Interviews

Seven Grapes - Οι Digital Farmers από την Κορινθία αλλάζουν τον κλάδο της γεωργίας

Ξεκίνησε ως ιδέα το 2004, αλλά η υλοποίησή της άρχισε πέντε χρόνια αργότερα. Βασικός στόχος ήταν η προσέγγιση των αγροδιατροφικών αγορών με συντονισμένο τρόπο από τους παραγωγούς.

Στο Κιάτο της Κορινθίας, κάποιοι αγρότες αποφάσισαν να δημιουργήσουν μια σύγχρονη ομάδα βελτιώνοντας τον ως τότε τρόπο λειτουργίας των αγροτικών συνεταιρισμών. Η ομάδα διαμόρφωσε ένα μεγάλο, ενοποιημένο αμπελώνα επιτραπέζιου σταφυλιού, με πλήρως καθετοποιημένη παραγωγή.

Στόχος της ήταν και παραμένει να παράγονται ποιοτικά προϊόντα με μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε η Πήγασος Αγροδιατροφή Α.Σ. η οποία βαφτίστηκε «Seven Grapes». Το προϊόν της, τα σταφύλια, καλλιεργείται στην Πελοπόννησο, στη Θεσσαλία και την Πέλλα και εξάγεται απευθείας σε μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ του εξωτερικού.

Η Seven Grapes γρήγορα αξιοποίησε τις νέες τεχνολογίες, ώστε να μειωθεί το κόστος λειτουργίας των παραγωγών και να μεγιστοποιηθεί η παραγωγικότητά τους, όπως εξηγεί ο Μάρκος Λέγγας, πρόεδρος της εταιρείας.

«Διαγνώσαμε ότι υπήρχαν παραγωγοί που ήταν σε καλύτερη οικονομική θέση και, προκειμένου να μη δημιουργηθούν ανισότητες, δώσαμε έμφαση στη στήριξη του αδύναμου παραγωγού» επισημαίνει ο συνομιλητής μου.

«Επειδή η δουλειά μας επηρεάζεται από τη φύση, διαπιστώσαμε ότι ο παραγωγός που είχε αδυναμίες κάθε χρόνο ήταν διαφορετικός. Γι’αυτό, μεταφέραμε ένα μοντέλο διαφάνειας που θυμίζει περισσότερο Ολλανδία»,επισημαίνει ο συνομιλητής μου. «Παράλληλα, διαπιστώσαμε ότι κάθε χρόνο ήταν διαφορετικός ο παραγωγός που είχε αδυναμίες».

Το μοντέλο αξιοποιεί σήμερα ιδιαίτερα τις νέες τεχνολογίες, με μετεωρολογικούς σταθμούς, δεδομένα από δορυφόρους και drones, καθώς και επίγειες μετρήσεις. Στη συνέχεια, γίνεται μοντελοποίηση σε συνεργασία με άλλους φορείς. Η συλλογή δεδομένων είναι το κλειδί της επιτυχίας της SevenGrapes, που βλέπει τον αγροτικό τομέα με άλλη ματιά.

Ο ίδιος ο Μάρκος Λέγγας, με μεταπτυχιακές σπουδές στην Τεχνολογία Τροφίμων και στη Διοίκηση Ποιότητας,εξηγεί ότι το όραμά τους για το μέλλον της εταιρείας είναι πολύ διαφορετικό. «Στο μέλλον δεν θα πουλάμε σταφύλια. Θα πουλάμε τεχνογνωσία, μοντέλα και σταφύλια με διαφορετικό τρόπο. Σκοπεύουμε να δώσουμε τη χρήση των φυτών απευθείας στον καταναλωτή!»

Συζητώντας μαζί του, σχετικά με τον αγροτικό τομέα στη χώρα μας, επισημαίνει ότι «η Ελλάδα διαθέτει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα: ποικιλία εδαφομορφική και κλιματολογική,καθώς διαθέτει πολλά διαφορετικά μικροκλίματα που,μπορεί να δυσκολεύουν την καλλιέργεια,όμως με την παραλλακτικότητά τους επιτρέπουν τη συλλογή δεδομένων και τη δημιουργία μοντέλων».

Τι είναι αυτό που λείπει σήμερα από τον κλάδο, στην Ελλάδα;

Αυτό που λείπει σήμερα από τη γεωργία είναι τα δεδομένα τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν, αφού πρώτα συλλεγούν και αναλυθούν, ώστε να δημιουργήσουν αλγόριθμους καιμέσα από τη μοντελοποίηση.

Η Ελλάδα, λόγω της μεγάλης παραλλακτικότητας που έχει, προσφέρει δυνατότητας σημαντικής ακρίβειας, με αποτέλεσμα να μπορούν οι startups να συνεργαστούν με τους αγρότες, για τη δημιουργία μοντέλων σε μια σειρά προϊόντων.

Τα μοντέλα αυτά, λόγω της μεγάλης ακρίβειας που προσφέρουν τα στοιχεία, μπορούμε να τα εξάγουμε. Σήμερα, στην Ελλάδα, μπορούμε να κάνουμε μετρήσεις και μοντέλα σχεδόν για το σύνολο των αγροτικών προϊόντων.

Αυτή τη στιγμή ξεκινά να γίνεται μια σημαντική προσπάθεια στην Ελλάδα. Πρωταρχικό ρόλο στην προσπάθεια αυτή παίζει η ΓΑΙΑ Επιχειρείν, εταιρεία με την οποία συνεργαζόμαστε κι εμείς, αλλά και η Τράπεζα Πειραιώς, η NeuroPublic, που ως καινοτόμα και διαρκώς εξελισσόμενη εταιρεία Πληροφορικής δημιουργεί τις συνθήκες για την αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών και επιστημονικών πρακτικών στον αγροτικό τομέα, καθώς και διάφοροι συνεταιρισμοί.

Μαζί έχουμε δημιουργήσει σταθμούς σε διάφορες περιοχές, σε μεγάλη κλίμακα. Συμμετέχουμε στο μεγαλύτερο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με συντονιστή το κορυφαίο πανεπιστήμιο του Wageningenτο οποίο αφορά στην εφαρμογή του Internet of Things στη γεωργία.

Έχουμε την τύχη να συμμετέχουμε ως εθνικός εταίρος από την πλευρά της Ελλάδας, οπότε θα μεταφέρουμε και θα εφαρμόσουμε την τεχνολογία του προγράμματος στα κτήματά μας.

Από τα ταξίδια που έχω κάνει, στο πλαίσιο της δουλειάς μου, κατάλαβα ότι αποτελεί μύθο το ότι η Ελλάδα διαθέτει τα καλύτερα αγροτικά προϊόντα. Έχουμε πολύ καλά αγροτικά προϊόντα και πολύ καλό κλίμα,όμως υπάρχουν κι άλλες περιοχές που μας ανταγωνίζονται. «Σπάζοντας» αυτόν τον μύθο εστιάζουμε στον ανταγωνισμό, όπως οι περισσότερες μεσογειακές χώρες.

Συνήθως η χώρα μας υστερεί στην προώθηση των προϊόντων και την αξιοπιστία της. Τα πολλά και μικρά σχήματα, ο βραχυπρόθεσμος σχεδιασμός από τους Έλληνες παραγωγούς και οι κακές οικονομικές συνθήκες παίζουν ρόλο στην έλλειψη αξιοπιστίας. Δυστυχώς, δεν επενδύσαμε σε νέες τεχνολογίες. Σήμερα, χωρίς δίκτυα και με τα χρηματιστήρια των γεωργικών προϊόντων εν όψει, η χώρα μας θα πρέπει να «τρέξει» για να προλάβει την επόμενη μέρα της γεωργίας. Στο μέλλον θα μιλάμε πλέον για οργανισμούς διαχείρισης των ιδεών, ενώ η γη θα ανήκει τυπικά στους γεωργούς οι οποίοι θα «χάνουν» τη χρήση της…

Ποια είναι η επόμενη «ψηφιακή» μέρα για τον αγροτικό τομέα και πού εντοπίζετε ευκαιρίες για τους startuppers που δραστηριοποιούνται στο χώρο;

Οι startups έχουν δυνατότητες ανάπτυξης στο πεδίο του digital farming που θα αντιπροσωπεύει μεγάλη οικονομική δύναμη, το 2020. Θα μπορούσαν να παίξουν ρόλο στη βελτίωση των δικτύων διανομών ή να φέρουν σε απευθείας επαφή τον παραγωγό και τον καλλιεργητή με τον καταναλωτή.

Όποιος μπορέσει να συνδεθεί με τον καταναλωτή θα κερδίσει. Επίσης, η ιχνηλασιμότητα(η ταυτότητα του προϊόντος) αποτελεί σημαντικό στοιχείο και ευκαιρία για ανάπτυξη σε πλατφόρμες.
Στην Ελλάδα συζητάμε διαρκώς για τον ρόλο του τουρισμού.

Όμως, καθώς εδώ δεν έχει γίνει η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, που παρατηρούμε σε άλλες χώρες, έχουμε τη δυνατότητα εκμετάλλευσης του τουριστικού και αγροτικού προϊόντος, αξιοποιώντας τις ανάλογες πλατφόρμες.

#7grapes #industrydisruptors #agriculture #internetofthings #IoT #startups #newbusinessmodels #digitalfarming

Η πατέντα δεν είναι δαπάνη, αλλά επένδυση!

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Γραφείου Πατεντών, Μπενουά Μπατιστελί, μιλάει στον Γιάννη Ριζόπουλο και το WebWorldNewsγια τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που συνδέονται με την κατοχύρωση ιδεών και εφευρέσεων

Το μήνυμα από την παλιά, καλή φίλη ήταν σύντομο και «προκλητικό»: Θέλεις να μιλήσεις μ’ ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του Ευρωπαϊκού Γραφείου Πατεντών, που έρχεται σε λίγες μέρες στην Ελλάδα, για επαφές; Πατέντες; Καινοτομία, ανταγωνιστικότητα, ανάπτυξη… Και βέβαια, θέλω!

Κι έτσι, λίγες μέρες αργότερα, νωρίς το πρωί σ’ ένα κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας, κάθομαι απέναντι όχι σε ένα απλώς υψηλόβαθμο στέλεχος του EuropeanPatentOffice (EPO), αλλά στον ίδιο τον πρόεδρό του. Γάλλος, «ψημένος» και πλήρης εμπειριών από μακρόχρονες θητείες στη δημόσια διοίκηση της χώρας του, το διπλωματικό σώμα, το Ευρωκοινοβούλιο (επί δυόμισι χρόνια εξ απορρήτων της προέδρου ΝικόλΦοντέν), υπουργός Βιομηχανίας για άλλα δυο και πρόεδρος του ΕΡΟ τα τελευταία 10 χρόνια, ο Μπενουά Μπατιστελί, δηλώνει έτοιμος να απαντήσει στις ερωτήσεις μου.

Η πρώτη, προφανής – Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στην καινοτομία και τις πατέντες;

Οι πατέντες στηρίζουν την καινοτομία με δυο τρόπους: Αφενός, εγγυώνται πως αυτός που έχει επενδύσει σε R&D θα είναι κι εκείνος που θα ωφεληθεί από τα αποτελέσματα της δουλειάς του – πολύ σημαντικός παράγων, που -με τη σειρά του- «γεννάει» περισσότερη έρευνα.

Αφετέρου, κάθε εφεύρεση που ανακοινώνεται όταν κατοχυρωθεί με πατέντα, συνεισφέρει στη γενική γνώση και παραμένει πλέον ανοικτή για βελτιώσεις. Αυτές είναι, εντελώς περιληπτικά, οι κύριες επιδράσεις των πατεντών στην οικονομία.

