Startups

Το μυστικό της επιτυχίας των ελληνικών startups
Στις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας, η λέξη startup ήταν μάλλον άγνωστη στους περισσότερους Έλληνες με εξαίρεση ενδεχομένως όσους ασχολούνταν με τα επιχειρηματικά δρώμενα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και ιδίως στην περιοχή της Silicon Valley όπου είχαν αρχίσει να εμφανίζονται μία σειρά από καινοτόμες επιχειρήσεις, οι οποίες πετύχαιναν να αλλάξουν τα υφιστάμενα επιχειρηματικά μοντέλα.
 Εν έτει 2017, εκείνοι που δεν έχουν ακούσει έστω και μία φορά τη λέξη startup ή κατά το ελληνικότερο, νεοφυείς επιχειρήσεις, είναι, πλέον, πολλοί λιγότεροι. Η «έξαρση» του φαινομένου και η στήριξη της δημιουργίας τους τα προηγούμενα χρόνια, δείχνει πλέον να αρχίζει να αποδίδει καρπούς. Το οικοσύστημα που έχει δημιουργηθεί, παρά τα λάθη που έχουν γίνει, έχει αρχίσει να δείχνει σημάδια ωρίμανσης και γενικότερα βλέπουμε να γίνονται κινήσεις και να υπάρχουν εξελίξεις και επιχειρηματικές προσπάθειες που προκαλούν μία αίσθηση αισιοδοξίας.
Ως startup ή «νεοφυής» επιχείρηση χαρακτηρίζεται μία εταιρεία που λειτουργεί για διάστημα μεταξύ μερικών μηνών έως και 3-5 ετών, παρουσιάζει εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης, χαρακτηρίζεται από στοιχεία έντονης εξωστρέφειας και διαφοροποιείται σε σχέση με τους υπάρχοντες, παραδοσιακούς «παίκτες». Αυτό που θα πρέπει να τονισθεί είναι ότι startup δεν είναι μόνο εταιρείες από το χώρο της τεχνολογίας, αλλά γενικότερα επιχειρήσεις από οποιονδήποτε κλάδο φέρνουν νέα επιχειρηματικά μοντέλα. Κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα, δεδομένου ότι έχουμε αρχίσει να βλέπουμε αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε τομείς όπως είναι ο αγροδιατροφικός, παρουσιάζουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, έχουν έντονη διεθνή δραστηριότητα και δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας.
Στην Ελλάδα, τα startups ξεκίνησαν να εμφανίζονται την περίοδο 2012-2014, όταν, ενδεχομένως και λόγω της οικονομικής κρίσης, άρχισαν να θεωρούνται ότι είναι το κλειδί για την επιστροφή στην ανάπτυξη. Κάτι που είναι μάλλον υπερβολικό, αν και η διεθνής εμπειρία -και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού- είναι ότι η καινοτομία που φέρνουν τα startups αποτελεί απαραίτητο συστατικό για οποιαδήποτε οικονομία επιδιώκει να «ανεβάσει» ταχύτητα και να επιταχύνει τους ρυθμούς ανάπτυξης της.
Χαρακτηριστικό δείγμα της υπερβολής που υπήρξε στην Ελλάδα είναι πως, σύμφωνα με μία έρευνα του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Endeavor Greece που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του 2014, σε κάθε 5 startups αντιστοιχούσε και 1 εκδήλωση ή φορέας στήριξης νέων επιχειρηματιών!
Επίσημη καταμέτρηση του αριθμού των startups δεν υπάρχει. Ορισμένες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για περίπου 350 με 400 startups, αλλά ο αριθμός αυτός αφορά νεοφυείς επιχειρήσεις που κινούνται γύρω από τον τεχνολογικό τομέα. Η επισήμανση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία δεδομένου ότι πλέον έχει κάνει την εμφάνιση του ένας διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός από startups που δραστηριοποιούνται σε άλλους κλάδους, όπως είναι ο αγροδιατροφικός, και κάνουν ιδιαίτερη αισθητή την παρουσία τους και αυτό είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό σημάδι ότι κάτι έχει αρχίζει να κινείται και σε άλλους τομείς. Και κυρίως τομείς όπου η Ελλάδα έχει τεχνογνωσία και μπορεί να προσφέρει ένα διαφοροποιημένο προϊόν ή υπηρεσία που θα καταφέρει να σημειώσει και διεθνή εμπορική επιτυχία.
 Σε κάθε περίπτωση, αυτό στο οποίο συμφωνούν άπαντες είναι ότι ο αριθμός των ελληνικών startups είναι σχετικά μικρός! Σε χώρες όπως το Ισραήλ, όπου, βέβαια, το οικοσύστημα των startups είναι πολύ πιο ώριμο, οι νεοφυείς επιχειρήσεις υπολογίζονται σε μερικές χιλιάδες, ενώ ο αριθμός των startups είναι πολύ μεγαλύτερος στις περισσότερες χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Και αυτό παρά το γεγονός ότι το ανθρώπινο δυναμικό στην Ελλάδα θεωρείται -και είναι- ιδιαίτερα υψηλού επιπέδου.
e-FOOD: Ο ηγέτης του online food delivery
Αναμφίβολα το e-FOOD αποτελεί ένα success story στο πεδίο των startups. Ξεκινώντας στις αρχές του 2012, μέσα στην οικονομική κρίση, έχοντας, όμως, ένα καθαρό στόχο κατάφερε να γίνει leader στο πεδίο του online food delivery.
Ο CEO της εταιρείας, Παμίνος Κυρκίνης, μίλησε στο CNN Insights περιγράφοντας όλη τη διαδρομή του e-FOOD, από το στάδιο της ιδέας μέχρι το σημείο που βρίσκεται αυτήν τη στιγμή: απασχολεί 130 άτομα προσωπικό με μέση ηλικία 27 ετών και αποτελεί μια από τις πιο ανερχόμενες ελληνικές επιχειρήσεις. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά, «πριν ξεκινήσω το e-FOOD, ζούσα στο εξωτερικό, στην Αγγλία και είχα δει παρόμοιες υπηρεσίες. Όταν γύρισα στην Ελλάδα είδα ότι δεν υπήρχε κάτι αντίστοιχο και ήταν τεράστιο το όφελος του να παραγγέλνεις το φαγητό σου online. Έτσι ξεκινήσαμε τον Ιούνιο του 2011 να δουλεύουμε την ιδέα και όλα τα βήματα και βγήκαμε τον Ιανουάριο του 2012».
 Τι ήταν αυτό, όμως, που έκανε το e-FOOD σημείο αναφοράς; «Θέλαμε από την πρώτη ημέρα να παρέχουμε την καλύτερη δυνατή υπηρεσία για τους χρήστες που παραγγέλνουν το φαγητό τους, αλλά και για τα εστιατόρια. Επενδύσαμε από την πρώτη στιγμή και συνεχίζουμε να το κάνουμε στην τεχνολογία και στις υπηρεσίες που παρέχουμε».
Σε αναζήτηση ιδεών
Χαρακτηριστικό δείγμα του χαμηλού αριθμού των υπάρχοντων startups είναι ότι ουκ ολίγες φορές, στελέχη επενδυτικών funds που δραστηριοποιούνται στο χώρο των startups δηλώνουν δημόσια ότι ενώ υπάρχουν κεφάλαια προς επένδυση, δεν υπάρχουν αρκετές -και καλές φυσικά- ιδέες προκειμένου να τα αξιοποιήσουν! Στο σημείο αυτό θα πρέπει πάντως να διευκρινιστεί ότι οι ενδιαφερόμενοι φορείς επένδυσης δεν επιθυμούν να επενδύσουν οπουδήποτε τα κεφάλαια τους αλλά αναζητούν ιδέες που να έχουν κάποιες πιθανότητες επιτυχίας. Σημειωτέον πως είναι γνωστό πως το ποσοστό επιτυχίας των startups είναι εξαιρετικά χαμηλό σε παγκόσμιο επίπεδο, κάτι που γνωρίζουν, φυσικά, οι επενδυτές, οι οποίοι, συνήθως, αναζητούν καλές ομάδες, τις οποίες είναι διατεθειμένοι να στηρίξουν σε περισσότερες από μία προσπάθειες τους. Στο εξωτερικό, η επιχειρηματική αποτυχία δεν θεωρείται κάτι κακό -όπως συμβαίνει στην Ελλάδα- αλλά μία ευκαιρία για να μάθει από τα λάθη του ένας επιχειρηματίας.
