Επωνύμως…

Είναι κάτι που όσοι παρακολουθούμε την τηλεπικοινωνιακή αγορά περιμέναμε με αγωνία, εδώ και πολύ καιρό: την έναρξη της εμπορικής διάθεσης ευρυζωνικών συνδέσεων με ταχύτητες που θα ξεκινούν από τα 100 Mbpsκαι σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να φθάνουν ακόμη και το 1 Gbps!

Οι τρεις μεγάλοι πάροχοι (Cosmote, Vodafone, Wind) βρίσκονται σε φάση υλοποίησης των σχετικών επενδύσεων και μέσα στο 2017 αναμένεται να ξεκινήσει η διάθεση των πρώτων πακέτων.

Αν παράλληλα ξεκινήσει και η επιδότηση που προωθεί το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, τότε τα νέα θα είναι ακόμη καλύτερα.

Όμως, τις τελευταίες ημέρες δεν είναι λίγοι οι φίλοι που με ρωτούν αν θα αξίζει πραγματικά να πληρώσουν κάποια ευρώ παραπάνω προκειμένου να αποκτήσουν μία σύνδεση των 100 ή των 200 Mbps.

Ή πολύ περισσότερο αν έχει νόημα να φέρουν οπτική ίνα μέχρι το σπίτι ή το γραφείο τους. «Τόσο μεγάλη θα είναι η διαφορά;» είναι η ερώτηση που μου κάνουν.
Η απάντηση είναι πολύ απλή: «Ναι, η διαφορά είναι πολύ μεγάλη και αξίζει να πληρώσεις παραπάνω».

Ένας αγαπημένος φίλος και δημοσιογράφος έχει μία θεωρία εδώ και αρκετά χρόνια: το Διαδίκτυο είναι σαν τους αυτοκινητόδρομους, όσο μεγάλο και αν κάνεις τον δρόμο, αυτοκίνητα για τον γεμίσουν θα βρεθούν.

Στο Διαδίκτυο, όσο πιο υψηλές είναι οι ταχύτητες, τόσο καλύτερη είναι η εμπειρία. Και δεν αναφέρομαι μόνο στο videoκαι στο online gaming. Ακόμη και στο απλό «σερφάρισμα», υψηλότερες ταχύτητες κάνουν καλύτερη την εμπειρία.

Όσον αφορά στους οικιακούς καταναλωτές, ένα μεγάλο πρόβλημα είναι ότι πλέον υπάρχουν πολλαπλές συσκευές που είναι συνδεδεμένες και θέλουν χωρητικότητα.

Θες να δεις Netflix την ίδια ώρα που τα παιδιά παίζουν online με τους φίλους τους; Καλύτερα να το ξανασκεφτείς αν έχεις μία απλή ADSLσύνδεση.

Ακόμη και με VDSL στα 50 Mbps, η κατάσταση δεν είναι ότι καλύτερο μπορείς να σκεφτείς.

Και δεν συζητάω καν το ενδεχόμενο να χρειάζεται να «κατεβάσεις» κάποια μεγάλα αρχεία που χρειάζεσαι επειγόντως για τη δουλειά σου.

Το ίδιο ισχύει, φυσικά, και για το γραφείο, αν μιλάμε για μία μικρή επιχείρηση με 5-10 εργαζόμενους. Μία ADSL σύνδεση απλά δεν φθάνει. Θες κάτι πιο γρήγορο και ανάλογα με την ενασχόληση σου, ούτε τα 100 Mbps δεν είναι αρκετά.

Ειδικά για εταιρείες που κινούνται στο δημιουργικό κομμάτι και χρειάζεται να διακινήσουν μεγάλα αρχεία, ίσως η καλύτερη λύση να είναι μία σύνδεση οπτικών ινών.

Ο λόγος είναι η πολύ μεγάλη ταχύτητα στην αποστολή δεδομένων, ένας παράγοντας που πολλές φορές ξεχνάμε. Σκεφτείτε πόσο καθυστερεί να «ανέβει» στο WeTransfer, στο Dropbox ή στο OneDrive ένα μεγάλο αρχείο μερικών εκατοντάδων MBs και θα καταλάβετε τι εννοώ.

Και υπάρχουν ουκ ολίγες περιπτώσεις που χρειάζεται η αποστολή τόσο μεγάλων αρχείων.

Σε γενικές γραμμές, οι αυξημένες ταχύτητες σύνδεσης μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και να βελτιώσουν την εμπειρία στη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών εντός του σπιτιού.

Και αυτό είναι κάτι που αξίζει να το πληρώσεις κάτι παραπάνω. Η διαφορά θα είναι πολύ μεγάλη. Αντίστοιχη με εκείνη όταν από μία σύνδεση στα 56 Kbps πήγαμε στα 384Kbps των πρώτων ADSL συνδέσεων.

Θες κάτι εκτός από ένα smartphone και ένα πληκτρολόγιο;

Ένα από τα βασικά «προβλήματα» που αντιμετωπίζουμε όσοι θέλουμε να μπορούμε να εργαστούμε οπουδήποτε και αν βρισκόμαστε είναι το …μέγεθος του φορητού υπολογιστή που καλούμαστε να έχουμε μαζί μας.

Ακόμη και ένα μηχάνημα με οθόνη των 11 ιντσών να έχεις, χρειάζεσαι πρακτικά να κουβαλάς ένα backpack. Και το ερώτημα είναι πόσο πιο ελαφρύ μπορείς να κάνεις το φορτίο που κουβαλάς;

Η απάντηση είναι πως μπορεί να το μειώσεις σημαντικά, πολύ απλά σταματώντας να κουβαλάς το laptop! Και αν αναρωτιέστε, πως το υποκαθιστάς (σ.σ. προσοχή, δεν κάνω λόγο για αντικατάσταση αλλά για υποκατάσταση) είναι εξίσου απλό: με το smartphone σου και ένα ασύρματο πληκτρολόγιο!

Η εξέλιξη της τεχνολογίας είναι τέτοια όπου πρακτικά ένα smartphone της υψηλής κατηγορίας έχει την υπολογιστική ισχύ που είχε ένα αντίστοιχης τιμής laptop πριν από 2-3 χρόνια.

Και για τη συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών, αυτή η υπολογιστική ισχύ είναι κάτι παραπάνω από αρκετή.

