και κάποια από αυτά που λέει ο κ. Σβαμπ, παραπάνω), έξω από κόμματα, κόκκινες γραμμές, μικροπολιτικές και προσωπικά συμφέροντα  - για την Ελλάδα, ρε γαμώτο! (αχ, Βούλα!)

Καλά, γυάλινη σφαίρα δεν έβγαλες - ευχή θα κάνεις ή θα το αρνηθείς κι αυτό; Μονάχα μια: είθε το ’19 να μας προκύψει καλύτερο (τουλάχιστον…) από το ‘18!

Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα νούμερα είναι πολύ καλός τρόπος για να πεις μία διαφορετική εκδοχή της πραγματικότητας. Αλλά σε πιο πολλές περιπτώσεις, τα νούμερα έρχονται να επιβεβαιώσουν την αίσθηση που έχεις για ένα συγκεκριμένο θέμα. Όπως, για παράδειγμα, ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα έχει αρχίσει να δείχνει σημάδια ωρίμανσης.

Δεν ξέρω κατά πόσο έχετε δει την έρευνα του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN), αλλά περιλαμβάνει ορισμένα στοιχεία που δείχνουν ότι οι Έλληνες online καταναλωτές είναι πλέον αρκετά πιο ώριμοι και σε πολλές περιπτώσεις οι διαδικτυακές αγορές αποτελούν κομμάτι της καθημερινότητας τους.

Για παράδειγμα, η έρευνα έδειξε μία αύξηση κατά 20% του μέσου αριθμού των online αγορών στο διάστημα Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου από 12,26 (2017) σε 14,86 (2018). Επίσης, έδειξε περίπου κατά 20% της συνολικής μέσης αξίας των online αγορών.

Ακόμη, το 35% των online αγοραστών πραγματοποιούν ψηφιακά 1 στις 2 συνολικές τους αγορές (από 31% το 2017), ενώ το 85% των αγοραστών κάνει πάνω από το 80% των online αγορών του από Ελληνικά ηλεκτρονικά καταστήματα (από το 70% το 2017).

Τι δείχνουν τα παραπάνω στοιχεία; Ότι μπορεί ακόμη το ποσοστό διείσδυσης των online αγορών να μην είναι στην Ελλάδα στα ίδια επίπεδα με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά πλέον είναι μία από τις επιλογές που υπάρχουν.

Φυσικά, οι Έλληνες έχουν μία τάση να βγαίνουν εκτός σπιτιού για τα ψώνια τους και μην ξεχνάμε και τις διαφορετικές καιρικές συνθήκες, αλλά πλέον το e-commerce είναι συνηθισμένο φαινόμενο και όχι η εξαίρεση, όπως συνέβαινε στο παρελθόν.

Σε αυτό πρέπει να προσθέσουμε και το γεγονός ότι για την επόμενη γενιά των καταναλωτών, οι αγορές μέσω Διαδικτύου δεν είναι ένα «εξωτικό φρούτο» όπως ήταν μέχρι πριν μερικά χρόνια.

Αυτή η γενιά είναι πλήρως ψηφιακή και θεωρεί απολύτως φυσιολογικό να αγοράζει online, αφού κάνει σχεδόν τα πάντα online. Και ακόμη περισσότερο θεωρεί απολύτως φυσιολογικό να κάνει και τις αγορές της μέσω του smartphone της.

Γι’ αυτό και μία από τις βασικές συμβουλές που δίνεται σε όλους όσους φτιάχνουν τώρα το δικό τους ηλεκτρονικό κατάστημα ή αναβαθμίζουν το υφιστάμενο είναι να δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην εμπειρία χρήσης μέσω smartphone.

Γενικώς, το μέλλον δείχνει ιδιαίτερα προσοδοφόρο για το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα. Και δεν είναι τυχαίο ότι βλέπουμε πολλές κινήσεις για ηλεκτρονικά καταστήματα σε κλάδους που δεν το περιμέναμε στο παρελθόν, όπως είναι, για παράδειγμα, τα σούπερ μάρκετ.

