Επωνύμως…

Όσο περνούν οι μέρες και αρχίζουμε να επιστρέφουμε στις δουλειές μας και στη νέα καθημερινότητα όπως διαμορφώνεται στη μετά-κορωνοϊό εποχή, τόσο γίνεται πιο σίγουρο ότι πολλά έχουν αλλάξει κι ίσως περισσότερα θα αλλάξουν στο μέλλον – τα «συστατικά» της ζωής μας είναι πλέον, σε μεγάλο βαθμό, διαφορετικά. Κι είτε μας αρέσει-είτε όχι, μ’ αυτά θα πρέπει να πορευτούμε για μήνες, για χρόνια, ίσως και για πάντα, με σύντροφο και σύμμαχό μας στα καινούρια συνήθως μοναχικά «ταξίδια», βεβαίως, την τεχνολογία…

Για την ώρα, έχει επιστρέψει στις θέσεις του περίπου το 1/3 των εργαζομένων – σιγά-σιγά, θα αυξηθούν, αλλά ίσως και όχι, καθώς στους χώρους εργασίας όπου είναι πλέον υποχρεωτική η τήρηση συγκεκριμένων υγειονομικών κανόνων και αποστάσεων, λόγω της πανδημίας, συχνά τα εμβαδά «δεν βγαίνουν» για όλους…

Έτσι, οι εργαζόμενοι ενθαρρύνονται (ειδικά αν υπάρχουν και φροντιζόμενοι συγγενείς ή μικρά παιδιά) να συνεχίσουν τη δουλειά από το σπίτι – πολύ περισσότερο, αν τα αποτελέσματα του WFH (Work from Home), τις τελευταίες εβδομάδες, δεν ήταν και τόσο άσχημα… Όπως και να είναι, πάντως, άλλο να ζορίζεσαι (αναλόγως αντικειμένου – κάποια επαγγέλματα τα ευνοεί αυτό το μοντέλο, κάποια όχι) για λίγες μονάχα εβδομάδες κι άλλο να ζεις μια λίγο-πολύ μόνιμη κατάσταση, με ό,τι επίπτωση μπορεί να έχει αυτό στην ποιότητα της δουλειάς σου.

Γι’ αυτό και έχουν ενδιαφέρον οι πρώτες «ολόφρεσκες» μελέτες και εκτιμήσεις που συνδέουν τα πραγματικά συναισθήματα των εργαζομένων από το σπίτι με την παραγωγικότητά τους. Όπως, πχ. αυτές της Knoa, επιτυχημένης εταιρίας λογισμικού στη Ν. Υόρκη με αρκετά μεγάλα ονόματα ανάμεσα στους πελάτες της (GE, Unilever, μεγάλες φαρμακευτικές κλπ.) που ειδικεύεται στην ανάλυση συναισθημάτων. Η διαφορά στη μετά-κορωνοϊό εποχή είναι πως «στόχος» τους έχουν γίνει πλέον οι ίδιοι οι εργαζόμενοι κι όχι οι πελάτες.

Μ’ άλλα λόγια, με δεδομένο ότι η φάση του WFH θα διαρκέσει πολύ κι ίσως η μεγαλύτερη μελλοντική βελτίωση (αν και όταν με το καλό βρεθούν θεραπείες και εμβόλια) να είναι κάποιο υβριδικό μοντέλο εργασίας, έχει μεγάλη σημασία να αποτυπωθεί η συμπεριφορά των εργαζομένων όσον αφορά στη χρήση συστημάτων και εφαρμογών από το σπίτι – συχνά αρκετά διαφορετική απ’ ό,τι η αντίστοιχη στον «παραδοσιακό» χώρο εργασίας...

Τα συμπεράσματα της έρευνας μπορούν να αξιοποιηθούν, επομένως, για να βελτιστοποιηθεί στον υψηλότερο δυνατό βαθμό η απόδοση, να διορθωθούν κάποια προβλήματα ροής, κάποια εφαρμογή να γίνει ακόμα φιλικότερη προς τον χρήστη κ.λπ… Σε πολλές περιπτώσεις (έχουν γίνει και στην Ελλάδα ανάλογες παρατηρήσεις, αν και όχι σε επίπεδο κανονικής έρευνας) η παραγωγικότητα επανήλθε στα προ-ιού επίπεδα, μετά την πρώτη-δεύτερη εβδομάδα της αναγκαίας προσαρμογής στο μοντέλο της δουλειάς από το σπίτι. Άλλες φορές, η διαφορά ήταν τόσο μεγάλη (στην αμερικανική πραγματικότητα) που «φώναζε» για επεμβάσεις και βελτιώσεις τόσο στο λογισμικό, όσο και στον τρόπο δουλειάς.

Η Knoa παίζει, επίσης, και το ρόλο του συμβούλου όσον αφορά στο τελευταίο στάδιο, εντοπίζοντας τους «κόμπους» στα συστήματα και προτείνοντας βελτιωτικές λύσεις στους πελάτες της. Μάλιστα, συχνά οι αλλαγές γίνονται βήμα-βήμα (trial-and-error, που λέγανε στο χωριό μου), ώστε να παρακολουθούνται καλύτερα και να σταθμίζονται οι αντιδράσεις. Γιατί είπαμε: ο νέος τρόπος εργασίας ήρθε για να μείνει, άρα πρέπει να προσαρμοστούμε για να επιβιώσουμε!

Όχι πως αυτό είναι κάτι εύκολο, βέβαια. Το απέδειξε και μια ενδιαφέρουσα έρευνα της ελληνοαμερικανικής Sentio Solutions, η οποία έχει δημιουργήσει τον ενσωματωμένο σε wristband αισθητήρα Feel Emotion Sensor που, μέσω βιοσημάτων και σε συνδυασμό με ειδική εφαρμογή στο κινητό του χρήστη, μετρά με ακρίβεια τις αλλαγές στη συναισθηματική κατάστασή του. Η έρευνα αξιολόγησε εκατομμύρια δεδομένα που συγκεντρώθηκαν σε Ευρώπη και Αμερική από τις 20 Φεβρουαρίου ως τις 13 Απριλίου, τα οποία αποδεικνύουν ότι τα αρνητικά συναισθήματα σχεδόν διπλασιάστηκαν μετά την έναρξη της καραντίνας. Οι αναλυτές θεωρούν πως οι επιπτώσεις στην ψυχική μας υγεία θα μας ταλαιπωρούν για πολλά χρόνια ακόμα, επομένως, η ανάγκη για αυξημένη και προσβάσιμη ψυχολογική υποστήριξη είναι πιο επιτακτική από ποτέ.

Ένας τρόπος αντιμετώπισης, κατά τη Sentio Solutions, είναι να υιοθετήσουμε τις παρακάτω τεχνικές που έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικές:  Εξασκούμαι στην Αποδοχή - Εντοπίζω ποια πράγματα (ή καταστάσεις) μπορώ να ελέγξω και ποια όχι -Υπολογίζω τα θετικά που μου συμβαίνουν - Ανακαλύπτω την καθημερινή μου ρουτίνα και τα ενδιαφέροντά μου.

Η προσαρμογή στις νέες συνθήκες είναι σήμερα περισσότερο απαραίτητη από ποτέ – το είπαμε!