Όμως, αυτό είναι περισσότερο θεωρητικό, γιατί στην πράξη οι πατέντες προωθούν την καινοτομία, την ανταγωνιστικότητα, την οικονομική ανάπτυξη κι αυξάνουν τις θέσεις εργασίας…

Νούμερα έχουμε για όλα αυτά; Πώς στηρίζεται ο ισχυρισμός;

Σε μια προσπάθεια να ποσοτικοποιήσουμε αυτή την επίδραση,το Ευρωπαϊκό Γραφείο Πνευματικής Ιδιοκτησίας και το ΕΡΟ, ταυτοποιήσαμε και αναλύσαμε 300 βιομηχανικούς τομείς και ξεχωρίσαμε ανάμεσά τους εκείνους που χρησιμοποιούν σε μεγαλύτερο βαθμό από τους άλλους IP…

Έτσι βρήκαμε τους «κλάδους εντάσεως ΙΡ», υπολογίσαμε τη συνεισφορά τους στους κύριους μακροοικονομικούς δείκτες πχ. στο ΑΕΠ, και καταλήξαμε ότι σε αυτούς οφείλεται το 42% του ΑΕΠ στο σύνολο της ΕΕ.

Επίσης, αντιπροσωπεύουν το 38% των θέσεων εργασίας, το 90% των εισαγωγών / εξαγωγών και –αυτό είναι πολύ σημαντικό- οι αμοιβές που προσφέρουν στους εργαζομένους τους είναι 46% υψηλότερες απ’ ό,τι στους άλλους κλάδους.

Ήταν η πρώτη φορά που μελετήθηκε ο οικονομικός αντίκτυπος των πατεντών και γενικά της πνευματικής ιδιοκτησίας (συμπεριλαμβανομένων των εμπορικών σημάτων, των σχεδίων κλπ. ) και αποδείχθηκε ότι αντιπροσωπεύουν μεγάλο μέρος της οικονομίας μας και μάλιστα το πιο δυναμικό.

Είμαι δε, πεπεισμένος ότι αυτό θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο στο μέλλον. Γιατί, είναι σαφές ότι χωρίς την προστασία που προσφέρουν οι πατέντες, θα έχουμε λιγότερη καινοτομία - θα επενδύειςσαφώς λιγότερα χρήματα, αν οι ανταγωνιστές σου μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις ιδέες πάνω στις οποίες εσύ επένδυσες, χωρίς εκείνοι να έχουν διακινδυνέψει το παραμικρό…

Αύξηση στις αιτήσεις που δέχεστε έχετε;

Βεβαίως! Κάθε χρόνο στο ΕΡΟ, τα τελευταία 20 χρόνια, παρατηρούμε αύξηση της τάξεως του 3-4% - έχουμε πια φτάσει τις 160.000 αιτήσεις ετησίως / οι μισές από αυτές προέρχονται από χώρες-μέλη του ΕΡΟ (38 χώρες - ανάμεσά τους οι 28 της ΕΕ, μαζί με 10 ακόμα, όπως Ελβετία, Τουρκία, Νορβηγία κλπ. – δεν είμαστε υπηρεσία της ΕΕ, θυμίζω, αλλά ανεξάρτητος οργανισμός) και οι άλλες μισές από τον υπόλοιπο κόσμο, με πρώτες σε αιτήσεις τις ΗΠΑ.

Όμως, τα κόστη γι’ αυτή την παροχή προστασίας εξακολουθούν να είναι υψηλά – πώς θα μπορέσει να κατοχυρώσει την ιδέα της, το προϊόν της, την υπηρεσία της μια μικρομεσαία ή μια νεοφυής επιχείρηση;

Η πατέντα δεν είναι δαπάνη, είναι επένδυση! Επομένως, δεν έχει σημασία αν το κόστος της είναι υψηλό ή χαμηλό, αυτό που μετράει, είναι τι θα σου φέρει πίσω (ΣΣ. λέγε με ROI).

Γενικά, μια πατέντα κοστίζει περίπου 25.000 € - τα 5000 €, πάνε στο ΕΡΟ και τα υπόλοιπα 20.000€ στον εξειδικευμένο νομικό, ο οποίος θα σε βοηθήσει να ετοιμάσεις την πατέντα σου, θα διαπραγματευθεί με το Γραφείο κλπ. μια καθόλου εύκολη δουλειά. Μετά, πρέπει να αποφασίσεις σε ποιά χώρα θες να ισχύει η πατέντα σου, κάτι που ποικίλει…

Εδώ μπαίνει η υπόθεση της κοινής ευρωπαϊκής πατέντας, που ετοιμάζετε από πολλά χρόνια;

Το Unitary Patent είναι μια πανευρωπαϊκή πατέντα, που θα χορηγεί επίσης το ΕΡΟ, όμως η διαφορά με το τρέχον σύστημα είναι πως, αν πας κατευθείαν εκεί, θα είσαι αυτομάτως προστατευμένος σε 26 ευρωπαϊκές χώρες που την υποστηρίζουν.

Πρόκειται για μια τεράστια απλοποίηση: αντί να είσαι υποχρεωμένος να καταθέτεις μια-μια τις αιτήσεις σου για κάθε εθνική πατέντα, θα καταθέτεις μόνο μια και μάλιστα με ιδιαίτερα σημαντική μείωση του κόστους, που υπολογίσαμε ότι φτάνει το 70% έναντι της προηγούμενης κατάστασης… πχ. αν θες σήμερα να είσαι προστατευμένος σε 26 χώρες για 10 έτη, θα σου κοστίσει περίπου 30-40.000 € - με τη Unitary patent, μόνο 5.000…

Αν τα οφέλη είναι τόσο προφανή, γιατί σημειώνονται πολύχρονες καθυστερήσεις;

Πρέπει να πάμε πίσω, στα πρώτα χρόνια της ΕΕ – το πρόβλημα είναι πως σε θέματα ΙΡ, οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται ομόφωνα από τις χώρες-μέλη. Υπάρχει κι ένα πρόβλημα με τις γλώσσες -το ΕΡΟ έχει μονάχα τρεις γλώσσες εργασίας: αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά.

Όταν η Ισπανία έγινε μέλος, το δέχτηκε – όμως, για το Unitary patent, που είναι ένας ευρωπαϊκός τίτλος, δεν δέχονται η γλώσσα τους να μην είναι στο ίδιο επίπεδο με τις άλλες τρεις... Έτσι, επί πολλά χρόνια εμπόδισαν κάθε πρόοδο.

Γιατί δεν δεχόμαστε τη μετάφραση σε όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές γλώσσες, θα πείτε; Μα, γιατί είναι πολύ ακριβό! Κανείς δεν θα μπορούσε να πληρώσει τόσα πολλά χρήματα.

Παρόλα αυτά, στο ΕΡΟ έχουμε εξελίξει, σε συνεργασία με την Google, ένα Σύστημα Αυτόματης Μετάφρασης, το PatentTranslate– καλύπτει 32 γλώσσες (δηλ. τις 28 ευρωπαϊκές, μαζί με κινεζικά, ιαπωνικά, κορεατικά, ρωσικά) κι είναι το πιο σύγχρονο σύστημα μετάφρασης παγκοσμίως στο χώρο των πατεντών. Αυτό έχει γίνει αποδεκτό απ’ όλους…

Και οι Ισπανοί;

Στο θέμα του Unitary patent αποφασίσαμε να προχωρήσουμε χωρίς την Ισπανία. Όμως, υπάρχει κι άλλο ένα θέμα: άπαξ και δημιουργήσεις αυτόν τον εικονικό ενιαίο χώρο των 26 χωρών, όπου οι πατέντες θα ισχύουν αυτομάτως σε όλες, χρειάζεσαι κι ένα ενιαίο σύστημα απονομής δικαιοσύνης – πρέπει να δημιουργήσεις ένα υπερεθνικό δικαστήριο, ειδικά για πατέντες.

Πρόκειται για ένα πραγματικό βήμα προς την κατεύθυνση ενός ευρωπαϊκού δικαστηρίου, το οποίο θα έχει τη δυνατότητα να επιλύει τις όποιες διαφορές μεταξύ ιδιωτών. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, από την πλευρά του, δικάζει μόνο νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου…Αν σε κατηγορήσω ότι έχεις παραβιάσει δική μου πατέντα, σήμερα θα πάμε σε ένα ελληνικό, γερμανικό ή εθνικό, τελικά δικαστήριο – αύριο, θα πάμε σ’ εκείνο.

Γι’ αυτό, λοιπόν, χρειάζεται μια ειδική συμφωνία –γιατί παραβιάζουμε εθνική εξουσία, με την αποδοχή του νέου δικαστηρίου. Η συμφωνία αυτή υπεγράφη το 2013 και στη συνέχεια έπρεπε να επικυρωθεί από τα εθνικά κοινοβούλια των χωρών-μελών.

Ως τώρα, την έχουν επικυρώσει 12 κοινοβούλια, χρειαζόμαστε 13 (είμαστε πολύ κοντά) για να ξεκινήσουμε, όμως, ανάμεσά τους πρέπει να είναι κι εκείνα τριών μεγάλων χωρών: της Γερμανίας, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου / η Γαλλία ήδη επικύρωσε, θέλουμε τους άλλους δυο – για το Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχει πλέον πρόβλημα λόγω Brexit / πρέπει να περιμένουμε καθώς, ως την επίσημη ολοκλήρωση των σχετικών συζητήσεων, παραμένει κανονικό μέλος – είτε επικυρώνει, λοιπόν, και συνεχίζει, είτε όχι…

Οπότε περιμένουμε το τέλος των συνομιλιών – τότε το Ηνωμένο Βασίλειο θα είναι εκτός, και τη θέση του θα λάβει η Ιταλία, που έχει ήδη επικυρώσει. Μιλάμε για το 2020 ή 2021 – πάντως, το Ηνωμένο Βασίλειο δείχνει πως θα επικυρώσει τη συμφωνία…

Η Γερμανία, επίσης, είναι έτοιμη να επικυρώσει – υπό κανονικές συνθήκες, θα έχουμε τα πρώτα Unitary patentστις αρχές του 2018. Κι η Ελλάδα δεν έχει ακόμα επικυρώσει! Θα ρωτήσω τον κ. Χαρίτση, σήμερα που θα τον δω, πότε θα γίνει αυτό… (ΣΣ. Δεν γνωρίζουμε τι του απάντησε ο υπουργός!)

Νομίζω ότι είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας, επειδή αυτή η μορφή πατέντας προσφέρει τα περισσότερα οφέλη στις ΜΜΕ και τις νεοφυείς…

Διαφορές υπάρχουν όχι μόνο σε ευρωπαϊκό, αλλά και σε διεθνές επίπεδο, στο θέμα των πατεντών.Ποιες είναι οι εξελίξεις, με δεδομένη και τη διεθνή συνάντηση που είχατε στις αρχές Ιουνίου, στη Μάλτα;

Πριν από 10 χρόνια, δημιουργήσαμε μια άτυπη ομάδα (ΙΡ5) από τους πέντε μεγαλύτερους οργανισμούς κατοχύρωσης πατεντών στον κόσμο (ΗΠΑ, Ιαπωνία, Κίνα, Ευρώπη και Ν. Κορέα), που αντιπροσωπεύουν το 85% του συνόλου των πατεντών παγκοσμίως.

Βεβαίως, έχουμε διαφορετικούς κανόνες, πρακτικές και διαδικασίες – η ιδέα είναινα εναρμονίσουμε τη λειτουργία μας, να βρούμε περισσότερα κοινά σημεία, ώστε οι σημαντικές πατέντες να έχουν παγκόσμια διάσταση.