Όπως δεν είναι τυχαίο το ενδιαφέρον που υπάρχει από πολλές ξένες εταιρείες που κινούνται στο ευρύτερο κλάδο του ηλεκτρονικού εμπορίου να αποκτήσουν παρουσία στη χώρα μας. Και απ’ ότι φαίνεται το 2019 θα είναι μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα χρονιά για όλους όσους ασχολούνται με το χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου.

Από αυτήν εδώ τη στήλη έχω αναφερθεί αρκετές φορές στο πόσο σημαντικό θεωρώ το θέμα της εμπειρίας του πελάτη ακόμη και στα online καταστήματα. Και γι’ αυτό ήταν πολύ ενδιαφέρουσα για μένα η παρουσίαση που έκανε πρόσφατα στο πλαίσιο του e-business forum η Ξένια Κούρτογλου, διευθύνουσα σύμβουλος της Focus Bari.

Η κα Κούρτογλου έδωσε ιδιαίτερη σημασία στο θέμα της εμπειρίας που έχει ο πελάτης, τονίζοντας ότι πλέον έχουμε περάσει σε μία περίοδο όπου ο ανταγωνισμός δεν επικεντρώνεται στο θέμα της τιμής αλλά σε εκείνο της συνολικής εμπειρίας που αποκομίζει ο καταναλωτής.

Σύμφωνα με την κα Κούρτογλου, είναι απαραίτητος ένας «μετασχηματισμός» της λειτουργίας και της κουλτούρας της επιχείρησης που κινείται στο λιανεμπόριο, το οποίο αποκάλεσε CX transformation, καθώς προσφέρει τη δυνατότητα για παροχή προστιθέμενης αξίας στους πελάτες, οι οποίοι με τη σειρά τους γίνονται περισσότερο «πιστοί» και εξελίσσονται σε πρεσβευτές ενός brand ή μίας επιχείρησης, ενώ εξαιρετικά θετικά είναι και τα αποτελέσματα που έχει μία τέτοια κίνηση για τους εργαζόμενους.

Σημείωσε δε ότι η εμπειρία του πελάτη δεν είναι μόνο όταν κάνει μία αγορά αλλά όταν έρχεται σε επαφή με οποιοδήποτε τμήμα της επιχείρησης. Αξίζει να σημειωθεί δε ότι η Focus Bari έχει εξειδικευτεί στον τομέα της δημιουργίας και μέτρησης της «κουλτούρας» όσον αφορά στην εμπειρία του πελάτη (CX Culture Building & Measuring).

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η κα Κούρτογλου, οι Έλληνες online καταναλωτές έχουν αυξηθεί το 2018 σε πάνω από 4,1 εκατ. (σ.σ. είναι όσοι έχουν κάνει τουλάχιστον μία online αγορά τους τελευταίους 6 μήνες) από 3,33 εκατομμύρια που ήταν το 2017.

Στους άνδρες χρήστες του Διαδικτύου το 51% ψωνίζει online, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στις γυναίκες είναι 46%. Όσον αφορά τις ηλικιακές κατηγορίες, τα ποσοστά διείσδυσης των online αγορών είναι πολύ υψηλά στις μικρότερες ηλικίες (62% στο 18-24 ετών, 70% στο 25-34 ετών και 61% στο 35-44 ετών) και πέφτουν από εκεί και πέρα (47% στο 45-54 ετών, 28% στο 55-64 ετών και 15% στο 65-74 ετών).

Το αντίστοιχο ποσοστό στην ηλικία 13-18 ετών (46%) μοιάζει ίσως μικρό αλλά δικαιολογείται από τη χαμηλή αγοραστική δύναμη της συγκεκριμένης ηλικιακής κατηγορίας και τη μικρή διείσδυση εκεί των καρτών.

Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι μία κατηγοριοποίηση στην οποία έχει προχωρήσει η Focus Bari όσον αφορά τους Έλληνες online καταναλωτές. Σύμφωνα με τη Focus Bari, υπάρχουν 3 βασικές ομάδες: The Promising (23%), The Realists (41%) και οι The Fans (35%).