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Τις τελευταίες εβδομάδες δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο δέχτηκε τρομερή πίεση. Ειδικά οι υποδομές του, οι οποίες δεν ήταν σχεδιασμένες να αντέξουν την αύξηση που υπήρξε στη ζήτηση. Μόνο το γεγονός ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ACS, υπήρξε μία αύξηση της τάξεως των περίπου 150.000 αποστολών σε ημερήσια βάση, όταν πριν τον COVID-19 ο αριθμός ήταν περίπου 315.000 αποστολές ημερησίως, είναι αρκετό για να δείξει ότι ήταν μάλλον απίθανο να αντιμετωπιστεί αυτή η αύξηση.

Άλλωστε και στο εξωτερικό είδαμε πολλές και δύσκολες περιπτώσεις, είδαμε ακόμη και μεγάλες αλυσίδες, ειδικά στο χώρο των σούπερ μάρκετ, να δηλώνουν αδυναμία εξυπηρέτησης των πελατών τους! Στην Ελλάδα, αυτό που είδαμε, είναι μεγάλες καθυστερήσεις και αρκετά προβλήματα στη διεκπεραίωση παραγγελιών, πολύ απλά, επειδή δεν υπήρχε σωστός έλεγχος των αποθεμάτων. Ειδικά το τελευταίο σκέλος, είναι ένα θέμα που πρέπει να απασχολήσει εντόνως όσους ασχολούνται με το ηλεκτρονικό εμπόριο. Είναι απαραίτητο να υπάρχει διασύνδεση της αποθήκης με το ηλεκτρονικό κατάστημα. Με αυτό τον τρόπο, δεν θα φαίνεται στο site ότι ένα προϊόν είναι διαθέσιμο και αφού γίνει η παραγγελία και η πληρωμή να γίνεται αντιληπτό ότι δεν υπάρχει. Είναι προτιμότερο να ενημερώσεις εξ αρχής -και πριν την παραγγελία- τον καταναλωτή ότι δεν υπάρχει στην αποθήκη, παρά να δηλώνεις ότι το έχεις και να μην το έχεις.

Η ειλικρίνεια είναι ένα μεγάλο «όπλο» για την καλύτερη εξυπηρέτηση του καταναλωτή. Ο σωστός καταναλωτής κατανοεί ότι θα υπάρξουν καθυστερήσεις στις παραδόσεις. Μην του λες, όμως, ότι θα παραδώσεις την επόμενη ημέρα όταν δεν ξέρεις πότε ακριβώς θα το κάνεις. Η δημιουργία προσδοκιών που δεν είναι εφικτές είναι μία λανθασμένη στρατηγική.

Επίσης, «όπλο» μπορεί να αποδειχθεί και κάτι πιο απλό: η ευγένεια του κέντρου εξυπηρέτησης! Θα αναφερθώ σε μία προσωπική εμπειρία την περασμένη εβδομάδα για να καταλάβετε τι εννοώ.

Κάνω μεσημέρι μία παραγγελία σε μεγάλη αλυσίδα ηλεκτρονικών ειδών. Βάζω, μάλιστα, διαφορετική διεύθυνση παράδοσης και τιμολόγησης γιατί ήθελα την έκδοση τιμολογίου. Κανένα πρόβλημα, όλα καλά. Μετά από περίπου 2 ώρες έχω μία κλήση στο κινητό μου (σ.σ. αυτό έχω δώσει ως τηλέφωνο επικοινωνίας) από το τηλεφωνικό κέντρο της αλυσίδας. Ένας εξαιρετικά ευγενής νεαρός μού ζητά να διευκρινίσουμε ποια είναι η διεύθυνση παράδοσης. Καταλαβαίνω ότι το σύστημα τους έχει όλα τα σωστά στοιχεία και μου κάνει εντύπωση που με έχουν καλέσει. «Προκειμένου να μην υπάρξει κάποιο πρόβλημα και η παραγγελία να έρθει στη σωστή διεύθυνση» με ενημερώνει ο νεαρός υπάλληλος, ο οποίος αν και είναι απόγευμα και πρέπει να εργάζεται για αρκετές ώρες, είναι εξαιρετικά ευγενής. Τον ρωτάω αν μπορεί να ενημερώσει για την ημερομηνία παράδοσης και μου απαντά, αφού τον ακούω να πληκτρολογεί, ότι δεν μπορεί να το γνωρίζει λόγω του μεγάλου φόρτου που υπάρχει. «Πιθανότατα, την επόμενη εβδομάδα» μου απαντά, ζητώντας και συγγνώμη επειδή δεν μπορεί να μου πει. Όλα αυτά με απόλυτη ευγένεια.

Δεν ξέρω τι πιστεύετε, αλλά εγώ από τη συγκεκριμένη αλυσίδα θα ξανακάνω παραγγελία. Ακόμη και αν είναι 3%-5% πιο ακριβή από κάποιο άλλο e-shop ή αλυσίδα. Όπως θα αγοράσω ξανά και από το κατάστημα επίπλων γραφείου που έκανα μία άλλη παραγγελία πριν από 4 εβδομάδες και ενώ στο σύστημα φαινόταν παράδοση σε 10 ημέρες, η καρέκλα ήρθε σε 4 επειδή χρησιμοποίησαν μία μικρή μεταφορική εταιρεία. Και επιπλέον, επειδή η κυρία που με κάλεσε, επίσης για διευκρινίσεις, ήταν εξαιρετικά ευγενική στο τηλέφωνο.

Μερικές φορές, αυτές οι μικρές λεπτομέρειες στην εξυπηρέτηση είναι που μετράνε. Τόσο στον φυσικό όσο και στον online κόσμο. Και αυτό πρέπει να έχετε υπόψη σας όλοι όσοι ασχολείστε με το συγκεκριμένο τομέα.

 [social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Αμ, καλά τα έλεγε ο Τζέρεμι Ρίφκιν τότε, λίγο πριν το γύρισμα του αιώνα (το 1996, για την ακρίβεια) στο κλασικό πια βιβλίο του «Το τέλος της εργασίας και το μέλλον της», όπου προέβλεπε «σταθερή και αναπόφευκτη μείωση των θέσεων εργασίας», τα επόμενα χρόνια, καθώς ψυχανεμιζόταν τις (αρνητικές μόνο, τις θετικές δεν τις έβλεπε τόσο καθαρά τότε) επιπτώσεις από την είσοδο της ψηφιακής τεχνολογίας και των ρομποτικών συστημάτων στην καθημερινότητα όλων μας και ιδίως στην παραγωγική διαδικασία.

Σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα μετά, πολύ θα ήθελα να ξέρω πώς σχολιάζει ο Ρίφκιν (ο οποίος ζει, βεβαίως, στα 75 του πια) τη σημερινή πραγματικότητα και τις τεράστιες ανατροπές που βιώνουμε, καθώς μπαίνουμε κλυδωνιζόμενοι λόγω του κορωνοϊού στην 4^η Βιομηχανική Επανάσταση (ο ίδιος είχε γράψει βιβλίο για την 3^η, το 2012) και τι θα είχε να πει για τις απρόσμενες αλλαγές στον τρόπο που ζούμε και, κυρίως, στον τρόπο που εργαζόμαστε… Αν ο καλός συγγραφέας προέβλεπε και περιέγραφε τότε μια επανάσταση στα εργασιακά θέματα, η σκληρή πραγματικότητα ήρθε απρόσκλητη να υπερθεματίσει στα λεγόμενά του!

