Ίσως να μην έκανε -μέσα στην παραζάλη της πανδημίας και των μύριων συνεπειών της- τον θόρυβο που της έπρεπε, αλλά η ανακοίνωση πριν από λίγες ημέρες της «ετυμηγορίας» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις ψηφιακές πλατφόρμες, που τόσο σημαντικό ρόλο παίζουν πια στη ζωή μας, είναι βέβαιο ότι θα μας απασχολήσει δεόντως τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, καθώς οι προτάσεις της θα «κατέβουν» πλέον στις χώρες-μέλη, προκειμένου να συζητηθούν σε εθνικό επίπεδο, ενώ θα περάσουν και από το Ευρωκοινοβούλιο, για να πάρουν κι από εκεί την απαραίτητη «βούλα».
Ο λόγος που θα μας απασχολήσουν δεόντως η Digital Services Act και η Digital Markets Act, είναι ότι με το περιεχόμενό τους… «σπάνε αυγά», για να το πούμε πιο λαϊκά! Καθώς, όπως είναι αναμενόμενο, το τοπίο στις ψηφιακές υπηρεσίες έχει αλλάξει σφόδρα 20 χρόνια μετά την τότε υιοθέτηση της οδηγίας για το eCommerce, οι νέες Πράξεις έρχονται να βάλουν τα πράγματα στη θέση τους και να ορίσουν το νέο πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα πρέπει πλέον (όταν επικυρωθούν οι προτάσεις της Επιτροπής, τους επόμενους μήνες) να κινούνται οι ψηφιακές πλατφόρμες. Που, βεβαίως, (όπως παραδέχεται και η ίδια η Κομισιόν, στην επίσημη ανακοίνωσή της) «έχουν δημιουργήσει σημαντικά οφέλη για τους καταναλωτές, έχουν ενισχύσει την καινοτομία, έχουν διευκολύνει τις διασυνοριακές εμπορικές συναλλαγές εντός και εκτός της ΕΕ κι έχουν προσφέρει νέες ευκαιρίες σε πλήθος ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και εμπορικών οίκων».
Όμως, από την άλλη πλευρά, γίνονται καθημερινά το «όχημα» για τη διασπορά παράνομου περιεχομένου και την πώληση παράνομων προϊόντων ή υπηρεσιών online, ενώ οι μεγαλύτερες από αυτές έχουν εξελιχθεί σε «κράτος εν κράτει» όσον αφορά στη διακίνηση πληροφοριών και εμπορευμάτων, επιδεικνύοντας συστημική συμπεριφορά και απειλώντας ως ένα βαθμό τα δικαιώματα των χρηστών, τη ροή της πληροφόρησης και τη συμμετοχή του κοινού.
Όλα αυτά προσπαθεί να «θεραπεύσει» η Digital Services Act, επιβάλλοντας νέους κανόνες στις ψηφιακές υπηρεσίες οι οποίες συνδέουν τους τελικούς χρήστες με αγαθά, υπηρεσίες ή περιεχόμενο, βάσει των οποίων το παράνομο υλικό θα απομακρύνεται τάχιστα, ενώ παράλληλα θα προστατεύονται και τα θεμελιώδη δικαιώματα των χρηστών. Τα καθήκοντα και οι υποχρεώσεις όλων των πλευρών αναθεωρούνται και εκσυγχρονίζονται, ενώ περιλαμβάνονται πλέον ειδικές προβλέψεις για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας και της ορθής εφαρμογής του νόμου. Όλα αυτά επιτηρούνται ως προς τη σωστή εφαρμογή τους από εθνικές επιτροπές Digital Services Coordinators, ενώ για τις πολύ μεγάλες πλατφόρμες (GAFA, τις είπαμε;) τον εποπτικό ρόλο έχει κρατήσει η ίδια η Επιτροπή που, τον τελευταίο καιρό, προφανώς απαυδισμένη από υποσχέσεις και διαβεβαιώσεις χωρίς αντίκρισμα, έχει βγάλει το «μπλοκάκι» και μοιράζει εδώ κι εκεί πρόστιμα δεκάδων εκατομμυρίων…
Αφορμές, πάντως, υπάρχουν κι από άλλες συμπεριφορές τους, για τις οποίες τον λόγο και την ευθύνη έχει η Digital Markets Act – η Πράξη με στόχο την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της μεροληπτικής (και όχι μόνο) συμπεριφοράς από κάποιες ψηφιακές πλατφόρμες, οι οποίες παίζουν το ρόλο του ψηφιακού gatekeeper στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά.
Με απλά λόγια, τα γνωστά μεγάλα ονόματα εκμεταλλεύονται τη θέση ισχύος τους για να εμποδίσουν την πρόσβαση άλλων επιχειρήσεων στο ευρύ κοινό, προβάλλοντας και προωθώντας σχεδόν αποκλειστικά τα δικά τους προϊόντα / υπηρεσίες ή εκείνα των δικών τους πελατών / εταίρων. Έτσι επιβάλλουν τους κανόνες του παιχνιδιού που τους ευνοούν -στο γήπεδό τους παίζουν, έτσι κι αλλιώς- με αποτέλεσμα να ευνοείται μονάχα το δικό τους ολιγοπωλιακό οικοσύστημα εις βάρος όλων των άλλων. Τα παράπονα από τον ανταγωνισμό είναι πολλά, βαστάνε χρόνια και πολλά από τα πρόστιμα στα οποία αναφερθήκαμε έχουν «πέσει» μ’ αυτήν ακριβώς την αφορμή.
Η νέα Πράξη βάζει φραγμούς και όρια σε τέτοιες πρακτικές από την πλευρά των gatekeepers (χωρίς να κατονομάζει συγκεκριμένες εταιρίες, κάνει σαφείς αναφορές σε μηχανές αναζήτησης, κοινωνικά δίκτυα ή ενδιάμεσες online υπηρεσίες – και ο νοών νοείτω) ενώ περιλαμβάνει διατάξεις για την επιτήρηση, τον έλεγχο και την επιβολή ποινών όπου και όποτε χρειαστεί, δίνοντας παράλληλα και τη δυνατότητα για αναβάθμισή τους, αν ξεπεραστούν τεχνολογικά, κάτι που μάλλον θεωρείται βέβαιο, με την ταχύτητα που όλα εξελίσσονται σήμερα.
ΥΓ. «Καλά Χριστούγεννα» σας εύχομαι – με υγεία και ασφάλεια, πάνω απ’ όλα!
Μοιραστείτε το άρθρο
[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]