Οι πρώτοι αποτελούνται από κυρίως γυναίκες ηλικίας 13-24 ετών, κατοίκους στην περιφέρεια και ενδιαφέρονται για την ελληνική επικαιρότητα, τη διασκέδαση και την υγεία. Τους τελευταίους 6 μήνες, έκαναν κατά μέσο όρο 10 online αγορές και δαπάνησαν κατά μέσο όρο 411 ευρώ, ενώ το 47% ξεκίνησε να αγοράζει διαδικτυακά τον τελευταίο χρόνο.

Αγοράζουν κυρίως ρούχα και παπούτσια και σχεδόν αποκλειστικά με αντικαταβολή.

Οι δεύτεροι αποτελούνται από άνδρες και γυναίκες ηλικίας 25-54 ετών, κυρίως από την περιφέρεια, ανήκουν στη μεσαίας και ανώτερης μόρφωσης κοινωνική τάξη και ενδιαφέρονται για την ελληνική αλλά και τη διεθνή επικαιρότητα, όπως και για τη διασκέδαση.

Τους τελευταίους 6 μήνες έκαναν κατά μέσο όρο 9,3 online αγορές, δαπανώντας κατά μέσο όρο 399,4 ευρώ, είναι εξοικειωμένοι με το online shopping και αγοράζουν κυρίως ρούχα (40%), ηλεκτρονικά προϊόντα (39%), αεροπορικά εισιτήρια (37%) και παπούτσια (36%). Πληρώνουν κυρίως με κάρτα (χρεωστική το 39%, πιστωτική το 24%) αλλά και με μεταφορές χρημάτων (17%).

Οι τρίτοι, οι οποίοι είναι και οι πιο εξοικειωμένοι, είναι άνδρες ηλικίας 35-64 ετών, κάτοικοι Αττικής, εργαζόμενοι, ανώτατης μόρφωσης και ανώτερης κοινωνικής τάξης και ενδιαφέρονται για την ελληνική και διεθνή επικαιρότητα, τη διασκέδαση αλλά και τα αθλητικά.

Τους τελευταίους 6 μήνες έχουν κάνει κατά μέσο όρο 15,9 αγορές και έχουν δαπανήσει 635,4 ευρώ. Αγόρασαν ρούχα (53%), ηλεκτρονικά προϊόντα (51%), αεροπορικά εισιτήρια (46%) και έκαναν κρατήσεις σε ξενοδοχεία (39%). Είναι δε ευέλικτοι στις πληρωμές, καθώς χρησιμοποιούν χρεωστική κάρτα (50%), ηλεκτρονικές πληρωμές (34%) πιστωτική κάρτα (30%) αλλά και τη δυνατότητα για μεταφορά χρημάτων (23%).

Η ecommerce expo.ecommerce expo που πραγματοποιήθηκε πριν από μερικές ημέρες ήταν μία καλή ευκαιρία για να δει κανείς την κατάσταση της αγοράς του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα. Και το μόνο βέβαιο είναι ότι είναι σε αρκετά καλή κατάσταση.

Ο «εχθρός» του καλού, όμως, είναι το καλύτερο και η πραγματικότητα είναι πως το ηλεκτρονικό εμπόριο προσφέρει πολλές ευκαιρίες στις ελληνικές επιχειρήσεις. Αρκεί να αποφασίσουν να αποκτήσουν μεγαλύτερη εξαγωγική συνείδηση.

Μιλώντας με στελέχη από εταιρείες όπως είναι το eBay και το PayPal συνειδητοποίησα ότι στο εξωτερικό εκτιμούν ότι στην Ελλάδα προϊόντα που ξεχωρίζουν για τη μοναδικότητα τους και θα μπορούσαν να σημειώσουν σημαντικές πωλήσεις στο εξωτερικό.