Προφανώς, κανείς δεν αμφιβάλλει πια πως οι αλλαγές την επόμενη ημέρα, καθ’ οδόν προς τη «νέα κανονικότητα», θα είναι τεράστιες. Με το 2020 ήδη «ξεγραμμένο» από πλευρά ανάπτυξης και με τη ρετσινιά του «χαμένου έτους» στην πλάτη του, λόγω των συνεπειών της πανδημίας, που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα διαχυθούν και στα επόμενα χρόνια, οικονομολόγοι, εργατολόγοι και αναλυτές ξοδεύουν πολλή φαιά ουσία στην προσπάθειά τους να βρουν τρόπους αντιμετώπισης του τσουνάμι της ανεργίας, το οποίο πλήττει σχεδόν όλο τον κόσμο, με αλλεπάλληλα παλιρροϊκά κύματα. Εκατομμύρια οι άνεργοι, αλλά μήπως οι ενεργοί έχουν κάποια σιγουριά ότι θα μείνουν ανεπηρέαστοι; Βλέπετε, ο «εχθρός» δεν είναι μόνο η Τεχνητή Νοημοσύνη που κινεί τις έξυπνες μηχανές και τα ρομποτικά συστήματα, είναι και ο κορωνοϊός που επιβάλει το social distancing και την τηλε-εργασία…

Ακόμα και στη χώρα μας (που όλοι επαινούν, επειδή έχει αντιμετωπίσει με τον σωστό τρόπο την πανδημία, όπως δείχνουν και οι θετικές στατιστικές) μόλις το 30% των εργαζομένων λέγεται ότι θα επιστρέψει στα γραφεία του από την ερχόμενη εβδομάδα και κανείς δεν παίρνει όρκο για το τι θα γίνει στη συνέχεια, καθώς τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν στους χώρους δουλειάς για την προστασία της υγείας, απαγορεύουν διά ροπάλου τον συνωστισμό – οι πάντες, άλλωστε, θέτουν ως προτεραιότητα στις δηλώσεις τους, την υγεία των εργαζομένων… Το πιθανότερο σενάριο για την επόμενη μέρα είναι ένα μίγμα επιτόπιας και απομακρυσμένης εργασίας, ανάλογα με το αντικείμενο του καθενός. Απώλειες είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν, όπως επίσης κι ότι θα χρειαστεί γενναίο reskilling και upskilling όσων μείνουν, για να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες της αγοράς, που επιβάλλουν την επιλογή νέων στόχων και τη χάραξη νέας στρατηγικής (ανάλογα με το αντικείμενο κάθε επιχείρησης και το πόσο αυτή επλήγη από τις συνέπειες του COVID-19).

Είναι, επίσης, βέβαιο, ότι τα ταξίδια και οι δαπάνες των στελεχών θα ανασταλούν μέχρι νεωτέρας και οι όποιες επενδύσεις των επιχειρήσεων (αν έχουν απομείνει κάποιοι πόροι, μετά το «σοκ και δέος») θα κατευθυνθούν σχεδόν αποκλειστικά σε ψηφιακά εγχειρήματα, με πρώτο και κύριο τον ψηφιακό μετασχηματισμό και ακριβώς πίσω του να ακολουθούν τα θέματα κυβερνοασφάλειας, εμπειρίας του πελάτη και ταχείας αποκατάστασης κλίματος εμπιστοσύνης. Κι αν ως τον Μάρτιο λέγαμε πως ο μετασχηματισμός ήταν η αναγκαία και ικανή συνθήκη για την ανάπτυξη κάθε επιχείρησης στη νέα εποχή, τώρα πια λέμε πως είναι μονόδρομος…

Με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό, βέβαια, από πλευράς απαιτούμενων δεξιοτήτων και γνώσεων ώστε να αντιμετωπιστούν οι διαρκείς και ταχύτατες εξελίξεις, λήψης μέτρων just-in-time, ανάπτυξης και εξέλιξης νέων προσεγγίσεων και συστημάτων, που θα συμβάλουν στην αλλαγή νοοτροπίας, στην καλύτερη απόδοση και την ανάπτυξη ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος στον ανοικτό παγκόσμιο στίβο, με την ελπίδα πως κάπως έτσι θα έρθουν περισσότερα έσοδα και κέρδη…

Λέτε να μιλάμε κάποια στιγμή, έπειτα από πολύ καιρό, για την εποχή πριν και μετά την πανδημία; Ο χρόνος θα δείξει!

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Η αξιοποίηση των ανοικτών δεδομένων (open data) είναι ένα ζήτημα που έχει απασχολήσει αρκετά τα τελευταία χρόνια όσους ασχολούνται με το χώρο των ψηφιακών τεχνολογιών. Κυρίως στο εξωτερικό, αν και στην Ελλάδα έχουν υπάρξει αρκετές και καλές προσπάθειες. Αλλά η προσωπική άποψη μου είναι πως δεν ήταν αρκετές. Ούτε πολύ γνωστές.

Τώρα, ίσως να ήρθε η ώρα να ασχοληθούμε πιο σοβαρά και αυτό, γιατί το ελληνικό κράτος αποφάσισε να δώσει τα δεδομένα που έχουν διαθέσιμα οι διάφοροι φορείς του Δημοσίου. Και είναι δεδομένα που αν αξιοποιηθούν σωστά μπορεί να δούμε πολλές και ωραίες εφαρμογές.

Αφορμή για το σημείωμα αυτό, είναι η προ ολίγων ημερών ανακοίνωση του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την απόφαση με την οποία ορίζονται οι επιχειρησιακές και τεχνικές λεπτομέρειες για τη διάθεση ανοικτών δεδομένων από κρίσιμα μητρώα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Δεδομένα που είναι και θα είναι διαθέσιμα μέσα από το data.gov.gr, το οποίο είχε δημιουργηθεί εδώ και αρκετά χρόνια αλλά δεν είχε προωθηθεί όσο θα έπρεπε. Και τώρα ευελπιστώ ότι αυτό θα γίνει.

Ως "ανοικτά", ορίζονται τα δεδομένα που είναι προσβάσιμα ανωνυμοποιημένα (δηλαδή χωρίς τη δυνατότητα να συσχετιστούν με φυσικό ή νομικό πρόσωπο) μέσω διαδικτύου από όλους και για τα οποία δεν υφίστανται τεχνολογικοί, νομικοί. ή άλλοι περιορισμοί στην πρόσβαση και χρήση τους. Σύμφωνα με τον νόμο 4305/2014, τα έγγραφα, οι πληροφορίες και τα δεδομένα του δημοσίου τομέα, διατίθενται από τη στιγμή της ανάρτησης, δημοσίευσης ή αρχικής διάθεσής τους, ελεύθερα. Εξαιρέσεις, φυσικά, καθιερώνονται στις περιπτώσεις που ορίζει ο νόμος. Ενδεικτικά πρόκειται για θέματα που σχετίζονται με: εθνική ασφάλεια, άμυνα, δημόσια τάξη, εξωτερική πολιτική, φορολογικό, εμπορικό και επαγγελματικό απόρρητο, ασφάλεια πληροφοριακών συστημάτων και προστασία προσωπικών δεδομένων.