Δεν έχει νόημα να παρουσιάσεις την εφεύρεσή σου μονάχα στην Ευρώπη κι όχι στις ΗΠΑ ή την Κίνα – χρειάζεται μια παγκόσμια πατέντα, αλλά αυτό σημαίνει και παγκόσμια διακυβέρνηση… Κάθε χώρα έχει διαφορετικούς κανόνες – στις ΗΠΑ, πχ. είναι λιγότερο «σφικτοί», απ’ ό,τι εμείς, στην Ευρώπη, στην κατοχύρωση κάθε εφεύρεσης.

Αποδέχονται κι αυτό που λέμε «επιχειρηματικές πρακτικές» (business methods) - για παράδειγμα, πώς θα τακτοποιήσεις τα αρχεία σου στον υπολογιστή… Εμείς δεν κατοχυρώνουμε τέτοιες «εφευρέσεις» με πατέντα, στην Ευρώπη – σ’ εμάς, η πατέντα δίνεται για μια τεχνολογική λύση σε ένα τεχνικό πρόβλημα.

Λίγα χρόνια πριν, πχ. στις ΗΠΑ, κάποιος ήθελε να κατοχυρώσει το «κλικ» του ποντικιού!Στη βιοτεχνολογία, για παράδειγμα, οι κανόνες μας είναι πιο αυστηροί, όπως στις πατέντες σχετικά με το ανθρώπινο γονιδίωμα ή τα γενετικά μεταλλαγμένα φυτά, απ’ ό,τι στις ΗΠΑ.

Παρά τις διαφορές, όμως, στους ΙΡ5 προσπαθούμε να εναρμονίσουμε τις διαδικασίες και τις πρακτικές μας. Φέτος, ήταν η σειρά μας να οργανώσουμε τη συνάντηση και πήγαμε στη Μάλτα, που είχε την προεδρία της ΕΕ. Πήραμε την πρωτοβουλία να καλέσουμε και εκπροσώπους των διαφόρων κλάδων να πάρουν μέρος – όχι μόνο από τα γραφεία, αλλά κι από τη βιομηχανία.

Αναπτύσσουμε κοινά εργαλεία πχ. ένα κοινό σύστημα αρχειοθέτησης – πολύ σημαντικό θέμα, καθώς πρέπει να αρχειοθετούμε κάθε πληροφορία που λαμβάνουμε. Αν το κάνουμε με τον ίδιο τρόπο, αυτό θα αποτελέσει μια ακόμα κοινή βάση για τη δουλειά μας.

Όλα αυτά, βέβαια, είναι εύκολο να τα λες, αλλά δύσκολο να τα κάνεις… Στο πλαίσιο αυτής της αρχειοθέτησης, για παράδειγμα, ξεχωρίσαμε 300.000 διαφορετικές κατηγορίες! Ένα indexing system – κάτι σαν το DEWEY, των βιβλιοθηκών. Ως τώρα είχαμε τρία συστήματα: ευρωπαϊκό, αμερικανικό και ιαπωνικό…Τώρα συμφωνήσαμε σε ένα, ανοικτό σύστημα.

Ένα άλλο θέμα είναι, επίσης, ότι συχνά έχουμε την ίδια εφαρμογή να φτάνει στο αμερικανικό και το ιαπωνικό Γραφείο – μπορούμε πλέον να ανταλλάσσουμε πληροφορίες για τέτοιες περιπτώσεις,συστήσαμε καισχετική ομάδα εργασίας…

Τα τελευταία 12 χρόνια το ΕΡΟ διοργανώνειμε ολοένα μεγαλύτερη επιτυχία το InventorAward. Φέτος στη Βενετία, στις 15 Ιουνίου, είχατε και μια ελληνική παρουσία μεταξύ των κριτών…

Στόχος μας είναι να παρουσιάσουμε τον οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο των πατεντών - ο καλύτερος τρόπος είναι να λες ιστορίες για πραγματικούς εφευρέτες και να τους παρουσιάζεις!

Πέρυσι, δεχτήκαμε 500 υποψηφιότητες που κρίθηκαν από 12 -μελή κριτική επιτροπή – όλοι καταξιωμένοι στο είδος τους .

Ανάμεσά τους και η Δρ. Ελένη Αντωνιάδου:νέα, γυναίκα, επιστήμονας, startupper, έχει συνεργαστεί με ESA και NASA / ήταν μια ιδιαίτερα δραστήρια κριτής… ευτυχής που τη γνώρισα!
Το καλύτερο, όμως, ο κ. Μπατιστελί το φύλαγε για το τέλος.

Ολοκληρώνοντας πια τη συζήτησή μας, ήρθε ο λόγος στο περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη. Βοηθάνε οι πατέντες; τον ρώτησα, λίγο πριν κλείσω τον ψηφιακό εγγραφέα… Μπορούμε να κάνουμε πιο πράσινη τη Γη;

Βεβαίως! Είμαι πεπεισμένος πως οι λύσεις για το περιβάλλον , την κλιματική αλλαγή κλπ. θα προέλθουν από νέες καινοτομικές ιδέες. Μάλιστα, έχουμε δημοσιεύσει μια μελέτη γι’ αυτό και πρόκειται να διοργανώσουμε μια εκδήλωση στην Αθήνα, τον Σεπτέμβρη (21-22) σε συνεργασία με τον ελληνικό ΟΒΙ, με τίτλο Joint European Conference on Climate Change MitigationTechnologies.

Δεν μπορώ να σας πω περισσότερα, αλλά αυτό ετοιμάζουμε, τώρα!
Ραντεβού τον Σεπτέμβρη, λοιπόν, για περισσότερα…

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ΕΡΟ μπορείτε να βρείτε εδώ  και την εκδήλωση της Βενετίας, εδώ .

rSquared - Η τεχνητή νοημοσύνη ανοίγεται με ελληνική σκέψη στο Λονδίνο

Της Αλεξάνδρας Λεφοπούλου
 
Η rSquared (http://rsquared.io) μετρά λίγους μόλις μήνες στον χώρο της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών Τεχνητής Νοημοσύνης και Predictive Analytics σε μία μεγάλη γκάμα εφαρμογών, με ελληνικό μυαλό και παρουσία στην αγορά της Μεγάλης Βρετανίας.

Οι δύο ιδρυτές της, ο Άρης Παπαδόπουλος και ο Δημήτρης  Σωτηρίου, με το πάθος των innovators disruptors, έχουν μακρά εμπειρία στον τομέα. «Λόγω των διδακτορικών μας στην Πληροφορική, μας ταιριάζει περισσότερο ο τομέας γιατί έχει έντονο επιστημονικό χαρακτήρα σε σχέση με την παραδοσιακή ανάπτυξη εφαρμογών» εξηγεί ο Άρης Παπαδόπουλος, Co-founder και CDO της εταιρείας.

Ο Άρης κι ο Δημήτρης έχουν δουλέψει με την rSquared πάνω σε διάφορες εφαρμογές στον χώρο των Predictive Analytics, όπως η ανίχνευση απάτης σε ψηφιακές πληρωμές και η πρόβλεψη και διαχείριση κινδύνου στον ασφαλιστικό τομέα. Επίσης έχουν εργαστεί για χρόνια σε μεγάλες εταιρίες της Ελλάδας και του εξωτερικού σε εφαρμογές όπως η ανίχνευση ψευδών ειδήσεων (σε πρωτοπόρα εταιρία στην Ελλάδα), στο digital marketing και το gaming (σε τεχνολογικούς γίγαντες στο Λονδίνο).

Όπως εξηγεί ο Άρης, «η τεχνολογία πίσω από μια εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης που κάνει, για παράδειγμα, διάγνωση ψευδών ειδήσεων και σ’ ένα εργαλείο ανίχνευσης απάτης (fraud detection) στις ψηφιακές συναλλαγές, δεν διαφέρει όσο πιθανώς θα φανταζόταν κανείς, σε επίπεδο αλγορίθμων. Η εμπειρία μας σε πολλούς διαφορετικούς κλάδους μας δίνει τη δυνατότητα της βαθύτερης κατανόησης της ευρύτερης εικόνας όσον αφορά την τεχνολογία.

Μ’ αυτό δεν εννοώ ότι οι λύσεις είναι out of the box. Αντιθέτως, σχεδιάζονται και υλοποιούνται με τις μοναδικές απαιτήσεις κάθε πελάτη και κάθε τομέα κι αυτό είναι το πλέον ενδιαφέρον. Επίσης, το είδος των δεδομένων και η προετοιμασία τους διαφέρει πολύ από εφαρμογή σε εφαρμογή –πχ. κείμενα στο ένα παράδειγμα, οικονομικές συναλλαγές στο άλλο. Ωστόσο οι ιδέες και επιστημονικές αρχές είναι σε μεγάλο βαθμό καθολικές.»

Και στην περίπτωση της ανάπτυξης εφαρμογής προβλέψεων πελατών υψηλού κινδύνου;

Στην rSquared αυτή τη στιγμή αναπτύσσουμε μια ολιστική πλατφόρμα τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα της ασφάλισης οχημάτων, που έχει τη δυνατότητα να κάνει βελτιστοποίηση των πιο σημαντικών μετρικών, έτσι όπως τις ορίζουν οι ειδικοί της ασφάλισης. Η πλατφόρμα αποτελείται από ένα σύνολο μοντέλων, το καθένα επιφορτισμένο να επιτύχει συγκεκριμένους στόχους, για παράδειγμα: πρόβλεψη κινδύνου πελάτη με βάση τα χαρακτηριστικά του, risk-adjusted τιμολόγηση ανά πελάτη, βελτιστοποίηση της αναλογίας ζημίας, αναγνώριση ασφαλιστικής απάτης κτλ.

Το MVP εφαρμόστηκε για την πρόβλεψη συμβάσεων στην ελληνική ασφαλιστική αγορά. Χρησιμοποιώντας ένα σύνολο δεδομένων, που αποτελείται από περίπου μισό εκατομμύριο συμβάσεις, μπορέσαμε να επιτύχουμε βελτίωση σε σχέση με το ποσοστό απώλειας άνω του 10%, προβλέποντας τους πελάτες υψηλότερου κινδύνου.

Πώς πρόκειται να εξελιχθεί ο κλάδος σας μέσα στα επόμενα χρόνια;

Η Τεχνητή Νοημοσύνη, πιο συγκεκριμένα το Machine Learning, έχει ήδη αρχίσει να διαμορφώνει μια νέα πραγματικότητα. Η Wall Street Journal πρόσφατα δημοσίευσε μια έρευνα που προβλέπει την εξάπλωση της τεχνολογίας αυτής στα επόμενα 5 χρόνια από το 5% που είναι σήμερα στο 50% των εταιριών.

Άρα, υπάρχουν «γαλάζια νερά», πρόσφορο έδαφος, ενώ το κόστος των εφαρμογών που αναπτύσσουν γίνεται ολοένα και πιο ελκυστικό.

Οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης αρχίζουν να γίνονται πολύ πιο προσιτές σήμερα. Η τεχνολογία ωριμάζει, τα frameworks και το ανοιχτό λογισμικό ενισχύονται και καλύπτουν μια μεγάλη γκάμα απαιτήσεων. Η τεχνογνωσία υπάρχει, τα εργαλεία γίνονται ολοένα και πιο φτηνά. Ταυτόχρονα, με την έλευση του Cloud, η απαιτητική επεξεργασία δεδομένων, Big Data, γίνεται όλο και πιο φθηνή.