Σε αρκετές περιπτώσεις, το πρόβλημα έγκειται στην άποψη των επιχειρηματιών ότι δεν χρειάζεται να στραφούν στο εξωτερικό και ότι είναι μία χαρά με τις πωλήσεις που κάνουν εντός των συνόρων. Συνήθως είναι οι ίδιοι που ύστερα από λίγο παραπονιούνται για την οικονομική κρίση και τα προβλήματα που τους δημιουργεί.

Υπάρχει και μία σημαντική μερίδα που έχει κάθε διάθεση να προχωρήσει σε εξαγωγές. Φυσικά, τα εμπόδια είναι αρκετά αλλά αυτό δεν τους ρίχνει το ηθικό. Εκεί που συνήθως σηκώνουν τα χέρια ψηλά είναι όταν καλούνται να αντιμετωπίσουν το θέμα των logistics. Εκεί είναι που αρχίζουν τα δύσκολα.

Η Ελλάδα έχει ένα βασικό μειονέκτημα όσον αφορά τις εξαγωγές της. Η γεωγραφική θέση της είναι τέτοια που σε πολλές περιπτώσεις το κόστος των μεταφορών είναι υψηλότερο σε σχέση με εκείνο ανταγωνιστριών χωρών από την ανατολική Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή ή την Ασία.

Όμως, είναι στιγμές που θεωρώ ότι το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι οι ελληνικές εταιρείες logistics δεν έχουν ακόμη κατανοήσει την ευκαιρία που υπάρχει με το ηλεκτρονικό εμπόριο και τις δυνατότητες που υπάρχουν.

Οι ελληνικές εταιρείες logistics δείχνουν να θεωρούν ότι η αγορά τους περιορίζεται στα 11 εκατομμύρια των Ελλήνων καταναλωτών και δεν βλέπουν ότι θα μπορούσαν να κινηθούν σε μία εκτεταμένη περιοχή όπως είναι αυτή της νοτιοανατολικής Ευρώπης με 100 εκατομμύρια κατοίκους. Κάτι που κάνουν εταιρείες από τη Βουλγαρία ή τη Ρουμανία.

Θα μου πει κανείς, βέβαια, ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν μπορούν να ανταγωνιστούν το χαμηλότερο κόστος του εργατικού δυναμικού στις γείτονες χώρες, όμως, ειλικρινά θεωρώ ότι αυτό δεν είναι τίποτα άλλο παρά μία υπεκφυγή.

Δεν είμαι ειδικός στο θέμα των logistics, αλλά αναρωτιέμαι αν υπάρχει εταιρεία που κάθισε να σκεφτεί ένα διαφορετικό επιχειρηματικό μοντέλο προκειμένου να μειώσει το λειτουργικό κόστος της; Ή ασχολήθηκε με το θέμα των συνεργασιών με άλλες εταιρείες προκειμένου να δημιουργήσουν νέα μοντέλα; Ή επεδίωξαν να αξιοποιήσουν πραγματικά τις ψηφιακές τεχνολογίες προκειμένου να βρουν λύση στο συγκεκριμένο πρόβλημα.

Και οι εταιρείες logistics δηλώνουν ότι ασχολούνται με τον ψηφιακό μετασχηματισμό αλλά η αίσθηση που αποκόμισα σε ένα πάνελ στο πρόσφατο Πανελλήνιο Συνέδριο Logistics ήταν ότι δεν είναι πολλοί εκείνοι που είναι διατεθειμένοι να πάρουν τις σκληρές αποφάσεις που απαιτούνται προκειμένου να υλοποιηθεί ένα πραγματικό πρόγραμμα ψηφιακού μετασχηματισμού μέσα στην επιχείρηση τους.

Γιατί αυτό που πρέπει να γίνει πλήρως κατανοητό είναι πως ψηφιακός μετασχηματισμός δεν σημαίνει απλώς ότι εγκατέστησα 1,2 ή 3 συστήματα. Σημαίνει ότι αλλάζω την κουλτούρα μου και δημιουργώ νέα επιχειρηματικά μοντέλα που μου επιτρέπουν να προσφέρω καλύτερη εμπειρία στους πελάτες μου, έχω χαμηλότερο κόστος ή διαφορετικές υπηρεσίες και γενικότερα μετατρέπομαι σε μία εταιρεία του 21ου αιώνα.