Όπως είναι προφανές, τα εν λόγω δεδομένα ήταν διαθέσιμα. Απλά, δεν υπήρχε το κατάλληλο πλαίσιο. Αν φτιαχτεί γρήγορα, τότε μπορούμε να δούμε πολλές και ενδιαφέρουσες νέες υπηρεσίες και εφαρμογές. Ποιες θα είναι αυτές; Αυτό, πρακτικά είναι θέμα των δημιουργών εφαρμογών να υλοποιήσουν καινοτόμες ιδέες. Η διαφορά, είναι πως πλέον μπορούν να έχουν έναν πολύ μεγάλο όγκο αξιόπιστων δεδομένων να χρησιμοποιήσουν, προκειμένου οι εφαρμογές τους να είναι εξαρχής σε τέτοιο επίπεδο, ώστε να είναι χρήσιμες στο ευρύ κοινό.

Αν τα open data αξιοποιηθούν σωστά, τότε μπορούν να αποδειχθούν εξαιρετικά σημαντικά τόσο για τον περαιτέρω ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους, όσο και για νέες καινοτόμες εφαρμογές και υπηρεσίες για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Αν δεν αξιοποιηθούν, τότε θα μιλάμε απλά για μία ακόμη χαμένη ευκαιρία για τη χώρα μας.

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Μου φαίνεται πως το μεγάλο (μέσα στην παιδικότητά του, αλλά κι εμείς «μεγάλα παιδιά», δεν είμαστε;) σύνθημα των ημερών δεν το είπαμε από αυτήν εδώ τη στήλη… Όλοι μαζί, λοιπόν, με μια φωνή: «Φτου, ξελευτερία!» Τέλος ο εγκλεισμός κι ο οικοδεσπότης σας εύχεται να μη χρειαστεί να ξανα-επιβληθεί τέτοιο μέτρο, λόγω επιδείνωσης των αποτελεσμάτων και των στατιστικών. Ωραίαααα…

Και τώρα, τι κάνουμε, πέρα από το να βγούμε (συγκρατημένα, πάντα) έξω; Μάλλον είναι καιρός πια -τώρα που ξεπεράσαμε την περίοδο «σοκ και δέος»- να σκεφτούμε, αν δεν το έχουμε ήδη κάνει, την επόμενη μέρα. Δηλαδή, ποιες αλλαγές πορείας και ποιες μικρές ή μεγάλες, ανάλογα με την περίπτωση, διορθώσεις πρέπει να κάνουμε σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο, για να χαράξουμε μια καινούρια και βεβαίως προσαρμοσμένη στους νέους κανόνες του παιχνιδιού, πορεία.

Κι αν αφήσουμε στην άκρη (για να μην «πατήσουμε» και τα όρια περί προσωπικού απορρήτου που βάζει το GDPR) το τι θέλει να κάνει ο καθένας στην προσωπική του ζωή, σ’  ό,τι αφορά στην αγορά, πρόσφατη έρευνα του ΕΒΕΑ και της ΕΥ δείχνει πως μια στις δυο επιχειρήσεις επανεξετάζει την ψηφιακή στρατηγική της (ή στήνει άρον - άρον μια, αν δεν είχε – υπάρχει κι αυτό το ενδεχόμενο). Η ίδια έρευνα δείχνει πως οι ελληνικές επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως κλάδου και τομέα, θα πρέπει να επισπεύσουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους, να αναπροσαρμόσουν το business plan τους, αλλά και να ανακατανείμουν τα (όποια) διαθέσιμα κεφάλαιά τους.

Κι όπως αναμενόταν, σε ποσοστό 69% ανησυχούν σφόδρα για την πιθανότητα παγκόσμιας ύφεσης, ενώ το 62% φοβάται για τα προβλήματα που σχετίζονται με θέματα ρευστότητας και κεφαλαιακών πόρων. Πολύ χαμηλότερα, στο σεβαστό πάντως 34% του «δείκτη ανησυχίας», βρίσκονται η υγεία και η ασφάλεια των εργαζομένων και ο δημοσιονομικός αντίκτυπος της κρίσης.

Τα ευρήματα αυτά -που εκφράζουν, βεβαίως, την ελληνική πραγματικότητα- έρχονται να συμπληρώσουν τη μεγαλύτερη εικόνα που δίνει στο πιο πρόσφατο τεύχος του ο βρετανικός Economist. Κάνοντας ευρύτατη αναφορά στην «οικονομία του 90%», στην οποία αφιερώνει και το εξώφυλλό του, επισημαίνει ότι η «επόμενη ημέρα» δεν θα είναι ίδια -τουλάχιστον μέχρι να βρεθεί μια θεραπεία ή ένα εμβόλιο για τον κορωνοϊό, κάτι που οι ειδικοί λένε πως δεν θα έλθει τόσο γρήγορα… Ως τότε, οι οικονομικές δυσκολίες θα πλήττουν τους λαούς πολλών χωρών, οι επιχειρήσεις θα συνεχίσουν να ταλαιπωρούνται με θέματα ρευστότητας, όσο για τους ανέργους, που αυξήθηκαν υπέρμετρα λόγω της πανδημίας, ο έγκυρος Economist κάνει λόγο ακόμα και για «χαμένη δεκαετία»…

Πάντως, με αποδεδειγμένο ήδη από την αρχαιότητα πως… «ουδέν κακόν αμιγές καλού», η πανδημία έφερε μαζί με τα κακά (θανάτους, ταλαιπωρίες, φόβο και ύφεση, για να απαριθμήσουμε μερικά) και κάμποσα καλά. Κάποια μεγάλα συνέδρια του χώρου των ΤΠΕ (που γίνονται δικτυακά, βεβαίως, στο πνεύμα της εποχής), τονίζουν ήδη τις ευκαιρίες που εμφανίζονται σ’ αυτόν, καθώς όλοι κατανοούν πως η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να γίνει το «ασφαλές καταφύγιο» το οποίο θα δώσει λύσεις και θα εξασφαλίσει (έστω και με κάποιες αναγκαίες προσαρμογές, ως απάντηση στις διαρκείς ανατροπές των όσων ξέραμε) τη συνέχεια της επιχειρηματικής δραστηριότητας σε πλήθος τομείς. Αυτή ήταν, για παράδειγμα, η κεντρική ιδέα από το τετραήμερο virtual συνέδριο που οργάνωσε στα μέσα Απριλίου η IDC για την (πάντα κυρίαρχη) αγορά της Κίνας, με τη συμμετοχή 1.500 συνέδρων από 630 επιχειρήσεις και οργανισμούς.