Με ένα ασύρματο πληκτρολόγιο γίνεται πολύ πιο εύκολη η εισαγωγή δεδομένων, οπότε γιατί να μην υποκαταστήσεις τον φορητό υπολογιστή σου με έναν συνδυασμό smartphone–ασύρματου πληκτρολογίου;

Προσωπικά, το έχω ήδη κάνει και για να είμαι ειλικρινής είναι εξαιρετικά πρακτικό όταν κινείσαι εκτός σπιτιού ή γραφείου στη διάρκεια της ημέρας και δεν είσαι βέβαιος αν θα χρειαστείς να γράψεις ένα κείμενο (στη δική μου την περίπτωση) ή να στείλεις 3-4 emails.

Ακόμη και σε ταξίδι 2 ημερών, μπορείς να κάνεις μία χαρά τη δουλειά σου. Υπάρχει, φυσικά, ένα μειονέκτημα που δεν είναι άλλο από το μέγεθος της οθόνης αλλά δεν μπορείς να τα έχεις όλα δικά σου.

Συν ότι και αυτό το πρόβλημα μπορεί να λυθεί λόγω των νέων μοντέλων χρήσης που κάνουν την εμφάνιση τους.
Ποια είναι αυτά τα μοντέλα; Ένα πρώτο παράδειγμα ήταν το Continuum της Microsoft και ένα δεύτερο το πιο πρόσφατο DEX της Samsung.

Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε να κάνουμε με ένα κουτί μικρού μεγέθους, στο οποίο συνδέεις μία οθόνη και ένα πληκτρολόγιο. Και στη συνέχεια κουμπώνεις το smartphone σου.

Στην πρώτη περίπτωση, έπρεπε να είναι ένα WindowsMobile 10 smartphone, τα οποία δεν υπάρχουν πια, στη δεύτερη χρειάζεται κάποιο «ακριβό» Samsung, ήτοι GalaxyS8 ή Note 8.

Το αποτέλεσμα είναι ότι το περιεχόμενο του κινητού προβάλλεται απευθείας στην συνδεδεμένη οθόνη και προσαρμόζεται και σε αυτήν, ενώ υπάρχουν και ειδικές εφαρμογές.

Ουσιαστικά, μετατρέπεις το smartphone σου και σε φορητό υπολογιστή.

Πρακτικά, μιλάμε για ένα νέο μοντέλο χρήσης, το οποίο, εκμεταλλεύεται, φυσικά και το cloud καθώς όλα τα αρχεία σου είναι στο «σύννεφο» και είναι προσβάσιμα και από το smartphone σου.

Φανταστείτε μία εταιρεία που αντί να δώσει φορητούς υπολογιστές στους εργαζόμενους της τους δίνει ένα smartphone και έχει σταθμούς εργασίας με οθόνη και πληκτρολόγιο. Είναι ένα πολύ ενδιαφέρον μοντέλο, το οποίο θα πρέπει να δούμε πως θα εξελιχθεί.

Το μόνο σίγουρο είναι πάντως ότι πολλοί χρήστες θα το ήθελαν αν κρίνω από το πόσος κόσμος με ρωτά πως έχω καταφέρει και έχω υποκαταστήσει το laptop μου όταν είμαι εκτός γραφείου.

Αν σας έλεγε κανείς πριν από μερικά χρόνια ότι στο άμεσο μέλλον οι καταναλωτές θα προτιμούσαν το smartphone τους για να κάνουν τις αγορές τους, μάλλον θα τον περνούσατε για τρελό.

Και ο βασικός λόγος για να φθάσετε σε αυτόν τον χαρακτηρισμό θα ήταν η οθόνη και η υπολογιστική ισχύ του smartphone.

Πλέον, όμως, η κατάσταση είναι διαφορετική και με την οθόνη στις 6 ίντσες και την υπολογιστική ισχύ αντίστοιχη με εκείνη ενός μέσου laptop του 2013, είναι προφανές ότι μπορείς να κάνεις τα πάντα στο smartphone σου. Ακόμη και τις αγορές σου.

Το μεγάλο πλεονέκτημα του smartphone είναι πως το έχεις μαζί σου παντού.

Και πλέον κάνεις τα πάντα με αυτό. Οπότε, γιατί να μην αγοράσεις και ότι θες, δεδομένου κιόλας ότι οι τιμές που θα βρεις στα ηλεκτρονικά καταστήματα.

Συν ότι δεν είναι μακριά η ημέρα που θα μπορείς να πιστοποιείς τα στοιχεία σου σε μία αγορά μέσω smartphone χρησιμοποιώντας το δακτυλικό αποτύπωμα σου ή το πρόσωπο σου!

Το μεγάλο ζήτημα είναι πως τα ηλεκτρονικά καταστήματα θα πρέπει να προσφέρουν τη σωστή εμπειρία στους επισκέπτες τους.

Τι σημαίνει αυτό; Κατ’ αρχήν ότι το site θα πρέπει να είναι responsive και να προσαρμόζεται στην οθόνη της συσκευής που χρησιμοποιεί ο καταναλωτής.

Αν το site δεν είναι responsive, τότε μην έχετε και πολλές ελπίδες γιατί η εμπειρία θα είναι κάτι παραπάνω από απογοητευτική. Και αυτό μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην επισκεψιμότητα της desktop έκδοσης.

Θα αναρωτηθεί βέβαια κάποιος: υπάρχουν ακόμη non responsive sites; Υπάρχουν και μάλιστα πολλά και σε αρκετές περιπτώσεις δεν το ξέρουν καν οι ιδιοκτήτες τους γιατί πολύ απλά δεν δοκίμασαν ποτέ να μπουν από το smartphone τους!

Αν ξεπεράσουμε τον σκόπελο του responsive, τότε το mobile commerce είναι μία ευκαιρία για μία διαφορετική εμπειρία. Αν το e-shop σας είναι αρκετά «έξυπνο» μπορεί να γνωρίζει που βρίσκεται ο χρήστης και ενδεχομένως να κάνει σχετικές προτάσεις.

Κάτι που μπορεί να λειτουργήσει εξαιρετικά σε περιπτώσεις εταιρειών με φυσική αλλά και online παρουσία.

