Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπερψήφισε στις 14 Νοεμβρίου τον νέο κανονισμό για την ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών από τις απάτες και την ταχύτερη ανίχνευση των εμπόρων που εφαρμόζουν αθέμιτες πρακτικές
Καθώς οι ηλεκτρονικές αγορές αναπτύσσονται ραγδαία, με τη λογική του bottom up, η ύπαρξη του κατάλληλου θεσμικού και νομικού πλαισίου, που θα έβαζε κάποια τάξη στα πράγματα, ήταν από καιρό ένα από τα πάγια αιτήματα του συνόλου των εμπλεκομένων στο «άθλημα», των οποίων η καθημερινότητα θιγόταν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο…
Οι πρόσφατες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θεωρείται βέβαιο πως θα συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς δίνουν στις εθνικές αρχές διευρυμένες αρμοδιότητες για την ανίχνευση και πάταξη (στο μέτρο του δυνατού, βεβαίως) της ηλεκτρονικής απάτης.
Συγκεκριμένα, θα μπορούν να ανιχνεύουν τυχόν παραβιάσεις του νόμου προστασίας των καταναλωτών στις ηλεκτρονικές/διαδικτυακές αγορές και να συντονίζουν καλύτερα τις δράσεις τους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, στο πλαίσιο του αναθεωρημένου κανονισμού για τη συνεργασία στον τομέα της προστασίας των καταναλωτών.
Ο νέος κανονισμός έχει ως κύριο στόχο να κλείσει τα νομικά κενά που υπάρχουν λόγω των μεγάλων διαφορών μεταξύ των εθνικών νομοθεσιών. Οι διευρυμένες αρμοδιότητες των εθνικών αρχών θα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:
• τη δυνατότητα να ζητούν πληροφορίες από τα «τομεακά αρχεία και μητρώα» ("domain registrarsand banks") για τον εντοπισμό εμπόρων που χρησιμοποιούν αθέμιτες πρακτικές
• τη δυνατότητα να πραγματοποιούν δοκιμαστικές αγορές και να αγοράζουν αγαθά ή υπηρεσίες με καλυμμένη ταυτότητα
• τη δυνατότητα να επιβάλουν την ανάρτηση μιας προειδοποίησης, καθώς και να ζητούν την αφαίρεση ή απενεργοποίηση του ψηφιακού περιεχομένου από μία ιστοσελίδα ή εφαρμογή, αν δεν υπάρχουν άλλα αποτελεσματικά μέσα για τη διακοπή μιας παράνομης πρακτικής
• την επιβολή κυρώσεων (βλέπε,επιβολή προστίμων)
• την παροχή ενημέρωσης στους καταναλωτές για τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να ζητούν αποζημίωση
Οι παραβάσεις και ο ρόλος της Επιτροπής
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συντονίζει τις ενέργειες σε περιπτώσεις όπου μια παράβαση έχει βλάψει, βλάπτει ή ενδέχεται να βλάψει τα συλλογικά συμφέροντα των καταναλωτών σε τουλάχιστον τα δύο τρίτα των κρατών-μελών της ΕΕ, των οποίων ο πληθυσμός αντιστοιχεί τουλάχιστον στα δύο τρίτα του συνολικού πληθυσμού της.
Ένα από τα βασικά αιτήματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίουστη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο Υπουργών, ήταν η ενίσχυση της συμμετοχής των οργανώσεων και ενώσεων καταναλωτών.
Αυτές θα διαδραματίζουν πλέον ενεργό ρόλο, έχοντας την εξουσία να εκδίδουν προειδοποίηση («εξωτερική προειδοποίηση»)στις αρμόδιες αρχές των σχετικών κρατών-μελών και στην Επιτροπή για τις εικαζόμενες παραβάσεις που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό.
Σχολιάζοντας την εξέλιξη αυτή, η εισηγήτρια Όλγα Σενάλοβα (Σοσιαλιστές, Τσεχία) δήλωσε πως «οι νέοι κανόνες θα ενισχύσουν και θα βελτιώσουν τη συνεργασία μεταξύ όλων των φορέων προστασίας των καταναλωτών, ώστε να μπορούν να παρακολουθούν ευκολότερα την τήρηση της νομοθεσίας και να αντιμετωπίζουν τις διασυνοριακές παραβάσεις.
Oι εθνικές αρχές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι οργανώσεις καταναλωτών θα δημιουργήσουν,όλοι μαζί, έναν αποτελεσματικό μηχανισμό για την αντιμετώπιση των εμπόρων που εφαρμόζουν αθέμιτες πρακτικές και θα ενισχύσουν τα δικαιώματα των καταναλωτών στην ενιαία αγορά.»
Το παρελθόν και το μέλλον
Αξίζει να σημειωθεί πως το 2014 το 37% των ιστοτόπων ηλεκτρονικού εμπορίου και κρατήσεων για ταξίδια, ψυχαγωγία, είδη ένδυσης, ηλεκτρονικά προϊόντα και υπηρεσίες καταναλωτικής πίστης παραβίαζε την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τους καταναλωτές, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο…
Το νομοθετικό κείμενο του νέου κανονισμού εγκρίθηκε από το ΕΚ με 591 ψήφους υπέρ, 80 κατά και 15 αποχές και μένει πλέον να εγκριθεί επισήμως από το Συμβούλιο. Η εφαρμογή του θα ξεκινήσει 24 μήνες μετά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του.
