Η ομιλία του εκάστοτε Πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης συνδυάζεται με την ανακοίνωση μίας σειράς από μέτρα στήριξης των πολιτών, της οικονομίας αλλά και των επιχειρήσεων. Η φετινή ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη προφανώς και δεν αποτέλεσε εξαίρεση στον κανόνα. Και στη σχετική λίστα των μέτρων υπάρχουν και ορισμένα που θεωρώ ότι δεν έχουν πάρει τη σημασία που θα έπρεπε. Ενδεχομένως και γιατί υπάρχουν άλλα που είναι πιο «πιασάρικα» όπως λέμε στη δημοσιογραφική αργκό.
Στην προκειμένη περίπτωση, αναφέρομαι στα μέτρα εκείνα που αφορούν την παροχή κινήτρων για συγχωνεύσεις ή συνενώσεις επιχειρήσεων. Δεν είναι η πρώτη φορά που προωθούνται τέτοια μέτρα και το γεγονός ότι η προσπάθεια συνεχίζεται είναι ενδεικτικό των προθέσεων που υπάρχουν.
Ο στόχος, σύμφωνα με μία άποψη, είναι ότι τα μεγαλύτερα σχήματα έχουν περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης. Σε μία οικονομία όπου οι μικρές και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ανέρχονται σε εκατοντάδες χιλιάδες, είναι πολύ πιο δύσκολο να βρεθούν αυτές που θα ξεχωρίσουν, όχι μόνο εντός συνόρων, αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Και αυτές θεωρείται ότι έχουν μεγαλύτερα εχέγγυα, όχι μόνο για περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας, αλλά και για υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης και εν τέλει περισσότερες θέσεις εργασίας.
Ένας από τους κλάδους όπου υπάρχει μεγάλος κατακερματισμός είναι η ευρύτερη αγορά τού web development, του ηλεκτρονικού εμπορίου και του ψηφιακού μάρκετινγκ. H αγορά των digital agencies, όπως έχουμε συνηθίσει να την αποκαλούμε, είναι κατακερματισμένη. Ελάχιστοι είναι οι μεγάλοι «παίκτες» και δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η συγκέντρωση δυνάμεων είναι άκρως απαραίτητη.
Υπάρχει, βέβαια, και η άποψη ότι η δημιουργία μεγαλύτερων σχημάτων θα οδηγούσε σε μείωση της καινοτομίας και σε περιορισμό της έμπνευσης, δύο στοιχεία που είναι άκρως απαραίτητα σε αυτή την αγορά. Όμως, από την άλλη πλευρά, δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς ότι τα μικρά σχήματα -ειδικά αυτή την περίοδο- αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες προκειμένου να καταφέρουν να επιβιώσουν.
Η «ισχύς εν τη ενώσει» είναι άραγε η απάντηση; Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτή είναι η ενδεδειγμένη λύση, αλλά υπάρχει ένας παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψιν. Και αυτός είναι ο ανθρώπινος παράγοντας.
Στην Ελλάδα, οι συνεργασίες δεν είναι εύκολες και θα πρέπει οι βασικοί μέτοχοι δύο εταιρειών να μπορούν να λειτουργήσουν μαζί προκειμένου 1+1 να μην κάνει απλά 2 αλλά πολύ παραπάνω. Κάτι που όπως έχει δείξει το παρελθόν είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει. Οπότε, όποιος θέλει να δοκιμάσει την οδό των συγχωνεύσεων θα πρέπει να λάβει υπόψιν του και τον ανθρώπινο παράγοντα πέραν των οικονομικών και επιχειρηματικών δεδομένων. Και, μάλιστα, θα έλεγα ότι στον ανθρώπινο παράγοντα θα πρέπει να δώσει μεγαλύτερη προσοχή και έμφαση.