Από την άλλη πλευρά, θα πρέπει να επισημανθεί ότι επενδύσεις γίνονται -και μάλιστα- αρκετές στο χώρο των ελληνικών startups. Προς αυτή την κατεύθυνση βοήθησε και η δημιουργία των Jeremie funds, ήτοι επενδυτικών κεφαλαίων που χρηματοδοτήθηκαν από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα JEREMIE του European Investment Fund (EIF). Στο πλαίσιο του προγράμματος, δημιουργήθηκαν 4 funds (Odyssey Jeremie Partners, Eliconos Jeremie SICAR, PJ Tech Catalyst Fund και OpenFund II), τα οποία ξεκίνησαν να λειτουργούν περίπου στις αρχές του 2014 και μέσα σε διάστημα περίπου 2,5 ετών προχώρησαν στη χρηματοδότηση περίπου 60 επιχειρήσεων, με τα συνολικά κεφάλαια που επενδύθηκαν να εκτιμώνται περίπου στα 52 εκατ. ευρώ. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ακριβές ποσό που έχει επενδυθεί δεν έχει γίνει γνωστό καθώς ορισμένοι από τους διαχειριστές των funds δεν δημοσιοποιούν τα ακριβή στοιχεία. Σημειωτέον πάντως πως το συνολικό ποσό που συγκέντρωσαν τα 4 funds προς επένδυση έφθασε στα 72 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 55 εκατ. ευρώ έπρεπε να επενδυθούν μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2016. Τα υπόλοιπα κεφάλαια πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για επιπλέον χρηματοδότηση στις υφιστάμενες επενδύσεις.
Τα Jeremie funds επικεντρώνονταν σε επενδύσεις σε εταιρείες από το χώρο των ψηφιακών τεχνολογιών, όμως, η πιο σημαντική συνεισφορά τους ήταν ότι άρχισαν να δημιουργούν θόρυβο σχετικά με τα ελληνικά startups και πλέον έχει αρχίσει να δημιουργείται ένα οικοσύστημα από επενδυτικά funds όπως και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε startups στο παρελθόν έχουν επενδύσει «παλαιότερα» funds όπως η Attica Ventures και η Alpha Ventures, ενώ πλέον έχουν αρχίσει και δημιουργούνται νέα επενδυτικά σχήματα όπως το NBG Business Seeds της Εθνικής Τράπεζας ή το Venture Friends που κινούνται στο χώρο των startups. Όπως αρχίζουν να εμφανίζονται και επενδυτικά σχήματα που απευθύνονται σε μεγαλύτερα ή πιο ώριμα projects όπως είναι το Open Circle, το οποίο είναι μία equity crowdfunding προσπάθεια, ή η AnchorStone Partners.
Επίσης, βλέπουμε αρκετούς επιχειρηματίες, οι εταιρείες των οποίων ήταν startups πριν από 10 ή 15 χρόνια, να επενδύουν τώρα σε νέες προσπάθειες, όπως κάνουν ο Μάρκος Βερέμης της Upstream, ο Φίλιπ Μπρίνκμαν της Tripsta ή οι Αιμίλιος Μάρκου και Αλέξης Πανταζής της Hellas Direct.
Δημήτρης Καλαβρός – Γουσίου: startups είναι οι επιχειρήσεις που αλλάζουν τα επιχειρηματικά μοντέλα
Για τους περισσότερους από όσους ασχολούνται με το ελληνικό οικοσύστημα των startups, το Found.ation είναι από τους «φορείς» εκείνους που έχουν βοηθήσει σημαντικά στην ανάπτυξη ουκ ολίγων νέων, καινοτόμων επιχειρήσεων. Όπως εξηγεί ο Δημήτρης Καλαβρός – Γουσίου, συνιδρυτής και partner του Found.ation, το τελευταίο έχει ως στόχο να βοηθά startup επιχειρήσεις να κάνουν το επόμενο βήμα στην εξέλιξη τους. Οι ιδέες και οι επιχειρήσεις με τις οποίες ασχολείται το Found.ation έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό ότι αξιοποιούν την τεχνολογία προκειμένου να αλλάξουν τα υφιστάμενα επιχειρηματικά μοντέλα.
Σύμφωνα με τον κ. Καλαβρό, τα τελευταία πέντε χρόνια έχει δημιουργηθεί ένα οικοσύστημα στο χώρο των startups, ενώ επισημαίνει ότι συνολικά υπάρχουν περίπου 350 εταιρείες που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως startups. Αριθμός που θεωρεί ότι είναι σχετικά μικρός και θα έπρεπε να υπάρχουν περισσότερα σχήματα, όπως και ότι η Ελλάδα θα πρέπει να επικεντρωθεί σε κλάδους που υπάρχει τεχνογνωσία στη χώρα μας. Όσον αφορά τα σημεία – κλειδιά για ένα startup, το πρώτο βήμα δεν είναι άλλο από τη δημιουργία μίας ισχυρής ομάδας, τα μέλη της οποίας θα λειτουργούν συμπληρωματικά μεταξύ τους.
Το οικοσύστημα
Πρακτικά, για μία ομάδα που ξεκινά τώρα την προσπάθεια της, τα πράγματα δείχνουν πλέον να είναι λίγο πιο εύκολα σε σχέση με το παρελθόν, δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργηθεί ορισμένες δομές υποστήριξης. Ιδίως στην περιοχή της Αττικής όπου συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, αν και υπάρχουν startups με έδρα τόσο τη Θεσσαλονίκη όσο και άλλες πόλεις όπως είναι η Πάτρα και ο Βόλος.
Για παράδειγμα, υπάρχουν χώροι co-working, όπως το The Cube, το Orange Grove ή το Impact Hub, όπου επιχειρήσεις μπορούν να βρουν χώρο για να εργαστούν αλλά και να έρθουν σε επαφή με άλλες επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σημαντικές συνέργειες. Επίσης, έχει αρχίσει να δημιουργείται ένα σύστημα από «κέντρα επώασης» (incubators) και επιτάχυνσης (accelerators), όπως είναι το Found.ation, το egg της Eurobank, το IQbility του ομίλου Quest, το be finnovative της Εθνικής Τράπεζας, το Viva Nest της Viva, το gi-cluster για το χώρο του δημιουργικού περιεχομένου, το mi-cluster για τον κλάδο της μικροηλεκτρονικής, το Invent ICT και αρκετά ακόμη κέντρα που έχουν ως στόχο να βοηθήσουν νέες επιχειρήσεις να αναπτύξουν τις ιδέες τους και να υλοποιήσουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες.
Παράλληλα, υπάρχουν αρκετοί διαγωνισμοί καινοτομίας και εκδηλώσεις τύπου hackathon που έχουν ως στόχο να εντοπίσουν νέες και καινοτόμες ομάδες. Τα περισσότερα από αυτά τα κέντρα επικεντρώνονται στο χώρο των λύσεων τεχνολογίας αν και πλέον αυτό έχει αρχίσει να αλλάζει καθώς έχουν εμφανιστεί αρκετές και καλές ιδέες που κινούνται σε άλλους κλάδους. Η μεγαλύτερη έμφαση σε κλάδους όπου η Ελλάδα διαθέτει «τεχνογνωσία» όπως είναι ο τουρισμός ή ο αγροδιατροφικός είναι κάτι που επισημαίνουν σχεδόν όλοι όσοι κινούνται στο χώρο των startups.
Σταύρος Μεσσίνης: πρέπει να κάνουμε και άλλα startups
Το The Cube είναι ένας από τους πιο γνωστούς «συνεργατικούς» χώρους (co-working space) της Αθήνας όπου φιλοξενούνται επιχειρηματικές ομάδες που δραστηριοποιούνται σε διάφορους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Ιδρυτής του The Cube είναι ο Σταύρος Μεσσίνης, μία από τις πιο γνωστές και δραστήριες προσωπικότητες του οικοσυστήματος των startups στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον οποίο, η Αθήνα δεν έχει αρκετά co-working χώρους, ενώ επιπλέον ο αριθμός των startups που υπάρχουν είναι σχετικά μικρός.
Σύμφωνα με τον κ. Μεσσίνη, η Ελλάδα έχει χάσει αρκετές ευκαιρίες αλλά έχει να επιδείξει και πετυχημένα startups, ενώ σύμφωνα με την άποψη του μία νεοφυής επιχείρηση θα πρέπει να χρησιμοποιεί την Ελλάδα για να δοκιμάζει την τεχνολογία αλλά θα πρέπει πολύ γρήγορα να επεκταθεί στο εξωτερικό. Επίσης, το πιο σημαντικό σε ένα startup είναι να υπάρχει μία καλή ομάδα, καθώς η αρχική ιδέα είναι συνήθως σε λάθος δρόμο και τα μέλη της ομάδας θα πρέπει να διαθέτουν την ευελιξία ώστε πολύ γρήγορα να αλλάξουν κατεύθυνση. Όσον αφορά το θέμα της χρηματοδότησης, σύμφωνα με τον κ. Μεσσίνη, «αν έχεις καλή ομάδα και καλή ιδέα, θα βρεις χρήματα», ενώ γενικότερα συνιστά στους επίδοξους νέους επιχειρηματίες να επιδιώκουν να έρθουν σε επαφή με όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους, ιδίως στο εξωτερικό, και να μιλήσουν για την ιδέα τους προκειμένου να δουν ποια είναι η αντίδραση που υπάρχει.

