Μια από τις πολύ διαδεδομένες στις Βρυξέλλες ρήσεις, λέει (με μεγάλη δόση αλήθειας – θα καταλάβετε στη συνέχεια) ότι «οι Αμερικανοί καινοτομούν, οι Κινέζοι αντιγράφουν και οι Ευρωπαίοι νομοθετούν». Το πρώτο εξακολουθεί να ισχύει, το δεύτερο όχι και τόσο (οι Κινέζοι όντως αντέγραφαν στην αρχή -όπως και οι Ιάπωνες πολλές δεκαετίες νωρίτερα- αλλά… έμαθαν πια και πλέον πρωτοπορούν σε αρκετούς τομείς), το τρίτο ισχύει ολοένα και περισσότερο.
Οι Ευρωπαίοι κυρίως προσπαθούν να «συγυρίσουν» και να «τακτοποιήσουν», δημιουργώντας το κατάλληλο πλαίσιο (νομικό, εμπορικό, οικονομικό, ηθικό κι ό,τι άλλο χρειαστεί) τόσο τις καινοτομικές λύσεις και τις αναδυόμενες τεχνολογίες που προκύπτουν σε καθημερινή σχεδόν βάση, όσο κυρίως τα πρακτικά αποτελέσματα και τις συνέπειες από τη γενικευμένη χρήση τους, όχι μόνο εντός των ευρωπαϊκών συνόρων, αλλά και εκτός αυτών.
Ένα κλασικό παράδειγμα είναι αυτό του GDPR, της εγγυημένης βάσει κανονισμού (ο οποίος εφαρμόζεται από αρκετά χρόνια πλέον σε όλες τις χώρες-μέλη με αυστηρότητα και επιβολή τσουχτερών προστίμων στους παραβάτες), προστασίας της ιδιωτικότητας των χρηστών του Διαδικτύου. Ξεκίνησε μεν από την Ευρώπη, αλλά εφαρμόζεται σχεδόν σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς πρακτικά είναι αδύνατο να υπάρχουν δυο μέτρα και δυο σταθμά, όσον αφορά στη λειτουργία των διεθνών επιχειρήσεων και οργανισμών – άλλα για τις ευρωπαϊκές χώρες κι άλλα για την Ασία ή την Αμερική.
Η ευρωπαϊκή πρωτοπορία, που εκδηλώνεται με τη δημιουργία πλαισίων βασισμένων στις αξίες της «γηραιάς ηπείρου», έχει αποκτήσει πολύ μεγαλύτερη σπουδαιότητα τα τελευταία δυο-τρία χρόνια, καθώς η πανδημία επιτάχυνε λειτουργώντας ως δραστικότατος καταλύτης τις εξελίξεις και η ζωή μας συνεχίζει να περνάει -καθώς η μετάβαση δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί, αν ολοκληρωθεί ποτέ- από offline σε online. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των πάντων είναι μια από τις πιο ‘hot’ έννοιες σήμερα κι αυτή η τάση θα διατηρηθεί επί τουλάχιστον μια πενταετία, έως ότου περάσει στη νέα εποχή σημαντικό ποσοστό οργανισμών και επιχειρήσεων… Αλλά, εμείς, οι χρήστες, τι δικαιώματα έχουμε πλέον, στο καθεστώς της νέας κανονικότητας, και ποιος θα μας τα υποδείξει;
Για άλλη μια φορά, λοιπόν, η Ευρώπη πρωτοπορεί: στις 15 Δεκεμβρίου, πριν από λίγες μόλις ημέρες, η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν, η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ο Τσέχος πρωθυπουργός, Πετρ Φιάλα, εκ μέρους του Συμβουλίου, υπέγραψαν τη διακήρυξη δικαιωμάτων και αρχών, που θα κατευθύνει τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό στην ΕΕ και «θα γίνει το σημείο αναφοράς σχετικά με το τι προωθεί και υπερασπίζεται η Ευρώπη σ’ αυτόν τον τομέα». Στη σχετική ανακοίνωση των Βρυξελλών τονίζεται ότι «στόχος είναι να αποτελέσει τον οδηγό για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και για τις επιχειρήσεις κατά την ενασχόλησή τους με νέες τεχνολογίες.
Τα δικαιώματα και οι ελευθερίες που κατοχυρώνονται στο νομικό πλαίσιο της ΕΕ, καθώς και οι ευρωπαϊκές αξίες που εκφράζουν οι αρχές της, θα πρέπει να γίνονται σεβαστά στο Διαδίκτυο, όπως γίνονται ήδη εκτός αυτού. Μόλις εγκριθεί απ’ όλα τα μέρη, η διακήρυξη θα καθορίσει επίσης την προσέγγιση για τον ψηφιακό μετασχηματισμό που θα προωθήσει η ΕΕ σε ολόκληρο τον κόσμο». Η επισήμανση για την παγκόσμια διάσταση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας δεν αφήνει πολλά περιθώρια για τους επόμενους στόχους…
Το σχέδιο της διακήρυξης καλύπτει βασικά δικαιώματα και αρχές του ψηφιακού μετασχηματισμού, όπως η θέση των ανθρώπων και των δικαιωμάτων τους, που μπαίνουν στο επίκεντρο του ψηφιακού μετασχηματισμού, η στήριξη της αλληλεγγύης και της συμπεριληπτικότητας, η διασφάλιση της ελευθερίας επιλογής στο Διαδίκτυο, η ενθάρρυνση της συμμετοχής στον ψηφιακό δημόσιο χώρο, η αύξηση της ασφάλειας, της προστασίας και της χειραφέτησης των ατόμων και η προώθηση της βιωσιμότητας του ψηφιακού μέλλοντος. Που συνοδεύονται, βεβαίως, από οικονομικά προσιτή ψηφιακή συνδεσιμότητα υψηλής ταχύτητας παντού και για όλους, καλά εξοπλισμένες αίθουσες διδασκαλίας και εκπαιδευτικούς με ψηφιακές δεξιότητες, απρόσκοπτη ψηφιακή πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες, ασφαλές ψηφιακό περιβάλλον για τα παιδιά, δικαίωμα στην αποσύνδεση εκτός ωραρίου εργασίας, πληροφόρηση σχετικά με τον αντίκτυπο των ψηφιακών προϊόντων στο περιβάλλον και έλεγχο τόσο του τρόπου με τον οποίο χρησιμοποιούνται τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, όσο και για τους τελικούς αποδέκτες τους.
Πότε θα γίνουν όλα αυτά; Όσο πιο γρήγορα ενσωματωθεί η διακήρυξη στα εθνικές πολιτικές των χωρών-μελών, με οδηγό πάντα τους στόχους της Ψηφιακής Πυξίδας 2030, στην οποία οι ίδιες συμφώνησαν στην αρχή της δεκαετίας. Θετικές εξελίξεις αυτές, λοιπόν… Είθε να έχουμε όλοι μια καλύτερη χρονιά!
Μοιραστείτε το άρθρο
[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]