Σε ποιους κλάδους από τη δική σας μέχρι σήμερα εμπειρία, αναμένεται σημαντική ανάπτυξη εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης στο αμέσως επόμενο διάστημα;

Διαπιστώνουμε σημαντική εξέλιξη και ζήτηση σε κλάδους όπως ο νομικός, ο ιατρικός, το digital marketing, η πολιτική και το fintech. Πρόκειται για τους κλάδους που παρουσιάζουν μεγαλύτερη ζήτηση στο Λονδίνο, σήμερα, σε θέματα ανάπτυξης εφαρμογών ΑΙ.  

Για παράδειγμα, στο νομικό κλάδο μας έχουν προσεγγίσει για εφαρμογές όπως η αυτόματη επεξεργασία συμβολαίων και η εκτίμηση κινδύνων στα συμβόλαια στον νομικό κλάδο. Στην Ιατρική, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση, λαμβάνοντας ως δεδομένα τις διάφορες εξετάσεις.

Στο digital marketing, δίνει τη δυνατότητα εξατομικευμένων προβολών διαφήμισης. Επίσης, στο χώρο της πολιτικής, δίνει τη δυνατότητα, αφού αναλυθούν τα δεδομένα του χρήστη, να διαμορφωθεί το προφίλ των πεποιθήσεών του και να προβληθούν εξατομικευμένα μηνύματα. Με τον τρόπο αυτό, ένας υποψήφιος μπορεί να προσεγγίζει κάθε χρήστη προβάλλοντας τις απόψεις που ταιριάζουν στις πεποιθήσεις του.

Επίσης, στον χώρο του fintech, αναμένονται μεγάλες εξελίξεις σε σχέση με τους νέους τρόπους συναλλαγών - Bitcoin, Ethereum, Blockchain. Διαμορφώνεται έτσι ουσιαστικά ένα Internet αξιών και συναλλαγών.

Τι είναι αυτό που σας ενδιαφέρει και σας παθιάζει στο χώρο σας;

Δύο κυρίως διαστάσεις: Στο επιχειρηματικό κομμάτι, η δυνατότητα να σχεδιάζουμε και να υλοποιούμε εξατομικευμένες λύσεις για τον πελάτη μας.

Λύσεις που προσδίδουν άμεση αξία στην επιχείρησή του. Αυτή είναι η κινητήριος δύναμη των προϊόντων λογισμικού στα οποία έχουμε πλέον μεγάλη εμπειρία στις σύγχρονες μεθοδολογίες για Product management (Lean) και project management (Agile). Το δεύτερο είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη, που μας επιτρέπει να περάσουμε αυτές τις λύσεις στο επόμενο στάδιο.

Να κάνουμε ακριβείς προβλέψεις και βελτιστοποίηση για μια πλειάδα εφαρμογών που παραδοσιακά γίνονταν εμπειρικά. Αν υπάρχει ένα «μυστικό επιτυχίας», είναι ο συνδυασμός της γνώσης που βάζει ο πελάτης, με τις αρτιότερες μεθόδους ανάπτυξης λογισμικού και την επιστημονική ακρίβεια των Predictive Analytics.

Ποια είναι τα προβλήματα αλλά και τα θέματα που καλείται να επιλύσει σήμερα ο χώρος του artificial intelligence;

Σήμερα, μεγάλο μέρος της συζήτησης αφορά  σε σημαντικό βαθμό τη μύηση και προσέλκυση των ανθρώπων που απασχολούνται στο παραδοσιακό επιχειρείν.

Είναι λογικό να αντιστέκονται σε μια συζήτηση που αλλάζει σημαντικά τον μέχρι σήμερα τρόπο λειτουργίας του business. Από την άλλη πλευρά, οι τεχνολογικές εξελίξεις διαμορφώνουν μία αίσθηση μεγάλης επανάστασης με σημαντικές προσδοκίες που πρέπει να ισορροπήσει.

Είναι βέβαιο ότι αυτή η αίσθηση της απογείωσης της καινοτομίας σύντομα θα ισορροπήσει. Επίσης, προκύπτουν ζητήματα ηθικής όπως ο τρόπος χρήσης και αξιοποίησης των τεχνολογιών αυτών. Για παράδειγμα, υπάρχουν κατηγορίες εργαζομένων που θα χάσουν τη δουλειά τους.

Το γεγονός αυτό διαμορφώνει μια σημαντική ευθύνη για τους γίγαντες της τεχνολογίας, που πρωτοπορούν στον τομέα. Υπάρχει μεγάλη συζήτηση σχετικά με την πρόσθετη φορολόγησή τους. Ο Bill Gates έχει πει χαρακτηριστικά ότι τα ρομπότ (δηλαδή οι κάτοχοί τους) θα πρέπει να πληρώνουν φόρους για τη δουλειά που αυτά παράγουν.

Επίσης, γεννώνται πρόσθετα ηθικά ζητήματα: Μας φοβίζει η τεχνητη νοημοσύνη ή ο κίνδυνος να αντιγράψει τα ελαττώματά μας; Για παράδειγμα, ένα αυτόνομο όχημα (έχουν αρχίσει ήδη να κυκλοφορούν, πχ Tesla) αν βρεθει σε μια κατάσταση που θα πρέπει να σώσει τον επιβάτη οδηγώντας πάνω σε πλήθος, ποιον θα πρέπει να επιλέξει να σώσει; Αν στο απώτερο μέλλον δημιουργηθούν ρομπότ-αστυνομικοί, ποια είναι τα όριά τους; Με ποια κριτήρια θα μπορούν να πυροβολήσουν ανθρώπους; Τα ερωτήματα αυτά συνήθως δεν έχουν συγκεκριμένες κοινώς αποδεκτές απαντήσεις…

Στις ιστορίες μεγάλων επιτυχημένων εταιρειών, κυρίως στον χώρο της Πληροφορικής, ακούμε συχνά για ιδέες που ξεκίνησαν μέσα στις αίθουσες ή τα εργαστήρια ενός πανεπιστημίου, για να οδηγήσουν στη δημιουργία μιας επιτυχημένης επιχείρησης. Κάπως έτσι ξεκινά και η ιδέα της δυναμικής startup “Owiwi”, που υπόσχεται να αλλάξει τον τρόπο επιλογής εργαζομένων στις εταιρείες.

Η εταιρεία ξεκίνησε σαν μια ιδέα μέσα απο ένα μάθημα, έγινε εργασία, στη συνέχεια ομάδα και, τελικά,  startup.  Στο μάθημα του Νίκου Μυλωνόπουλου για e-business στο Alba Business Graduate School συναντήθηκαν η Αθηνά Πωλίνα Ντόβα και ο Ηλίας Βαρθολομαίος. Στην αρχή δεν τα πήγαιναν καθόλου καλά, καθώς ήταν πολύ ανταγωνιστικοί μεταξύ τους ώσπου τους έβαλαν να κάνουν μια εργασία μαζί. «Ο Ηλίας ήταν gamer, εγώ ήμουν πολύ πιο συντηρητική» εξηγεί η Αθηνά Ντόβα.

Στη συνέχεια, η Αθηνά ξεκίνησε να εργάζεται στη General Electric, στο recruitment, οπότε ήρθε σε επαφή με την πραγματικότητα της αγοράς εργασίας. Ψάχνοντας τις αναλύσεις, προβληματίζεται σχετικά με τα ποσοστά αποτυχίας στις προσλήψεις και ασχολείται με τα ψυχομετρικά τεστ. Αναρωτιέται πώς είναι δυνατό να προσλαμβάνεις ανθρώπους γεννημένους το 1985, με τεστ που έχουν δημιουργηθεί μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο. Συζητούν το πρόβλημα με τον Ηλία και η ιδέα του gaming δίνει την απάντηση στο ερώτημα του ιδανικού τρόπου προσέγγισης για γενιές όπως οι millenials. Ξεκινούν την ιδέα ως παιχνίδι και, την ώρα που ο παίκτης συμμετέχει, το παιχνίδι καταγράφει τις αντιδράσεις, τις ενέργειες, τις κινήσεις του. Ο αλγόριθμος κάνει ανάλυση και βγάζει αποτελέσματα στο ψυχομετρικό τεστ. Όλα αυτά δεν έγιναν απο τη μία μέρα στην άλλη, βέβαια...

Οι συνιδρυτές Αθηνά και Ηλίας εμπνέονται από visual novels και gamebooks, παιχνίδια όπως το διάσημο blockbuster του χώρου των games, Mass Effect, αλλά και τα ιδιαίτερα adventures της Telltale όπως το Game of Thrones, που στηρίζονται στη λογική των επιλογών και του τρόπου που αυτές καθορίζουν την εξέλιξη του παιχνιδιού, αλλά και τους χαρακτήρες.

Η Πωλίνα δουλεύει, ο Ηλίας πηγαίνει στρατό ενώ στο μεταξύ μπαίνει στο σχήμα της Owiwi και ο Χριστόφορος Λουτζάκης που δούλευε μαζί με την Πωλίνα στην Upstream. Κάποια μέρα, η ανήσυχη ομάδα βλέπει την προκήρυξη του ΕΚΤ, τον διαγωνισμό που προκηρύσσουν η Eurobank και η Corallia και δηλώνει συμμετοχή. Περνούν σταδιακά όλες τις φάσεις του διαγωνισμού και καταλήγουν στις 20 καλύτερες. Όρος του διαγωνισμού είναι να συστήσουν εταιρεία. Ετσι δημιουργείται η Owiwi. Χρειάστηκε ένας χρόνος για να δημιουργήσουν το prototype μέσα στο δύσκολο και αβέβαιο περιβάλλον που διαμόρφωναν τα capital controls. Σήμερα, η εταιρεία έχει συμπληρώσει ήδη δυο χρόνια ζωής κι ετοιμάζεται να ολοκληρώσει την πιλοτική φάση και να παρουσιάσει το προϊόν της. Ήδη, μεγάλες εταιρείες όπως η  L’Oreal, η MediaMarkt, κ.ά. χρησιμοποιούν το ψυχομετρικό εργαλείο της Owiwi.

Το παιχνίδι της Owiwi, που εντάσσεται στα λεγόμενα serious games, αξιολογεί τον υποψήφιο με βάση τις επιλογές και τον τρόπο παιχνιδιού του. Όπως εξηγεί η Αθηνά, οι προσωπικές δεξιότητες στις οποίες αξιολογείται ο υποψήφιος, είναι η ανθεκτικότητα (resilience), η ευελιξία (flexibility), η προσαρμοστικότητα (adaptability) και η λήψη αποφάσεων (decision making). “Chief Scientific Officer (SCO) στην ομάδα ανέλαβε ο κ. Ιωάννης Νικολάου, Εργασιακός / Οργανωσιακός Ψυχολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Οργανωσιακής Συμπεριφοράς στο τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας και Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών στην Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού του Οικονομικού Παν/μίου Αθηνών και είμαστε πολύ χαρούμενοι και περήφανοι για αυτό” σημειώνει η Αθηνά.

Ο τρόπος χρήσης του εργαλείου της εταιρείας είναι απλός, καθώς ο πελάτης που επιθυμεί να πραγματοποιήσει προσλήψεις μπορεί να αγοράσει πακέτα αξιολογήσεων online. Στη συνέχεια, μπορεί να δημιουργήσει εταιρικό προφίλ στην πλατφόρμα και να ελέγχει τη ροή των αξιολογήσεων, τον αριθμό των υποψηφίων που έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία και μια σειρά στοιχείων που αφορούν ακόμη και στη δημιουργία λίστας επικρατέστερων (short list) κλπ.  
Τα αποτελέσματα του ψυχομετρικού τεστ, που γίνεται με μορφή game το οποίο περιέχει ερωτήσεις, στέλνονται τόσο στον υποψήφιο όσο και στον εργοδότη. «Αυτό που είδαμε, είναι ότι η γενιά των millenials έχει ανάγκη από επανατροφοδότηση. Οι εταιρείες, από την άλλη πλευρά, είχαν ερωτηματικά για το πώς θα δώσουν ενημέρωση σε κάποιον που τον απέρριψαν. Εμείς φτιάξαμε ένα report με διατύπωση πιο φιλική προς τον χρήστη, το οποίο ανεξάρτητα από το αν έχει επιλεγεί ή όχι, περιγράφει τα δυνατά και αδύνατα σημεία του. Ο recruiter παραλαμβάνει ένα πολύ πιο σύνθετο report, που περιλαμβάνει όλη την πληροφορία.