Επιτυχημένα παραδείγματα
Παρά πάντως το γεγονός ότι το ελληνικό οικοσύστημα των startups είναι σε σχετικά πρώιμα στάδια και δεν έχει αναπτυχθεί με τους ρυθμούς που θα μπορούσε, υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις πετυχημένων επιχειρήσεων που ξεκίνησαν να δραστηριοποιούνται την τελευταία πενταετία και έχουν πετύχει είτε να πουληθούν, όπως συνέβη με τo e-FOOD, την Avocarrot και την BugSense, είτε να έχουν αξιόλογη διεθνή παρουσία, όπως το Taxibeat, η Marine Traffic, το Pollfish και το Park Around, είτε να έχουν συγκεντρώσει σημαντικά κεφάλαια όπως έχει πετύχει η Workable και να θεωρούνται ότι θα αποτελέσουν στόχο εξαγοράς τα επόμενα χρόνια.
Κοινό σημείο των επιτυχημένων προσπαθειών είναι η δεμένη ομάδα που υπάρχει με στελέχη που αλληλοσυμπληρώνονται, κάτι που θεωρείται και ένα από τα βασικά κλειδιά επιτυχίας για ένα startup. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι πλέον πολλές επιχειρήσεις που ξεκίνησαν τη δραστηριοποίηση τους από την Ελλάδα, δεν έχουν την έδρα τους εδώ, διατηρώντας πάντως το μεγαλύτερο τμήμα έρευνας και ανάπτυξης στη χώρα μας. Το θεσμικό πλαίσιο που υπάρχει στην Ελλάδα είναι ένας λόγος για να αλλάξει μία startup την έδρα της, όπως και το γεγονός ότι πολλοί ξένοι επενδυτές αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια αν η startup στην οποία έχουν επενδύσει έχει την έδρα της στη Βρετανία ή στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Γιάννα Ματθαίου: Επιχειρούμε σε ένα πολύ δύσκολο περιβάλλον
Η Γιάννα Ματθαίου είναι η γυναίκα πίσω από την επιτυχημένη start up Anassa Organics. Σε συνεργασία με την Αφροδίτη Φλώρου αποφάσισαν το 2013 να φέρουν την αλλαγή με μία καινοτόμο ιδέα. Παρά τα αρνητικά σχόλια για τη χώρα μας που βρίσκονταν σε μία δύσκολη περίοδο, κατάφεραν να μεταφέρουν την υπεροχή της ελληνικής γης σε κάθε γωνιά του κόσμου μέσω των ελληνικών αρωματικών φυτών. Δημιούργησαν την Anassa Organics, η οποία δεν άργησε να διακριθεί τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, για τη γεύση και την ποιότητα των προϊόντων της, που μετατρέπουν την προετοιμασία του τσαγιού σε ιεροτελεστία.
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, όμως, στην προσπάθεια να αναπτύξουν ακόμη περισσότερο την Anassa δεν είναι λίγες. Η γραφειοκρατία και το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία αρωγή από το κράτος, αποτελούν μερικά μόνο από τα εμπόδια που καλούνται να ξεπεράσουν οι δύο γυναίκες, όπως και πολλές ακόμη start up. Παρόλα αυτά, συνεχίζουν να εργάζονται σκληρά και με πάθος για να εξελίξουν την ιδέα τους και να επεκτείνουν το δίκτυο πωλήσεων των προϊόντων τους.
Όπως τονίζει η Γιάννα Ματθαίου στο CNN Greece Insights, κάποιος που θέλει να ξεκινήσει τη δική του επιχείρηση θα πρέπει να εκτιμήσει τον κίνδυνο, την αβεβαιότητα, τις πιθανές αποτυχίες και τις ατελείωτες ώρες δουλειάς, για κάτι που δεν είναι βέβαιο ότι θα πετύχει. Ο σωστός προγραμματισμός, οι οικονομικές προβλέψεις και η έρευνα είναι σημαντικοί παράγοντες που πρέπει να λαμβάνουν υπόψη οι νέοι επιχειρηματίες. Με υπομονή, επιμονή και η ισχυρή θέληση για δημιουργία μπορούν να φτάσουν ένα βήμα πιο κοντά στην επιτυχία.