Επίσης, μεγάλη βελτίωση μπορεί να υπάρξει και στο θέμα των πληρωμών. Ο καταναλωτής είναι βέβαιο ότι δεν του αρέσει να συμπληρώνει συνεχώς τα στοιχεία αποστολής και τα στοιχεία της κάρτας του.

Το πρώτο θέμα λύνεται με την εγγραφή του ως μέλος του e-shop.

Για το δεύτερο μία λύση που αρχίζει να γίνεται όλο και πιο δημοφιλής είναι αυτή των ψηφιακών πορτοφολιών, όπως, για παράδειγμα, το MasterPass, όπου και πάλι χρειάζεται να πληκτρολογήσει όνομα και κωδικό.

Αν έμπαινε, όμως, με το δακτυλικό αποτύπωμα του ή μέσω αναγνώρισης προσώπου; Μήπως η διαδικασία γίνεται εξαιρετικά απλή και γρήγορη; Φυσικά και ναι, και φυσικά αυτό είναι ήδη εφικτό.

Απλά, δεν το προσφέρουν και πολλά καταστήματα.

Σε γενικές γραμμές, το mobile commerce είναι πιο κοντά απ’ όσο νομίζετε και καλό θα ήταν όσοι έχετε e-shops να αρχίσετε να σκέφτεστε τι πρέπει να κάνετε προκειμένου να μη βρεθείτε προ εκπλήξεων στο όχι και πολύ μακρινό μέλλον.

Και ενδεχομένως θα πρέπει να επιταχύνετε τις σχετικές διαδικασίες.

Το ηλεκτρονικό εμπόριο παρουσιάζει εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα και αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς.

Όπως δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς ότι ένας από τους βασικούς λόγους -πέραν της ευκολίας της παραγγελίας από την άνεση του σαλονιού του σπιτιού σου όποια στιγμή της ημέρας και της εβδομάδας θες- είναι και οι χαμηλότερες τιμές που προσφέρουν τα online καταστήματα.

Και επειδή η τιμή είναι ένα βασικό μέσο προσέλκυσης πελατών βλέπουμε τα περισσότερα e-shops να ανταγωνίζονται μεταξύ τους ποιο θα προσφέρει την χαμηλότερη τιμή για ένα προϊόν.

Όμως, τελικώς, οι χαμηλές τιμές είναι το κλειδί της επιτυχίας για ένα πετυχημένο e-shop;

Πολλοί θα απαντήσουν καταφατικά στην παραπάνω ερώτηση. Προσωπικά, όμως, θα απαντούσα αρνητικά σε αυτή την ερώτηση. Και πριν σκεφτείτε οτιδήποτε, ο λόγος που απαντώ αρνητικά έχει να κάνει με το επίθετο «χαμηλές».

Κατά την άποψη μου, ένα e-shop θα πρέπει να έχει «ανταγωνιστικές» τιμές. Αλλά οι ανταγωνιστικές τιμές δεν είναι πλέον το μόνο ζητούμενο για τους καταναλωτές, οι οποίοι πλέον είναι πολύ προσεκτικοί.

Η χαμηλή τιμή είναι ένας τρόπος για να προσελκύσει νέους πελάτες οποιοδήποτε ηλεκτρονικό κατάστημα. Όμως, αν η εμπειρία που προσφέρει δεν είναι η κατάλληλη, τότε η χαμηλή τιμή δεν είναι αρκετή.

Πολλοί καταναλωτές αρχίζουν πλέον και προσέχουν πολλές ακόμη παραμέτρους. Για παράδειγμα, το κόστος αποστολής της παραγγελίας ή την εταιρεία που θα αναλάβει τη μεταφορά.

Το δεύτερο είναι πολύ πιο σημαντικό απ’ όσο νομίζουν πολλοί γιατί ουκ ολίγοι καταναλωτές έχουν δει φαινόμενα καθυστέρησης ή δυσκολίας στη συνεννόηση για την παραλαβή και αυτό το μετρούν αρκετά πλέον.

Δεν συζητάω καν πόσο μετρά η προηγούμενη εμπειρία αγοράς και κατά πόσον ένα e-shop είχε σωστή συμπεριφορά απέναντι σε έναν πελάτη του. Λάθη γίνονται, αλλά πρέπει να τα παραδέχεσαι.

Και το σωστό είναι επίσης να μην παραπλανάς τον καταναλωτή διαφημίζοντας ότι έχεις ένα προϊόν, το οποίο στην πραγματικότητα δεν έχεις και το μόνο που θες είναι να τον προσελκύσεις και να του πουλήσεις κάτι άλλο.

Ένας καταναλωτής μπορεί να την «πατήσει» την πρώτη φορά, ίσως και τη δεύτερη, την τρίτη, όμως, και θα σε αποφύγει και θα σε σχολιάσει αρνητικά στα socialmedia.

Πέραν της τιμής, η εμπειρία και η σχέση που δημιουργείται μεταξύ ενός e-shop και ενός καταναλωτή είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες για την επιτυχία ενός ηλεκτρονικού καταστήματος.

Από προσωπική εμπειρία, μπορώ να πω ότι έχω καταλήξει να προτιμώ να αγοράσω ένα προϊόν από ένα e-shop που μου προσέφερε καλή εμπειρία στο παρελθόν ακόμη και το ίδιο το προϊόν το βρίσκω πιο φθηνό σε κάποιο άλλο ηλεκτρονικό κατάστημα με το οποίο δεν έχω καμία εμπειρία.

Φυσικά, θα δοκιμάσω κάποιο νέο κατάστημα, αλλά για να το δοκιμάσω θα πρέπει η εικόνα του να είναι και η σωστή. Καταστήματα που δεν αναφέρουν στο site τους, πλήρη στοιχεία επικοινωνίας, δηλαδή και φυσική διεύθυνση και σταθερό τηλέφωνο, δύσκολα θα τα εμπιστευθώ.

Και θα τσεκάρω και τα σχόλια στα social media. Ακόμη και η εμφάνιση και η λειτουργικότητα μετράνε αρκετά. Μόνο η τιμή δεν είναι παράγοντας επιτυχίας πλέον…

Σε μία ημερίδα που πραγματοποιήθηκε αυτή την εβδομάδα με θέμα την εποχή της μετα-δημοσιογραφίας, κατέθεσα την άποψη μου ότι στο χώρο των μέσων ενημέρωσης ο ψηφιακός μετασχηματισμός που υλοποιείται σε άλλους κλάδους της οικονομίας έχει προχωρήσει πολύ περισσότερο απ’ όσο νομίζουμε.