Εκεί, διατυπώθηκε και η πρόβλεψη πως ως το 2024, το 51% του παγκόσμιου προϋπολογισμού για θέματα ΙΤ και το 70% του αντίστοιχου στην Κίνα (!) θα πάνε σε καινοτόμες λύσεις και ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, καθώς είναι πλέον φανερό, ιδιαίτερα μετά την πανδημία, ότι πρόκειται για μονόδρομο. Κι όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά σ’ αυτό το διαφορετικό (τώρα στην αρχή, γιατί κάτι μας λέει πως, στο εξής, όλα έτσι θα γίνονται) συνέδριο, «οι επιχειρήσεις μπορούν να κερδίσουν περισσότερα, υιοθετώντας ψηφιακά (βλέπε, digital-first) μοντέλα, τα οποία θα τους επιτρέψουν υπερ-υψηλές ταχύτητες, υπερ-υψηλή ανάπτυξη και υπερ-ευρεία συνδεσιμότητα» με τους πελάτες τους. Λέτε; Μάλλον «σιγουράκι» το βλέπω… 

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Μήπως τελικά έχουμε «υποτιμήσει» τις προοπτικές της ελληνικής διαδικτυακής αγοράς; Αυτό το ερώτημα μου προέκυψε όταν διάβασα την ανακοίνωση της Skroutz για την είσοδο στο μετοχικό κεφάλαιο της ελληνικής εταιρείας της CVC Partners, ενός εκ των μεγαλύτερων funds παγκοσμίως.

Η αποτίμηση δεν έγινε γνωστή, αλλά οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η CVC πήρε ένα ποσοστό της τάξεως του 45% στο Skroutz με το Southbridge να παραμένει μέτοχος με ένα μικρό ποσοστό. Αυτό που εκτιμάται είναι πως η αποτίμηση πήγε σε αρκετά υψηλά επίπεδα και ο λόγος δεν είναι άλλος από τις προοπτικές που έχει το ηλεκτρονικό εμπόριο και η αγορά του digital γενικώς στην Ελλάδα.

Πρακτικά, οι online αγορές αντιπροσωπεύουν, σύμφωνα με τις υπάρχουσες εκτιμήσεις, περίπου το 7% της συνολικής αγοράς λιανικών πωλήσεων στην Ελλάδα. Στην Ευρώπη το ποσοστό είναι διπλάσιο. Και όσο και αν και στη χώρα μας αρεσκόμαστε -λόγω και των καιρικών συνθηκών- να κάνουμε αγορές σε φυσικά καταστήματα, είναι προφανές ότι το ποσοστό θα αυξηθεί. Ενδεχομένως, η πανδημία του κορωνοϊού και το #menoumespiti να επιταχύνει την ανάπτυξη των online πωλήσεων, καθώς πολλοί καταναλωτές συνειδητοποιούν ότι οι αγορές μέσω Διαδικτύου δεν είναι κάτι που πρέπει να φοβούνται.

Εκεί φαίνεται να ποντάρει και το CVC που έχει δει ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο παρουσιάζει συνεχή αύξηση τα τελευταία χρόνια. Ακόμη και την περίοδο της έντονης οικονομικής ύφεσης, η αξία των online αγορών είχε θετικό πρόσημο κάθε χρονιά. Και το Skroutz έχει εξελιχθεί σε βασικό «παίκτη» της ελληνικής αγοράς του ηλεκτρονικού εμπορίου. Για την ακρίβεια, θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι ο σημαντικότερος «παίκτης», ο οποίος προσπαθεί να επεκταθεί και να διευρύνει την παρουσία του με το marketplace που έχει δημιουργήσει, την πλατφόρμα για Β2Β αγορές που αναπτύσσει, αλλά και την είσοδο στο χώρο του food delivery.

Οι ευκαιρίες που δημιουργούνται στην Ελλάδα είναι τέτοιες που παρά το ότι οι επιπτώσεις της πανδημίας θα οδηγήσουν σε ύφεση την οικονομία, το ηλεκτρονικό εμπόριο θα συνεχίσει την ανοδική πορεία του. Ίσως να είναι, μάλιστα, από τους ελάχιστους κλάδους που θα κινηθούν ανοδικά τους επόμενους 18 μήνες, οι οποίοι θα είναι και οι πιο δύσκολοι.

Δύο ερωτήματα προκύπτουν από την κίνηση του CVC. Το πρώτο, είναι αν το Skroutz θα επιδιώξει να κινηθεί εκτός των ελληνικών συνόρων. Το έχει δοκιμάσει στο παρελθόν σε Τουρκία και Βρετανία χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία, είναι η αλήθεια. Είναι τώρα πιο ώριμες οι συνθήκες; Υπάρχουν ευκαιρίες; Πολύ πιθανό η απάντηση να είναι θετική, αλλά μένει να δούμε αν και η διοίκηση του Skroutz θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να κινηθεί στο εξωτερικό, ή αν θα πρέπει να συνεχίσει να δίνει έμφαση μόνο στην Ελλάδα.

Το δεύτερο ερώτημα σχετίζεται με το αν θα δούμε αντίστοιχες κινήσεις και από άλλους διεθνείς «παίκτες». Είτε εταιρείες που κινούνται στο χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου, είτε funds που θα επενδύσουν σε ελληνικά εγχειρήματα που σχετίζονται με τη digital αγορά. Πολύς λόγος έχει γίνει για το αν θα δούμε την Amazon στην Ελλάδα, αλλά προς το παρόν ο αμερικανικός κολοσσός δείχνει να επενδύει περισσότερο στην Amazon Web Services, η οποία σταδιακά αποκτά παρουσία στη χώρα μας, παρά σε οτιδήποτε άλλο. Ενδεχομένως, άλλωστε, για τα δεδομένα του Amazon, η ελληνική αγορά να είναι ακόμη αρκετά μικρή παρά την ταχεία ανάπτυξη της. Αλλά και αυτό είναι ερώτημα που θα πρέπει να περιμένουμε μερικούς μήνες για να δούμε πως θα απαντηθεί.

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Ο υποχρεωτικός εγκλεισμός (και πού να πας, άλλωστε, με σχεδόν τα πάντα όλα κλειστά;) των τελευταίων εβδομάδων μας έχει φέρει όλους κοντύτερα – όχι τον ένα στον άλλον, αφού ακόμα και στα μέλη της ίδιας οικογένειας, οι «στενές επαφές τρίτου τύπου» καλό είναι να αποφεύγονται, όπως μας συμβουλεύουν οι επαΐοντες- κυρίως στις ψηφιακές συσκευές μας. Τα πληκτρολόγια έχουν πάρει φωτιά, οι μητρικές έχουν στενάξει και τα δίκτυα συχνότατα και παρά τις προσπάθειες των παρόχων να ενισχύσουν τις υποδομές τους και να μπαλώσουν τις όποιες αδυναμίες, σέρνονται – λογικό, αν σκεφτεί κανείς ότι καλούνται πλέον να εξυπηρετήσουν πολλαπλάσιο φόρτο, απ’ ό,τι πριν από λίγες μονάχα εβδομάδες…

Γιατί -όλοι το ξέρουμε από ίδια πείρα- ζούμε καθημερινά όχι στου Όθωνα (όπως έλεγε το παλιό, κλασικό τραγούδι), αλλά «στης οθόνης τα χρόνια»! Τα πάντα περιστρέφονται γύρω από μια ή περισσότερες οθόνες, οι οποίες διαφεντεύουν τη ζωή μας, καθώς ειδικά αυτή την περίοδο είναι ο κρίκος που μας ενώνει με τη δουλειά, την εκπαίδευση, την ενημέρωση, την υγεία, την ψυχαγωγία… με δυο λόγια, μ’ ό,τι γίνεται εκεί, έξω! Αφού η πόρτα μας είναι -εξ ανάγκης, λόγω του ιού και του φόβου που φυλάει τα έρμα- κλεισμένη, τουλάχιστον να μένει ανοικτό ένα «παράθυρο στον κόσμο», για να μην αποξενωθούμε εντελώς από την πραγματικότητα – κάτι που, ως ένα βαθμό, έχει μάλλον συμβεί – φέτος, σχεδόν κυριολεκτικά, «χάσαμε τα’ αυγά και τα Πασχάλια»…

