Διατρέχοντας πριν από μερικές ημέρες τους τίτλους των ειδήσεων, όπως κάνω κάθε πρωί στην καθιερωμένη επισκόπηση του διεθνούς και ελληνικού Τύπου (κυρίως σε θέματα τεχνολογίας, αλλά όχι αποκλειστικά, αφού είναι χρήσιμο να γνωρίζεις το γενικότερο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο, ώστε να καταλαβαίνεις πώς και γιατί γίνονται όσα γίνονται…) το μάτι μου έπεσε στον τίτλο που μόλις κι εσείς διαβάσατε: AI is a disaster.

Στην αρχή δεν του έδωσα σημασία – ΟΚ, άλλο ένα ‘φοβικό’ άρθρο για την Τεχνητή Νοημοσύνη, σκέφτηκα. Όμως, το γεγονός ότι βρισκόταν στο επίσημο site του BBC, που κάθε άλλο παρά τέτοια στάση κρατάει, μ’ έκανε να γυρίσω πίσω και να ξεκινήσω να διαβάζω…

Και καλώς έπραξα, γιατί το άρθρο (όπως και άλλα παρόμοια, στα οποία ανέτρεξα με αφορμή αυτό), πιάνει μια πλευρά της Τεχνητής Νοημοσύνης που δεν είναι, μεν, άγνωστη, αλλά δεν της δίνουμε ακόμα την πρέπουσα σημασία. Ο λόγος, βέβαια, για τις τρομερές ανάγκες σε ενέργεια των data centers, στα οποία βασιζόμαστε για να «τρέχουν» οι ολοένα περισσότερες εφαρμογές οι οποίες μας εισάγουν στην εποχή της νέας κανονικότητας και του ΑΙ.

To BBC κάνει ξεκάθαρα λόγο για περιβαλλοντική καταστροφή εν εξελίξει, με δεδομένο το γεγονός πως, λόγω των αυξημένων αναγκών των χρηστών, ουσιαστικά ανατρέπονται προσπάθειες χρόνων για περικοπή (ή, έστω, εξορθολογισμό) της κατανάλωσης ενέργειας από τις εταιρίες τεχνολογίας.

Θέλετε παραδείγματα; Το ίδιο άρθρο δίνει κάποια και, μάλιστα, τρανταχτά: Η Google ανακοίνωσε πρόσφατα πως οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τη λειτουργία των data center της αυξήθηκαν τον περασμένο χρόνο (λόγω της συμμετοχής της στην «κούρσα» ανάπτυξης του περί την Τεχνητή Νοημοσύνη οικοσυστήματος) κατά 48%, σε σύγκριση με εκείνες πριν από τέσσερα χρόνια, και προφανώς θέτουν εν αμφιβόλω την επίτευξη του στόχου που έχει θέσει για μηδενικές εκπομπές ως το 2030. Και δεν είναι η μόνη: η Microsoft ανακοίνωσε, επίσης, αντίστοιχη, αν και μικρότερη, αύξηση κατά 30% πέρυσι, για τους ίδιους λόγους, σε σύγκριση με τις εκλύσεις αερίων του 2020.

Κι αν διερωτάσθε γιατί καταναλώνουν τόσο πολλή ενέργεια, ο λόγος είναι ότι τα LLMs πάνω στα οποία βασίζεται η λειτουργία της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (δηλ. του GenAI) ψάχνουν πολύ και παντού, στις διαθέσιμες βάσεις δεδομένων, προκειμένου να βρουν στοιχεία και να συνθέσουν εκ του μηδενός απαντήσεις με κείμενα, εικόνες, βίντεο, μουσική και ό,τι άλλο ζητούν οι εκατομμύρια χρήστες ανά τον κόσμο που αξιοποιούν τις νέες δυνατότητες.

Μάλιστα, πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι τα Μεγάλα Γλωσσικά Μοντέλα -που «κατοικούν» σε τεράστια data center, με ειδικούς και ιδιαίτερα προηγμένους επεξεργαστές γραφικών- καταναλώνουν ως και 33 φορές περισσότερη ενέργεια από αυτή που χρειάζονται τα «κοινά» συστήματα που όλοι σήμερα χρησιμοποιούμε.

Έτσι, δεν πρέπει να μας εκπλήσσει η πρόβλεψη εκ μέρους της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (International Energy Agency - IEA) ότι -λόγω της τεράστιας ανάπτυξης αυτών των εξαιρετικά ενεργοβόρων εγκαταστάσεων – η απαιτούμενη ενέργεια ετησίως θα διπλασιαστεί μέσα σε μόλις τέσσερα χρόνια: από τα 460 στα 1000 terrawatt hours, δηλ. όσο η ετήσια κατανάλωση μιας μεγάλης χώρας, όπως η Ιαπωνία των 125 εκατ. ψυχών. Κι επειδή, «ο φόβος φυλάει τα έρμα», κάποιες χώρες παίρνουν ήδη τα μέτρα τους.

Όπως η Ιρλανδία, για παράδειγμα, που απαγόρευσε τη δημιουργία νέων data center στην ευρύτερη περιοχή του Δουβλίνου, καθώς η κατανάλωση στις υφιστάμενες μονάδες έφτασε ήδη το ένα πέμπτο της κατανάλωσης του συνόλου της χώρας και, φυσικά, αναμένεται να αυξηθεί ακόμα περισσότερο, ενώ η οικιακή κατανάλωση, την ίδια ώρα, βαίνει μειούμενη.

Ανάλογη είναι η κατάσταση και στη Βρετανία, όπου ο επικεφαλής του National Grid (το δικό τους ηλεκτρικό δίκτυο) δήλωσε τον Μάρτιο πως οι ανάγκες της χώρας σε ηλεκτρική ενέργεια θα εξαπλασιαστούν μέσα στην επόμενη δεκαετία, λόγω του ΑΙ, κάτι που το ‘γερασμένο’ δίκτυο δεν μπορεί να αντέξει.

Θα μπει, άραγε, ‘ηλεκτρικό φρένο’ στην Τεχνητή Νοημοσύνη, περιορίζοντας το περί αυτήν οικοσύστημα πριν καλά-καλά αναπτυχθεί; Εκ πρώτης όψεως, μοιάζει δύσκολο. Περισσότερο πιθανό είναι να ενταθούν οι προσπάθειες για περιορισμό της κατανάλωσης, με την εξέλιξη νέου hardware, σε συνδυασμό βεβαίως με τη μεγαλύτερη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η κρίσιμη μάχη μόλις τώρα αρχίζει!