Οι ψηφιακές τεχνολογίες και τα μέσα που δημιουργήθηκαν λόγω των ψηφιακών εξελίξεων, προεξαρχόντος του Facebook, δεν έχουν αλλάξει μόνο τον τρόπο που παράγονται οι ειδήσεις αλλά και τον τρόπο με τον οποίο διανέμονται στους πολίτες, καθώς επίσης και το πώς αυτές προσλαμβάνονται από τους πολίτες.

Και ένα πολύ ενδιαφέρον σημείο είναι ότι έχουμε αρχίσει να φθάνουμε σε ένα σημείο -με αρκετούς κινδύνους θα έλεγα- όπου οι πολίτες δημιουργούν αυτό που στο εξωτερικό αποκαλείται information cocoons («κουκούλια» πληροφοριών σε μία αρκετά ελεύθερη μετάφραση).

Το αποτέλεσμα είναι η ενημέρωση που έχουν να είναι τελικώς πολύ πιο περιορισμένη σε σχέση με το παρελθόν παρά το γεγονός ότι οι πηγές πληροφόρησης έχουν πολλαπλασιαστεί χάρη στο Διαδίκτυο.

Είναι ένα θέμα που πρέπει να πω ότι έθιξε πριν από μερικές εβδομάδες στο πλαίσιο του TEDxAcademy τόσο ο γνωστός δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας όσο και ο Ανδρέας Σταυρόπουλος, ο οποίος δραστηριοποιείται στο χώρο των επενδύσεων στην τεχνολογία και έχει την έδρα του στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Τι είναι αυτά τα «κουκούλια»; Είναι αυτό που δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι όταν προτιμάμε να ενημερωνόμαστε σχεδόν αποκλειστικά από το Facebook.

Όσο και αν ακούγεται περίεργο σε αρκετούς, ένας πολύ μεγάλος αριθμός συμπολιτών μας ενημερώνεται αποκλειστικά από το χρονολόγιο του στο δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης.

Το πρόβλημα είναι πως ο αλγόριθμος του Facebook ανεβάζει πιο ψηλά τις δημοσιεύσεις εκείνες που γίνονται από χρήστες με τους οποίους έχουμε στο παρελθόν «αλληλεπιδράσει».

Είτε έχουμε κάνει μία κοινοποίηση είτε έχουμε σχολιάσει είτε έχουμε κάνει ένα like. Άρα, εμφανίζει δημοσιεύσεις από εκείνους που μας αρέσουν. Με αυτόν τον τρόπο, όμως, πρακτικά «αποκλείουμε» ή έστω κάνουμε πιο δύσκολη την εμφάνιση δημοσιεύσεων που δεν θα μας αρέσουν.

Το αποτέλεσμα είναι στο χρονολόγιο μας να εμφανίζονται ειδήσεις και πληροφορίες που ταιριάζουν στην ιδεολογία μας, στα πιστεύω μας κλπ. Κάτι που σημαίνει ότι δύσκολα βλέπουμε την αντίθετη από τη δική μας άποψη.

Και καταλήγουμε να νομίζουμε ότι τα πάντα είναι σύμφωνα με τα δικά μας πιστεύω. Αυτό είναι ένα information cocoon.

Το πρόβλημα γίνεται ακόμη μεγαλύτερο επειδή σταδιακά το «κουκούλι» περιορίζεται καθώς κάνουμε likes μόνο σε αυτά που μας αρέσουν. Καταλήγουμε να έχουμε δημιουργήσει έναν μικρόκοσμο, ο οποίος μας αρέσει μεν αλλά απέχει πολύ από την πραγματικότητα.

Τόσο όσον αφορά στις εξελίξεις στην Ελλάδα όσο και σε εκείνες στον υπόλοιπο πλανήτη. Ουσιαστικά, φθάνουμε να βλέπουμε μία αρκετά στρεβλωμένη εκδοχή της πραγματικότητας.

Η εμφάνιση αυτών των «κουκουλιών» είναι πάντως δικαιολογημένη. Για πολλούς ανθρώπους, το να καθίσουν να διαβάσουν 3-4 ενημερωτικά sites εντός και εκτός Ελλάδας δεν είναι κάτι εύκολο λόγω έλλειψης χρόνου.

Ενώ με το Facebook και ενδεχομένως και το Twitter είναι πιο εύκολο να θεωρήσεις ότι είσαι ενημερωμένος ότι είσαι updated με τις τελευταίες εξελίξεις. Μόνο που οι εξελίξεις που μαθαίνεις περιορίζονται στον μικρόκοσμο σου.

Η πραγματικότητα είναι πως η υπερπληροφόρηση έχει αρχίσει να οδηγεί σε αντίθετα μονοπάτια από εκείνα που πίστευαν πολλοί όταν το Διαδίκτυο έδωσε τη δυνατότητα να έχεις πρόσβαση σε αναρίθμητες πηγές πληροφοριών και ειδήσεων ανά πάσα στιγμή.

Είναι πρακτικά αδύνατο να παρακολουθήσεις όλες τις εξελίξεις και χρειάζεται να κάνεις επιλογές και να συμβιβαστείς. Απλά, τα information cocoons είναι ένας μάλλον κακός συμβιβασμός.

Και γι’ αυτό ενδεχομένως ίσως να έχει έρθει η ώρα που οι πολίτες θα αρχίσουν να αναζητούν ποιοτικά μέσα ενημέρωσης που θα τους προσφέρουν -πάντα online- ενημέρωση που θα καλύπτει τις ανάγκες τους για πληροφόρηση.

Πληροφόρηση που θα είναι σε μεγάλο ποσοστό προσωποποιημένη.

Στη δική μου τη γενιά -η οποία έχει ζήσει και συνεχίζει να ζει τη μετάβαση από την αναλογική στην ψηφιακή εποχή, όταν πηγαίναμε σχολείο, η προτροπή από τους γονείς μας ήταν να μάθουμε ξένες γλώσσες.

Προσωπικά, έμαθα δύο (αγγλικά και γαλλικά) και για να είμαι ειλικρινής μόνο τα αγγλικά μου φάνηκαν πραγματικά χρήσιμα. Αλλά δεν μετάνιωσα για τα γαλλικά, γιατί ήταν ο λόγος που ήρθα πιο κοντά στη γαλλική κουλτούρα.