Αν κάποιος νομίζει ότι τα πάντα έχουν μείνει τα ίδια με όσα βλέπαμε τις δεκαετίες του ’80 και του ’90, τότε μάλλον να ετοιμάζεται να δει νέους «παίκτες» από άλλους κλάδους να του παίρνουν κατ’ αρχήν μερίδιο της πίτας και στη συνέχεια ολόκληρη την πίτα.

Ήμουν κι εγώ ένας από τους πολλές εκατοντάδες συμπολίτες που παρακολούθησαν πρόσφατα το φετινό (ένατο, κατά σειρά) TEDx Athens, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην πανέμορφη έδρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, στο ΚΠΙΣΝ.

Εντυπωσιακή και πλούσια δομή προγράμματος (δεν ήξερες πού να πρωτοπάς, καθώς οι παράλληλες των κύριων ομιλιών εκδηλώσεις ήταν πολλές και ενδιαφέρουσες), πολύ καλή οργάνωση με πλήθος εθελοντές και συνεργάτες, σημαντικές ομιλίες στην κύρια σκηνή, μπόλικη τροφή για σκέψη - κι από την άλλη, την κανονική, επίσης.

Στόχος των ιδρυτών του, εκεί πίσω στο 2009, ήταν να δημιουργηθεί «μια ελληνική πρωτοβουλία η οποία θα παράγει, υποστηρίζει, προάγει και αναδεικνύει ιδέες και δράσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο».

Αυτό θεωρώ ότι το κατάφεραν, όλα αυτά τα χρόνια, και πλέον περνάνε σε καινούρια «πίστα»: μια διεθνή πλατφόρμα περιεχομένου έκφρασης και γνώσης, δημιουργίας και ψυχαγωγίας για όλο τον κόσμο.

Όμως, το «ζουμί» ήταν και πιστεύω ακράδαντα πως είναι ακόμα οι ιδέες που αξίζει να διαδοθούν και -περισσότερο ακόμα από τις ιδέες- τα «παραδείγματα ζωής».

Από τους 12 κύριους ομιλητές -όλοι τους καλοί, κάποιοι καλύτεροι, όπως είναι φυσικό- δυο ξεχώρισαν και «ανταμείφθηκαν» με θερμό, θερμότατο χειροκρότημα από το κοινό, στην κατάμεστη κεντρική αίθουσα, τόσο στο τέλος, όσο και στη διάρκεια της ομιλίας τους: η ψυχολόγος Μαρία Ιωαννίδου και ο δήμαρχος Τρικκαίων, Δημήτρης Παπαστεργίου.

Σχεδόν άγνωστη στο ευρύ κοινό η πρώτη, γνωστότερος ο δεύτερος συνεπήραν τους ακροατές τους, καθώς διηγούνταν με ειλικρίνεια και χωρίς ίχνος έπαρσης τη (νικηφόρα για αμφότερους) μάχη της μεν με την εγκεφαλική παράλυση και του δε με το τέρας της γραφειοκρατίας, τις αναστολές και τα γνωστά «κουσούρια» της ελληνικής πραγματικότητας.

Κι εδώ είναι που μπαίνει η αστείρευτη θέληση για τη Μαρία και η ορθολογική σκέψη για τον Δημήτρη, που σου δίνουν θάρρος και αισιοδοξία για το μέλλον – κι ας λένε οι «Κασσάνδρες» πως αυτό το μέλλον απειλείται από τα ρομπότ και την τεχνητή νοημοσύνη, που όμως -ας με συγχωρέσουν- έχουν πεπερασμένες δυνατότητες, είναι «λίγα»…

Ξεπερνώντας τα «δεσμά» της αναπηρίας της, η πρώτη διαπρέπει στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο, απ’ όπου παίρνει με άριστα πτυχίο Ψυχολογίας, ολοκληρώνει μεταπτυχιακό στην Αγγλία, μετεκπαιδεύεται και εμπλουτίζει συνεχώς τις γνώσεις της, εργάζεται σε σχολεία και συνεργάζεται εθελοντικά με πλήθος φορείς, για να φτάσει να προσφέρει σήμερα υπηρεσίες συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας στην Αθήνα και το Ναύπλιο.

