Την προηγούμενη εβδομάδα, παρακολούθησα εξ αποστάσεως -όπως φαντάζομαι και χιλιάδες άλλοι ενδιαφερόμενοι- κάποιες από τις (πάρα πολλές) ενότητες του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, που φέτος επέστρεψε έπειτα από δυο χρόνια πανδημίας στη φυσική έδρα του, την πόλη-«απόγονο» του φημισμένου μαντείου και «ομφαλού της Γης».
Όλες ήταν ενδιαφέρουσες και η επιλογή δύσκολη (πώς να μην είναι, άλλωστε, αφού οι ομιλητές της τετραήμερης εκδήλωσης ξεπερνούσαν τους 800 και το πρόγραμμα έφτανε τις 104 σελίδες…) Στην ευρύτατη γκάμα θεμάτων του Φόρουμ, η τεχνολογία είχε -όπως θα ανέμενε κανείς- δεσπόζουσα θέση, με πολλές ενότητες, ειδικά την Παρασκευή, 8 Απριλίου.
Κι αν στις περισσότερες των περιπτώσεων «it was technology, as usual», παρά τις κάποιες ενδιαφέρουσες αναγγελίες που έγιναν στους Δελφούς (καθώς αποδείχθηκε άλλη μια φορά ότι οι μεγάλες εκδηλώσεις προσφέρονται για ανακοινώσεις, αφού τα ΜΜΕ «πιάνουν στασίδι» από νωρίς, οπότε η δημοσιότητα είναι εξασφαλισμένη εκ των προτέρων) δεν έλειψαν οι αφορμές για σκέψη, σχετικά με το παρόν και το μέλλον της τεχνολογίας, όσον αφορά στην επίδρασή της στη ζωή μας.
Ως πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, θεωρώ τη σύντομη συζήτηση μεταξύ της 96χρονης πλέον (αλλά με «μυαλό-ξουράφι», για να θυμηθώ μια έκφραση που έλεγε η γιαγιά μου) βυζαντινολόγου, πρυτάνεως της Σορβόννης και φιλοσόφου, Ελένης Αρβελέρ, με την επικεφαλής της Google στη ΝΑ Ευρώπη, Πέγκυ Αντωνάκου, και συντονιστή τον καλό και έμπειρο συνάδελφο, Μάκη Προβατά. Ο τίτλος της ήταν «Ανθρώπινες αξίες, Τεχνολογία και Τεχνητή Νοημοσύνη», αλλά οι ομιλητές θεωρώ ότι εστίασαν περισσότερο στο ολοένα και πιο επίκαιρο (καθώς αρχίζουμε πλέον να το αντιμετωπίζουμε και στην καθημερινότητά μας) θέμα της σχέσης Ανθρώπου και Μηχανής.
Όπου, βέβαια, η κ. Αρβελέρ έβαλε τα πράγματα στη θέση τους (άλλο τέχνη κι άλλο τεχνολογία - η πρώτη έχει διάρκεια και διευκολύνει την υπέρβαση, η δεύτερη σχετίζεται περισσότερο με την ταχύτητα, τον χρόνο και το χρήμα), είπε αλήθειες που πολλοί δεν θέλουν να παραδεχθούν (χάρη στην τεχνολογία, δεν υπάρχει πια αυθεντία, ιεράρχηση – όλοι είναι ίσοι), ενώ δεν παρέλειψε και μια σοφή προτροπή προς τους σημερινούς νέους (να έχουν όραμα και να αξιοποιούν την τεχνολογία για πληροφόρηση κι όχι παρα-πληροφόρηση), τονίζοντας ότι τα πάντα είναι θέμα ισορροπίας (να κάνουν λάθη οι νέοι, για να μαθαίνουν) που, με τη σειρά της, είναι θέμα παιδείας και πολιτισμού - «Κράτα την τεχνολογία, για να κάνεις πολιτισμό», δήλωσε χαρακτηριστικά, «έχοντας τα πόδια σου στη γη και τα μάτια στον ουρανό».
Κι όπως προχωρούσε η συζήτηση και συνεχιζόταν ο διάλογος, ειπώθηκε αυτό που εγώ κρατάω ως πιο σημαντικό, ότι η τεχνολογία είναι για τον άνθρωπο ένα εργαλείο, που τον βοηθάει να κάνει (σε συνεργασία μαζί του ή αυτόνομα) κάποια πράγματα εύκολα και γρήγορα, μπορεί να σου δώσει πληροφορίες σε κλάσματα του δευτερολέπτου, αλλά δεν έχει διαίσθηση, δεν μπορεί να κάνει σύνθεση πρωτότυπων ιδεών, ούτε να δημιουργήσει και, βεβαίως, δεν έχει ανθρωπιά. Είναι πλέον απαραίτητη στη ζωή μας, αλλά δεν μπορεί να ξεχωρίσει το ορθό από το μη-ορθό ή να ορίσει «κόκκινες γραμμές» στην καθημερινότητά μας και, βέβαια, «ούτε μπορεί να κτίσει Ακρόπολη», όπως τόνισε χαρακτηριστικά η κ. Αρβελέρ.
Κι όλα αυτά μου θύμισαν ένα άρθρο που είχα διαβάσει λίγες μέρες νωρίτερα, στο New Yorker, σχετικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη και τις δυνατότητές της, το οποίο ξεκινούσε από το καίριο ερώτημα αν οι υπολογιστές μπορούν να αποκτήσουν «κοινή λογική», δηλαδή κάτι που εμείς, οι άνθρωποι, στις πλείστες των περιπτώσεων θεωρούμε δεδομένο. Σ’ αυτήν -ένα τεράστιο σύνολο εμπειριών, γνώσεων και συναισθημάτων- βασιζόμαστε συχνά, για να λάβουμε αποφάσεις σε πολλά θέματα. Στους υπολογιστές αυτό δεν ισχύει και είναι κάτι που απασχολεί έντονα τους ερευνητές. Το άρθρο περιλαμβάνει, μάλιστα, σχόλιο ενός εξ αυτών, που χαρακτηρίζει την ‘κοινή λογική’ ως ‘σκοτεινή ύλη’ της Τεχνητής Νοημοσύνης, μιλώντας μετά λόγου γνώσεως, καθώς προσπαθεί με την ομάδα του από πολλά χρόνια να δώσει λύσεις σ’ αυτό το πρόβλημα, η επίδραση του οποίου μπορεί να δώσει λανθασμένα ή και καθόλου αποτελέσματα.
Υπάρχει πρόοδος; Ναι, καθώς η Μηχανική Μάθηση συνδυάζεται με άλλες τεχνολογίες αιχμής, αλλά ο ρυθμός είναι (ακόμα) αργός, είναι το συμπέρασμα του άρθρου. Που συστήνει, εν κατακλείδι, συνέργεια: οι υπολογιστές να βάζουν την άφθονη πληροφορία και την ταχύτητα εκτέλεσης κι ο άνθρωπος να συνεχίσει να συνεισφέρει την κοινή λογική του…
Μοιραστείτε το άρθρο
[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]
