Εκεί προς τα τέλη της δεκαετίας του ‘40, σε χρονιές πολύ δύσκολες και σε μια χώρα ρημαγμένη από τους πολέμους, ο αείμνηστος Μίμης Φωτόπουλος είχε «γράψει ιστορία» στο θέατρο και τον κινηματογράφο με τη διάσημη «ατάκα» του -σχεδόν σήμα κατατεθέν του- «κι ύστερα θα κάάάάάθεσαι», προβάλλοντας αυτό που έλειπε από έναν λαό, ο οποίος ήταν υποχρεωμένος να τρέχει ασταμάτητα, προκειμένου να επιβιώσει.
Σχεδόν 70 χρόνια αργότερα, η ίδια «ατάκα» ίσως να γίνει πραγματικότητα, όχι μόνο σε ελληνικό, αλλά και (σταδιακά) σε παγκόσμιο επίπεδο, αν βγει αληθινή η προφητεία του Τζακ Μα, του πασίγνωστου ιδρυτή του Alibaba, που, στα τέλη Αυγούστου (δηλ. λίγες εβδομάδες πριν αποχωρήσει από τον κολοσσό που δημιούργησε πριν από 20 χρόνια), δήλωσε, στο πλαίσιο συνομιλίας του με τον Ίλον Μασκ στο Παγκόσμιο Συνέδριο για την Τεχνητή Νοημοσύνη στη Σαγκάη, πως χάρη σ’ αυτήν δεν είναι μακριά η μέρα που θα δουλεύουμε μονάχα 12 ώρες την εβδομάδα. Και τις υπόλοιπες, τι θα κάνουμε; Κατά τον Τζακ Μα, «ύστερα θα κάάάάάθεσαι»!
Μάλλον καλό ακούγεται αυτό (αν γίνει, βεβαίως), αλλά ας το δούμε λίγο πιο προσεκτικά… Καταρχάς, να ξεκινήσουμε από το γεγονός πως ο ίδιος άνθρωπος λίγους μήνες νωρίτερα (τον Απρίλιο, συγκεκριμένα) είχε πει πως οι νέοι άνθρωποι στη χώρα του θα ήταν καλό να αξιοποιούν τις ευκαιρίες που τους παρουσιάζονται («ευλογία» τις χαρακτήρισε) δουλεύοντας όσο γίνεται περισσότερο. Παρουσίασε, μάλιστα, κι έναν ευκολομνημόνευτο κωδικό γι’ αυτό, τον "996", δηλαδή, από τις 9 το πρωί ως τις 9 το βράδυ, έξι ημέρες την εβδομάδα!
Η επόμενη δήλωσή του σίγουρα απέχει πολύ σαν άθροισμα, αφού από το 12 x 6 περνάει στο 12 σκέτο (μιλάει για 4 ώρες εργασία, τρεις φορές την εβδομάδα). Και οι υπόλοιπες ώρες; «Χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη, θα έχουμε περισσότερο χρόνο για να χαιρόμαστε που είμαστε άνθρωποι – δεν θα χρειαζόμαστε πολλά επαγγέλματα», ισχυρίζεται πλέον, φέρνοντας σαν παράδειγμα τη βιομηχανική επανάσταση, όταν οι μηχανές απάλλαξαν τους ανθρώπους από πολλές και συνήθως κουραστικές εργασίες, βελτιώνοντας σημαντικά την ισορροπία μεταξύ εργασίας και ελεύθερου χρόνου…
Φυσικά, ο Τζακ Μα δεν είναι ο μόνος που υποστηρίζει πως οι μηχανές θα λειτουργήσουν άλλη μια φορά ως ο από μηχανής Θεός, σώζοντάς μας (όπως σοφά μου είχε πει, ήδη πριν από μια δεκαετία, ένας ειδήμων) από «τα τρία d - οτιδήποτε είναι dirty, dangerous and dull» (βρώμικο, επικίνδυνο και βαρετό). Όμως στην περίπτωση του Μα, το εντυπωσιακό στοιχείο είναι η αντίφαση των λόγων του. Ανάλογη δήλωση είχε κάνει και ο Μπιλ Γκέιτς, τον Γενάρη του ’18 στο Νταβός, συνδέοντας τα πλεονεκτήματα από τη μηχανική μάθηση με την επιμήκυνση των διακοπών των εργαζομένων και υπογραμμίζοντας πως… «δεν πρέπει να φοβόμαστε τον περισσότερο ελεύθερο χρόνο!»
Καλό είναι, πάντως, να θυμίσουμε και τις δυνατές φωνές από την «αντίπερα όχθη» - ανάμεσά τους εκείνες του Ίλον Μασκ και του Στέφεν Χόκινγκ, σε μια από τις τελευταίες δηλώσεις πριν από το θάνατό του- ότι οι «μηχανές» θα καταστρέψουν την ανθρωπότητα. Ο Γκέιτς το βλέπει διαφορετικά, επισημαίνοντας ότι χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούμε να αξιοποιήσουμε με πολύ πιο αποδοτικό, αλλά και πιο οικονομικό τρόπο τους πόρους που έχουμε στη διάθεσή μας, καθώς οι υπολογιστές αποκτούν σταδιακά τη δυνατότητα να βλέπουν και να ακούν, αξιοποιώντας τεχνολογίες υπολογιστικής όρασης και επικοινωνίας με φυσική γλώσσα.
Πάντως, το πρόβλημα της αυτοματοποίησης (με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης και ρομποτικών διατάξεων) αρκετών εργασιών και η λόγω αυτής της εξέλιξης απώλεια θέσεων εργασίας, είναι υπαρκτό και ήδη απασχολεί πολλές κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς. Οι πιθανές λύσεις -τουλάχιστον στο μεταβατικό στάδιο και μέχρι να αναλάβει η νέα γενιά, κατάλληλα εκπαιδευμένων εργαζομένων- να περιλαμβάνουν από επανεκπαίδευση και επιμόρφωση των νυν εργαζομένων, ως τη δημιουργία «δικτυού ασφαλείας» και πληρωμής από το κράτος ενός βασικού μηνιαίου «μισθού», όπως είχε προτείνει και ο Ίλον Μασκ, πριν από τρία χρόνια. Τουλάχιστον να έχεις κάτι να φας και, βεβαίως, να έχεις πού την κεφαλήν κλίναι, όταν θα κάάάάάθεσαι…
[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]
