Αμ, καλά τα έλεγε ο Τζέρεμι Ρίφκιν τότε, λίγο πριν το γύρισμα του αιώνα (το 1996, για την ακρίβεια) στο κλασικό πια βιβλίο του «Το τέλος της εργασίας και το μέλλον της», όπου προέβλεπε «σταθερή και αναπόφευκτη μείωση των θέσεων εργασίας», τα επόμενα χρόνια, καθώς ψυχανεμιζόταν τις (αρνητικές μόνο, τις θετικές δεν τις έβλεπε τόσο καθαρά τότε) επιπτώσεις από την είσοδο της ψηφιακής τεχνολογίας και των ρομποτικών συστημάτων στην καθημερινότητα όλων μας και ιδίως στην παραγωγική διαδικασία.
Σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα μετά, πολύ θα ήθελα να ξέρω πώς σχολιάζει ο Ρίφκιν (ο οποίος ζει, βεβαίως, στα 75 του πια) τη σημερινή πραγματικότητα και τις τεράστιες ανατροπές που βιώνουμε, καθώς μπαίνουμε κλυδωνιζόμενοι λόγω του κορωνοϊού στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση (ο ίδιος είχε γράψει βιβλίο για την 3η, το 2012) και τι θα είχε να πει για τις απρόσμενες αλλαγές στον τρόπο που ζούμε και, κυρίως, στον τρόπο που εργαζόμαστε… Αν ο καλός συγγραφέας προέβλεπε και περιέγραφε τότε μια επανάσταση στα εργασιακά θέματα, η σκληρή πραγματικότητα ήρθε απρόσκλητη να υπερθεματίσει στα λεγόμενά του!
Προφανώς, κανείς δεν αμφιβάλλει πια πως οι αλλαγές την επόμενη ημέρα, καθ’ οδόν προς τη «νέα κανονικότητα», θα είναι τεράστιες. Με το 2020 ήδη «ξεγραμμένο» από πλευρά ανάπτυξης και με τη ρετσινιά του «χαμένου έτους» στην πλάτη του, λόγω των συνεπειών της πανδημίας, που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα διαχυθούν και στα επόμενα χρόνια, οικονομολόγοι, εργατολόγοι και αναλυτές ξοδεύουν πολλή φαιά ουσία στην προσπάθειά τους να βρουν τρόπους αντιμετώπισης του τσουνάμι της ανεργίας, το οποίο πλήττει σχεδόν όλο τον κόσμο, με αλλεπάλληλα παλιρροϊκά κύματα. Εκατομμύρια οι άνεργοι, αλλά μήπως οι ενεργοί έχουν κάποια σιγουριά ότι θα μείνουν ανεπηρέαστοι; Βλέπετε, ο «εχθρός» δεν είναι μόνο η Τεχνητή Νοημοσύνη που κινεί τις έξυπνες μηχανές και τα ρομποτικά συστήματα, είναι και ο κορωνοϊός που επιβάλει το social distancing και την τηλε-εργασία…
Ακόμα και στη χώρα μας (που όλοι επαινούν, επειδή έχει αντιμετωπίσει με τον σωστό τρόπο την πανδημία, όπως δείχνουν και οι θετικές στατιστικές) μόλις το 30% των εργαζομένων λέγεται ότι θα επιστρέψει στα γραφεία του από την ερχόμενη εβδομάδα και κανείς δεν παίρνει όρκο για το τι θα γίνει στη συνέχεια, καθώς τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν στους χώρους δουλειάς για την προστασία της υγείας, απαγορεύουν διά ροπάλου τον συνωστισμό – οι πάντες, άλλωστε, θέτουν ως προτεραιότητα στις δηλώσεις τους, την υγεία των εργαζομένων… Το πιθανότερο σενάριο για την επόμενη μέρα είναι ένα μίγμα επιτόπιας και απομακρυσμένης εργασίας, ανάλογα με το αντικείμενο του καθενός. Απώλειες είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν, όπως επίσης κι ότι θα χρειαστεί γενναίο reskilling και upskilling όσων μείνουν, για να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες της αγοράς, που επιβάλλουν την επιλογή νέων στόχων και τη χάραξη νέας στρατηγικής (ανάλογα με το αντικείμενο κάθε επιχείρησης και το πόσο αυτή επλήγη από τις συνέπειες του COVID-19).
Είναι, επίσης, βέβαιο, ότι τα ταξίδια και οι δαπάνες των στελεχών θα ανασταλούν μέχρι νεωτέρας και οι όποιες επενδύσεις των επιχειρήσεων (αν έχουν απομείνει κάποιοι πόροι, μετά το «σοκ και δέος») θα κατευθυνθούν σχεδόν αποκλειστικά σε ψηφιακά εγχειρήματα, με πρώτο και κύριο τον ψηφιακό μετασχηματισμό και ακριβώς πίσω του να ακολουθούν τα θέματα κυβερνοασφάλειας, εμπειρίας του πελάτη και ταχείας αποκατάστασης κλίματος εμπιστοσύνης. Κι αν ως τον Μάρτιο λέγαμε πως ο μετασχηματισμός ήταν η αναγκαία και ικανή συνθήκη για την ανάπτυξη κάθε επιχείρησης στη νέα εποχή, τώρα πια λέμε πως είναι μονόδρομος…
Με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό, βέβαια, από πλευράς απαιτούμενων δεξιοτήτων και γνώσεων ώστε να αντιμετωπιστούν οι διαρκείς και ταχύτατες εξελίξεις, λήψης μέτρων just-in-time, ανάπτυξης και εξέλιξης νέων προσεγγίσεων και συστημάτων, που θα συμβάλουν στην αλλαγή νοοτροπίας, στην καλύτερη απόδοση και την ανάπτυξη ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος στον ανοικτό παγκόσμιο στίβο, με την ελπίδα πως κάπως έτσι θα έρθουν περισσότερα έσοδα και κέρδη…
Λέτε να μιλάμε κάποια στιγμή, έπειτα από πολύ καιρό, για την εποχή πριν και μετά την πανδημία; Ο χρόνος θα δείξει!
[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]