“Η μεθοδολογία που ακολουθείται πλέον είναι η situational judgement testing. Ήδη από τον Σεπτέμβριο είναι live το νέο website της Owiwi όπως και η πλατφόρμα μας και αναμένεται να αλλάξει για πάντα το πώς είχαμε στο μυαλό μας το recruitment” εξηγεί η Αθηνά. «Μέσω της πλατφόρμας, ο χρήστης μπορεί να κάνει login με το LinkedIn Account του, να διαλέξει ανάμεσα σε 8 avatars, να παίξει το παιχνίδι το οποίο έχει πολύ ενδιαφέρουσα πλοκή, ιδιαίτερα γραφικά και ήχο, καθώς και μια σειρά από δυνατότητες, όπως το narration feature για όσους θέλουν να ακούνε την ιστορία, αλλά και επιλογή για όσους θέλουν να την βλέπουν γραμμένη,"Dictionary" Button για μετάφραση δύσκολων λέξεων, καθώς το σενάριο είναι όλο στα αγγλικά, και άλλα πολλά για τα οποία επιστρατεύτηκαν επαγγελματίες απο Ελλάδα, Ουκρανία, Νέα Ζηλανδία και Αμερική! Τέλος ο παίκτης μπορεί να δει το report του,το οποίο επίσης χαρακτηρίζεται από πολύ ιδιαίτερο design! Τα σενάρια του παιχνιδιού ανανεώνονται κάθε περίπου 6 μήνες ώστε να μην παίζεις το ίδιο παιχνίδι ξανά και ξανά...»

Ο μάνατζερ απο την πλευρά του μπορεί να φτιάξει το προφίλ της εταιρίας του, να προσκαλέσει υποψήφιους να παίξουν, να δει συγκεντρωτικά τα αποτελέσματα των υποψηφίων, να δει αναλυτικά τα reports των παικτών -τα οποία είναι διαφορετικά απο αυτά που βλέπει ο υποψήφιος- να σημειώσει τους υποψήφιους που του άρεσαν περισσότερο, να πάρει στατιστικά για τους υποψηφίους του, να κάνει export σε pdf τα reports, ενώ -σε ορισμένο αριθμό χρηστών- μπορεί να υπάρχει χρήση απο περισσότερους του ενός administrators. Το παιχνίδι υποστηρίζεται για χρήση τόσο σε κινητό τηλέφωνο, όσο και σε tablet..

Νέα συνεργασία
Επίσης από τον Σεπτέμβριο μια νέα συνεργασία προστέθηκε για την Owiwi, η οποία αναμένεται να της δώσει ώθηση σε νέες αγορές. Η εταιρεία συμμετείχε σε ένα acceleration program στο Λονδίνο προκειμένου να εξερευνήσει δυνατότητες ανοίγματος στην εκεί αγορά και να βρει συνέργειες. Εκεί, μέσα από μια διαγωνιστική διαδικασία που είχε διοργανώσει η ΜΚΟ Reload Greece, απέσπασε το Audience Award για την καινοτόμα ιδέα της.
Συμπληρώνοντας τα πρώτα δυο χρόνια της ζωής της και έχοντας ολοκληρώσει τη φιλοξενία της στο πρόγραμμα επιχειρηματικότητας Egg που διοργανώνεται από τη Eurobank και το Corallia, η Owiwi “περπατά” πλέον στα δικά της γραφεία στο Μαρούσι, στο ίδιο κτήριο με την εταιρία Transifex... “και η ομάδα μεγαλώνει αργά και σταθερά” συμπληρώνει η Αθηνά!

Αλεξάνδρα Λεφοπούλου

(Πρωτοδημοσιεύτηκε στο PeopleMatters, 2016)

Πώς «ωριμάζουν» οι startups

Στις αρχές του 2014, η έρευνα της Endeavor αποτύπωνε μια εντυπωσιακή άνοδο για τις startups στην Ελλάδα, σε μια εποχή όπου όλα υπόσχονταν πολλή νεανική επιχειρηματικότητα. Ο Χάρης Μακρυνιώτης, διευθύνων σύμβουλος της Endeavor Greece, μάς μιλά σήμερα για το τοπίο των startups και των funds το 2015 και την εξέλιξη των στοιχείων που έδειχνε η έρευνα. «Η αίσθησή μας είναι ότι συνεχίζεται ο ρυθμός αύξησης των startups εταιρειών στη χώρα μας, ενώ παράλληλα ξεκαθαρίζει το κομμάτι των υποστηρικτικών υπηρεσιών», τονίζει. «Υπάρχει, επίσης, μια πληθώρα από incubators και accelerators, οι οποίοι πλέον λειτουργούν και με την υποστήριξη ευρωπαϊκών πόρων. Μέσα στον επόμενο χρόνο, εκτιμώ ότι θα υπάρξει ένας κύκλος συγχωνεύσεων μεταξύ τους. Επίσης, διαπιστώνουμε μια τάση εξισορρόπησης και των δραστηριοτήτων των πολυεθνικών εταιρειών που ασχολήθηκαν με τις startups. Η έρευνα είχε αποτυπώσει τη σημασία των τεσσάρων funds αποτελώντας ένα παράδειγμα καλής χρήσης και αξιοποίησης ευρωπαϊκών πόρων». Μέσα από τη διαδικασία αυτή, ξεπήδησαν σημαντικές εταιρείες, «οι οποίες μπορεί να μην έχουν τη δυνατότητα να λύσουν το πρόβλημα της ανεργίας στη χώρα, αλλά αποτελούν υγιές κομμάτι της επιχειρηματικότητας». Οπως επισημαίνει ο Χ. Μακρυνιώτης, μια σημαντική διάσταση στην αύξηση των startups στο διάστημα 2010-13 είναι ότι αποτέλεσαν τον τρόπο να κρατηθεί στη χώρα ανθρώπινο δυναμικό υψηλής δυναμικότητας.

Πάντως οι startups... μεγαλώνουν. Στην αρχή, όπως εξηγεί ο Χ. Μακρυνιώτης, οι ιδρυτές τους ήταν κυρίως νέοι που πλησίαζαν το τέλος των σπουδών τους, ήταν 25-26 χρόνων. Σήμερα, η startup σκηνή ωριμάζει, καθώς τη σκυτάλη παίρνουν οι 35άρηδες, βλέποντας ότι ο ιδιωτικός τομέας, από τον οποίο προέρχονται, δεν παρουσιάζει μεγάλες προοπτικές για καριέρα στελέχους και επιδιώκουν να κάνουν κάτι δικό τους, μεταφέροντας εμπειρίες που έχουν ήδη αποκτήσει στη δουλειά και την καριέρα τους.

Στο πλαίσιο αυτό, όπως μας εξηγεί ο Χ. Μακρυνιώτης, οδηγούμαστε στην παρούσα φάση σε περισσότερο βιώσιμα δεδομένα. Κάποιες εταιρείες αποτυγχάνουν, όπως συμβαίνει σε όλο τον κόσμο, αποδεικνύοντας ότι αυτό που πιστεύαμε για αέναη ανάπτυξη των εταιρειών του χώρου δεν ήταν αληθινό. «Η εμπειρία μας σήμερα από τη Sillicon Valley μέχρι το Ισραήλ δείχνει ότι κάποιες εταιρείες αποτυγχάνουν και κάποιες πετυχαίνουν. Ομως αυτό που είναι σημαντικό, είναι ότι πολλές από τις εταιρείες που αποτυγχάνουν ξαναπροσπαθούν, γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας τους στην επόμενη φάση. Επίσης, κάτι που συμβαίνει ειδικά στο χώρο των startups, είναι ότι η πρώτη γενιά που πέτυχε ή απέτυχε παίζει τον ρόλο του μέντορα ή του προτύπου για τις επόμενες γενιές. Ετσι δημιουργείται μια κοινότητα που αποτελείται όχι μόνον από ανθρώπους που προσπαθούν, αλλά κι από εκείνους που έχουν ήδη επιτύχει».
Στο ερώτημα αν υπάρχουν επιτυχημένες πρακτικές ή success stories στον χώρο, ο Χ. Μακρυνιώτης εκτιμά ότι βιαστήκαμε να μιλήσουμε για συνολικές επιτυχίες. Παρόλα αυτά, όπως εξηγεί, «υπάρχουν σήμερα startups που έχουν προχωρήσει σε συγκεκριμένα θέματα, όπως -για παράδειγμα- να σηκώσουν μια μεγάλη χρηματοδότηση. Ομως, ξεπεράσαμε την εποχή της ηρωοποίησής τους».

Στις τάσεις στο άμεσο μέλλον ο Χάρης Μακρυνιώτης εντοπίζει την τάση ανοίγματος των startups σε άλλους κλάδους. Ο κλάδος της τεχνολογίας κατάφερε να αναπτύξει, όπως μας εξηγεί, σημαντικό αριθμό πρωτοβουλιών χτίζοντας με αυτόν τον τρόπο κοινότητες. Σήμερα, το αντίστοιχο δεν συμβαίνει και σε κλάδους όπως ο τουρισμός. «Η δημιουργία εξειδικευμένων funds και η ανάπτυξη των εταιρειών αναμένεται να δημιουργήσει αντίστοιχες κοινότητες και σε άλλους κλάδους. Επίσης, στον χώρο της εκπαίδευσης, παρ' ότι υπάρχουν πολλοί διαγωνισμοί που προωθούν την έρευνα, δεν έχει αναπτυχθεί ακόμη επαρκώς το επιχειρείν ως κουλτούρα στα ακαδημαϊκά ιδρύματα».
Στην επόμενη φάση, όπως σημειώνει ο Χ. Μακρυνιώτης, στο περιβάλλον των startups αναμένεται να υπάρχουν λιγότεροι φορείς, funds εστιασμένα στην τεχνολογία αλλά και σε άλλους τομείς, περισσότερη διασύνδεση πανεπιστημιακών-προγραμμάτων-επιχειρήσεων, ενώ θα έχει ωριμάσει η κοινότητα.

Αξιολογώντας τα ελληνικά startups, ο Χ. Μακρυνιώτης αναφέρεται στα δυνατά τους σημεία που σχετίζονται με το ιδιαίτερα υψηλό ανθρώπινο δυναμικό, ειδικά σε κάποιους τομείς όπως οι developers. Η οικονομική κρίση και το... ιδιαίτερο επιχειρηματικό περιβάλλον εκπαιδεύουν τους startuppers σε σκληρές συνθήκες δοκιμάζοντας τη διάθεση και την επιμονή τους. Ωστόσο, σε επόμενη φάση, οι ξένοι επενδυτές, ιδιαίτερα οι Αμερικανοί, ζητούν από τις startups να μετακομίσουν στο σύνολό τους στις ΗΠΑ.