Στην ψηφιακή εποχή, τα αγγλικά είναι εκ των ουκ άνευ για όλους τους μαθητές. Μία δεύτερη ή ακόμη και μία τρίτη γλώσσα είναι κάτι προς το οποίο ωθούν πολλοί γονείς τα παιδιά τους.

Όμως, πέραν των αγγλικών, αυτό που θα έπρεπε να «ωθήσουν» τα παιδιά τους να μάθουν είναι μία άλλη, διαφορετική γλώσσα: αυτή του προγραμματισμού.
Δεν απέχουμε και πολύ από την εποχή που αν ένας υποψήφιος εργαζόμενος δεν έχει στο βιογραφικό του ότι γνωρίζει να γράφει κώδικα, ή έστω ότι καταλαβαίνει από κώδικα, τότε θα είναι πολύ δύσκολο να βρει μία θέση εργασίας ως στέλεχος σχεδόν σε οποιονδήποτε κλάδο της οικονομίας.

Τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως.

Είναι γνωστό ότι υπάρχει τεράστια ζήτηση για developers στη χώρα μας και διεθνώς καθώς η υπάρχουσα προσφορά δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες.

Στο μέλλον, όμως, η κατάσταση θα είναι ακόμη πιο περίπλοκη διότι τα πάντα θα λειτουργούν με τη χρήση apps, APIs, bigdata και πολλές ακόμη λέξεις που μοιάζουν άγνωστες σε πολλούς αλλά θα πρέπει πολύ γρήγορα να τις μάθουν, αλλιώς θα βρεθούν εκτός αγοράς.

Ιδίως από τη στιγμή που η τεχνητή νοημοσύνη και τα ρομπότ έρχονται να υποκαταστήσουν πολλές από τις απλές και χειρωνακτικές εργασίες, το κλειδί θα είναι να ξέρεις πως να προγραμματίζεις όλες αυτές τις συσκευές που θα αναλαμβάνουν να παίρνουν τις αποφάσεις.

Το ζητούμενο, όπως άκουσα και σε μία πρόσφατη εκδήλωση, είναι να ξέρεις να βελτιώνεις τους αλγόριθμους στους οποίους θα βασίζονται μηχανές για να παίρνουν αποφάσεις.

Είναι προφανές ότι μία τέτοια εξέλιξη έχει πολλές κοινωνικές επιπτώσεις και είναι ένα τεράστιο θέμα που θα μας απασχολήσει πολύ την επόμενη 20ετία. Αλλά στο μεταξύ μου, καλό είναι να αρχίσουμε και κανένα μάθημα προγραμματισμού. Για να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι.

Σημειωτέον πως όταν λέμε ότι μαθαίνουμε προγραμματισμό δεν εννοούμε να μάθουμε να χρησιμοποιούμε υπολογιστές, να ανεβάζουμε posts στο Facebook και να φτιάχνουμε και κανένα Excel.

Αυτά είναι για το …νηπιαγωγείο. Τώρα, πρέπει να ετοιμαστούμε για το επόμενο βήμα. Και ενδεχομένως να έχουμε αργήσει.

Τα τελευταία χρόνια είναι πολύ έντονη η συζήτηση για τη δικτύωση όλων των συσκευών. Η συντριπτική πλειοψηφία το αποκαλεί το «Διαδίκτυο των Πραγμάτων» μεταφράζοντας το αγγλικό “Internet of Things” ή απλά ΙοΤ, αν και στην πραγματικότητα είναι περισσότερο Internet to Everything (IoE).

Η συζήτηση έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια. Πρακτικά από το 2012-2013 βλέπαμε παρουσιάσεις συσκευών κάθε είδους, ακόμη και ψυγεία και κουζίνες, που είχαν δυνατότητα σύνδεσης στο Διαδίκτυο και προσέφεραν μία σειρά από λειτουργίες.

Η αλήθεια είναι από αυτά τα προϊόντα δεν νομίζω να υπάρχει κάποιο που να σημείωσε εμπορική επιτυχία σε αρκετές χώρες. Αλλά αυτό θεωρώ παράλληλα ότι ήτα κάτι που περίμεναν οι κατασκευαστές, οι οποίοι πολλές φορές ανακοινώνουν προϊόντα προκειμένου να δοκιμάσουν το καταναλωτικό κοινό.

Η κατάσταση με το IoT δείχνει πλέον να αλλάζει. Η αγορά δείχνει πλέον ότι έχει αρχίσει να ωριμάζει. Στο κομμάτι των λύσεων που απευθύνονται σε επιχειρήσεις, πλατφόρμες ΙοΤ γίνονται πλέον πιο εύκολα αποδεκτές από τις εταιρείες που βλέπουν σημαντικά οφέλη σε επίπεδο μείωσης κόστους και ευελιξίας.

Και αυτό είναι άλλωστε και το ζητούμενο. Σε συνδυασμό κιόλας με τη στροφή προς το cloud που βλέπουμε ακόμη και από τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι προφανές ότι οι εταιρείες βλέπουν τα οφέλη από την αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών. Στον κόσμο των επιχειρήσεων το ΙοΤ είναι το επόμενο βήμα μετά το cloud.

Στο χώρο των καταναλωτών, το cloud έχει διεισδύσει εδώ και αρκετό καιρό ακόμη και αν δεν το έχουν συνειδητοποιήσει πλήρως οι ίδιοι οι καταναλωτές. Από την άλλη πλευρά, όταν ανεβάζουν διαρκώς φωτογραφίες στο Instagram και στο Facebook θα πρέπει να καταλάβουν ότι είναι στο cloud είτε τους αρέσει είτε δεν τους αρέσει.

Όσον αφορά το ΙοΤ, όμως, η κατάσταση ήταν λίγο διαφορετική. Και αυτό για το έξυπνο σπίτι δεν είχε κάνει ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία του. Και ένας λόγος ήταν η δυσκολία που υπήρχε στην εγκατάσταση και διαχείριση των διασυνδεδεμένων συσκευών.