Parkaround: Τα startup που αλλάζει τα δεδομένα στο πάρκινγκ
Είτε ταξιδεύει κάποιος, είτε έχει ραντεβού στο κέντρο της Αθήνας, η υπηρεσία Parkaround του δίνει τη δυνατότητα να βρει την καλύτερη και πιο οικονομική θέση για να παρκάρει. Όπως εξηγεί ο κ. Γιάννης Κατσιώτης, στο ειδικό αφιέρωμα του CNN Insights, to parkaround το χρησιμοποιούν αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα 100.000 χρήστες και η επιχείρηση έχει καταφέρει να πετύχει το break even και να βγάζει τα έξοδά της.
Το ξεκίνημά της ήταν το 2013, όταν η νεοφυής επιχείρηση έγινε δεκτή από ένα startup accelerator στην Ολλανδία. Όπως λέει ο Γιάννης Κατσιώτης, «το καλοκαίρι του 2013 η εφαρμογή ήταν διαθέσιμη για το κέντρο της Αθήνας. Τότε είχαμε 15-20 πάρκινγκ που συνεργαζόμασταν. Δοκιμάσαμε αρκετά πράγματα και τελικά βρήκαμε ότι ο καλύτερος συνδυασμός είναι να προσφέρουμε πάρκινγκ για τους χρήστες μας, όποτε το χρειάζεται και όπου το χρειάζεται».

