Ο οικοδεσπότης αυτής της στήλης ομολογεί μετά παρρησίας ότι συμμερίζεται την άποψη κάποιων «σοφών» πως η Τεχνητή Νοημοσύνη θα προκαλέσει τα επόμενα χρόνια πλήθος από ανατροπές και αλλαγές στη ζωή μας, οι οποίες μπορούν να συγκριθούν μονάχα με την έλευση και αξιοποίηση του ηλεκτρισμού στην καθημερινότητα των προγόνων μας, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα!
Γι’ αυτό αποκτά ιδιαίτερη και βαρύνουσα σημασία ποιος θα έχει το «πάνω χέρι» στον αγώνα δρόμου μεταξύ των διαφόρων χωρών για την ανάπτυξη εφαρμογών και, εν τέλει, του περί το ΑΙ οικοσυστήματος, καθώς ο νικητής (που ακόμα παίζεται ποιος θα είναι, καθώς το παιχνίδι μόλις άρχισε) δεν θα «τινάξει την μπάνκα στον αέρα» μεμιάς, όμως σίγουρα θα αποκτήσει ικανό και μετρήσιμο προβάδισμα σε κύρος, χρήμα και ισχύ έναντι των αντιπάλων του, στον παγκόσμιο στίβο.
Οι βασικοί διεκδικητές της πρωτιάς είναι αυτοί που θα αποκαλούσαμε «συνήθεις υπόπτους»: Ηνωμένες Πολιτείες, Κίνα και Ευρώπη παλεύουν να «πάρουν κεφάλι» σ’ αυτόν τον ιδιότυπο αγώνα, ερευνώντας, εξελίσσοντας, δημιουργώντας καινοτομικές εφαρμογές και προσφέροντας λύσεις για κάθε πιθανή και απίθανη ανάγκη, εκεί έξω.
Οι δυο πρώτοι δείχνουν να έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες (όσο κι αν οι Κινέζου, με τη μυστικοπάθεια που παραδοσιακά τους διακρίνει, δύσκολα ανοίγουν τα «χαρτιά» τους, ούτε αποκαλύπτουν τι έχουν καταφέρει), αλλά η Ευρώπη όχι και τόσες, σε σύγκριση μαζί τους. Ο ρόλος της, χωρίς να είναι παθητικός, έχει περιοριστεί μέχρι στιγμής κυρίως στη χαρτογράφηση και στη ρύθμιση των αναδυόμενων τεχνολογιών. Καλοί και αναγκαίοι, βεβαίως, οι νόμοι και οι προδιαγραφές, αλλά δεν πας μακριά μονάχα μ’ αυτούς…
Έτσι, ακούγεται λογική η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την περασμένη εβδομάδα, αφενός να «ρίξει χρήμα», δηλαδή να επενδύσει ακόμα περισσότερο στις προσπάθειες που γίνονται στο πλαίσιο των 27 χωρών-μελών της για την ανάπτυξη και προώθηση της Τεχνητής Νοημοσύνης, αφετέρου να ενεργοποιήσει τα «μεγάλα όπλα», απελευθερώνοντας την πρόσβαση στους υπερυπολογιστές που έχουν ήδη κατασκευαστεί και συνεχίζουν να κατασκευάζονται με γενναίες ενισχύσεις από τις Βρυξέλλες, σε νεοφυείς, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και άλλα μέλη του οικοσυστήματος, προκειμένου να στηριχτεί και να διευρυνθεί η περαιτέρω ανάπτυξη του ΑΙ.
Στην πρώτη περίπτωση, θα διατεθούν 206 Μ€ στο πλαίσιο του προγράμματος New Horizon Europe για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, σ’ ό,τι αφορά στο ευρύτερο οικοσύστημα της Τεχνητής Νοημοσύνης. Συγκεκριμένα, στην έρευνα για αυτοματισμούς με χρήση ΑΙ και στόχο την βελτιστοποίηση των ενεργειακών πόρων στην αλυσίδα αξίας της παραγωγής, στην ενσωμάτωση ρομποτικών συστημάτων στη βιομηχανία και την κοινωνία και, τέλος, στην ανάπτυξη cloud to edge servers, με την Τεχνητή Νοημοσύνη να κάνει παντού αισθητή την παρουσία της.
Σ’ ό,τι αφορά στο άνοιγμα του ως τώρα «άβατου» των υπερυπολογιστών, οι τρεις μεγαλύτεροι ευρωπαϊκοί (Leonardo στην Μπολώνια της Ιταλίας, Lumi στο Καγιάανι της Φινλανδίας και MareNostrum 5 στη Βαρκελώνη της Ισπανίας), που συγκαταλέγονται στους κορυφαίους από πλευράς επιδόσεων παγκοσμίως, μαζί με κάποιους ελαφρώς μικρότερους (έχει δρομολογηθεί και ο δικός μας «Δαίδαλος», στο Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου – ας μην το ξεχνάμε) θα σχηματίσουν ένα υποστηρικτικό δίκτυο των σχετικών με ΑΙ δράσεων ανά την Ευρώπη.
Προφανής στόχος η επιτάχυνση των προσπαθειών έρευνας και ανάπτυξης, κάτι που σχεδιάζεται να γίνει με τρεις τρόπους. Αρχικά με έναν διαγωνισμό, τον Large AI Grand Challenge, ο οποίος απευθύνεται σε startups ζητώντας τους να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες των υπερυπολογιστών για να αναπτύξουν νέα large-scale μοντέλα ΑΙ στην Ευρώπη, με τους νικητές να μοιράζονται βραβεία συνολικού ύψους 1 Μ€.
Παράλληλα, το δίκτυο των υπερυπολογιστών θα είναι προσβάσιμο σε νεοφυείς που εστιάζουν σε «ηθικό και υπεύθυνο» ΑΙ για να εκπαιδεύσουν τα μοντέλα τους, ενώ το συντονιστικό όργανο του δικτύου (EuroHPC Joint Undertaking) θα προωθήσει νέες πρωτοβουλίες και δράσεις, για να ενισχυθεί η αξιοπιστία του οικοσυστήματος της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ευρώπη. Μάλιστα, οι εμπνευστές αυτής της σημαντικής εξέλιξης δεσμεύονται πως η δυνατότητα πρόσβασης των startups θα διαρκέσει «όσο χρειαστεί», έως ότου έλθουν τα καλά αποτελέσματα.
Η κίνηση αυτή εκ μέρους τής Επιτροπής είχε προαναγγελθεί από την πρόεδρο, Ούρσουλα φον ΝτερΛάιεν, στις προγραμματικές δηλώσεις της (State of the Union address) για το 2023, με στόχο η Ευρώπη να ανακτήσει έδαφος απέναντι στους δυο ισχυρότερους αντιπάλους της στο εν εξελίξει Power Game για το ΑΙ. Μένει, πλέον, να δούμε αν θα έχει αποτέλεσμα…