Λογικά, λοιπόν, οι πάροχοι που λέγαμε παραπάνω μαζί με τις υπηρεσίες Πληροφορικής θα έπρεπε να ήταν από τους κερδισμένους της πανδημίας (γιατί, ναι – όσο κι αν ακούγεται βέβηλο, αφού υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες νεκροί, σε κάθε μεγάλοι ανατροπή κάποιοι, συνήθως λίγοι, κερδίζουν – όχι αναγκαστικά χρήμα, αλλά επίσης αναγνώριση ή κύρος που μπορούν να ‘εξαργυρώσουν’ αργότερα –τα παραδείγματα είναι πολλά), αφού -με την εκτόξευση της ζήτησης- πρόκειται για είδη εν ανεπαρκεία, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό από πλευράς εσόδων…

Κι όμως, απ’ ό,τι δείχνει πρόσφατη πρόβλεψη της IDC, τα έσοδά τους φέτος δεν θα σημειώσουν αύξηση, αλλά πτώση κατά 1,1%. Ο λόγος είναι πως μπορεί μεν να αυξήθηκε εκθετικά η ζήτηση, κυρίως από την πλευρά των καταναλωτών, αλλά το σοκ από την πανδημία σε τόσες και τόσες αγορές (όπου, κανονικά, θα γίνονταν επενδύσεις και αναπτυξιακά έργα) σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα για το πόσο θα κρατήσει αυτή η περίεργη κατάσταση, αφού δεν έχει βρεθεί ακόμα ούτε εμβόλιο κατά του ιού, ούτε -πολύ περισσότερο- θεραπεία, έχει πλήξει σημαντικά (και σε μεγαλύτερο βαθμό από την αύξηση των καταναλωτικών αγορών) τις συνολικές πωλήσεις.

Μάλιστα, σύμφωνα με εστιασμένη στον χώρο των τηλεπικοινωνιακών παρόχων έρευνα της Mason Analysis, σ’ αυτούς η μείωση εσόδων θα είναι ακόμα μεγαλύτερη, φτάνοντας το 3,4% από χρόνο σε χρόνο -ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου 40 δις $- με τις προοπτικές να μην είναι καλές και για τον επόμενο χρόνο, όπου εκτιμάται ότι θα χαθούν άλλα τόσα δις $... Κι εδώ, οι λόγοι της προβλεπόμενης μείωσης είναι η αναμενόμενη μεγάλη αύξηση της ανεργίας, τα λουκέτα που είναι σίγουρο ότι θα μπουν σε πολλές επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται σε πληττόμενους από τη «νέα κανονικότητα» κλάδους, αλλά και η σημαντική μείωση της οικονομικής δραστηριότητας για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Τα ευρήματα αυτά στηρίζει και τρίτη έρευνα -από την ΑΒΙ Research, αυτή τη φορά- που καταπιάνεται συγκεκριμένα με τον χώρο του 5G, η οποία «βλέπει» για φέτος -πάντα με αφορμή τον κορωνοϊό και τις καθυστερήσεις που προκαλεί γενικότερα στην επιχειρηματική δραστηριότητα- μείωση των επενδύσεων στην ανάπτυξη υποδομών και δικτύων νέας τεχνολογίας.

Ως «παράπλευρη απώλεια» αυτής της εξέλιξης, μάλιστα, η ίδια εταιρία ερευνών θεωρεί ότι φέτος θα είναι μια κακή, αν όχι η χειρότερη χρονιά της ευρωπαϊκής αγοράς των smartphone. Κάτι που ακούγεται λογικό – ποιος θα πάει να αγοράσει καινούριο κινητό, όταν δεν ξέρει τι του ξημερώνει, από πλευράς εργασιακής ασφάλειας και (μάλλον αρνητικών) εξελίξεων στην καθημερινότητά του; Κι ας ζούμε «στης οθόνης τα χρόνια» - κρατάμε αυτήν που είχαμε, δεν χρειάζεται να την αλλάξουμε, αν παίζει…

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Η περίφημη… καραντίνα και το #menoumespiti έφεραν το ηλεκτρονικό εμπόριο στο προσκήνιο της καθημερινότητας των Ελλήνων. Αν έλεγε κανείς στις αρχές τής χρονιάς ότι οι online αγορές και η εμπειρία από αυτές θα ήταν από τα βασικά θέματα συζήτησης των Ελλήνων πολιτών, μάλλον θα τον περνούσαμε άπαντες για… τρελό. Όμως, ο κορωνοϊός άλλαξε τα δεδομένα.

Το ζήτημα είναι πως οι συζητήσεις δεν είναι πάντα για καλό. Ελάχιστοι είναι εκείνοι που έχουν να πουν έναν καλό λόγο για την εμπειρία ως πελάτες που είχαν από ένα ηλεκτρονικό κατάστημα. Και όσοι έχουν να πουν, είναι κυρίως για καταστήματα που επέλεξαν να συνεργαστούν με μία μικρότερη μεταφορική. Και επιπλέον ήταν ειλικρινείς με τους πελάτες τους. Θα φέρω ένα προσωπικό παράδειγμα. Μέσα από ένα από τα ελληνικά marketplace, παραγγέλνω μία καρέκλα γραφείου από ένα κατάστημα στον Ασπρόπυργο. Μικρό κατάστημα, δεν το έχω ξανακούσει. Πριν κάνω την παραγγελία, μου επισημαίνουν ότι η παραγγελία θα έλθει σε 10 ημέρες. Το αποδέχομαι και προχωράω στην παραγγελία. Τελικώς, ήρθε μετά από 4 ημέρες με μία μεταφορική που δεν είχα ξανακούσει στη ζωή μου. Εμπειρία εξαιρετική, όπως είναι προφανές.

Στο ίδιο marketplace, είχα βάλει ταυτόχρονα και παραγγελία για δύο μελάνια εκτυπωτή. Μου αναφέρουν ότι θα τα έχω μέσα στην εβδομάδα. Έχουν περάσει δύο εβδομάδες και η παραγγελία είναι ακόμη «σε φάση εκτεταμένης αναζήτησης». Κάτι που σημαίνει ότι το πρόβλημα δεν είναι στη μεταφορά τους, αλλά στην έλλειψη που υπάρχει στην αποθήκη. Και το αναφέρω γιατί δε φταίνε πάντα οι courier και οι εταιρείες ταχυμεταφορών, οι οποίες κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν έναν τρομακτικό όγκο αυξημένων πωλήσεων. Χωρίς αυτό, βέβαια, να δικαιολογεί απολύτως τον χαμό που γίνεται. Γενικώς, πάντως, αποδείχθηκε ότι οι μικρότερες μεταφορικές, ήταν και περισσότερο εξυπηρετικές.

