Συγχωρείστε μου, ω αναγνώστες, την για μια ακόμα εβδομάδα φιλοξενία του ίδιου θέματος σ’ αυτή τη στήλη, αλλά μήπως μιλάει κανείς τον τελευταίο καιρό για κάτι άλλο, εκτός από τις εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης και τις άγνωστες ακόμα επιπτώσεις από την ασυνήθιστα βίαιη εισβολή τους στην καθημερινότητά μας;
Αυτές οι επιπτώσεις, άλλοτε αναμενόμενες κι άλλοτε απλώς αποκυήματα φαντασίας, σχεδόν μονοπωλούν τη διεθνή ειδησεογραφία, όπου οι προβλέψεις, οι προφητείες, αλλά και κάποια «σκληρά» γεγονότα, δίνουν και παίρνουν.
Διότι -κακά τα ψέματα- πλέουμε σε αχαρτογράφητα νερά από τον περασμένο Νοέμβριο, όταν μπήκε στη ζωή μας το ChatGPT, για να ακολουθήσουν σύντομα κάμποσες συν-αγωνιστικές και αντ-αγωνιστικές εφαρμογές, που όλες βασίζονται και αξιοποιούν τις τεράστιες δυνατότητες της Τεχνητής Νοημοσύνης και της Μηχανικής Μάθησης.
Έξι μήνες αργότερα, το ευρύ κοινό βλέπει μονάχα το ένα πρόσωπο του Ιανού και απλώς ανησυχεί, καθώς «παραμυθιάζεται» από τους πηχυαίους τίτλους των πρωτοσέλιδων και τις δυστοπικές εικόνες της τηλεόρασης, όμως οι περισσότεροι ειδήμονες (από τους οποίους αναμένουμε τις σοβαρές αντιδράσεις, είτε θετικές είτε αρνητικές) παραμένουν «βαθιά προβληματισμένοι». Κάποιοι ζητούν ρύθμιση εδώ και τώρα - κάτι που, προφανώς, δεν μπορεί να γίνει από τη μια μέρα στην άλλη, αφού ακόμα και το AI Act της Ενωμένης Ευρώπης, το οποίο έχει ήδη δρομολογηθεί, θα αρχίσει να εφαρμόζεται σε δυο-δυόμιση χρόνια από σήμερα.
Άλλοι πιο προβεβλημένοι, όπως ο Γιουβάλ Νοά Χαράρι, επιλέγουν να πάρουν θέση μέσω δημόσιας αρθρογραφίας. Ο διάσημος ιστορικός και φιλόσοφος υποστήριξε σε άρθρο του στον Economist, την περασμένη εβδομάδα, ότι «η Τεχνική Νοημοσύνη ‘χακάρισε’ το λειτουργικό σύστημα του ανθρώπινου πολιτισμού» και τον απειλεί πλέον ευθέως.
Επεξηγώντας αυτή τη δήλωση, ο Χαράρι θυμίζει ότι ο πολιτισμός μας βασίζεται κυρίως στη γλώσσα, καθώς «η θρησκεία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το χρήμα δεν είναι γραμμένα στο DNA μας – χρειαζόμαστε τη γλώσσα, για να συνεννοηθούμε». Για να διατυπώσει στη συνέχεια το βασικό ερώτημα: «Τι θα γίνει αν μια ‘μη-ανθρώπινη ευφυΐα’ μπορέσει να πει ιστορίες, να γράψει μουσική, να ζωγραφίσει, να δημιουργήσει νόμους και κείμενα καλύτερα από τον μέσο άνθρωπο;» Η απάντηση, πιστεύει, ρίχνει ένα μαύρο σύννεφο, πάνω από το μέλλον του ανθρώπινου πολιτισμού, «γι’ αυτό κι εμείς πρέπει να ρυθμίσουμε την Τεχνητή Νοημοσύνη, πριν μας ρυθμίσει εκείνη»…
Μάλιστα, το να ξεπεράσουν οι μηχανές τον άνθρωπο, ίσως να μην είναι το μόνο πρόβλημα το οποίο πρέπει να λύσουμε τάχιστα… Η εκθετική εξάπλωση αυτών των εφαρμογών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ελεύθερη πρόσβαση στο μεγαλύτερο μέρος της τεχνολογίας, πάνω στην οποία στηρίζονται. Μιλάμε για Open Source AI. Κι αν αυτό είναι καλύτερο και δημοκρατικότερο, από το να είχαν τα «κλειδιά» λίγες Big Tech (υποθέτω πως τα έχουν, με τις ανάλογες πατέντες, για κάποια μέρη αυτής της τεχνολογίας που έχουν αναπτύξει οι ίδιες, αλλά όχι για το σύνολο) και να διαχειρίζονταν εκείνες, με το ανάλογο αντίτιμο, την πρόσβαση όλων μας. Για κάποιες υπηρεσίες, αυτό ήδη γίνεται ως ένα βαθμό. Όμως, το καλό κρύβει κι έναν κίνδυνο: την απουσία ελέγχου στο τι και πώς φτιάχνει ο καθένας που «πειράζει» τον ανοικτό κώδικα και πώς τελικά χρησιμοποιεί το αποτέλεσμα.
Φυσικά, κακόβουλοι υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν, όμως, άλλο αυτό κι άλλο να τους επιτρέπουμε να ‘παραβιάζουν’ θύρες, που μόνοι μας αφήσαμε ανοικτές. Αν σήμερα μας προβληματίζουν οι όποιες επιπτώσεις αυτών των εφαρμογών, αν ανοίξει ο ασκός του Αιόλου είναι σίγουρο ότι τα προβλήματα θα πάρουν τη μορφή χιονοστιβάδας. Κάτι τέτοιο άφησε να εννοηθεί, πριν από λίγες ημέρες, και ο Sam Altman, CEO της OpenAI δημιουργού του ChatGPT, ζητώντας -στο πλαίσιο της πολύωρης συνάντησής του με μέλη της επιτροπής Δικαιοσύνης της αμερικανικής Γερουσίας- την επιβολή κάποιας μορφής ελέγχου σε εταιρίες που, όπως η δική του, πραγματοποιούν προχωρημένες έρευνες σε θέματα Τεχνητής Νοημοσύνης.
«Ο χειρότερος φόβος μου, είναι μήπως εμείς -στο πεδίο, στην αγορά, στην τεχνολογία- κάνουμε κακό στον κόσμο», δήλωσε χαρακτηριστικά, αναλαμβάνοντας έμμεσα το μερίδιο ευθύνης που του αναλογεί, όσον αφορά στις τελευταίες εξελίξεις. Όπως έκανε, άλλωστε, με την παραίτησή του από την Google, ανήμερα της Πρωτομαγιάς, και ο Geoffrey Hinton, ο τιμημένος με το βραβείο Touring του 2018 ερευνητής, που θεωρείται ο «θεμελιωτής» του οικοσυστήματος των εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης.
Μάλλον πρέπει να κάνουμε κάτι και μάλιστα γρήγορα…