Οι επενδυτές, όπως μας εξηγεί ο συνομιλητής μας, εκτιμούν ότι οι Ελληνες startuppers είναι ιδιαίτερα καλοί στο όραμα, τους στόχους, την καινοτομία και τη δημιουργικότητα και λιγότερο δυνατοί στην υλοποίηση. Τα Jeremie funds, σημειώνει, ήταν καλά για την πρώτη προσέγγιση των startups με χρηματοδοτήσεις. Ομως διαπιστώνει ένα κενό σε ό,τι αφορά το seed investment που αφορά το πρώτο στάδιο χρηματοδότησης μιας startup, αλλά και την ακόμη μεγαλύτερη χρηματοδότηση που αφορά την ανάπτυξη των επιχειρήσεων του χώρου (το scale up) σε άλλες χώρες. Εκεί διαφοροποιούνται οι εταιρείες που έχουν κάνει όλη την ανάπτυξή τους στη χώρα μας και βρίσκονται αντιμέτωπες με την ανάπτυξή τους σε άλλες αγορές, σε αντιδιαστολή με εκείνες που έχουν κάνει παράλληλα ανοίγματα. Πάντως, οι startups μοιραία κάποια στιγμή προκειμένου να ανταποκριθούν στον διεθνή τους χαρακτήρα ανοίγονται σε άλλες αγορές και μεταφέρουν την έδρα τους σε άλλες χώρες ανάλογα με τον προσανατολισμό τους, κρατώντας στην Ελλάδα τομείς όπως η έρευνα και η ανάπτυξη.

«Τα funds με τα οποία συνεργαζόμαστε συνήθως χρηματοδοτούν πλατφόρμες που μπορούν να αναπτυχθούν και εκτός Ελλάδας σε επίπεδο πρώιμης startup. Την τελευταία περίοδο στρέφονται και σε στοχευμένες επιστημονικές ή τεχνολογικές λύσεις. Υπάρχει μια ισχυρή τάση για εμπιστοσύνη σε δοκιμασμένα σχήματα που παρουσιάζουν λιγότερο ρίσκο και διαθέτουν ήδη εμπειρία. Εμείς βοηθούμε με πρόσβαση σε επενδυτικά κεφάλαια και στρατηγική καθοδήγηση μέσω του παγκόσμιου δικτύου που έχουμε σε όλο τον κόσμο. Εχουμε ήδη 15 εταιρείες στο portfolio μας και θέλουμε να επιλέγουμε 6 εταιρείες κάθε χρόνο για να προστεθούν στο δυναμικό μας. Οι πιο πολλές από αυτές εξάγονται και αξιοποιούν το γεγονός ότι οι μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις, λόγω της κρίσης, βάζουν φρένο στις επενδύσεις τους, κερδίζοντας έδαφος. Οι εταιρείες αυτές δημιουργούν ένα ενδιαφέρον ρεύμα και σε επίπεδο οικονομίας».

Αλεξάνδρα Λεφοπούλου
(Πρωτοπαρουσιάστηκε στην «Εφημερίδα των Συντακτών, τον Ιούλιο του 2015)

Το χρυσό λάδι από τα Φιλιατρά

Με τρία διεθνή βραβεία στο ενεργητικό της, η μικρή οικογενειακή επιχείρηση δέχεται καθημερινά σχεδόν μια πρόταση για συνεργασία.Το πρόβλημα είναι ότι έως τώρα οι υποψήφιοι πελάτες δεν γνώριζαν άλλο καλό λάδι εκτός από αυτά της Ιταλίας και της Ισπανίας...

Ο Κωνσταντίνος και η Χριστίνα Στριμπάκου αποφάσισαν να αξιοποιήσουν τον οικογενειακό ελαιώνα στην περιοχή της Τριφυλίας στη Μεσσηνία και κατάφεραν μέσα σε τρία χρόνια, αν και μικροί παραγωγοί, να δημιουργήσουν ένα brand διεθνώς αναγνωρισμένο, με σημαντικές διακρίσεις και μεγάλη εξωστρέφεια. Με κύριο προσανατολισμό εξαρχής στις εξαγωγές, διαμόρφωσαν ανάλογη στρατηγική σε καταστήματα που τους αρέσουν, προσπαθώντας να προωθήσουν το δικό τους ελαιόλαδο, αλλά και να φέρουν κοντά στο ελληνικό λάδι το διεθνές καταναλωτικό κοινό. Η Lia Olive Oil ξεκίνησε δυναμικά ως startup μέσα από την πρωτοβουλία του Orange Grove της ολλανδικής πρεσβείας, που ενισχύει τη startup επιχειρηματικότητα, φέρνοντας πιο κοντά Ελληνες και Ολλανδούς.

Μιλήσαμε με τη Χριστίνα σχετικά με την εξωστρέφεια που μπορεί να αναπτύξει ένα τοπικό brand και τα μικρά μυστικά που μπορεί να το φέρουν κοντύτερα στην ανάπτυξη εξαγωγών.
«Η μεγάλη δυσκολία αφορά αυτό καθεαυτό το ελληνικό ελαιόλαδο, το οποίο στο εξωτερικό είναι άγνωστο σχετικά. Επομένως, όλες αυτές οι προσπάθειες μπορούν να συμβάλουν στο χτίσιμο του ελαιόλαδου made in Greece. Η εξωστρέφεια έτσι όπως την έχουμε ζήσει μέχρι σήμερα, δεν μπορεί να συμβεί από τη μια μέρα στην άλλη. Αυτό που έχουμε ζήσει μέσα από την εμπειρία του Lia Olive Oil, απαιτεί συνεχή δουλειά και ιδιαίτερη συνέπεια. Η τάση που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια, με brands που προέρχονται από μικρούς παραγωγούς, είναι πολύ σημαντική. Θα είχε ιδιαίτερη σημασία αυτές οι προσπάθειες να σταθεροποιηθούν και να βρουν τον δρόμο τους. Η εξωστρέφεια προϋποθέτει να αντιλαμβανόμαστε ότι οι αγορές είναι μεγάλες, όπως και ο ανταγωνισμός, και απαιτούν εγρήγορση. Επίσης, πρέπει να είναι κανείς συνεπής στους πελάτες του. Να είναι συνεπής στους χρόνους παράδοσης, χωρίς εκπτώσεις σε θέματα ποιότητας ή συσκευασίας».

Η υπόθεση «εξωστρέφεια» για τη Lia Olive Oil ξεκίνησε μέσα από τη ζεστή ελληνική φιλοξενία. Ενας φίλος του Κωνσταντίνου και της Χριστίνας ήρθε από την Ολλανδία με το ποδήλατό του στα Φιλιατρά και τον φιλοξένησαν. «Βρισκόμασταν ήδη στο ξεκίνημα της οικονομικής κρίσης και είχαμε άγχος για το πώς θα την αντιμετωπίσουμε» εξηγεί η Χριστίνα. «Ο φίλος μας όμως έμεινε έκπληκτος από τον πλούτο που υπήρχε γύρω μας. Αυτό ήταν ένα καμπανάκι για να συνειδητοποιήσουμε όλα όσα μας περιβάλλουν. Από εκεί κι έπειτα θέλαμε να μοιραστούμε αυτά που παράγουμε. Οπως δεν καταναλώνουμε κάτι που δεν είναι καλό, σκεφτήκαμε ότι δεν μπορούμε να μοιραστούμε με τους καταναλωτές κάτι που δεν μας αρέσει.

»Οταν φτιάξαμε το site μας, οι πρώτοι που μας προσέγγισαν ήταν Γάλλοι. Στείλαμε δείγματα. Αρεσε το προϊόν μας, τόσο ως ποιότητα όσο και ως συσκευασία. Ετσι, αυτή ήταν η πρώτη μας έξοδος σε διεθνές επίπεδο. Δώσαμε έμφαση στο θέμα της συσκευασίας και επενδύσαμε στο design. Ομως το μάθημα από τις διεθνείς αγορές είναι ότι δεν αρκεί ένα καλό design. Χρειάζεται να συνδυαστεί η ποιότητα με το design, για την έξοδο στις διεθνείς αγορές».
Αν και μικρός παραγωγός, η Lia μέσα στο 2015 κατέκτησε τρία χρυσά βραβεία ποιότητας σε αντίστοιχους διαγωνισμούς. Πρόκειται για τον διεθνή διαγωνισμό της Νέας Υόρκης, όπου συμμετείχαν 700 ελαιόλαδα απ’ όλον τον κόσμο (Olive Oil Competition). Στο διαγωνισμό συνήθως σαρώνουν τα ιταλικά brands. Φέτος, τα ελληνικά ελαιόλαδα είχαν καλή παρουσία, ενώ η Lia πήρε το χρυσό βραβείο. Η δεύτερη διάκριση ήρθε από το Ισραήλ, στον γνωστό διαγωνισμό Terra Olivo, και η τρίτη ήρθε τον Αύγουστο στον διαγωνισμό Olivinus, στην Αργεντινή. Οι διακρίσεις ήταν σημαντικές, καθώς είναι αφενός καλλιεργητές, αφετέρου προσέχουν και την καλλιέργεια και την ελαιοποίηση.
Τα τρία βραβεία, καθώς και η επιλογή της Lia στους διεθνείς καταλόγους Flos Olei 2016 και Mono-varietals «Varieta 1 Olio», που είναι από τους καλύτερους στον κόσμο, προκάλεσαν το ανάλογο ενδιαφέρον και, όπως εξηγεί η Χριστίνα, κάθε μέρα δέχεται στο mail της και μια καινούρια πρόταση συνεργασίας.

Στο τέλος του 2015, το brand των μικρών παραγωγών από τα Φιλιατρά είχε πια καλή παρουσία στη Γαλλία, τη Βρετανία, τη Φινλανδία, την Ιαπωνία, το Βέλγιο, την Ελβετία, την Αυστρία και πριν από λίγες μέρες έκλεισαν συνεργασία με τη Σιγκαπούρη. «Σε όλες τις επαφές, η δυσκολία μου είναι να πείσω ότι η Ελλάδα παράγει εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο» μας εξηγεί η Χριστίνα. «Ολοι γνωρίζουν το λάδι της Ιταλίας και της Ισπανίας, αλλά όχι το λάδι της χώρας μας. Η συζήτηση ξεκινά από τη στιγμή που παραλαμβάνουν το δείγμα μας».

Σήμερα, η Lia προσπαθεί να σταθεροποιήσει την παραγωγή της. Παράλληλα, η Χριστίνα συμμετείχε σε πολλά σεμινάρια γευσιγνωσίας στην Ιταλία και για πρώτη φορά θα συμμετάσχει ως κριτής στον διαγωνισμό «Domina» D-IOCC, που θα γίνει τον Μάιο στο Παλέρμο της Σικελίας.

Οι διεθνείς αγορές έχουν την απαίτηση από τα μικρά brands να διατηρούν σταθερή την ποιότητά τους. Αυτό πρακτικά σημαίνει ιδιαίτερη φροντίδα στην καλλιέργεια. Η καλλιέργεια της ελιάς είναι περίπλοκη υπόθεση, ενώ ιδιαίτερα σημαντική είναι και η σκληρή δουλειά του ελαιοτριβείου.
«Είμαστε χαρούμενοι για το γεγονός ότι όλοι οι πελάτες μας θέλουν να μας επισκεφτούν για να δουν από κοντά τη δουλειά μας» λέει κλείνοντας τη συζήτηση η Χριστίνα.

