Στην αρχή όλοι τους αγαπούσαμε και τους στηρίζαμε, καθώς μας άνοιγαν τη μια μετά την άλλη τις «πόρτες» της τεχνολογικής ευδαιμονίας. Οι καταναλωτές τους λάτρευαν και οι ρυθμιστές δεν ήθελαν να κακοκαρδίσουν κανέναν… Κι αυτοί μεγάλωναν και δυνάμωναν και ξανοίγονταν σε ολοένα καινούριους χώρους – μέχρι που, κάποια μέρα άρχισαν δειλά-δειλά να ακούγονται οι πρώτες αντιρρήσεις, να εμφανίζονται τα πρώτα ερωτήματα στον Τύπο, να ακούγονται οι πρώτες φωνές για την υπέρμετρα μεγάλη δύναμη που συγκέντρωναν όσο περνούσαν τα χρόνια οι GAFA (Google-Amazon-Facebook-Apple) – όλες αμερικανικές, όλες μονοπώλια πια, κάθε μια κυρίαρχος σε τρεις, τέσσερις ή και περισσότερους τομείς.
Με τον ενδόμυχο φόβο, μήπως πραγματικά έχουν κάνει μια μεγάλη «GAFA», που τις άφησαν να μεγαλώσουν σχεδόν ανεξέλεγκτα, οι αμερικανικές αρχές έχουν αρχίσει τους τελευταίους μήνες να αναθεωρούν τη στάση τους και να βγάζουν μπροστά το αυστηρό πρόσωπό τους, ενώ την ίδια ώρα πυκνώνουν και δυναμώνουν οι φωνές που ζητούν τη διάσπαση των γιγάντων (κάτι που όχι μόνο προβλέπει η αμερικανική νομοθεσία, όσον αφορά στα μονοπώλια, αλλά ενίοτε γίνεται και πράξη – χαρακτηριστικά παραδείγματα η διάσπαση της Standard Oil και, πιο πρόσφατα, της ΑΤ&Τ). Η γερουσιαστής Ελίζαμπεθ Γουόρεν, που συμμετέχει στην πολύμηνη κούρσα των Δημοκρατικών για τις επόμενες προεδρικές εκλογές, μάλιστα, έκανε σημαία της τη διάσπαση των GAFA, υποστηρίζοντας ότι έχουν αποκτήσει τόσο μεγάλη δύναμη, που πνίγουν πλέον τον ανταγωνισμό και την ίδια τη καινοτομία…
Στο χορό μπαίνουν, με τη σειρά τους, και οι αρχές: πριν από λίγες ημέρες η γνωστή και αξιόπιστη Wall Street Journal έγραψε ότι η παντοδύναμη Federal Trade Commission και το υπουργείο Δικαιοσύνης τα βρήκαν μεταξύ τους ως προς το ποιος θα ελέγξει ποιόν – έτσι, η πρώτη θα ελέγξει τις πρακτικές της Amazon και του Facebook, ενώ το δεύτερο εκείνες της Apple και της Google, με στόχο να διαπιστωθεί αν συμμορφώνονται ή όχι με τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού. Μάλιστα, ο πρόεδρος Τραμπ με το γνωστό χιούμορ(;) του άφησε να εννοηθεί ότι δεν θα ήταν άσχημα να έπαιρναν και οι ΗΠΑ κάποια δισεκατομμύρια δολάρια, ανάλογα με τα πρόστιμα που έχουν επιβάλει οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές στην Google και άλλες αμερικανικές τεχνολογικές εταιρίες. Και πρόστιμα να μην επιβληθούν, πάντως, η φημολογούμενη διάσπαση θα κοστίσει πολύ ακριβά στις GAFA: σύμφωνα με τα σενάρια που κυκλοφορούν, το Facebook μπορεί να υποχρεωθεί να αποχωριστεί το Instagram (και κλάμα ο Μαρκ…) και το WhatsApp, η Amazon το Zappos και το Whole Foods, η Google το YouTube(!) και η Apple το App Store της… Με μια λέξη, Βατερλώ!
Οι υποστηρικτές αυτής της λύσης πιστεύουν ότι μια τέτοια εξέλιξη, θα έφερνε πλήθος νέες υπηρεσίες και δυνατότητες για τους χρήστες, με πολύ περισσότερες επιλογές στους χώρους του ηλεκτρονικού εμπορίου, των κοινωνικών δικτύων και των μηχανών αναζήτησης (ναι, σιγά που θα «ξεριζώσεις» το Google Search…) Διάβασα, μάλιστα, κι ένα σχόλιο που χαρακτήριζε τη διάσπαση των τεσσάρων κατηγορουμένων για μονοπωλιακές πρακτικές «αναπόφευκτη», καθώς «δεν ταιριάζει η συσσώρευση τόσο μεγάλης δύναμης σε μια δημοκρατία». Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε…
Στις κραυγές των υποστηρικτών της διάσπασης, πάντως, υπάρχει κι ένας (λογικός για μένα) αντίλογος εκ μέρους του καθηγητή Δικτυακής Διακυβέρνησης στο Oxford Internet Institute, Βίκτορ Μάγερ-Σένμπεργκερ, ο οποίος θεωρεί ότι σε όσα κομμάτια κι αν κόψεις την Google, για παράδειγμα, έχει ήδη μαζέψει τόσο πολλά δεδομένα που δεν πρόκειται να κερδίσουμε τίποτα ως καταναλωτές. Αντιπροτείνει, λοιπόν, οι GAFA και όποιες άλλες τεχνολογικές εταιρίες φτάσουν σε ανάλογα μεγέθη στο μέλλον, να μοιράζονται υποχρεωτικά (και προφανώς με σεβασμό στα δικαιώματα ιδιωτικότητας των χρηστών από τους οποίους προήλθαν) κάποια από τα δεδομένα τους με τους ανταγωνιστές τους, ώστε να έχουν κι αυτοί πρόσβαση σε «πρώτη ύλη» για τις προσπάθειές τους σε θέματα μηχανικής μάθησης που -όπως όλα δείχνουν- θα κυριαρχήσει σε πάμπολλους τομείς, τα αμέσως επόμενα χρόνια… Δυσκολάκι μου φαίνεται εμένα να αποδεχθούν κάτι τέτοιο, αλλά μπρος στη μη-διάσπαση, ίσως τελικά να είναι καλύτερος ο πόνος (του διαμοιρασμού)…
[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]
