Η αίσθηση που έχει ο περισσότερος κόσμος είναι ότι στο Διαδίκτυο η πρόσβαση στο περιεχόμενο και σε υπηρεσίες είναι χωρίς κανένα κόστος.
Φυσικά, δεν αναφέρομαι σε υπηρεσίες όπως είναι το Spotify και το Netflix, αλλά σε εφαρμογές όπως είναι το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Και με αφορμή την υπόθεση του Facebook και την αγωνία πολλών για τα προσωπικά δεδομένα, θα πρέπει πλέον να αναρωτηθούμε: πόσοι θα πλήρωναν συνδρομή στο Facebook ή στη Google για το Gmail για μία έκδοση τους που δεν θα συγκέντρωνε και αξιοποιούσε προσωπικά δεδομένα;
Είναι πραγματικά πολύ ενδιαφέρον να χρησιμοποιείς το Facebook για να καταγγείλεις το …Facebook ότι «κλέβει» τα προσωπικά δεδομένα σου! Δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να υπερασπιστώ το Facebook ή τη Google ή τον όποιο άλλο μεγάλο κολοσσό της τεχνολογίας έχει καταλήξει να εξελιχθεί σε Big Brother.
Αλλά αναρωτιέμαι πόσο διατεθειμένοι είμαστε να πληρώνουμε για υπηρεσίες που είναι πλέον βασικό κομμάτι της καθημερινότητας μας προκειμένου να μην χρησιμοποιεί κανείς δεδομένα που παράγουμε εμείς.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, τις εταιρείες που αξιοποιούν τα δεδομένα δεν τις ενδιαφέρουν τα «απόλυτα» προσωπικά δεδομένα μας, ήτοι ότι ονομάζομαι Δημήτρης Μαλλάς και μένω στην τάδε διεύθυνση και έχω γεννηθεί τη δείνα ημερομηνία.
Περισσότερο τους ενδιαφέρει ότι ένας άνδρας που είναι μεταξύ 40 και 50 ετών, μένει στην Αθήνα κάνει συγκεκριμένες επιλογές και ακόμη πιο συγκεκριμένες αναζητήσεις. Με αυτά τα δεδομένα μπορούν να του προτείνουν να αγοράσει προϊόντα ή να κάνει χρήση υπηρεσιών που βρίσκονται -θεωρητικά τουλάχιστον- πιο κοντά στις προτιμήσεις του.
Πιο πιθανό είναι να δεις μία διαφήμιση για ανδρικά πορτοφόλια, αν έχεις κάνει μία σχετική αναζήτηση, παρά μία για ανδρικά παπούτσια.
Τα παραπάνω παραδείγματα είναι, φυσικά, αρκετά απλοϊκά αλλά δείχνουν γιατί υπάρχουν τόσες πολλές υπηρεσίες και τόσο πολύ περιεχόμενο που διατίθεται δωρεάν στο Διαδίκτυο.
Η Google, το Facebook, η Amazon, η Apple και αρκετές ακόμη εταιρείες έχουν κέρδη δεκάδες δισ. δολάρια αξιοποιώντας τα δεδομένα που συγκεντρώνουν από τη χρήση των δωρεάν υπηρεσιών τους. Μόνο που τελικώς τίποτα δεν είναι δωρεάν στο Διαδίκτυο, όπως έχει αποδειχθεί πολλάκις.
Το πραγματικό ερώτημα είναι αν είμαστε έτοιμοι -προκειμένου να προστατεύσουμε τα προσωπικά δεδομένα μας- να σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε αυτές τις δωρεάν υπηρεσίες. Δεν είμαι και τόσο βέβαιος.
Στο παρελθόν, έχουν υπάρξει αρκετές σχετικές προσπάθειες, οι οποίες στέφθηκαν με απόλυτη αποτυχία. Γενικώς, δεν είναι διόλου απλό να πείσεις κάποιον καταναλωτή να πληρώσει για κάτι που είχε ως τώρα δωρεάν. Έστω και αν αυτό το δωρεάν, δεν ήταν καθόλου δωρεάν…