Αλεξάνδρα Λεφοπούλου

(Πρωτοπαρουσιάστηκε στην «Εφημερίδα Των Συντακτών» - ένθετο ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ, Δεκέμβριος 2015)

Το πακέτο Γιούνκερ προβλέπει και ενθαρρύνει τη συνέργεια με το ΕΣΠΑ και αφορά έργα που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα ή συμπράξεις του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα (ΣΔΙΤ) στην περίπτωση των δημοσίων έργων. Η αναζήτηση χρηματοδότησης για έργα και επενδύσεις αποτελεί ακανθώδες ζήτημα για τις ελληνικές επιχειρήσεις στη χώρα μας, ιδιαίτερα τις μικρομεσαίες. Το ίδιο πρόβλημα, άλλωστε, αντιμετωπίζουν και πολλές ευρωπαϊκές χώρες τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα οι μεσογειακές. Με βασική διαπίστωση ότι τα ιδιωτικά κεφάλαια δεν συμμετείχαν εύκολα στην πραγματική οικονομία, δημιουργήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη, γνωστό ως «πακέτο Γιούνκερ», με στόχο να διαμορφώσει τα ανάλογα κίνητρα. Με τον τρόπο αυτό, δημιουργήθηκαν εγγυήσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ύψους 21 δισεκατομμυρίων ευρώ, 16 για τα μεγάλα έργα, 5 για τις ΜΜΕ, και διαμορφώθηκε ένα σύστημα εναυσμάτων με στόχο την αξιοποίηση της μόχλευσης/δανεισμού για ιδιωτικές επενδύσεις, όπως εξηγεί ο αναπληρωτής επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, Αρης Περουλάκης. Στο πλαίσιο της αξιοποίησης του πακέτου Γιούνκερ, έχουμε ήδη σημαντικές συμφωνίες στην Ελλάδα, όπως την υπογραφή των συμφωνιών της Pro Credit και της Creta Farm, αλλά και την πολύ πρόσφατη για παροχή εγγυήσεων, στο πλαίσιο του προγράμματος «COSME», στην οποία κατέληξαν το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤαΕ) και η Εθνική Τράπεζα. Σύμφωνα με αυτήν, η Εθνική Τράπεζα θα χορηγήσει μέσα στα επόμενα τρία χρόνια δάνεια, συνολικού ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ, σε περισσότερες από 350 ελληνικές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, με μειωμένες απαιτήσεις εγγυήσεων και κόστος χρηματοδότησης. Μέχρι σήμερα, όπως εξηγεί ο κ. Περουλάκης, το συνολικό ελληνικό πρόγραμμα εξελίσσεται πολύ ικανοποιητικά, καταγράφοντας ιδιαίτερα έντονο ενδιαφέρον από την πλευρά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Μάλιστα, το ενδιαφέρον των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ξεπέρασε το 25% που είχε προβλεφθεί αρχικά και αγγίζει πλέον το 50%. Αυτό αποδεικνύει αφενός πόσο «στριμωγμένες» είναι σήμερα οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αφετέρου την ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις ανάγκες τους. Οντας ευέλικτο από τον ίδιο το σχεδιασμό του, το πακέτο Γιούνκερ δεν διαθέτει pro quota κατανομές ανά χώρα, περιφέρεια, τομέα, θέμα κ.λπ. και βασίζεται στις ανάγκες που εμφανίζονται σε διαφορετικές χώρες. Σ’ ό,τι αφορά στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις η πρόσβαση στο πακέτο γίνεται μέσω ενδιαμέσου, όπως για παράδειγμα η Εθνική Τράπεζα, που δημιουργεί τις αντίστοιχες χρηματοδοτικές πλατφόρμες. Η πρόβλεψη για τη χρονική διάρκεια του προγράμματος είναι τριετής (η ολοκλήρωσή του προβλέπεται το 2018), ενώ έχει ήδη καλύψει το ένα τρίτο της προβλεπόμενης κατανομής. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο επισημαίνεται ήδη, όπως εξηγεί ο κ. Περουλάκης, η ανάγκη συνέχισής του για περισσότερα χρόνια και με πιθανή διεύρυνση της προβλεπόμενης χρηματοδότησης. Ο σχεδιασμός του και η ανταπόκριση, που μέχρι σήμερα υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική, οδηγούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε σκέψεις για σχεδιασμό αντίστοιχων προγραμμάτων και σε άλλες περιοχές εκτός της Ε.Ε., όπως για παράδειγμα στη Βόρεια Αφρική, στα οποία θα μπορούσαν να συμμετάσχουν όλες οι χώρες της Ε.Ε. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση υπάρχουν σήμερα επιτυχημένα παραδείγματα εφαρμογής πολιτικών σε διάφορες χώρες που αξιοποίησαν το πακέτο Γιούνκερ. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η Γαλλία που παρουσίασε πρόταση για ενεργειακή αποδοτικότητα. Συγκεκριμένα, η επένδυση αφορά στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας 40.000 σπιτιών και διαμερισμάτων σ’ όλη τη Γαλλία, γεγονός που αναμένεται να δημιουργήσει 6.000 νέες θέσεις εργασίας. Παράλληλα, η επένδυση είναι άμεσα ανταποδοτική, καθώς θα μειώσει σημαντικά το ύψος των λογαριασμών ηλεκτρισμού και θέρμανσης ενώ θα έχει και σημαντικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Ανάλογη επένδυση θα μπορούσε να εφαρμοστεί και σε άλλες περιοχές, όπως οι ελληνικές περιφέρειες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη πραγματοποιήσει σχετική ημερίδα ενημέρωσης στην Περιφέρεια της Κρήτης, ενώ προγραμματίζει σειρά ενημερωτικών εκδηλώσεων στη Λαμία (Σεπτέμβριος), την Καβάλα (Οκτώβριος) κ.ά. Για την υποβολή των σχεδίων παρέχεται τεχνική βοήθεια και, όπως επισημαίνει ο κ. Περουλάκης, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκεφτούν τον σχετικό κόμβο και να υποβάλουν φόρμα εκδήλωσης ενδιαφέροντος, με την οποία θα ενημερώνουν για το πρόγραμμα που επιθυμούν να υποβάλουν. Τον κόμβο υποστηρίζει από τις αρχές του χρόνου ομάδα 30 εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, η οποία παρέχει εξειδικευμένη βοήθεια στους ενδιαφερόμενους, κατευθύνοντάς τους τεχνικά στην υποβολή των προτάσεων, ώστε να βοηθηθούν οι ενδιαφερόμενοι στην προετοιμασία της πρότασής τους, πριν αυτή υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Το πακέτο Γιούνκερ προβλέπει και ενθαρρύνει τη συνέργεια με το ΕΣΠΑ και αφορά σε έργα που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα ή συμπράξεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα (ΣΔΙΤ) στην περίπτωση των δημοσίων έργων. Τα ΣΔΙΤ ξεκίνησαν με μεγάλη καθυστέρηση στην Ελλάδα και μόλις τώρα έχουμε τα πρώτα αποτελέσματα σχετικών έργων, στα οποία περιλαμβάνονται κατασκευές νοσοκομείων, σχολείων κ.λπ. Οπως εξηγεί ο κ. Περουλάκης, το κύριο πλεονέκτημα των παραπάνω έργων είναι ότι το κράτος τα αποπληρώνει σε βάθος εικοσαετίας, ενώ επιτυγχάνεται παράλληλα ο στόχος της καινοτομίας, αλλά και της ποιότητας υλοποίησης του έργου. Αλεξάνδρα Λεφοπουλου (Πρωτοπαρουσιάστηκε στην «Εφημερίδα των Συντακτών», ένθετο «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ», 23/7/2017)

Το 2005 μια ταινία με τίτλο «Kiss Kiss Bang Bang», που σε ελεύθερη απόδοση σημαίνει «Φιλιά και όπλα», κέρδισε τις εντυπώσεις των σινεφίλ, διεθνώς. Πέντε χρόνια αργότερα, τον Μάρτιο του 2010, μια νέα πλατφόρμα συμμετοχικής μικροχρηματοδότησης (crowdfunding) δημιουργήθηκε στη Γαλλία με ένα όνομα που παραφράζει τον τίτλο της ταινίας, θέλοντας να δώσει «το φιλί της ζωής» σε σχέδια και ιδέες δημιουργών από διαφορετικούς επαγγελματικούς χώρους.

Η πλατφόρμα Kisskissbankbank αποτέλεσε στη σύλληψη και τη δημιουργία της υπόθεση άκρως οικογενειακή, αλλά και παρεΐστικη. Τα μέλη της αρχικής ομάδας, ο Vincent Ricordeau, η Ombline Le Lasseur και ο Adrien Aumont, εκτός από οικογενειακούς δεσμούς διέθεταν κοινές ανησυχίες και προβληματισμούς.

Ο Adrien Aumont, συν-ιδρυτής της πλατφόρμας, βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, προσκεκλημένος του Γαλλικού Ινστιτούτου για να μιλήσει στην εκδήλωση με τίτλο «Οι επιχειρηματίες της αλλαγής, πρωτοπόροι της κοινωνικής καινοτομίας» και μας μίλησε για την πλατφόρμα, την ιστορία της, τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και το μέλλον του crowdfunding.