Τις τελευταίες ημέρες έχω ακούσει διάφορες ιστορίες, τις οποίες δεν έχω καταφέρει να επιβεβαιώσω για να είμαι και απολύτως ειλικρινής. Αλλά είναι τόσο τραγικές που γίνονται… κωμικές. Για παράδειγμα, άκουσα ότι σε υποκαταστήματα εταιρειών ταχυμεταφορών, οι παραγγελίες δε χωράνε μέσα στην αποθήκη και είναι σε «κλούβες» έξω από αυτό, με αποτέλεσμα να πρέπει να υπάρχει κάποιος συνέχεια στο κατάστημα, για να μην υπάρξουν κλοπές!

Άκουσα επίσης, ότι υπάρχει πρόβλημα εξεύρεσης ανθρώπων να εργαστούν σε delivery, κάτι που μοιάζει αρκετά λογικό, δεδομένου ότι δεν είναι και η πιο ασφαλής εργασία αυτή την περίοδο.

Όπως, επίσης, φαίνεται ότι όσοι πιστεύουν πως τα food deliveries «σπάνε ταμεία» μάλλον πρέπει να αναθεωρήσουν τις απόψεις. Αύξηση στις παραγγελίες υπάρχει μεν, αλλά δεν είναι και τόσο μεγάλη δε, πολύ απλά γιατί οι Έλληνες αφού μένουν μέσα προτιμούν να μαγειρέψουν. Ή να δοκιμάσουν να μαγειρέψουν.

Η αγαπημένη ιστορία μου πάντως σχετίζεται με τα «κόλπα» κάποιων «εξυπνάκηδων» Ελλήνων καταναλωτών. Το κόλπο που άκουσα ότι γίνεται αξιοποιεί την αντικαταβολή. Τι κάνει λοιπόν ο «εξυπνάκιας» που θέλει να πάρει το προϊόν του αλλά δεν τον νοιάζει αν οι άλλοι δεν το πάρουν. Θέλει, ας πούμε, δύο μελάνια για τον εκτυπωτή του. Κάνει την ίδια παραγγελία σε 5 καταστήματα με αντικαταβολή! Όποια παραγγελία έρθει πρώτη, αυτή πληρώνει και στις υπόλοιπες 4 κάνει άρνηση παράδοσης. Το γεγονός ότι αυτή η διαδικασία επιβαρύνει το σύστημα, ότι μπορεί να δεσμεύει προϊόντα που να χρειάζεται κάποιος άλλος καταναλωτής, ουδόλως τον απασχολεί. Και απ’ όσο ακούω, το προτείνει και σε άλλους!!! Και γι’ αυτό, όταν σε webinar έπεσε πρόταση για κατάργηση της αντικαταβολής, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων τάχθηκε υπέρ! Σε μία χώρα όπου η αντικαταβολή είναι βασιλιάς, παρά το γεγονός ότι δεν είναι πρακτική ούτε για τον αγοραστή ούτε για τον πωλητή. Από τα περίεργα της Ελλάδας.

Βέβαια, οι περιπτώσεις που αναφέραμε πιο πάνω είναι μάλλον λίγες, αλλά δείχνουν πολλές φορές πως ότι και αν μας συμβεί, μυαλό δεν βάζουν κάποιοι.

Από την άλλη πλευρά, η ζωή συνεχίζεται, η πανδημία κάποια στιγμή θα περάσει και το ερώτημα θα είναι τότε αν τα παθήματα έχουν γίνει μαθήματα. Γιατί πολύ καλά έκανε μεγάλη αλυσίδα λιανικής και έστειλε επιστολές προς όλους τους πελάτες των δύο brands της, απολογούμενη για τα προβλήματα που υπάρχουν. Και αυτή την περίοδο, πολλοί από εμάς μπορεί να είμαστε και λίγο περισσότερο ανεκτικοί. Αλλά όταν έρθει η περίοδος της κανονικότητας, δεν θα είμαστε. Και ίσως αυτή η περίοδος να είναι μία ευκαιρία για να υπάρξει μία νέα προσέγγιση στο last mile των logistics. Για να δούμε αν θα υπάρξει κάτι πραγματικά καινοτόμο που θα αλλάξει το υφιστάμενο status quo.

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Πάει κι αυτό! Πέρασε και το Πάσχα -βοήθειά μας, άργησε λιγάκι φέτος, τελειώνει ο Απρίλης την άλλη εβδομάδα- και πάμε πλέον ολοταχώς προς τον Μάη και το καλοκαίρι, αγκαλιά με την απομόνωσή μας και τα μέτρα προστασίας εαυτών και αλλήλων, από τον κορωνοϊό και τους κινδύνους του. Κι όπως έχουμε γράψει και ξαναγράψει σε τούτην εδώ τη φιλόξενη στήλη, το μέλλον μας δεν θα είναι μεν άδηλο, αλλά σίγουρα πολύ διαφορετικό…

Σ’ αυτό το μέλλον, όπως όλα δείχνουν, «ο φόβος θα φυλάει τα έρμα» - μ’ άλλα λόγια, ακόμα κι αν πάψουν να ισχύουν μεμιάς όλα τα απαγορευτικά (κάτι που δεν πρόκειται να συμβεί, βεβαίως), η σημερινή «εσωστρεφής» συμπεριφορά μας δεν πρόκειται να αλλάξει σε μεγάλο βαθμό, πολύ περισσότερο όταν όλοι φοβούνται για νέο γύρο πανδημίας, το φθινόπωρο. Άρα, συνεχίζουμε -λίγο ως πολύ- να πορευόμαστε όπως σήμερα, παίρνοντας τα «συνήθη» μέτρα προφύλαξης και επιμένοντας στον τρόπο που μάθαμε να δουλεύουμε, τις τελευταίες εβδομάδες – με «ανέπαφες επαφές» - από μακριά και υγιείς! Γίνεται αυτό; Σε κάποιο βαθμό, ναι… Μάλιστα, τώρα που το είδαμε στην πράξη, έχω την αίσθηση ότι μπορούμε να προχωρήσουμε και σε βελτιώσεις, αν οργανωθούμε και δώσουμε λύσεις στα (υπαρκτά, βεβαίως) προβλήματα που διαπιστώσαμε τον τελευταίο καιρό. Πάντα με τη βοήθεια της τεχνολογίας, φυσικά, και ιδιαίτερα της πιο προηγμένης. Στην Τεχνητή Νοημοσύνη προσφεύγουν, άλλωστε, και τα μεγάλα ονόματα (ίσως, εκείνα συχνότερα, καθότι έχουν τα «μέσα» και τις δυνατότητες) για να βελτιώσουν καταστάσεις και να λύσουν προβλήματα.

Η Google, για παράδειγμα, επιστράτευσε Τεχνητή Νοημοσύνη και Μηχανική Μάθηση προκειμένου να λύσει ευφυώς το θέμα της συχνά μέτριας απόδοσης ήχου (λόγω υστέρησης δικτύων και γενικότερα τεχνικών προβλημάτων) στις πανταχού παρούσες πλέον τηλε-συνεδριάσεις και βιντεοκλήσεις. Διότι -θα έχει συμβεί και σ’ εσάς, όπως κι εμένα κάμποσες φορές- είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό την ώρα που μιλάς με τον συνομιλητή σου να χάνεις με μεγαλύτερη ή μικρότερη συχνότητα τμήματα από τις λέξεις και τις προτάσεις του. Αν η συνεννόηση δυσκολεύει πολύ, μπορείς να διακόψεις και να ξαναδοκιμάσεις, αλλά κάποιες φορές αυτό δεν είναι εύκολο ή δυνατό. Έρχεται, λοιπόν, η Google με τη λύση της που λέγεται WaveNetEQ και ήδη δοκιμάζεται στο Duo, την εφαρμογή για βιντεοκλήσεις της εταιρίας, να αποκαταστήσει τη ροή της ομιλίας.

