Στις 12 Μαρτίου, ο Παγκόσμιος Ιστός είχε γενέθλια –έγινε 29 χρόνων- κι ο σερ Τιμ Μπέρνερς-Λι, ο άνθρωπος που τον επινόησε για να λύσει τον«γόρδιο δεσμό» της διαχείρισης και ασυνέχειας του τεράστιου όγκου δεδομένων στο CERN εκείνης της εποχής, άδραξε την ευκαιρία για να πει τα πράγματα με το όνομά τους, όσον αφορά στη σημερινή εξέλιξη του δημιουργήματός του, που μάλλον τον βρίσκει… απέναντι!
Ο «κ. WWW» ανήρτησε στην ιστοσελίδα του WebFoundation (του οργανισμού που υπερηφανεύεται πως βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του αγώνα για την πρόοδο και προστασία του Ιστού από κάθε επιβουλή…) ένα κείμενο-φωτιά, στο οποίο θίγει τα κακώς κείμενα και προτείνει λύσεις και δράσεις ώστε να αντιστραφεί η σημερινή «κατηφόρα».
Ξεκινάει με την επισήμανση πως το 2018 θα είναι η πρώτη χρονιά που οι συνδεδεμένοι στο Διαδίκτυο κάτοικοι αυτού του πλανήτη θα είναι περισσότεροι από τους μη-συνδεδεμένους, αλλά μοιραία αναρωτιέται τι θα γίνει με τους άλλους μισούς, με δεδομένο πως ο ΟΗΕ, ήδη από το 2016, έχει χαρακτηρίσει την πρόσβαση στο Internet ανθρώπινο δικαίωμα, όπως η πρόσβαση σε πόσιμο νερό, ηλεκτρική ενέργεια, τροφή και στέγη.
Οι ανισότητες σ’ αυτόν τον τομέα στον πλανήτη μας όχι μόνο παραμένουν, αλλά διευρύνονται κιόλας, με θύματα τις γυναίκες, τους φτωχούς και τους κατοίκους αγροτικών περιοχών (κάποιος να τους μιλήσει για το δικό μας rural, please…) Και, βέβαια, μη-πρόσβαση σημαίνει στην εποχή μας λιγότερες ευκαιρίεςγια γνώση και μόρφωση, λιγότερη επιχειρηματικότητα, λιγότερες υπηρεσίες προς τους πολίτες και (ναι…) λιγότερη δημοκρατία…
Αν περιμένουμε να υλοποιηθούν τα πλάνα που λένε πως το τελευταίο δισεκατομμύριο συνανθρώπων μας θα συνδεθεί στο Internet κάπου γύρω στο 2042 (!), τουλάχιστον μια ολόκληρη γενιά θα έχει μείνει εκτός δικτυακού νυμφώνος, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον της…
Ο καλός σερ Τιμ (ο οποίος, όπως είναι παγκοίνως γνωστό, δεν έβγαλε ούτε σέντσι από την «εφεύρεσή» του που άλλαξε τον κόσμο μας – σε αντίθεση με πάμπολλους ιδιώτες και επιχειρήσεις που κέρδισαν δισεκατομμύρια- άρα τουλάχιστον «δικαιούται δια να ομιλεί»…) δεν περιορίζεται μόνο στην γκρίνια, κάνει και προτάσεις.
