Όσο κι αν το περιμένεις, όσο κι αν γνωρίζεις (καθώς η προηγούμενη εμπειρία το έχει ήδη αποδείξει πολλές φορές) ότι σε μια μεταβατική περίοδο και συνήθως πριν από την πλήρη επικράτηση μιας επανάστασης (τεχνολογικής αλλά και κοινωνικής, αυτά συχνότατα πάνε μαζί), υπάρχουν πάντα ‘παράπλευρες απώλειες’, η καταγραφή του περάσματος από τα λόγια στην πράξη παραμένει δύσκολη υπόθεση. Είχαμε ξαναγράψει, σχετικά πρόσφατα, για το ίδιο θέμα, προβλέποντας -ως άλλες ‘Κασσάνδρες’- ότι δεν πρόκειται να αργήσουν οι μαζικές απώλειες θέσεων εργασίας, λόγω (κυρίως) της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ε, δεν άργησαν…
Τις τελευταίες ημέρες, τα κακά μαντάτα από την Αμερική (ως πρώτη διδάξασα και σταθερά πρώτη στην εφαρμογή των νέων τεχνολογιών, είναι επόμενο να υφίσταται πρώτη και τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις), διαρκώς πυκνώνουν. Αντιγράφουμε από την ιστοσελίδα του Information Week: στην Target 100 απολύσεις μόνο τον Οκτώβριο, στη UPS 48.000 από την αρχή του χρόνου, στην Amazon 14.000 μέσα στην τελευταία εβδομάδα, στη Salesforce 4.000 μονάχα τους τελευταίους μήνες, στη Walmart κάμποσες χιλιάδες, επίσης. Οι ανακοινώσεις δεν έχουν τελειωμό – σχεδόν σε καθημερινή βάση μακραίνει ο κατάλογος και αυξάνει το άθροισμα…
Θα μου πείτε, για όλες αυτές τις απολύσεις ευθύνεται αποκλειστικά η υιοθέτηση της ΤΝ από επιχειρήσεις και οργανισμούς σε κάθε κλάδο και τομέα; Είτε άμεσα, είτε έμμεσα, ναι! Με τους εργοδότες να έχουν ήδη προχωρήσει σε υλοποιήσεις, επιζητώντας όσα υπόσχονται οι πάροχοι και τα πρώτα θετικά αποτελέσματα των πιλοτικών δοκιμών, προκειμένου να αξιοποιήσουν τις νέες δυνατότητες για να βάλουν σε τάξη τα του οίκου τους, αλλά και να αποκτήσουν (οι της αγοράς) το πολυπόθητο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αρκετοί από αυτούς ξεκίνησαν τις απολύσεις κι ακόμα περισσότεροι την αναστολή προσλήψεων (η Amazon, για παράδειγμα, το ανακοίνωσε πρόσφατα).
Πολλοί είναι εκείνοι, πάντως που προχωρούν -και στη χώρα μας- σε αυτοματοποιήσεις και αναδιάταξη των διαδικασιών τους, στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού επιχειρήσεων και οργανισμών, ‘στρώνοντας τον δρόμο’ για τη μετάβαση στην εποχή των ΤΝ και των πρακτόρων (βλέπε, Agentic AI). Βέβαια, για να εξασφαλιστεί το ευοίωνο μέλλον, που όλοι ευαγγελίζονται, θέλει δουλειά πολλή: κατ’ αρχάς θέλει αλλαγή κουλτούρας στην επιχείρηση (διαφορετικό mindset, σε απλά ελληνικά) και μάλιστα σε όλα τα επίπεδα, από τη διοίκηση ως τον τελευταίο εργαζόμενο.
Αναδιάρθρωση του οργανογράμματος, με νέους ρόλους ανάλογους των νέων αναγκών - με κατάργηση θέσεων εργασίας (οι ‘παράπλευρες απώλειες’, που λέγαμε, με κανένα τμήμα να μην μπορεί να ισχυρισθεί ότι είναι ασφαλές) εκεί που αναλαμβάνουν καθήκοντα οι ‘μηχανές’, αλλά και προσλήψεις προκειμένου να καλυφθούν οι νέοι ρόλοι που απαιτούνται. Οι υφιστάμενοι εργαζόμενοι, προφανώς, θα καλύψουν τους ενδιάμεσους ρόλους, με την κατάλληλη εκπαίδευση ή επιμόρφωση (reskilling – upskilling), ώστε να διαμορφωθεί ένα ‘ετοιμοπόλεμο’ (γιατί, περί ‘πολέμου’ πρόκειται, με στόχο την ανάπτυξη σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς) σύνολο, ικανό να διεκδικήσει αυξημένη παραγωγικότητα, πελάτες, έσοδα και κέρδη.
Πολλές επιχειρήσεις κάνουν λόγο, στις σχετικές ανακοινώσεις τους, για ανακατανομή των ανθρώπινων και μη πόρων τους, ώστε να συμβαδίζουν με τη νέα εποχή και είναι, ίσως, οι πιο ειλικρινείς. Σ’ αυτό το πλαίσιο, δεν προξενεί έκπληξη το γεγονός πως ‘ρίχνουν πολύ χρήμα’ στη δημιουργία υποδομών ειδικά για την αξιοποίηση της ΤΝ. Ούτε, επίσης, πως -παράλληλα με τις απολύσεις- ανακοινώνουν και εστιασμένες προσλήψεις, για να καλύψουν τις νέες ανάγκες.
Πρόσφατη έρευνα της Goldman Sachs υπολογίζει σε 3-4 τρισεκατομμύρια δολάρια τις δαπάνες για ΑΙ-related υποδομές παγκοσμίως, την επόμενη πενταετία, με τις γνωστές και μην εξαιρετέες BigTech (βλέπε Microsoft, Amazon, Meta, Alphabet-Google) έτοιμες να ξοδέψουν γι’ αυτόν τον σκοπό αθροιστικά περί τα 350 Β$, μόνο φέτος… Γιατί όχι, αφού η μέση ετήσια αύξηση των εσόδων των αμερικανικών τεχνολογικών εταιριών (όπου αυτές κατέχουν τη μερίδα του λέοντος) ξεπερνά πλέον το 15%, πολύ περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον κλάδο της αμερικανικής οικονομίας.
Όμως, χάρη στις ραγδαίες εξελίξεις, τις απολύσεις διαδέχονται σύντομα προσλήψεις. Σύμφωνα με στοιχεία της Washington Post, η Amazon και η Walmart -που θεωρούνται οι αμερικανικές επιχειρήσεις με τους περισσότερους εργαζομένους (αυτοί της πρώτης ξεπερνούν το ενάμιση εκατομμύριο!)- ‘ανοίγουν’ συνεχώς νέες θέσεις, με τη δεύτερη να προσθέτει πως φέτος θα δημιουργήσει στις ΗΠΑ 150 νέα καταστήματα.