Τώρα, όμως, αυτό έχει αρχίζει να αλλάζει. Η αγορά ωριμάζει και αυτό ήταν ένα από τα βασικά συμπεράσματα της φετινής IFA, μίας εκ των μεγαλύτερων εκθέσεων ψηφιακών τεχνολογιών παγκοσμίως, η οποία πραγματοποιήθηκε αυτή την εβδομάδα στο Βερολίνο.

Κατ’ αρχήν, πρακτικά δεν υπάρχουν συσκευές που να μην έχουν κάποια μορφή συνδεσιμότητας. Ακόμη και οι οικιακές συσκευές, ιδίως οι μεγάλες. Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι πλέον οι κατασκευαστές έχουν δώσει μεγάλη προσοχή στο θέμα της ευχρηστίας και της δυνατότητας διασύνδεσης προϊόντων ανταγωνιστών.

Τα «κλειστά» περιβάλλοντα αποδείχθηκαν πολλάκις στο παρελθόν ως λανθασμένη προσέγγιση και τουλάχιστον σε αυτή την περίπτωση τα παθήματα δείχνουν να έχουν γίνει μαθήματα.

Το γεγονός ότι οι κατασκευαστές είναι πλέον πολύ πιο «ανοικτοί» είναι μία ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη. Αν καταφέρουμε, μάλιστα, και η διαδικασία σύνδεσης γίνει εξαιρετικά απλή, τότε όλα θα είναι πιο εύκολα.

Και το αποτέλεσμα θα είναι η δημιουργία μίας εντελώς νέας αγοράς με πολύ σημαντικές προοπτικές για όλους τους εμπλεκόμενους. Γιατί η πραγματικότητα είναι πως οι καταναλωτές ενδιαφέρονται για να κάνουν πιο «έξυπνα» τα σπίτια τους και να αξιοποιήσουν ακόμη περισσότερο τις ψηφιακές τεχνολογίες στην καθημερινότητα τους.

Αρκεί και τα σχετικά προϊόντα να είναι έτσι κατασκευασμένα ώστε να μη χρειάζεται να είσαι απόφοιτος του ΜΙΤ για να τα χρησιμοποιήσεις

Εσείς φύγατε για διακοπές; Αν φύγατε κι επιστρέψατε ήδη, δεν χρειάζεται να διαβάσετε παρακάτω (έστω κι αν όσα ακολουθούν, είναι βέβαιο ότι θα σας χρειαστούν την επόμενη φορά που θα ξαναφύγετε…)

Όμως, αν είστε ακόμα εδώ και περιμένετε να «την κάνετε» τις επόμενες ημέρες, εκεί κοντά στο Δεκαπενταύγουστο, διαβάστε προσεκτικά τις παρακάτω οδηγίες προς ναυτιλλομένους, αν θέλετε να έχετε το κεφάλι σας ήσυχο…

Γιατί, κακά τα ψέματα, αναγκαίες οι διακοπές –όλοι χρειαζόμαστε μια μικρή ανάπαυλα στην καθημερινότητά μας- όμως γίνεται να πάμε οπουδήποτε χωρίς το κινητό μας, χωρίς το laptop, χωρίς ένα tablet, βρε αδελφέ; Μιλάμε πλέον για τα «μάτια» μας στον κόσμο!

Θα μείνουμε τόσες μέρες «στραβοί», επειδή τυχαίνει να είμαστε σε διακοπές; Ποτέ των ποτών! Θα τα πάρουμε μαζί μας!!!

Όμως, μαζί μ’ αυτά, θα πρέπει να πάρουμε και τα μέτρα μας, καθώς η κυβερνοασφάλεια είναι μια ιδιαίτερα σημαντική υπόθεση ακόμα και στις διακοπές ή κυρίως σ’ αυτές, καθώς το γενικότερο κλίμα χαλάρωσης μπορεί να γεννήσει πολλά απρόοπτα – δυσάρεστα στην πλειοψηφία τους….

Κλασικό παράδειγμα,η πραγματοποίηση τραπεζικών συναλλαγών και ηλεκτρονικών αγορών μέσω δημόσιων συνδέσεων (λέγε με Wi-Fi) γιατί έτσι κάνετε και στο σπίτι ή στο γραφείο σας…

Ναι, αλλά το δίκτυο που χρησιμοποιείτε στις διακοπές δεν είναι το (ασφαλές) δικό σας… είστε σίγουροι πως γνωρίζετε όλους τους κινδύνους που ελλοχεύουν;

Γι’ αυτήν την περίπτωση κι ακόμα περισσότερες, η γνωστή εταιρία κυβερνοασφάλειας ESETέχει ετοιμάσει μία σειρά πρακτικών συμβουλών προκειμένου να κρατήσετε ασφαλή όλα τα δεδομένα και τις συσκευές σας, αλλά καινα παραμείνετε προστατευμένοι στον κυβερνοχώρο κατά τις διακοπές.

Σημειώστε, λοιπόν:

1. Πριν φύγετε, ελέγξτε αν το λειτουργικό σύστημα, το λογισμικό και η λύση ασφάλειας που χρησιμοποιείτε είναι ενημερωμένα στην πιο πρόσφατη έκδοση.

2. Ενεργοποιήστε τις λειτουργίες «password protection» και «inactivity timeout» σε όλες τις συσκευές σας, μειώνοντας το χρονικό όριο λήξης στο ελάχιστο. Είναι προτιμότερο να κάνετε διαρκώς login, παρά να χάσετε τα προσωπικά σας δεδομένα.

3. Μην ξεχάσετε να δημιουργήσετε αντίγραφα ασφαλείας των δεδομένων σας πριν φύγετε από το σπίτι. Αν θεωρείτε απαραίτητο να έχετε τα δεδομένα σας μαζί σας όσο βρίσκεστε σε διακοπές, φροντίστε να τα αποθηκεύσετε σε ένα κρυπτογραφημένο εξωτερικό μέσο αποθήκευσης.

4. Χρησιμοποιήστε μόνο αξιόπιστες υπηρεσίες Internet. Προσοχή στις συνδέσεις που αναγράφουν στην ονομασία τους φράσεις όπως «δωρεάν WiFi» ή κάτι παρόμοιο. Οι περισσότεροι χώροι φιλοξενίας διαθέτουν πλέον Wi-Fi, ρωτήστε τον κωδικό και προσέξτε να συνδεθείτε στο σωστό δίκτυο.