Θάνος Γεραμάνης: Ταχύτατοι ρυθμοί ανάπτυξης για την Blueground
Μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες startup επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι η Blueground, η οποία δραστηριοποιείται στο χώρο της φιλοξενίας. Πρακτικά, όπως εξηγεί στο CNN Greece, ο Θάνος Γεραμάνης, partner και γενικός διευθυντής της εταιρείας για την Ελλάδα, η Blueground είναι σαν ένα ξενοδοχείο που έχει ακίνητα σε όλη την Αθήνα και τα ενοικιάζει σε στελέχη επιχειρήσεων.
Η εταιρεία ξεκίνησε τη δραστηριοποίηση της πριν από 3 χρόνια με μόλις 2 εργαζομένους και πλέον έχει ξεπεράσει τους 60, ενώ παράλληλα διαχειρίζεται περισσότερα από 300 ακίνητα στην Ελλάδα. Οι ρυθμοί ανάπτυξης της θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και ως εντυπωσιακοί δεδομένου ότι η εταιρεία αυξάνει τα έσοδα της κατά 10% σε μηνιαία βάση, ενώ παράλληλα έχει ξεκινήσει την επέκταση της στο εξωτερικό, αρχής γενομένης από την Κωνσταντινούπολη και το Ντουμπάι. Επιπλέον, η Blueground έχει ήδη ολοκληρώσει δύο γύρους χρηματοδότησης και ετοιμάζεται για έναν μεγαλύτερο γύρο που θα της επιτρέψει να υλοποιήσει τα πλάνα της για διεθνή επέκταση.
Σύμφωνα με τον κ. Γεραμάνη, τα δύο πιο σημαντικά στοιχεία που πρέπει να έχει ένα startup είναι μία καλή ομάδα ανθρώπων και να υπάρχει αρκετή ευελιξία, ενώ όσον αφορά το θέμα της χρηματοδότησης εκτιμά πως δεν μπορείς να είσαι επιλεκτικός όσον αφορά τους χρηματοδότες σου με τους οποίους θα πρέπει να έχεις μία ξεκάθαρη και ειλικρινή σχέση.
Επόμενα βήματα
Όσον αφορά το 2017, η εκτίμηση που υπάρχει είναι πως θα δούμε πολλά και ενδιαφέρονται projects, καθώς το οικοσύστημα αρχίζει να ωριμάζει όλο και περισσότερο. Παράλληλα, το επενδυτικό ενδιαφέρον έχει αρχίσει να ενισχύεται, ενώ οι πληροφορίες που θέλουν να ξεκινά μία νέα προσπάθεια αντίστοιχη με αυτή των Jeremie funds μέσα στη χρονιά δημιουργεί ένα κλίμα αισιοδοξίας. Αν επιπλέον υπήρχαν και ορισμένες κινήσεις όσον αφορά τη διαμόρφωση ενός περισσότερου φιλικού θεσμικού πλαισίου, τότε είναι βέβαιο ότι τα ελληνικά startups θα παρουσίαζαν ακόμη μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης.
Κείμενο: Δημήτρης Μαλλάς

Θετικός ο αντίκτυπος που δημιουργείται σε ολόκληρο το οικοσύστημα από τις πωλήσεις startups, καθώς δείχνουν ότι η προσπάθεια που γίνεται τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς, κάτι που θα οδηγήσει σε αύξηση των επενδύσεων.

