Κι εκεί που κάθεσαι, πρωί-πρωί, και «σκανάρεις» ήσυχος και ωραίος τις τελευταίες ειδήσεις από το χώρο της τεχνολογίας και της καινοτομίας, όπως κάθε μέρα άλλωστε, τσακ… «σκάει» η είδηση, που χρειάζεται να τη διαβάσεις δυο φορές, για να πειστείς ότι κατάλαβες σωστά και δεν έχεις κάνει λάθος, από βιασύνη ή από έλλειψη καφέ… Από το Technology Review το άρθρο (είναι έγκυρο αυτό; βεβαίως! Για το επίσημο όργανο του ΜΙΤ πρόκειται) και σαφής ο τίτλος του: Το YouTube ψάχνει τρόπους να κάνει τον αλγόριθμό του πιο εθιστικό. Σε απλά ελληνικά, ψάχνει να βρει πώς θα μας κρατήσει ακόμα περισσότερη ώρα online και -προφανώς- μέσα στο YouTube, προτείνοντάς μας το ένα μετά το άλλο βίντεο, τα οποία -με βάση τις προτιμήσεις μας, τις οποίες συλλέγει σχολαστικά και αναλύει εις βάθος- θεωρεί ότι μας ενδιαφέρουν.

Μη ρωτήσετε, τώρα, πού ξέρει τις προτιμήσεις μας… Τις ξέρει, ίσως καλύτερα κι από εμάς τους ίδιους, που συχνά δεν θυμόμαστε τι φάγαμε χθες, όχι τι βίντεο είδαμε στο YouTube πριν από δυο εβδομάδες… Ο ατομικός ψηφιακός μας φάκελος περιέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες πάνω στις οποίες πατάει ο αλγόριθμος για να κάνει τις προτάσεις του και μάλλον τα καταφέρνει καλά σ΄ αυτό, αφού σχεδόν δυο χρόνια πριν (τον Γενάρη του ’18, για την ακρίβεια) ανώτερο στέλεχος του YouTube είχε δηλώσει στο πλαίσιο της CES, στο Λας Βέγκας, ότι το 70% των βίντεο που βλέπουν οι χρήστες είναι εκείνα που τους συστήνουν τα παντοδύναμα συστήματα της εταιρίας, τα οποία βασίζονται σε τεράστιο βαθμό στην Τεχνητή Νοημοσύνη και τη Μηχανική Μάθηση. Μάλιστα, ο ίδιος (Neal Mohan το όνομά του και Chief Product Officer, ο τίτλος του) είχε προσθέσει πως αν ο χρήστης χρησιμοποιεί το κινητό του (όπως κάνει κατά κόρον η νεολαία, σήμερα) για να μπει στο YouTube και να δει βίντεο, ο χρόνος θέασης ξεπερνάει εύκολα τη μια ώρα, όσο «ξετυλίγεται η αλυσίδα» των προτάσεων από το σύστημα…

Προφανώς, για να έχει τέτοια επιτυχία το σύστημα θα πρέπει αφενός να διαθέτει πλήθος στοιχεία για εμάς (που τα έχει, όπως είπαμε), αφετέρου να φτιάχνει με βάση αυτά, ένα «προσωποποιημένο» μενού για τον καθένα μας, κάτι που βεβαίως δεν είναι απλό. Όμως, τα λεφτά από την παραμονή του χρήστη online (και in-site) είναι τόσο πολλά, που κάθε προσπάθεια και έξοδο εύκολα δικαιολογούνται, τόσο από πλευράς διεύθυνσης της εταιρίας, όσο και εκ μέρους της «μαμάς» Google… Πολλαπλασιάστε λεπτά παρακολούθησης με εκατοντάδες εκατομμύρια χρήστες και θα πάρετε μια ιδέα για τι μεγέθη και ποσά (από πλευράς διαφημιστικών εσόδων) μιλάμε.

Φυσικά, οι μηχανικοί του YouTube ανέκαθεν προσπαθούσαν να κάνουν ακόμα πιο στοχευμένες τις προτάσεις τους, ώστε να κρατήσουν περισσότερο τον κόσμο, αλλά -επειδή όλα έχουν κάποιο όριο- έφταναν να πετύχουν  αντίθετο αποτέλεσμα: σύμφωνα με επιστήμονες - επικριτές αυτής της τακτικής, οι ολοένα πιο στοχευμένες προτάσεις που δίνουν περισσότερους πόντους στα πιο εξτρεμιστικά και αμφιλεγόμενα βίντεο, απλώς ενισχύουν ό,τι ήδη του αρέσει ή πιστεύει κάθε χρήστης και, αντί να του ανοίγουν ορίζοντες, τους κλείνουν και τον εγκλωβίζουν σε αδιέξοδα και αντικοινωνικές συμπεριφορές, ωθώντας τον ακόμα και σε χώρους πολιτικού ριζοσπαστισμού.

Κι ενώ, επισήμως, η εταιρία είχε παραδεχτεί αυτά τα προβλήματα και υποσχόταν να πάρει μέτρα, ερευνητική ομάδα της Google παρουσίασε πριν από δυο εβδομάδες σε συνέδριο του ACM στην Κοπεγχάγη μια «βελτίωση» στον αλγόριθμο που κάνει προτάσεις, ώστε αυτές να γίνουν πιο στοχευμένες και ο χρήστης να μένει περισσότερο στην οθόνη του -μ’ άλλα λόγια, ενισχύουν τον εθισμό του, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό, από πλευράς προσκόλλησης και καλλιέργειας σε κάποια συγκεκριμένα είδη περιεχομένου… Άλλωστε, το ίδιο το YouTube ανακοίνωσε πρόσφατα πως αναγκάσθηκε να διαγράψει πολλά εξτρεμιστικά βίντεο, καθώς περιείχαν κηρύγματα μίσους…

Απ’ όσα γράφει το Technology Review, φαίνεται πως τα καμπανάκια έχουν ηχήσει για τα καλά, ύστερα κι από την τελευταία εξέλιξη, με τους εξωτερικούς παρατηρητές και τους ειδήμονες να ζητούν έλεγχο της επίδρασης αυτών των αλλαγών στον αλγόριθμο, μέσω ερευνών, συνεντεύξεων και αναζήτησης feedback από τους χρήστες. Όμως, το ηθικό πλεονέκτημα, όσο κι αν είναι επιθυμητό, σπανίως έχει σχέση με κέρδη…             

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]