Όσο για τον δεύτερο, η παιδεία του μηχανικού, οι επαγγελματικές του εμπειρίες στο χώρο των ΑΠΕ και το ενδιαφέρον του για τα κοινά συνδυάστηκαν με την (σπανίζουσα, πλέον) κοινή λογική, με θεαματικά αποτελέσματα, τα οποία παρουσίασε στον συνδυασμό βίντεο και ομιλίας του: οι «ρίζες» και οι «καταβολάδες» του δεκάχρονου πια e-Trikala θέριεψαν κι επεκτάθηκαν στη διάρκεια της θητείας του, πέρασαν σε νέους χώρους, διεκδίκησαν πρωτιές ελληνικές και ευρωπαϊκές (θυμηθείτε τα έξι αυτόνομα λεωφορεία), κάνοντας τα Τρίκαλα την πιο ψηφιακή πόλη της χώρας, τίτλο που θα ενισχύσουν σε λίγους μήνες και με την (πιλοτική, βέβαια) έλευση του 5G στην περιοχή.

Κι όλα αυτά με συναίνεση και εφαρμογή απλών και ορθολογικών λύσεων, που λύνουν υπαρκτά προβλήματα και ανοίγουν νέους δρόμους… Γιατί, όπως τόνισε κι ο ίδιος, «καμία αλλαγή γύρω μας δεν είναι εφικτή, αν πρώτα δεν αλλάξουμε τους εαυτούς μας».

Κι ίσως αυτό να είναι το μυστικό (;) για μια όσο γίνεται πιο «αναίμακτη» μετάβαση στην επόμενη ημέρα. Οι μηχανές θα μπουν στη ζωή μας – δεν χωράει αμφιβολία, το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω, όπως δεν γύρισε ποτέ άλλοτε.

Εμείς οφείλουμε να προετοιμαστούμε, να αλλάξουμε ρότα, να επανεκπαιδευτούμε, να αξιοποιήσουμε τις ραγδαίες εξελίξεις της τεχνολογίας για να μειώσουμε κόστη και να αυξήσουμε επιδόσεις, φροντίζοντας πάντα να μη χάσουμε την ανθρωπιά μας… Θέληση και κοινή λογική, να υπάρχουν μονάχα!

Στην Ελλάδα είναι γνωστό ότι είμαστε λίγο της υπερβολής. Ειδικά, όταν αποφασίζουμε να φέρουμε στην εγχώρια αγορά κάτι από το εξωτερικό τείνουμε να το …ξεχειλώνουμε. Και τα τελευταία χρόνια, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι αυτό της Black Friday.

Η Black Friday είναι ένα αμερικανικό «έθιμο»: την Παρασκευή που ακολουθεί την Ημέρα των Ευχαριστιών (Thanksgiving Day), η οποία στις Ηνωμένες Πολιτείες γιορτάζεται την τέταρτη Πέμπτη του Νοεμβρίου, τα καταστήματα σπεύδουν να κάνουν εντυπωσιακές προσφορές στα προϊόντα τους.

Ιδίως στο χώρο των ηλεκτρικών και των ηλεκτρονικών, οι προσφορές είναι εξαιρετικές με τις εκπτώσεις να φθάνουν σε επίπεδα ακόμη και πάνω από το 50%. Πρακτικά, είναι μία ευκαιρία για τις αλυσίδες να «αδειάσουν» τις αποθήκες τους από προϊόντα που δεν πήγαν τόσο καλά όσο περίμεναν τα στελέχη που είναι επιφορτισμένα με τις παραγγελίες.