Το ενδιαφέρον ξένων εταιρειών έχουν αρχίσει να προσελκύουν σταδιακά οι ελληνικές επιχειρήσεις κατά το πρώτο «κύμα» δημιουργίας startups στη χώρα μας στις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας. Η περίπτωση του Taxibeat, της γνωστής εφαρμογής για smart-phones που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο μετακινούνται οι Αθηναίοι με ταξί, που, σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκεται κοντά σε συμφωνίας εξαγοράς του από τη γερμανική MyTaxi, θυγατρική της γνωστής αυτοκινητοβιομηχανίας Daimler (Mercedes Benz, Smart, κ.ά.) αποτελεί ένα από τα πιο πρόσφατα δείγματα της κινητικότητας που παρατηρείται την τελευταία τριετία.

Όπως τονίζουν άνθρωποι που κινούνται στον χώρο των startups, μία πώληση του Taxibeat θα είχε ιδιαίτερα θετικό αντίκτυπο σε όλο το οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων που έχει αρχίσει να δημιουργείται στην Ελλάδα.
Ο λόγος είναι γιατί θα υπήρχε πλέον ένα παράδειγμα μίας επιχείρησης που ολοκλήρωσε έναν κύκλο, έχοντας ξεκινήσει ως μία καινοτόμα ιδέα, για να αναπτυχθεί στη συνέχεια με ιδιαίτερα γρήγορους ρυθμούς, να επεκταθεί στο εξωτερικό (σ.σ. το Taxibeat έχει ισχυρή παρουσία στη Λίμα του Περού) και τελικώς να πουληθεί σε μεγαλύτερο «παίκτη» αποδίδοντας σημαντικά ποσά στους ιδρυτές και τους επενδυτές.
Τέτοιου είδους παραδείγματα είναι αυτά που προσελκύουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον και ωθούν περισσότερους ανθρώπους να ασχοληθούν με την επιχειρηματικότητα και να προσπαθήσουν να κάνουν την ιδέα τους πραγματικότητα.
Διεθνή funds

Ένα άλλο σημείο που κάνει την περίπτωση του Taxibeat πιο ενδιαφέρουσα είναι ότι οι πληροφορίες κάνουν λόγο για ένα ποσό εξαγοράς που ανέρχεται στα επίπεδα των 40 εκατ. ευρώ. Σε περίπτωση που υπάρξει συμφωνία σε αυτό το ποσό θα είναι η μεγαλύτερη εξαγορά ελληνικού startup που δημιουργήθηκε στη δεκαετία του '10, καθώς κινείται σε ένα ποσό που δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σε καμία περίπτωση ευκαταφρόνητο.
Επιπλέον, το Taxibeat έχει λάβει σημαντική χρηματοδότηση της τάξεως περίπου των 8 εκατ. ευρώ, όχι μόνο από ελληνικά funds και εγχώριους επενδυτές αλλά και από διεθνή funds.
Όπερ σημαίνει ότι θα μπορεί να υπάρχει πλέον ένα case study για την προσέλκυση και άλλων ενδιαφερομένων επενδυτών.
Γερμανικό ενδιαφέρον

Η περίπτωση του Taxibeat δεν είναι ούτε η μοναδική ούτε η πρώτη που γίνεται σε startup της τελευταίας επταετίας.

Η πρώτη αξιοπρόσεκτη κίνηση έγινε τον Σεπτέμβριο του 2013 όταν η αμερικανική Splunk ανακοίνωσε την εξαγορά της Bugsense, μίας ελληνικής startup που βοηθούσε τους προγραμματιστές να εντοπίζουν τα λάθη στις εφαρμογές τους. Το ύψος της συμφωνίας ήταν στα 9 εκατ. δολάρια, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην έκθεση οικονομικών αποτελεσμάτων της Splunk.
Μία δεύτερη εξαγορά είχαμε τον Αύγουστο του 2014 όταν η ελβετική u-blox εξαγόρασε την Antcor, η οποία δραστηριοποιείται στο χώρο του WiFi, με το συνολικό ποσό της εξαγοράς να φθάνει έως τα 8,5 εκατ. ευρώ.
Η εξαγορά που συγκέντρωσε πάντως πολλά βλέμματα ήταν εκείνη του e-food, της γνωστής υπηρεσίας για παραγγελίες φαγητού, από τη γερμανική Deliver Hero, η οποία ανακοινώθηκε τον Μάιο του 2015.
Το ποσό της συμφωνίας δεν δημοσιοποιήθηκε, αν και οι υπάρχουσες πληροφορίες κάνουν λόγο για ένα ποσό της τάξεως των 14 εκατ. ευρώ.
Το 2016, η πιο μεγάλη εξαγορά στο χώρο των startups ήταν αυτή της Avocarrot, μίας εταιρείας που ίδρυσαν τρεις Κύπριοι στο Λονδίνο αλλά η οποία πρακτικά έχει μεταφέρει την έδρα της στην Αθήνα και είχε λάβει σημαντική χρηματοδότηση από ελληνικά funds. Αγοραστής της Avocarrot, η οποία δραστηριοποιείται στο χώρο της mobile διαφήμισης, ήταν η γερμανική Glispa και το ύψος της συμφωνίας έφθασε στα 20 εκατ. ευρώ.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ TAXIBEAT