Ο λόγος που υπάρχουν αυτά τα κενά, είναι (όπως εξηγεί σε σχετικό πρόσφατο άρθρο του το Technology Review, το «επίσημο όργανο» του ΜΙΤ) ότι χάνονται για διάφορους λόγους κατά τη μετάδοση μικρότατα «πακέτα» δεδομένων σε μονοψήφιο μεν ποσοστό επί του συνόλου, αλλά ικανό κάποιες φορές να προκαλέσει προβλήματα στην πιστή μεταφορά του λόγου. Στην Google σκέφτηκαν να αναπληρώσουν ό,τι χάνεται με αντίστοιχες παρεμβολές τεχνητών ρεαλιστικών ήχων, οι οποίοι θα αποκαταστήσουν τη συνέχεια του λόγου. Το WaveNetEQ το οποίο δημιούργησε η DeepMind, ο τομέας της εταιρίας που ασχολείται με εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης, είναι ένα νευρωνικό δίκτυο μετατροπής κειμένου σε φωνή, που έχει περάσει από ειδική εκπαίδευση: το έχουν τροφοδοτήσει με μια μεγάλη βάση δεδομένων από 100 φωνές, που μιλάνε σε 48 διαφορετικές γλώσσες, ζητώντας του να συμπληρώνει αυτομάτως τα μικρά κενά, ώστε να βγαίνει νόημα.

Το εκπαιδευμένο πλέον δίκτυο, βρίσκεται σε ετοιμότητα στη διάρκεια της βιντεοκλήσης, ακούγοντας τους ομιλητές και (προφανώς, δεν γίνεται διαφορετικά…) καταγράφοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της φωνής τους και τον τρόπο ομιλίας τους. Στο πρώτο «ολίσθημα» του δικτύου, που εκδηλώνεται με την απώλεια ενός ή περισσότερων «πακέτων» δεδομένων, το νευρωνικό δίκτυο αναλαμβάνει δράση, προσθέτοντας ό,τι -κατά την κρίση του- και σε σχέση με τα συμφραζόμενα, λείπει.

Δουλεύει το σύστημα; Έτσι δείχνει… Αν πιστέψουμε τα ακουστικά παραδείγματα (τα συνήθη ‘πριν και μετά’) που δημοσιοποίησε η Google, υπάρχει αισθητή βελτίωση στο τελικό αποτέλεσμα. Το WaveNetEQ προσθέτει κάποιες συλλαβές που λείπουν εδώ κι εκεί, αναλύοντας τα συμφραζόμενα και «μιμούμενο» τον ομιλητή, αλλά αν τα κενά είναι περισσότερα, «γονατίζει». Προσθέτει λίγες συλλαβές, αλλά όχι ακόμα λέξεις και φράσεις – βρίσκεται, πάντως, σε καλό δρόμο! Τώρα, αν αυτός ο ‘καλός δρόμος’ μπορεί να αξιοποιηθεί από επιτήδειους και για κάποιας μορφής «παραχάραξη» φωνής, είναι ένα θέμα που σηκώνει μεγάλη συζήτηση και ξεχωριστό σχόλιο… Στης Τεχνητής Νοημοσύνης τον καιρό, πρέπει να μάθουμε να ζούμε τόσο με τα καλά, όσο και με τα (ευτυχώς, λιγότερα) κακά που τη συνοδεύουν…

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]

Η πανδημία του κορωνοϊού και κυρίως τα μέτρα αντιμετώπισης του έχουν φέρει στο προσκήνιο, όπως είναι προφανές, τις ψηφιακές τεχνολογίες στο προσκήνιο. Τα ψηφιακά κανάλια επικοινωνίας αλλά και πώλησης είναι πλέον στο επίκεντρο των συζητήσεων όλων και ένα από τα βασικά ερωτήματα που έχουν οι επιχειρήσεις, ιδίως οι πιο μικρές, είναι τι πρέπει να κάνουν σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία.

Το μόνο σίγουρο ότι δεν πρέπει να σταματήσουν να κάνουν κάτι. Θα πρέπει να συνεχίσουν να κινούνται και να μένουν ενεργοί, ακόμη και αν η δραστηριότητα τους είναι μεταξύ αυτών που θα τις χαρακτηρίζαμε ως «παγωμένες». Αυτό ήταν άλλωστε και ένα από τα βασικά συμπεράσματα μίας online συζήτησης που διοργάνωσε η Sleed την περασμένη εβδομάδα και είχα αναλάβει την ευθύνη του συντονισμού της. Και αυτό που υποστήριξαν άπαντες όσοι συμμετείχαν, είναι πως δεν πρέπει να μένουμε άπραγοι.

Τι πρέπει να κάνουν, όμως, οι επιχειρήσεις; Το βασικό στοιχείο είναι να δώσουν έμφαση στο περιεχόμενο. Να δημιουργήσουν ή να αναπαράγουν περιεχόμενο που να είναι συναφές με το αντικείμενο της δραστηριότητας τους, το οποίο, όμως, να βοηθά, τρόπον τινά, τους συνεργάτες και τους πελάτες να αντιμετωπίσουν τον κορωνοϊό. Ο καθορισμός αυτού του περιεχομένου δεν είναι κάτι απλό και θέλει σκέψη αλλά είναι κλειδί για να μπορέσει μία επιχείρηση να δημιουργήσει τις βάσεις, ώστε να ξεπεράσει πιο εύκολα την κρίση που υπάρχει τώρα, οι επιπτώσεις της οποίας θα είναι αρκετές και την επόμενη ημέρα, όταν θα επιστρέψουμε στην «κανονικότητα». Όποια και αν είναι αυτή η κανονικότητα.

Για παράδειγμα, ένα ξενοδοχείο είναι προφανές ότι δεν θα πρέπει να δημοσιεύει προσφορές για το καλοκαίρι. Κανείς δεν σκέφτεται τις διακοπές. Όμως, είναι χρήσιμο να δημοσιεύει περιεχόμενο για την περιοχή που είναι, να δίνει πληροφορίες και γενικώς να κρατά μία επαφή με το κοινό του. Η προσπάθεια του Greece From Home που «τρέχει» το υπουργείο Τουρισμού είναι ένα καλό παράδειγμα.

Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για άλλους κλάδους. Ένα εστιατόριο μπορεί να δίνει συμβουλές μαγειρικής, ή να κάνει προτάσεις για το τι θα μαγειρέψετε σήμερα. Γενικώς, υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε.

Επίσης, είναι μία ευκαιρία για να δημιουργήσετε κοινότητες. Δηλαδή, να δημιουργήσετε καλύτερες σχέσεις με τους πελάτες σας και να κρατήσετε ζωντανή τη σύνδεση μαζί τους. Γιατί αν τους ξεχάσετε, είναι πολύ πιθανό να σας ξεχάσουν και αυτοί την «επόμενη μέρα». Ιδίως αν αυτή αργήσει περισσότερο απ’ όσο νομίζουμε.

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]