Η γνωστή και ευρύτατα διαδεδομένη ρήση λέει πως «Οι Αμερικανοί καινοτομούν, οι Κινέζοι αντιγράφουν και οι Ευρωπαίοι νομοθετούν»… Βέβαια, από τότε που πρωτο-ειπώθηκε πέρασαν κάμποσα χρόνια και, μοιραία, έχουμε κάποιες αλλαγές...
Οι Αμερικανοί συνεχίζουν να καινοτομούν, αλλά με σκαμπανεβάσματα, καθώς δεν είναι πιά οι μόνοι που το κάνουν – οι Κινέζοι σταμάτησαν να αντιγράφουν (όχι πως δεν θα το ξανακάνουν) και αντίθετα τρέχουν άπειρα ερευνητικά προγράμματα, τόσο τοπικά, όσο και με την πανταχού παρούσα διασπορά τους, κατοχυρώνοντας τη μια πατέντα μετά την άλλη. Τέλος, οι Ευρωπαίοι συνεχίζουν να νομοθετούν, καθώς αυτός ίσως να είναι ο μοναδικός τρόπος για να μείνουν μέσα στο πολιτικό /οικονομικό / κοινωνικό «παιχνίδι».
Έπειτα από πολλά χρόνια απραξίας στο βωμό του κέρδους και της παγκοσμιοποίησης, παίρνουν κάποια μέτρα με τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος και προσπαθούν να βελτιώσουν το ‘προφίλ’ τους σε θέματα κυριαρχίας, προβάλλοντας ως κύριο ‘όπλο’ τα εκατοντάδες εκατομμύρια των καταναλωτών της «γηραιάς ηπείρου» που όλοι εποφθαλμιούν. Όμως, ΗΠΑ και Κίνα μάλλον έχουν ξεφύγει σ’ αυτόν τον ανελέητο αγώνα δρόμου και δεν πιάνονται πιά, αφήνοντας τους Ευρωπαίους «έντιμους τρίτους».
Η ‘λέξη-κλειδί’ είναι, όπως καταλαβαίνετε, το ‘έντιμος’ – παρότι χρειάζεται να ξεπεράσει και να συμβιβάσει τις μικρές ή μεγαλύτερες διαφωνίες μεταξύ των 27 χωρών-μελών της (που ομονοούν σε πολύ μικρότερο βαθμό απ’ ό,τι οι 50 αμερικανικές Πολιτείες στο δικό τους ομοσπονδιακό πλαίσιο, με την Κίνα να είναι, φυσικά, εκτός συναγωνισμού, λόγω απολυταρχικού καθεστώτος) η Ευρώπη στήνει μεθοδικά ένα puzzle πλαισίων, Πράξεων, κανονισμών και διατάξεων.
Στόχος είναι να καλύψει ό,τι πρέπει να καλυφθεί, από τις αγορές και το καλώς νοούμενο ηλεκτρονικό επιχειρείν ως την κυβερνοασφάλεια, προκειμένου να λειτουργήσουμε κατ’ αρχάς εμείς, οι πολίτες της, σε ένα ασφαλές, συμπεριληπτικό και δίκαιο νέο ψηφιακό περιβάλλον, με καινούριο καταλύτη μάλιστα τις νέες, εντυπωσιακές δυνατότητες της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Το «παράπλευρο κέρδος» (ενδεχομένως ο κύριος λόγος στα σχέδια των Βρυξελλών, βάσει των όσων είπαμε παραπάνω) είναι πως η επίδραση αυτού του ‘puzzle’ ξεπερνάει κατά πολύ τα σύνορα της Ευρώπης. Οι BigTech και πολύ περισσότερο οι μικρότερες πολυεθνικές οι οποίες δραστηριοποιούνται στην αγορά δεν μπορούν να εφαρμόζουν μια πολιτική ‘δύο μέτρων και δύο σταθμών’, άλλα στην Ευρώπη κι άλλα στον υπόλοιπο κόσμο, λύση που δεν είναι εφικτή και βιώσιμη.
Έτσι, προκρίνεται η συμμόρφωση με τους ευρωπαϊκούς κανόνες παντού, όπως ήδη απέδειξε η σχεδόν παγκόσμια ως τώρα εφαρμογή του κανονισμού για την προστασία της ιδιωτικότητας, του διάσημου πιά GDPR (ίσως με διαφορετικό, τοπικά όνομα, αλλά βασισμένο στις ίδιες αρχές).
Επισείοντας πλέον την απειλή βαρύτατων προστίμων και κυρώσεων, η Ευρώπη υποχρεώνει τον ένα τεχνολογικό κολοσσό μετά τον άλλο, να συμμορφωθούν και να σεβαστούν τους κανόνες που αυτή θέτει, κυρίως σ’ ό,τι αφορά στο Digital Markets Act και στο Digital Services Act.
Μόλις πριν από λίγες ημέρες, η Επιτροπή κατέληξε σε συμφωνία με την Apple, προκειμένου η διαβόητη για τα «τείχη» που υψώνει γύρω από τα συστήματά της εταιρία να δώσει στον ανταγωνισμό πρόσβαση στο περίκλειστο σύστημα πληρωμών της, το Apple Pay, και στο ενσωματωμένο στα iPhone ψηφιακό πορτοφόλι. Η συμφωνία ισχύει από τις 25 Ιουλίου για τα επόμενα δέκα χρόνια και οι χρήστες στην Ευρώπη θα μπορούν πλέον να χρησιμοποιούν εναλλακτικά πορτοφόλια για τις πληρωμές τους. Αν η εταιρία δεν κάνει τις απαιτούμενες αλλαγές εγκαίρως, το πρόστιμο που θα της επιβληθεί θα φτάσει ως και το 10% των ετήσιων εσόδων της - δηλαδή τουλάχιστον 40 δισ. δολάρια…
Πάντως, η Apple δεν είναι ο μόνος «αποδέκτης» τέτοιων απειλών – Η Επιτροπή έχει θέσει, επίσης, στο στόχαστρο το Χ (πρώην Twitter) του Έλον Μασκ, με την κατηγορία ότι παραβιάζει τους όρους του DSA, όσον αφορά στα blue checks των επαληθευμένων χρηστών, ενώ αναρτά και παραπλανητικές διαφημίσεις για κρυπτονομίσματα.
Κι όπως φαίνεται, οι ευρωπαϊκές «νίκες» κατά των BigTech μάλλον άνοιξαν τον δρόμο για γενικευμένες αντιδράσεις απέναντι στις πολιτικές τους. Ακόμα και στη μακρινή Αυστραλία ετοιμάζονται μέσα στο χρόνο να περάσουν νόμο, στο πλαίσιο του οποίου οι πάροχοι διαδικτυακών υπηρεσιών θα βρίσκονται αντιμέτωποι με σημαντικά πρόστιμα, αν φιλοξενούν στα δίκτυά τους διαφημίσεις κακόβουλων εταιριών (συχνά-πυκνά, το βλέπουμε και στη χώρα μας) που στόχο έχουν να εξαπατήσουν τους χρήστες.
Καλά θα πάει αυτό!