Αν,όμως, το διαδίκτυο του ξενοδοχείου σας ζητά να ενημερώσετε το λογισμικό, προκειμένου να συνδεθείτε, αποσυνδεθείτε αμέσως και ενημερώστε τη ρεσεψιόν ή τον ιδιοκτήτη.

5. Χρησιμοποιείτε μόνο συνδέσεις Wi-Fi που είναι κρυπτογραφημένες με WPA2. Οτιδήποτε με χαμηλότερες προδιαγραφές, απλώς δεν είναι αρκετά ασφαλές και μπορεί να παραβιαστεί σχετικά εύκολα

6. Αν χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε Wi-Fi για να συνδεθείτε στο δίκτυο της εταιρίας σας, χρησιμοποιείτε πάντα ένα εικονικό ιδιωτικό δίκτυο. Αν είναι απαραίτητο να προχωρήσετε σε κάποια online τραπεζική συναλλαγή ή αγορά αποφύγετε δημόσια Wi-Fi - χρησιμοποιήστε δικό σας πρόγραμμα δεδομένων και δικό σας hotspot.

7. Εγκαταστήστε μία λύση anti-theft και μην αφήνετε ποτέ τις συσκευές σας χωρίς επιτήρηση σε δημόσιους χώρους. Αν η συσκευή σας (μακριά από εμάς!) χαθεί ή κλαπεί, χρησιμοποιήστε τη λύση anti-theft για να την εντοπίσετε ή να διαγράψετε τα περιεχόμενά της από απόσταση, αν χρειαστεί.

8. Ακόμη κι αν δεν έχετε εγκατεστημένη κάποια λύση antivirus και υποψιάζεστε ότι το laptop σας έχει μολυνθεί, το Eset online scanner  διατίθεται δωρεάν, δεν απαιτεί εγκατάσταση και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον εντοπισμό και την απομάκρυνση κακόβουλου λογισμικού.

Digital people

Το καλοκαίρι και οι διακοπές είναι συνήθως μία καλή ευκαιρία για να βγεις από τον μικρόκοσμο που κινείσαι σε καθημερινή βάση και να πάρεις μία γεύση από τον πραγματικό κόσμο.

Ιδίως όσον αφορά στη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών, στα ταξίδια είτε για δουλειά είτε για διακοπές είναι που παρατηρώντας τους ανθρώπους αρχίζω και καταλαβαίνω καλύτερα τους τρόπους με τους οποίους αξιοποιεί ο καθένας τις ψηφιακές συσκευές και υπηρεσίες.

Η δική μου γενιά είχε την τύχη (ή την ατυχία, ανάλογα με το πώς το βλέπει κανείς) να ζήσει από πρώτο χέρι τη ψηφιακή «επανάσταση» και την απαρχή της ψηφιακής οικονομίας.

Ακόμη, είμαστε, βέβαια, στα πρώτα βήματα, αλλά νομίζω ότι όσων η ηλικία έχω τουλάχιστον το 4 μπροστά καταλαβαίνουν πολύ καλά ότι ζούμε πλέον σε μία εντελώς διαφορετική εποχή.

Όταν ήμουν έφηβος, διακοπές σήμαινε βόλτες μέχρι τελικής πτώσεως και ότι έχω ξεχάσει τους φίλους μου από το σχολείο μέχρι να επιστρέψω στη βάση μου. Τώρα, σημαίνει ότι είμαι με ένα smart phoneκαι τους ενημερώνω μέσω Intstagram, Messenger, Viber κ.ά. για κάθε μου βήμα και για κάθε βουτιά που κάνω.

Θα έλεγα ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο μεγάλες ομάδες χρηστών ψηφιακών τεχνολογιών: οι ψηφιακοί ιθαγενείς και οι ψηφιακοί μετανάστες. Οι πρώτοι είναι τα παιδιά εκείνα που γεννήθηκαν από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 και έπειτα και τα οποία δεν πρόλαβαν την αναλογική εποχή.

Δεν έχουν χρησιμοποιήσει κασσετόφωνα για να κάνουν πάρτι στην παραλία, δεν έχουν δει βιντεοκασέτες, δεν έχουν προλάβει την εποχή που δεν είχαν όλοι email και πρόσβαση στο Διαδίκτυο και δεν χρησιμοποιούσαν όλοι κινητά τηλέφωνα.

Την εποχή που για να κανονίσεις ραντεβού έπαιρνες στο σταθερό τηλέφωνο και αν ήσουν τυχερός και πετύχαινες τον φίλο ή τη φίλη σου ήταν όλα καλά. Αν όχι, άφηνες μήνυμα στη μαμά και περίμενες.

Μία εποχή που videogamesσήμαινε ότι πήγαινες και έπαιζες στα περίφημα «ουφάδικα» (ή arcade για τους πιο ψαγμένους) όπου κάθε παιχνίδι ήθελε ένα κέρμα των 25 δραχμών. Άλλες εποχές, εντελώς διαφορετικές και πολύ πιο αναλογικές.

Οι ψηφιακοί μετανάστες είναι αυτοί που τα είδα αυτά. Είναι εκείνοι που έχουν φτιάξει την κασσέτα με στυλό, οι οποίοι για να κάνουν εργασία για το πανεπιστήμιο πήγαιναν σε βιβλιοθήκη και για να δουν ταινία πήγαιναν στο videoclub.

Μία γενιά που υποχρεώθηκε να μάθει να χρησιμοποιεί υπολογιστές, έχει πλέον smartphoneκαι τα κάνει όλα από εκεί αλλά δεν έχει γεννηθεί σε αυτή την ψηφιακή εποχή. Αυτή η διαφορά είναι που δημιουργεί πολλές συγκρούσεις μεταξύ των ψηφιακών ιθαγενών και των ψηφιακών μεταναστών τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο.

Ουδείς μπορεί να πει αν αυτό είναι καλό ή κακό. Αλλά η αλλαγή είναι αρκετά μεγάλη και πολύ μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη τα τελευταία 100-150 χρόνια. Απλώς, είναι πιο δύσκολο να την κατανοήσουμε γιατί ζούμε αυτή τη μετάβαση από την αναλογική στην ψηφιακή εποχή.

Και δεν είναι απλό να το συνειδητοποιήσουμε και να το αντιμετωπίσουμε ανάλογα.

