Ξεκίνησε πριν από αρκετούς μήνες και -παρότι τυπικά «ακήρυκτος»- ο «πόλεμος των δεδομένων» ανάμεσα σε Ευρώπη και Αμερική καλά κρατεί! Κι όχι μόνο κρατεί, αλλά και οξύνεται, όσο περνάει ο καιρός, καθώς τα προβλήματα που δεν βρίσκουν τη λύση τους πληθαίνουν. Ποια είναι αυτά και πού οφείλονται; Στη διαφορά αντίληψης μεταξύ των δυο ηπείρων, ως προς τη διαχείριση των (δικών μας, για να μην ξεχνιόμαστε) δεδομένων.
Η Αμερική, βάζει σε πρώτο πλάνο την προώθηση της καινοτομίας, με την ελπίδα να φέρει γρήγορα έσοδα και κέρδη στις (στη συντριπτική πλειοψηφία τους, αμερικανικές) Big Tech και γενικά το περί αυτών οικοσύστημα της ψηφιακής οικονομίας. Η Ευρώπη, πάλι, θέλει βεβαίως κι αυτή να στηρίξει την καινοτομία και την ψηφιακή οικονομία, παρότι το ευρωπαϊκό οικοσύστημα στις ΤΠΕ είναι σαφώς πιο περιορισμένο, αλλά με τον δικό της τρόπο: προτιμά (και έχει ήδη νομοθετήσει, σχετικά) αυτό να γίνεται χωρίς να πλήττονται η ανεξαρτησία και οι αξίες της Ευρώπης.
Οι κατευθύνσεις προφανώς είναι διαφορετικές, οι αντιδράσεις ένθεν - κακείθεν πολλές και τα πείσματα περισσεύουν στις δυο όχθες του Ατλαντικού, με καταλύτη τα σημαντικά εμπορικά συμφέροντα. Οι Βρυξέλλες προχωρούν ακλόνητες προς την τελική διαμόρφωση του (σε draft μορφή, ακόμα) Data Act, με πυρετώδεις διαβουλεύσεις μεταξύ αξιωματούχων της Επιτροπής, του Ευρωκοινοβουλίου και των ίδιων των χωρών-μελών.
Το αποτέλεσμά τους αναμένεται μέσα σ’ αυτή την εβδομάδα. Και μετά; Μετά… «γαία πυρί μιχθίτω»! Ο Τιερί Μπρετόν, ο αρμόδιος για την Εσωτερική Αγορά της ΕΕ Επίτροπος, είναι σαφής όταν τονίζει ότι οι κανόνες που περιλαμβάνονται σ’ αυτή την Πράξη δεν επιτρέπουν σε χώρες εκτός Ένωσης να έχουν πρόσβαση στα ευρωπαϊκά δεδομένα, κάτι που ο ίδιος δεν το χαρακτηρίζει κίνηση προστατευτισμού, αλλά αναφαίρετο δικαίωμά μας για λόγους ασφαλείας των 400 εκατ. πολιτών της ΕΕ και όχι μόνο. Στις Βρυξέλλες είναι αποφασισμένοι αυτό το δικαίωμα να το ασκήσουν στην πράξη, με ό,τι ήδη προβλέπεται, αλλά και με την καινούρια Data Act, από πλευράς κανόνων και υποχρεώσεων.
Το βασικό ζητούμενο είναι να μη μεταφέρεται εκτός ΕΕ ο τεράστιος πλούτος των ευρωπαϊκών δεδομένων που παράγονται καθημερινά είτε από οργανισμούς και επιχειρήσεις στο πλαίσιο της λειτουργίας τους, είτε από τα εκατομμύρια των ψηφιακών συσκευών που όλοι χρησιμοποιούμε και τους αισθητήρες που μετρούν και καταγράφουν τα πάντα γύρω μας. Δεν υπάρχει περιορισμός στην αξιοποίησή τους (εκτός, βεβαίως, των περιπτώσεων όπου θίγεται το προσωπικό απόρρητο των χρηστών), αλλά αυτή θα πρέπει να γίνεται εντός της ΕΕ. Κι αυτό είναι το πιο σοβαρό πρόβλημα για τις Big Tech, που θεωρούν ότι οι νέοι περιορισμοί και οι ρυθμίσεις παρακωλύουν την ελεύθερη διακίνηση των δεδομένων, κάτι που -λένε πως- θα έχει επιπτώσεις.
Αυτές τις επιπτώσεις αναμένεται να περιγράψουν στον κ. Μπρετόν, που θα βρίσκεται την τρέχουσα εβδομάδα στο Σαν Φρανσίσκο για διαβουλεύσεις, κορυφαία ονόματα της Silicon Valley, παρουσιάζοντας τα δικά τους επιχειρήματα, σε μια τελευταία προσπάθεια για μετριασμό της αυστηρότητας των νέων ρυθμίσεων.
Ο Γάλλος Επίτροπος θα εγκαινιάσει γραφείο της ΕΕ στην περιοχή και θα συναντήσει τον Elon Musk (Twitter), τον Mark Zuckerberg (Meta), τον Jensen Huang (Nvidia) και τον Sam Altman (OpenAI), τυπικά για να τους πείσει να συνυπογράψουν την ευρωπαϊκή AI Pact, ώστε να μπουν φραγμοί και όρια στην εξάπλωση της Τεχνητής Νοημοσύνης, αλλά παράλληλα και για να βρεθεί κοινό έδαφος στο μείζον θέμα της διακίνησης των δεδομένων. Μάλιστα, μετά τις ΗΠΑ, ο κ. Μπρετόν θα συνεχίσει για Ασία, προκειμένου να συζητήσει τα ίδια θέματα της ψηφιακής ατζέντας και του ΑΙ, με ανώτατους Ιάπωνες και Κορεάτες αξιωματούχους.
Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, πως στον ψηφιακό κόσμο που ζούμε η διακίνηση των δεδομένων είναι ένα θέμα τόσο «ακανθώδες» που ακόμα και οι Ευρωπαίοι δεν συμφωνούν όλοι μεταξύ τους ως προς την καλύτερη δυνατή λύση. Μόλις τον Μάιο, δυο από τα (λίγα) μεγάλα ονόματα στον ευρωπαϊκό χώρο των ΤΠΕ, η SAP και η Siemens, έστειλαν επιστολή στην πρόεδρο της Επιτροπής, επισημαίνοντας πως ο διαμοιρασμός των δεδομένων που προβλέπει η Data Act ενδέχεται να φέρει περισσότερα προβλήματα, απ’ όσα προσπαθεί να λύσει, για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Κι ο λόγος είναι πως, οι Big Tech θα αποκτήσουν έτσι πρόσβαση σε inside information για τις ευρωπαϊκές, στερώντας τους κάθε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα…
Καλά ξεμπερδέματα!