Στην Ελλάδα, το συγκεκριμένο «έθιμο» έφθασε πριν από 3 χρόνια. Και ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες, η «Μαύρη Παρασκευή» διαρκεί μία ημέρα και την αμέσως επόμενη εβδομάδα έχουν συνήθως τη «Cyber Monday» που είναι κάτι αντίστοιχο με την Black Friday αλλά με online προσφορές, στην Ελλάδα αποφασίσαμε να τα κάνουμε όλα λίγο διαφορετικά.

Κατ’ αρχήν, να επισημάνω ότι η Black Friday είναι από τις ημέρες με τις μεγαλύτερες πωλήσεις, ιδίως στις αλυσίδες προϊόντων τεχνολογίας. Επίσης, αντίθετα με ότι συμβαίνει σε άλλες χώρες, Black Friday σημαίνει και προσφορές online.

Όπως, επίσης συμμετέχουν σε αυτήν κάθε είδους εταιρεία. Πέρσι, είδαμε ακόμη και εταιρείες που ασχολούνται με είδη υγιεινής να κάνουν προσφορές τη «Μαύρη Παρασκευή».

Το πιο ενδιαφέρον είναι, όμως, ότι αντί για Black Friday, στην Ελλάδα μάλλον θα πρέπει να τη μετονομάσουμε σε Black Week.

Γιατί πολύ απλά δεν διαρκεί μία ημέρα. Στην αρχή, είδαμε εταιρείες να έχουν προσφορές για ένα τριήμερο, πλέον, οι προσφορές ξεκινούν από τη Δευτέρα και διαρκούν για μία εβδομάδα! Άρα, γιατί να μην τη μετονομάσουμε σε Black Week;

Θα αναρωτηθεί κανείς γιατί εκφράζομαι έναν προβληματισμό γι’ αυτή την εξέλιξη δεδομένου ότι είναι καλό τα καταστήματα να κάνουν προσφορές και δη αρκετά καλές. Ο προβληματισμός μου είναι ότι πρακτικά αρχίζει να δημιουργείται μία σύγχιση στους καταναλωτές, οι οποίοι περιμένουν -και πολύ καλά κάνουν- τη Black Friday για να κάνουν τις αγορές τους.

Ο τζίρος στις περισσότερες αλυσίδες -όπως και στα ηλεκτρονικά καταστήματα- αρχίζει και πέφτει από τις αρχές Νοεμβρίου και μετά θα χρειαστεί να φθάσουμε μέχρι τα Χριστούγεννα για να επανέλθει σε «φυσιολογικά» επίπεδα.

Το πρόβλημα είναι πως αυτή η ένταση που υπάρχει δεν βοηθά τα εμπορικά καταστήματα να προσφέρουν σωστές υπηρεσίες στους πελάτες τους. Η Black Friday είναι η μέρα εκείνη του χρόνου που οι εργαζόμενοι πρέπει να δουλέψουν στο 150% των δυνατοτήτων τους, ενώ την ίδια ώρα οι πληροφοριακές υποδομές φθάνουν στα όρια τους.

Τα προβλήματα είναι σίγουρο ότι θα υπάρξουν και στο τέλος το μόνο που μένει είναι ένας εκνευρισμός τόσο μεταξύ των καταναλωτών όσο και των εργαζομένων στις αλυσίδες.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Black Friday σηματοδοτεί την έναρξη της περιόδου των χριστουγεννιάτικων αγορών. Οι αλυσίδες «ξεστοκάρουν» προκειμένου να γεμίσουν με νέα προϊόντα τις αποθήκες τους ενόψει των Χριστουγέννων.

Και ο τζίρος που γίνεται είναι επιπλέον σε αυτόν των Χριστουγέννων, Στην Ελλάδα, οι αλυσίδες γεμίζουν τις αποθήκες τους, γνωρίζοντας ότι η Black Friday θα πάρει κομμάτι από τις πωλήσεις των Χριστουγέννων, πολύ απλά, επειδή οι καταναλωτές αγοράζουν από τώρα τα δώρα τους λόγω των χαμηλότερων τιμών.

Και πρακτικά η Black Friday δεν φέρνει επιπλέον τζίρο. Απλώς, τα έσοδα από τις πωλήσεις των Χριστουγέννων έρχονται νωρίτερα.