Έρχονται νέοι επενδυτές

Αν και ο αριθμός των πετυχημένων startups που είτε έχουν ξεκινήσει από την Ελλάδα είτε έχουν ισχυρή παρουσία σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού στη χώρα μας δεν είναι σχετικά μεγάλος, το γεγονός ότι σε αυτή τη λίστα περιλαμβάνονται εταιρείες με σημαντικές προοπτικές έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχει αρκετή κινητικότητα στον χώρο των επενδυτικών funds.
Την προηγούμενη δεκαετία, οι περιπτώσεις ελληνικών funds που επένδυσαν σε καινοτόμες επιχειρήσεις ήταν σχετικά λίγες με πιο γνωστά τις Alpha Ventures και Attica Ventures. Στις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας, προστέθηκε και το Open Fund, το οποίο αξίζει να σημειωθεί ότι ήταν ο πρώτος επενδυτής του Taxibeat. H ενεργοποίηση του ευρωπαϊκού προγράμματος Jeremie είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία 4 ακόμη funds (Elikonos Jeremie Fund, PJ Tech Catalyst, Odyssey Partners και Open Fund II), τα οποία την τελευταία τριετία εκτιμάται ότι επένδυσαν περισσότερα από 52 εκατ. ευρώ σε ελληνικά startups που αξιοποιούν ψηφιακές τεχνολογίες. Παράλληλα, επενδύσεις έχουν γίνει και από το Piraeus TANEO Ventures σε καινοτόμες επιχειρήσεις όπως η InAccess, ενώ η Εθνική Τράπεζα έχει δημιουργήσει το NBG Business Seeds, το οποίο έχει ήδη επενδύσει περισσότερα από 5 εκατ. ευρώ σε νέες, καινοτόμες επιχειρήσεις. Το ενδιαφέρον στοιχείο, όμως, είναι πως πλέον δημιουργούνται νέα funds.

Ένα πρώτο παράδειγμα είναι το VentureFriends, το οποίο έχει ήδη επενδύσει σε 16 startups και έχει περίπου 14 εκατ. ευρώ να διαχειριστεί, ενώ μία άλλη περίπτωση fund είναι το Anchorstone Partners. Οι υπάρχουσες πληροφορίες κάνουν λόγο επίσης για τουλάχιστον δύο ακόμη funds που βρίσκονται σε φάση σύστασης και προσέλκυσης κεφαλαίων και στα οποία συμμετέχουν άνθρωποι που στο παρελθόν ήταν δημιούργησαν και πούλησαν το startup τους είτε συμμετείχαν σε άλλα funds. Επίσης, αναμένεται σύντομα να υπάρξει και νέος «γύρος» από Jeremie funds, αν και αυτή τη φορά, το μεγαλύτερο ποσοστό των κεφαλαίων θα προέρχεται από ιδιώτες επενδυτές και όχι από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων. Το γεγονός ότι αυτό δεν θεωρείται πρόβλημα αποτελεί μία ένδειξη του ενδιαφέροντος που υπάρχει για επενδύσεις σε ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις.

Με τη βράβευση 10 προτάσεων ολοκληρώθηκε ο διαγωνισμός  «Καινοτομίας & Τεχνολογίας», που διοργάνωσε για έβδομη συνεχή χρονιά η Εθνική Τράπεζα, στο πλαίσιο του προγράμματος NBG Business Seeds, με στόχο τη στήριξη και ενίσχυση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας.

Στο φετινό διαγωνισμό, που έχει πλέον καταξιωθεί στην ελληνική startup σκηνή, συμμετείχαν, μεμονωμένα ή σε ομάδες, 713 άτομα και υποβλήθηκαν 401 προτάσεις. Η Ηλεκτρονική Επιχειρηματικότητα ήταν η θεματική ενότητα που συγκέντρωσε τις περισσότερες προτάσεις, ακολουθούμενη από το Περιβάλλον και τον Πολιτισμό. Ο διαγωνισμός διοργανώνεται από την Εθνική Τράπεζα σε συνεργασία με οκτώ Πανεπιστήμια, η οποία -μέσω στρατηγικών συνεργασιών με διεθνείς οργανισμούς-παρέχει επίσης mentoring και χρηματοδοτικά εργαλεία, τα οποία προάγουν την καινοτόμο και εξωστρεφή επιχειρηματικότητα.

Στο πλαίσιο της τελετής απονομής των βραβείων, ο πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας, Παναγιώτης Θωμόπουλος, τόνισε μεταξύ άλλων: «Γνωρίζουμε όλοι ότι η μεταστροφή της οικονομίας προϋποθέτει την αλλαγή νοοτροπίας και πρακτικών, οι οποίες είναι βαθιά ριζωμένες στην αγορά. Είναι επιτακτική η ανάγκη να αλλάξουμε το παραγωγικό μοντέλο της χώρας και να προωθήσουμε τον τεχνολογικό, ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής Οικονομίας. Για την Εθνική Τράπεζα, η στήριξη των νέων τεχνολογιών και της καινοτομίας αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα, τόσο για τη δική μας ενδοεπιχειρησιακή οργάνωση, την προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών και την ανταγωνιστικότητά μας στον τραπεζικό κλάδο, όσο και για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας και της ελληνικής Οικονομίας. Στηρίζουμε την καινοτόμο επιχειρηματικότητα μέσα από το Διαγωνισμό και το ολοκληρωμένο πρόγραμμα στήριξης νεοφυών επιχειρήσεων NBG Business Seeds, με στόχο να δώσουμε στους νέους επιχειρηματίες τη βοήθεια που χρειάζονται για να αναπτύξουν ακόμη περισσότερο την επιχειρηματικότητά τους σε σωστή κατεύθυνση και με στέρεες βάσεις».

