Σε ανύποπτο χρόνο, την προηγούμενη δεκαετία, κι όταν ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός ήταν ακόμα σχεδόν ‘σενάριο επιστημονικής φαντασίας’, ο οικοδεσπότης σας είχε ρωτήσει ένα (αρκετά προχωρημένο σε ιδέες και δράσεις, για την εποχή του) έμπειρο στέλεχος από το τμήμα Πληροφορικής γνωστής τράπεζας, σε ποιο βαθμό αξιοποιούν τις νέες, ψηφιακές τεχνολογίες.
«‘Ολοένα και περισσότερο», ήταν η απάντησή του, «σε σημείο που να θεωρώ ότι, σε λίγα χρόνια, όλοι εμείς θα έχουμε γίνει πλέον τεχνολογικές εταιρίες, απλώς με άδεια τραπεζικού ιδρύματος». Αρχικά απόρησα, μετά γέλασα – το θεώρησα κάτι υπερβολικό και, σίγουρα, κάθε άλλο παρά προφητικό. Έλα, όμως, που ο (συνταξιούχος, σήμερα) γνωστός μου είχε δίκιο!
Πολλές φορές από τότε και με διάφορες αφορμές έχω σκεφτεί την αλήθεια που έκρυβαν τα λόγια του (μεταξύ μας, δεν γνωρίζω καν αν ήταν δικά του ή κάποιου διεθνή ‘παίκτη’, τα οποία απλώς μου μετέφερε) καθώς, στα χρόνια που μεσολάβησαν, αφενός οι τράπεζες υιοθέτησαν πλήρως την ψηφιακή τεχνολογία στη λειτουργία τους, (με ό,τι σημαίνει αυτό από πλευράς πλεονεκτημάτων για τους εργαζομένους, τους πελάτες και τα έσοδά τους) αφετέρου οι τεχνολογικές εταιρίες μπήκαν (ειδικά οι μεγάλες) ανοικτά στα «χωράφια» του χρηματοπιστωτικού συστήματος, προσφέροντας καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες στην ευρύτατη πελατειακή βάση τους.
Τα ίδια λόγια ξαναθυμήθηκα άλλη μια φορά, πριν από λίγες ημέρες, διαβάζοντας στο Reuters μια είδηση, σύμφωνα με την οποία η Επιτροπή της Βασιλείας (το Basel Committee, που αποτελείται από εκπροσώπους των κεντρικών τραπεζών των 20 ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη και εδρεύει σ’ αυτή την πόλη της Ελβετίας) προειδοποιεί ότι η είσοδος των BigTech στο τραπεζικό σύστημα πολλαπλασιάζει τα τρωτά σημεία και ενισχύει τους υφιστάμενους κινδύνους, σε σημείο που να χρειάζεται πλέον νέο θεσμικό πλαίσιο για την προστασία των χρηστών.
Στη σχετική ανακοίνωσή της, η Επιτροπή της Βασιλείας τονίζει ότι η μετάβαση βασικών τραπεζικών λειτουργών στο cloud, ως αποτέλεσμα συνεργειών με τεχνολογικές εταιρίες, η ανάπτυξη εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης, η σταδιακή χρήση τεχνολογιών blockchain, η υιοθέτηση του open banking και η από κοινού χρήση των μεγάλων δεδομένων της πελατειακής βάσης των τραπεζών με πλήθος εταιρίες fintech, «εγκυμονεί κινδύνους»…
Συγκεκριμένα, η Επιτροπή βλέπει πιθανά προβλήματα τόσο σε στρατηγικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο ‘έξωθεν καλής μαρτυρίας’, προβλήματα σε λειτουργικά θέματα και ανθεκτικότητα, αλλά και εν δυνάμει συστημικούς κινδύνους, λόγω των αυξημένων διασυνδέσεων μεταξύ των δυο χώρων…
Θέλετε παραδείγματα; Πάρτε τα κάθε λογής «Pay» και τις ηλεκτρονικές πληρωμές μέσω κινητών, αξιοποιώντας τα αντίστοιχα ηλεκτρονικά πορτοφόλια: Google Pay – Amazon Pay – Apple Pay – Pay Pal (γιατί όχι;) και έπεται συνέχεια. Οι δυο πλευρές, παραδοσιακές τράπεζες και BigTech, πλησιάζουν ‘επικίνδυνα’, κατά την Επιτροπή της Βασιλείας, που δεν βλέπει με καλό μάτι αυτή τη συγκατοίκηση, διεκδικώντας και οι δυο την προτίμηση του ίδιου κοινού, γιατί κάθε μια ‘το ξέρει καλύτερα’...
Τι θα γίνει στο μέλλον; Δύσκολη η απάντηση – κάθε πλευρά έχει τη δική της ιστορία, το δικό της παρελθόν, τις δικές της (διαφορετικές, προφανώς) κουλτούρες και προτεραιότητες Για παράδειγμα, οι τράπεζες (μαζί με την Υγεία) υφίστανται από δεκαετίες «σκληρή ρύθμιση» - οι τεχνολογικές εταιρίες όχι, αν και κανείς δεν ξέρει τι μέλλει γενέσθαι με τις αλλεπάλληλες ευρωπαϊκές Πράξεις.
Και γιατί να μη συμμαχήσουν, να συνεργαστούν προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα δύσκολα; μπορείτε να αναρωτηθείτε ελεύθερα. Ως ένα βαθμό αυτό ήδη γίνεται, από την πλευρά των τραπεζών, που -έχοντας πλήρη επίγνωση της καθυστερημένης εκκίνησής τους στον αγώνα δρόμου για την επικράτηση με έπαθλο την κοινή πελατεία, δηλ. όλους εμάς- συνεργάζονται όλο και πιο συχνά με startups, παίρνοντας από αυτές τις καινοτομικές ιδέες και την ευελιξία που τους λείπει. Ίσως, όμως, αυτό να μην είναι αρκετό πια, οπότε οι δυο πλευρές θα πρέπει να βρουν άλλους τρόπους συνεργασίας, πάντα με σεβασμό στο εκάστοτε ρυθμιστικό πλαίσιο, φροντίζοντας να καταλήξουν σε κάποιον «κοινό παρονομαστή».
Το ποτάμι της αλλαγής δεν γυρίζει πίσω. Οι καταναλωτές – χρήστες θέλουν εύκολες, γρήγορες και βολικές λύσεις (αδιάφορο από ποιόν) τις οποίες μπορούν (αποδεδειγμένα) να εμπιστευτούν και να αξιοποιήσουν στην καθημερινότητά τους. Τότε και μόνο τότε θα τις υιοθετήσουν και θα προχωρήσουμε στο επόμενο επίπεδο.