Πρέπει, λέει, να υποστηρίξουμε κατάλληλες πολιτικές και επιχειρηματικά μοντέλα, όπως είναι οι πρωτοβουλίες για δημόσιο WiFi και τα δίκτυα σε επίπεδο κοινοτήτων, πρέπει να δώσουμε ασφαλή και αξιόπιστη πρόσβαση κυρίως σε γυναίκες και κορίτσια, προσφέροντάς τους παράλληλα εκπαίδευση σε ψηφιακές δεξιότητες…
Αλλά, τι τα θέλετε; Ο Ιστός δεν είναι πια εκείνος που ήταν! Οι κανόνες του παιχνιδιού έχουν αλλάξει, οι λίγες μεγάλες πλατφόρμες έχουν «πατήσει» την παλιά πολυφωνία, ελέγχοντας -κατά τον σερ Τιμ- ως άλλοι «κλειδοκράτορες» τις ιδέες και τις απόψεις που μπορούμε να δούμε και να μοιραστούμε μεταξύ μας…
Είναι οι ίδιες πλατφόρμες που βάζουν εμπόδια στον ανταγωνισμό, που «ρουφάνε» τους εν δυνάμει αντίπαλους startupers, που εξαγοράζουν τους καινοτόμους και μπορούν -με τη δύναμη του χρήματος- να απασχολούν τα καλύτερα μυαλά, ώστε να συνεχίσουν να ελέγχουν τα δεδομένα όλων μας, που λίγοι πλέον τα εκμεταλλεύονται…
Τριάκοντα παρά ένα χρόνια μετά, ο Ιστός έχει γίνει «όπλο μαζικής κλίμακας», όπου η συνωμοσιολογία και τα ψεύδη μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα δίνουν και παίρνουν, εκλογικά αποτελέσματα χειραγωγούνται και κακόβουλοι βάζουν χέρι σε τεράστιους όγκους (των δικών μας) προσωπικών δεδομένων.
Κάποιες από αυτές τις πλατφόρμες έχουν συλλάβει το μέγεθος του προβλήματος και προσπαθούν να βρουν λύσεις, όμως είναι φανερό πια πως κάποιος έλεγχος είναι αναγκαίος.
Ο σερ Τιμ επισημαίνει πως η πανίσχυρη ψηφιακή οικονομία θα επιβάλει δράσεις, υποστηρίζει πως είναι μύθος ότι η διαφήμιση είναι το μόνο επιχειρηματικό μοντέλο κι ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει πλέον, θεωρεί ότι οι άνθρωποι που έφτιαξαν τα συστήματα, έχουν τη δύναμη και να τα διορθώσουν, αισιοδοξεί πως μπορούμε, τελικά, να σχεδιάσουμε έναν Ιστό ο οποίος θα δημιουργεί γύρω του ένα εποικοδομητικό και υποστηρικτικό περιβάλλον…
Πώς θα γίνουν όλα αυτά; Εφαρμόζοντας στην πράξη την πασίγνωστη ρήση, η ισχύς εν τη ενώσει: «Να μαζέψουμε τα πιο φωτεινά μυαλά στις επιχειρήσεις, την τεχνολογία, τις κυβερνήσεις, την κοινωνία των πολιτών, τις τέχνες και τα πανεπιστήμια για να αντιμετωπίσουμε όσα απειλούν το μέλλον του Ιστού – Ας δουλέψουμε όλοι μαζί για να το πετύχουμε», μας παρακινεί.
Κι εγώ ακόμα θυμάμαι τη φλογίτσα -βλέπε, πάθος- που σιγόκαιγε στην κατά τα άλλα ατσάλινη ματιά του φλεγματικού και λιγομίλητου Άγγλου, στη μόνη συνέντευξη που του έχω πάρει (όταν βρέθηκε στην Αθήνα, το 2007, για την πρώτη αναγγελία του WebScience).
Πάθος που δεν τον εγκατέλειψε, καταπώς φαίνεται, ποτέ. «Παραμένω αφοσιωμένοςστον στόχο, να διασφαλίσω ότι ο Ιστός θα παραμείνει ένας χώρος ελεύθερος, ανοικτός και δημιουργικός – για όλους!» δήλωσε τις προάλλες.
Δεν ξέρω αν μπορεί να κάνει πολλά, πια. Όμως, εμένα και μόνο ότι το λέει εκείνος -ο ρομαντικός, ονειροπόλος, εκτός τόπου, αιθεροβάμονας σε καιρούς χαλεπούς, όπως θέλετε πέστε τον- εμένα μου αρκεί.
Respect, sir Tim!