«Η αφετηρία της ιδέας ήταν μουσική» όπως εξηγεί. «Η Ombline είχε μια σημαντική καριέρα 15 χρόνων στον χώρο της μουσικής, με θέσεις ευθύνης σε σημαντικές εταιρείες. Ο Vincent είχε πίσω του πλούσια εμπειρία στο επιχειρείν. Από τα 18 του χρόνια δημιουργούσε τις δικές του επιχειρήσεις. Τη συγκεκριμένη περίοδο ήταν διευθυντικό στέλεχος στον χώρο των media και, παράλληλα, αντιπρόεδρος σε μια εταιρεία αθλητικού μάρκετινγκ. Προσωπικά, παράτησα το σχολείο στα 14 και μπήκα στον κινηματογράφο, την τηλεόραση και τη διαφήμιση, όπου εργάστηκα αρχικά ως βοηθός παρουσιαστή και στη συνέχεια στο μάνατζμεντ της μουσικής».
«Η περιπέτεια ξεκίνησε λίγο περίεργα από την Ombline» σημειώνει. «Το 2007, η Ombline διέθετε ισχυρή θέση στον χώρο της μουσικής. Ηταν η εποχή που η μουσική βιομηχανία ζούσε την κρίση ανάμεσα στους καλλιτέχνες των μεγάλων δισκογραφικών και τη δημιουργική έκρηξη του Internet, η εποχή που η μουσική μοιραζόταν μέσω του peer-to-peer, με τεράστιες απώλειες τόσο για τους καλλιτέχνες όσο και για τις δισκογραφικές εταιρείες».
Η Ombline έχοντας μπροστά της μια μελέτη που προέβλεπε δραματική πτώση στη μουσική βιομηχανία, συζήτησε το θέμα με τον Vincent και τον Adrien. Εχοντας συνειδητοποιήσει ότι για κάθε καλλιτέχνη «χωρίς χρήμα, δεν υπάρχει τέχνη» η ομάδα σκέφτηκε ότι πρέπει να βρει τρόπο να συνδέσει τους καλλιτέχνες με τους φαν τους. Ηταν η εποχή του τέλους του MySpace και η άφιξη του Facebook. Ηταν ξεκάθαρο ότι όλοι επιδίωκαν τη διασύνδεση. Δουλεύοντας πάνω στο σχέδιό τους, συνειδητοποιούν ότι το ίδιο περίπου ισχύει και για τον κλάδο των οπτικοακουστικών, αλλά και για κάθε κλάδο. Ετσι ένωσαν τις δυνάμεις τους και δημιούργησαν την πλατφόρμα «Kisskissbankbank» συνδέοντας διαφορετικές, αλλά και συμπληρωματικές επαγγελματικές εμπειρίες στη μουσική, τα media, τον πολιτισμό και την ψυχαγωγία.
«Δεν είχαμε ιδέα από τον χώρο του Internet» εξομολογείται ο Adrien. «Μπήκαμε στη διαδικασία με έναν τρόπο διαφορετικό από εκείνον της πλατφόρμας. Η χρηματοδότηση της ιδέας έγινε με τον παραδοσιακό τρόπο, μέσω ενός fund με το οποίο συζητήσαμε πριν ακόμη συσταθούμε ως εταιρεία. Ηταν λίγο ιδιαίτερος ο τρόπος, σε σχέση με αυτό που συνηθίζεται. Συχνά, αυτό που λέμε σήμερα, είναι ότι ο χρηματοδότης μας λειτούργησε ως συνιδρυτής».
Η πλατφόρμα του Kisskiss δεν ήταν η πρώτη που δημιουργήθηκε στη Γαλλία. Ηταν, ωστόσο, η πρώτη που αφορούσε σε όλες τις δραστηριότητες. Η σκέψη των ιδρυτών της, όπως εξηγεί ο Adrien, ήταν ότι μια πλατφόρμα που δεν θα περιοριζόταν σ’ έναν τομέα -όπως αυτός της μουσικής, που αποτέλεσε την αφετηρία της έμπνευσής τους- θα μπορούσε πιο εύκολα να αποκτήσει περισσότερους χρηματοδότες και όγκο. «Επιπλέον, εκτιμήσαμε ότι η επένδυση αποκλειστικά σε έναν κλάδο που ήταν σε κρίση, θα μετέφερε το ρίσκο στους οπαδούς της μουσικής και το αποτέλεσμα στην περίπτωση αυτή θα ήταν μόνο αρνητικό».
«Για εμάς ήταν ιδιαίτερα σημαντικό να επιτρέψουμε στους μικροχρηματοδότες να βάλουν ακόμη και 1 ευρώ αν το επιθυμούσαν, γιατί αυτό θα αποτελούσε επιπλέον την ιδέα της “δημοκρατικοποίησης” του χορηγού. Κάθε άνθρωπος, πριν οργανωθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, περιστοιχίζεται κατά μέσο όρο από 300 άτομα: την οικογένειά του, τους φίλους του, τους φίλους των φίλων του κ.ο.κ. Σήμερα, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επιτρέπουν να δεκαπλασιαστεί η δικτύωση που διαθέτουμε, κάτι που δίνει μεγαλύτερες δυνατότητες μικροχρηματοδότησης. Στην πλατφόρμα του Kisskiss δεν θέλαμε να δημιουργήσουμε ένα μοντέλο όπου οι συμμετέχοντες θα έχουν έντονες προσδοκίες επιστροφής της επένδυσής τους και γι’ αυτό τα ποσά είναι εντελώς συμβολικά. Οσοι προσφέρουν, σκέφτονται ότι στο άμεσο μέλλον πιθανόν να βρεθούν στη θέση όσων παρουσιάζουν τα σχέδιά τους. Νιώθουν, επίσης, πρωτοπόροι καθώς συμμετέχουν στην επιτυχία άλλων σχεδίων».
Η εκκίνηση της πλατφόρμας δεν ήταν εύκολη. «Στην αρχή είχαμε ένα σχέδιο τον μήνα, στη συνέχεια ένα κάθε εβδομάδα. Το πρώτο μας σχέδιο ήταν από τον χώρο της μουσικής και αυτό δημιούργησε σταδιακά μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον χώρο όπου είχαμε κινηθεί ως εκείνη τη στιγμή. Αυτό που συνειδητοποιήσαμε, είναι ότι είτε επρόκειτο για ένα μικρό σχέδιο που ζητά χρηματοδότηση 4.000 ευρώ είτε για κάποιο μεγαλύτερο, χρειαζόταν να τους βοηθήσουμε, να το υποστηρίξουμε καθώς το σχέδιο είναι σημαντικό γι' αυτόν που το υποβάλλει. Μπορεί να είναι το σχέδιο μιας ζωής ή το πλάνο μιας ολόκληρης χρονιάς. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό και γι’ αυτό επιδιώκουμε να έχουμε επαφή με τους δημιουργούς των σχεδίων».



Το μοντέλο του Kisskiss

Στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πλατφόρμας ανήκουν οι συνέργειες που δημιούργησε αλλά και η διαμόρφωση παραδοσιακών δομών (γραφείων και συμβουλευτικής) σε διάφορες πόλεις.


Υπάρχουν τρεις κανόνες στην υποβολή πρότασης: Ο πρώτος είναι να καθοριστεί εξαρχής ένας ρεαλιστικός οικονομικός στόχος, ο δεύτερος αφορά στη διάρκεια της καμπάνιας και ο τρίτος είναι η παρουσίαση, δηλαδή η δημιουργία καλών βίντεο με ξεκάθαρο μήνυμα. Από τη στιγμή που η πρόταση υποβάλλεται, η ομάδα της πλατφόρμας επικοινωνεί με τους ενδιαφερόμενους προκειμένου να τους συμβουλέψει για τον τρόπο προσέγγισης της κοινότητας που τους ενδιαφέρει.
Σήμερα η ομάδα της πλατφόρμας αποτελείται από 50 άτομα στο Παρίσι. Ωστόσο, η ιδέα των δημιουργών ήταν να ξεκινήσουν να διαμορφώνουν πραγματικές δομές στις περισσότερες περιφέρειες της Γαλλίας, αποκαθιστώντας πραγματική επαφή με τους ενδιαφερόμενους. Οπως εξηγεί ο Adrien, «αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη διαρκώς αυξανόμενη συμμετοχή, αλλά και την άνοδο του δείκτη επιτυχίας. Το χρωστάμε και σε κοινωνικό επίπεδο στη χώρα μας, στους ανθρώπους που δεν κατοικούν στο Παρίσι».
Η πλατφόρμα διαθέτει επίσης γραφεία στο Βέλγιο, τη Γερμανία, τον Καναδά (Κεμπέκ) και κάποιες συνεργασίες στην Ιταλία, ενώ ενδιαφέρεται να ανοιχτεί μελλοντικά και στην Αφρική.
Από τον Μάρτιο του 2010 που η πλατφόρμα ξεκίνησε τη λειτουργία της, δημιουργήθηκαν 76.390 σχέδια, παρουσιάστηκαν 22.291 και συγκεντρώθηκαν 54.567.026 ευρώ από 960,307 μικροχρηματοδότες. Το μεγάλο επίτευγμα της πλατφόρμας είναι ο δείκτης επιτυχίας που αγγίζει το 70%, γεγονός που σημαίνει ότι 7 σχέδια στα 10 υλοποιούνται. «Οταν ξεκινήσαμε, είχαμε ποσοστό επιτυχίας περίπου 33%» λέει ο Adrien. «Σήμερα είμαστε υπερήφανοι για τους ανθρώπους που πέρασαν από την πλατφόρμα μας και τις επιτυχίες τους, αλλά και για το μοντέλο μας και τη συμβουλευτική πολιτική που δημιουργήσαμε και τους ανθρώπους που εργάζονται γι’ αυτό.
Καθένας διαθέτει αυτονομία στην υποβολή της πρότασής του στην πλατφόρμα. Αυτή η δουλειά της συμβουλευτικής, της παρακολούθησης των προτάσεων για χρηματοδότηση που υποβάλλονται και θέλουν να αξιοποιήσουν το εργαλείο που δημιουργήσαμε, είναι ιδιαίτερα σημαντική. Είναι σημαντικό το να τους πάρουμε από το χέρι, να το διαδώσουμε, να τους εκπαιδεύσουμε, να γίνουμε οι ευαγγελιστές του σε μια ολόκληρη κοινότητα που διαμορφώνεται στο Internet.
Οταν κάποιος εκπαιδευτεί σωστά και η καμπάνια επιτύχει, αυτό σημαίνει ότι έρχονται στην πλατφόρμα μας ακόμη 5 άτομα με τα σχέδιά τους για χρηματοδότηση. Είναι μια διαρκής μεταφορά τεχνογνωσίας.
Παράλληλα, η πλατφόρμα δημιούργησε πολλές συνεργασίες με επιμελητήρια ή χρηματοδοτικές πρωτοβουλίες, θέλοντας να διαμορφώσει σειρά επιλογών για χρηματοδότηση και να απλοποιήσει την οργάνωση των σχεδίων που υποβάλλονται. Προσπαθούμε να απλοποιήσουμε τη ζωή των επιχειρήσεων».
«Προσωπικά, μισώ τις τράπεζες» τονίζει ο Adrien. «Ωστόσο, μέσα από την πλατφόρμα οφείλoυμε να δημιουργούμε δυνατότητες συνεργειών μαζί τoυς, για τη διευκόλυνση των μελών του Kisskiss».
«Χρειάζεται ιδιαίτερος αγώνας και αρκετός χρόνος, περίπου τρια χρόνια, για να καταφέρει να επιτύχει μια προσπάθεια σε τέτοιου τύπου πλατφόρμες» εξηγεί. «Από τότε που ξεκίνησε η προσπάθεια της πλατφόρμας, αλλάξαμε και οι ίδιοι ως άνθρωποι. Στην αρχή είχαμε διαφορετικούς στόχους,  καθώς βασικός λόγος ήταν να βοηθήσουμε διαφορετικές κοινότητες και χώρους να εξελιχθούν. Σήμερα είναι πολύ πιο πολιτικός ο στόχος μας, με την έννοια ότι δημιουργούμε κοινωνικούς δεσμούς, αλλάζουμε σημαντικά το επιχειρείν, επιδρούμε και αλλάζουμε και οι ίδιοι μέσα από αυτήν τη σχέση. Σήμερα δεν είμαστε απλά στη λογική τού να κάνουμε business, νιώθουμε ότι αλλάζουμε τον κόσμο».

Σήμερα, το νομικό πλαίσιο δεν είναι ιδιαίτερα εναρμονισμένο ανάμεσα στα διάφορα κράτη -μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης σ’ ότι  αφορά στη συμετοχική μικροχρηματοδότηση (ή «πληθοπορισμό», όπως μεταφράζεται, κατά μία εκδοχή, το crowdfunding). Η Γαλλία, σύμφωνα με τον Adrien, διαθέτει ένα από τα καλύτερα νομικά πλαίσια στην Ευρώπη. Συζητώντας για το μέλλον, επισημαίνει ότι ως επιχειρηματίας εύχεται να είναι γρήγορη η εξάπλωσή του. Ωστόσο, ως πολίτης πιστεύει ότι είναι σημαντικό να εξελιχθεί σταδιακά, καθώς αλλάζει σημαντικά την κοινωνία. Σχολιάζοντας, μάλιστα, την άποψη ότι το crowdfunding θα υποκαταστήσει τις τράπεζες στο μέλλον, επισημαίνει: «Αλλάζουμε πιο εύκολα συνήθειες για το αν θα πάρουμε ταξί, παρά για το πού θα βάλουμε τα χρήματά μας».


Οι άλλες πλατφόρμες της ομάδας


Την επιτυχία του Kisskissbankbank ακολούθησαν ακόμη δύο πλατφόρμες:  Το HelloMerci και το Lendopolis. To πρώτο δημιουργήθηκε από την ανάγκη κάλυψης όλων όσοι δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν στην αρχική πλατφόρμα του Kisskiss. Πρόκειται κυρίως για ατομικά σχέδια, αλλά και σχέδια που αφορούν στην ενίσχυση φιλανθρωπικών σκοπών. Το δεύτερο ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2014 και στοχεύει στην κάλυψη των ιδιαίτερων αναγκών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε θέματα χρηματοδότησης.  Για το 2017, η ομάδα του Kisskissbankbank προγραμματίζει τη λειτουργία μιας νέας πλατφόρμας που θα ασχολείται με το equity crowdfunding, το οποίο αφορά σε μεγαλύτερα ποσά χρηματοδότησης.

Info:
www.kisskissbankbank.com
www.hellomerci.com
www.lendopolis.com

Αλεξάνδρα Λεφοπούλου

(Πρωτοδημοσιεύτηκε στην «Εφημερίδα των Συντακτών», 23/7/2017).