Από την πλευρά του, ο Διευθ. Σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, Λεωνίδας Φραγκιαδάκης, ανέφερε ότι: «Εμείς, στην Εθνική Τράπεζα, στηρίζουμε τη νεανική επιχειρηματικότητα με θεσμούς όπως το business seeds, προσφέροντας ένα πλήρες φάσμα υποστήριξης, ενθάρρυνσης και μεταφοράς τεχνογνωσίας σε καινοτόμες ιδέες με επιχειρηματική προοπτική, και γι’ αυτό όλοι εσείς πρέπει να συνεχίσετε να κυνηγάτε με όρεξη τις ιδέες σας και τα όνειρά σας. Η αλλαγή δεν θα έρθει απ’ έξω ή από την πολιτεία μόνο, αλλά από εμάς τους ίδιους. Εμείς θα δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για την ανάκαμψη και τη δημιουργία… Στόχος μας μέσα από όλα αυτά είναι να ενισχύσουμε το ρόλο μας ως υποστηρικτές του νέου επιχειρηματικού κόσμου, αλλά και να δώσουμε επιπλέον επιλογές και εργαλεία χρηματοδότησης ακόμα και από τρίτους... ‘Όραμά μας είναι μια οικονομία εξωστρεφής, υγιής, βασισμένη στην ιδιωτική πρωτοβουλία και την σκληρή δουλειά. Και είμαστε έτοιμοι να υποστηρίξουμε όλους όσους μοιράζονται το ίδιο όραμα με εμάς».

Όπως δήλωσε η Γενική Διευθύντρια Λιανικής Τραπεζικής της Εθνικής, Νέλλη Τζάκου-Λαμπροπούλου, «Στα 7 χρόνια που ‘τρέχει’ ο Διαγωνισμός, έχουμε λάβει 2.700 προτάσεις από 4.500 συμμετέχοντες με την υποστήριξη 135 αξιολογητών και μεντόρων. Τις εταιρείες που διακρίθηκαν, πέρα από την καθοδήγηση που έλαβαν, τις βοηθήσαμε με χρηματικά βραβεία και προβολή, και -σε επιλεγμένες περιπτώσεις- με συμμετοχή στο εταιρικό τους κεφάλαιο και προωθητικές ενέργειες στους πελάτες μας». Αναφέρθηκε, επίσης, στην πορεία του προγράμματος NBG Business Seeds, τονίζοντας ότι «συνολικά, το πρόγραμμα έχει δώσει ως τώρα χρηματοδότηση 5 εκατ. €. Κι είναι πολύ σημαντικό ότι οι οκτώ εταιρείες στις οποίες συμμετέχουμε με equity έχουν δημιουργήσει πάνω από 150 νέες θέσεις εργασίας και είναι εξωστρεφείς, με πελάτες σε πολλά μέρη του κόσμου».

Στους νικητές του 7ου διαγωνισμού «Καινοτομίας & Τεχνολογίας», που διοργάνωσε η Εθνική Τράπεζα, απονεμήθηκαν συνολικά δέκα βραβεία:
• Το πρώτο χρηματικό βραβείο 20.000€ στον Ευάγγελο Πτερνέα, για την πρότασή του με τίτλο «Vitruvius».
• Το δεύτερο χρηματικό βραβείο 10.000€  στους Γεώργιο Μπόντζιο και Βασιλική Καλαϊντζίδου, για την πρότασή τους με τίτλο «Fieldscale».
• Το τρίτο χρηματικό βραβείο 6.000€ στον Κωνσταντίνο Χαλκιά, για την πρότασή του με τίτλο «Saferandom».
• Το τέταρτο χρηματικό βραβείο 4.000€ στην ομάδα των Χρήστου Σταμάτη και Γιάννη Στοΐτση, για την πρότασή τους με τίτλο «Μermix».
Απονεμήθηκαν, επίσης, έξι πέμπτα χρηματικά βραβεία, ύψους 1.500€ έκαστο, στους:
• Μάνο Γεωργουδάκη, για την πρότασή του με τίτλο «Binalive»
• Απόστολο και Μαρίνο Καρτέρη, για την πρότασή τους με τίτλο «AID».
• Αικατερίνη Σαντίκου, για την πρότασή της με τίτλο «Workathlon».
• Παναγιώτη Τσάγγα, Σταυρούλας Στούμπου και Διονύση Ρόδη, για την πρόταση τους με τίτλο «Susurrus».
• Ανδρέα Τσάμη και Αθανάσιο Σκούρα, για την πρότασή τους για Έξυπνο-Καινοτόμο Σύστημα Διαχείρισης και Αξιοποίησης Ορού Τυρογάλακτος.
 • Χριστόδουλο Ψάλτη, για την πρότασή του με τίτλο «Mist.io».

Επιπλέον, δόθηκαν ταμπλέτες (tablets) στους συμμετέχοντες των οποίων οι προτάσεις προκρίθηκαν στη Β’ Φάση, αλλά όχι στη Γ’.
Μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα ανακοινωθούν στην ιστοσελίδα του Διαγωνισμού https://www.nbg.gr/el/nbgseeds/competition καθώς και στη σελίδα του στο Facebook www.facebook.com/ibanknbg, όλες οι λεπτομέρειες σχετικά με την προκήρυξη του 8ου Διαγωνισμού «Καινοτομίας & Τεχνολογίας».