Οι αλλαγές είναι δραστικές και σκεφτείτε μόνο το εξής: υπάρχουν πλέον άνθρωποι που αξιοποιώντας ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να εργάζονται απ’ οπουδήποτε και αν βρίσκονται.

Το άρθρο που διαβάζετε γράφτηκε στο μπαλκόνι ενός εξοχικού στη Ναύπακτο και εστάλη μέσω μία mobile broad band σύνδεσης. Πλέον, μπορείς να εργάζεσαι από παντού και το θέαμα των αποκαλούμενων ψηφιακών νομάδων δεν είναι πλέον κάτι το εξεζητημένο όπως ήταν πριν από μερικά χρόνια.

Το ζήτημα που τίθεται πάντως σχετίζεται με το πόσο θολά είναι πλέον τα όρια μεταξύ του χρόνου που αφορά τις επαγγελματικές υποχρεώσεις σου και τις προσωπικές – οικογενειακές υποχρεώσεις. Και τελικά πόσο καλό είναι αυτά τα όρια να αρχίζουν να μην υπάρχουν.

Ερώτημα με πολύ δύσκολη απάντηση.

Κατά καιρούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό στο χώρο των ψηφιακών τεχνολογιών εμφανίζονται ορισμένες «λέξεις» ή «φράσεις» που αποτελούν την πιο πρόσφατη τάση και αυτή που θα πρέπει να υιοθετήσουν όλες οι επιχειρήσεις όσον αφορά τις τεχνολογικές υποδομές τους.

Και όταν λέμε όλες οι επιχειρήσεις, αναφερόμαστε στις επιχειρήσεις σε κάθε κλάδο. Η πιο πρόσφατη τάση αυτής της κατηγορίας είναι ο «ψηφιακός μετασχηματισμός» (digitaltransformation). Και το ερώτημα είναι: έχουμε καταλάβει τι είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός.

Σε μία περίοδο όπου κάνουμε λόγο για την ψηφιακή επανάσταση, την ψηφιακή οικονομία ή την Βιομηχανική Επανάσταση 4.0, αυτό που έχει γίνει κατανοητό είναι πως οι ψηφιακές τεχνολογίες αποτελούν βασικό κομμάτι της καθημερινότητας μας.

Τόσο των καταναλωτών όσο και των επιχειρήσεων. Υπάρχει επιχείρηση που θα μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς υπολογιστή; Ακόμη και τα μικρά σημεία λιανικής αρχίζουν να χρειάζονται κάποιας μορφής πληροφοριακή υποδομή πλέον, αλλά λίγο μεγαλύτερες επιχειρήσεις είναι πλέον κάτι παραπάνω από απαραίτητο να διαθέτουν υπολογιστή και κάποιο εξειδικευμένο λογισμικό, όπως, φυσικά, και πρόσβαση στο Διαδίκτυο.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν γίνει απαραίτητο στοιχείο και εργαλείο των υποδομών των επιχειρήσεων και γενικότερα είναι πλέον κάτι παραπάνω από προφανές ότι πρέπει με κάποιον τρόπο να έχεις ψηφιοποιηθεί.

Όμως, όταν κάνουμε λόγο για ψηφιακό μετασχηματισμό, δεν πρέπει να τον συγχέουμε με την ψηφιοποίηση μίας επιχείρησης. Το να αποκτήσουν όλοι οι εργαζόμενοι υπολογιστή ή/και smartphones και να μπορούν να συνδέονται απ’ οπουδήποτε στα συστήματα και στις εφαρμογές της εταιρείας που εργάζονται δεν σημαίνει ότι μία εταιρεία έχει ψηφιακά μετασχηματοποιηθεί.

Ενδεχομένως, για αρκετές εταιρείες τέτοιες κινήσεις να είναι απαραίτητες αλλά θα μπορούσαν απλά να χαρακτηριστούν ως μικρά βήματα προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι πως ψηφιακός μετασχηματισμός είναι κάτι αρκετά πιο περίπλοκο.

Πρακτικά, στον ψηφιακό μετασχηματισμό η αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών βρίσκεται στην «καρδιά» όλων των διαδικασιών μίας επιχείρησης: από τις πωλήσεις και το μάρκετινγκ μέχρι και την εφοδιαστική αλυσίδα και τις αποθήκες.

Δεν αρκεί να έχεις τα εργαλεία, πρέπει και να τα χρησιμοποιείς. Για την επικοινωνία με τους πελάτες, το τηλέφωνο είναι ένα μέσο αλλά όχι το μόνο. Και το κυριότερο είναι πως πρέπει να αλλάξει η νοοτροπία ολόκληρου του οργανισμού, όχι μόνο ενός ή περισσότερων τμημάτων.

Η αλλαγή νοοτροπίας είναι το κλειδί και, φυσικά, το πιο δύσκολο κομμάτι μίας διαδικασίας ψηφιακού μετασχηματισμού. Γιατί πολύ απλά θα πρέπει να αλλάξεις τις συνήθειες χρόνων που έχουν αρκετοί εργαζόμενοι, οι οποίοι θεωρούν ότι ο τρόπος με τον οποίο κάνουν τη δουλειά τους είναι και ο πιο σωστός.

Και η αλλαγή αυτή είναι που συναντά τις περισσότερες αντιδράσεις. Κάτι μάλλον λογικό και αναμενόμενο. Και για όποιον αναλαμβάνει να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα ψηφιακού μετασχηματισμού, αυτό είναι και το πιο δύσκολο στοίχημα.

Το πρόβλημα είναι ότι πολλές επιχειρήσεις στην Ελλάδα δεν έχουν κατανοήσει πόσο σημαντικό είναι το θέμα της νοοτροπίας και η ανάγκη για μία περισσότερο ολιστική προσέγγιση. Χρειάζονται επενδύσεις σε χρήμα αλλά και σε χρόνο και διάθεση από την πλευρά της διοίκησης προκειμένου να γίνει σωστά η διαδικασία του μετασχηματισμού.

Και ενδεχομένως αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι πως αν δεν το κάνουν, θα βρεθούν ενώπιον πολλών απρόοπτων.

Γιατί όντως η οικονομία έχει εισέλθει σε μία πραγματικά ψηφιακή εποχή. Και η μετάβαση σε αυτήν και η αξιοποίηση των ευκαιριών που υπάρχουν είναι ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα της εποχής μας.