Ήταν να μη «γλυκαθεί», φαίνεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή… Ενθουσιασμένη και ενθαρρυμένη από τη διεθνή πλέον (κι όχι μόνο ευρωπαϊκή, όπως ξεκίνησε) επιτυχία του GDPR, του κανονισμού προστασίας προσωπικών δεδομένων, που η ισχύς του έχει ξεπεράσει πλέον τα σύνορα της ηπείρου μας, «ξαναχτύπησε» πριν από λίγες ημέρες με νέα πρόταση ρύθμισης, αυτή τη φορά της Τεχνητής Νοημοσύνης και των εφαρμογών της, που αναπτύσσονται με ταχύτατο ρυθμό και -σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό- περιλαμβάνονται πλέον σε πλείστα όσα προϊόντα και υπηρεσίες που αξιοποιούμε στην καθημερινότητά μας.

Ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο που χάραξε για την επικράτηση του GDPR και με προφανή στόχο να κάνει την Ευρώπη παγκόσμιο κόμβο για την αξιόπιστη εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ), η Επιτροπή παρουσίασε πριν από λίγες ημέρες -και σε συνέχεια της Λευκής Βίβλου, που είχε ανακοινώσει πέρυσι- δυο πονήματα πάνω σ’ αυτό το θέμα: ένα σχέδιο νομικού πλαισίου για την ΤΝ σε συνδυασμό με το αντίστοιχο Σχέδιο Εφαρμογής εκ μέρους των κρατών – μελών, που (σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση των Βρυξελλών) «θα εγγυάται την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών και των επιχειρήσεων, ενώ παράλληλα θα ενισχύει την υιοθέτηση της Τεχνητής Νοημοσύνης, των επενδύσεων και της καινοτομίας σε όλο το εύρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Τα δυο τους συνοδεύονται από νέα οδηγία, σχετικά με τις ολοένα και πιο «έξυπνες» συσκευές, που μπαίνουν στη ζωή και την εργασία μας, η οποία βάζει κανόνες για θέματα ασφαλείας και ενισχύει το κλίμα εμπιστοσύνης.

Ποιο είναι το ζητούμενο σε όλα αυτά; Το αποκαλύπτει η αντιπρόεδρος της Επιτροπής για την Ψηφιακή Εποχή, Μαργκρέτε Βεστάγκερ: «Σε θέματα ΤΝ, η εμπιστοσύνη είναι κάτι αναγκαίο και όχι απλώς κάτι που καλό θα ήταν να υπήρχε… Μ’ αυτούς τους κανονισμούς, λοιπόν, η Ευρώπη μπαίνει στην πρωτοπορία για την ανάπτυξη νέων κανόνων που θα διασφαλίζουν ότι μπορούμε να εμπιστευόμαστε την ΤΝ. Διατυπώνουμε τις προδιαγραφές και στρώνουμε το δρόμο για τεχνολογία με ηθική, σ’ όλο τον κόσμο, ώστε να διαφυλάξουμε την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στο μέλλον». Για να συμπληρώσει ο Επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά, Τιερί Μπρετόν, ότι «η ΤΝ είναι το μέσο, δεν είναι ο στόχος… Οι προτάσεις μας σκοπεύουν στην ενίσχυση της θέσης της Ευρώπης ως κόμβου αριστείας και σε θέματα ΤΝ, σ’ όλη τη διαδρομή από το εργαστήριο ως την αγορά, στην επιβεβαίωση ότι σεβόμαστε τις αξίες και τους κανόνες μας, αλλά και στον έλεγχο της δυναμικής της ΤΝ, ώστε να αξιοποιηθεί από τη βιομηχανία μας».

Η πρόταση της Επιτροπής για τον έλεγχο των λύσεων ΤΝ ακολουθεί «κινδυνο-κεντρική» προσέγγιση, κατατάσσοντας συστήματα και εφαρμογές σε τέσσερις κατηγορίες, ανάλογα με το βαθμό επικινδυνότητάς τους: μη αποδεκτού κινδύνου (όταν απειλούν ασφάλεια, ζωές και δικαιώματα των πολιτών – όλα απαγορεύονται εκ προοιμίου), υψηλού κινδύνου (χρήσεις σε κρίσιμες υποδομές, εκπαίδευση, ασφάλεια, εργασία, δημόσιες υπηρεσίες, αστυνόμευση και βιομετρικά, μεταναστευτικό, δικαιοσύνη και δημοκρατία – ισχυρός έλεγχος και συμμόρφωση με αυστηρούς κανόνες), περιορισμένου κινδύνου (ελεύθερα, αρκεί να γνωρίζει ο χρήστης ότι πχ. μιλάει με μια μηχανή, στην περίπτωση των chatbot) και ελάχιστου κινδύνου (εδώ ανήκουν τα περισσότερα συστήματα στην αγορά, σήμερα).

Η συντονισμένη δράση των κρατών – μελών θα χρηματοδοτηθεί από πλήθος ευρωπαϊκών προγραμμάτων, όπως τα Digital Europe και Horizon Europe, το Ταμείο Ανάκαμψης (έχουμε ξαναγράψει ότι το 20% πάει σε ψηφιακά έργα), αλλά και το Ταμείο Συνοχής, ώστε να μην μπορεί να μη μείνει κανείς πίσω, όταν φτάσει η ώρα για εθνικές δράσεις…

Σοβαρά μέτρα, σε πρώτη ανάγνωση, που προσπαθούν να καθησυχάσουν το κοινό αίσθημα των πολιτών οι οποίοι ως τώρα παρακολουθούσαν διαμαρτυρόμενοι μεν, αλλά χωρίς ουσιαστική δυνατότητα παρέμβασης σε μεθόδους και αλγορίθμους, τις διαμάχες σε ένα πεδίο που θύμιζε το παλιό, καλό «ξέφραγο αμπέλι» του παρελθόντος.

Μένει να δούμε αν θα υιοθετηθούν στο σύνολό τους ή με κάποιους συμβιβασμούς, αλλά κυρίως πότε θα εγκριθούν και θα ισχύσουν στην πράξη. Αξίζει να σημειώσουμε, πάντως, πως οι Αμερικανοί (που, επίσης, δείχνουν να ενοχλούνται από την ασυδοσία), ενδέχεται μας ξεπεράσουν σε αυστηρότητα, λίγο πριν μπούμε στην τελική ευθεία: διέρρευσε στον Τύπο προσχέδιο του Federal Trade Commission, σύμφωνα με το οποίο θα διώκονται ποινικά όσοι αποδειχθεί ότι «πειράζουν» αλγορίθμους Τεχνητής Νοημοσύνης, χειραγωγώντας σκόπιμα τα αποτελέσματά τους. Αν ισχύει, μάλλον κάποιοι ήδη δυσκολεύονται να κοιμηθούν τα βράδια…

Μοιραστείτε το άρθρο

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]