Τους τελευταίους μήνες ασχοληθήκαμε από αυτή τη στήλη όχι μια και δυο, αλλά πολλές (λόγω της σπουδαιότητας του θέματος) φορές με τις διάφορες Πράξεις (Acts), δηλαδή τα κανονιστικά πλαίσια τα οποία επεξεργάζεται, υλοποιεί και σταδιακά ενεργοποιεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να βάλει τάξη στο άναρχο για την ώρα πεδίο των διαφορετικών μεν, αλλά συχνά αλληλο-εμπλεκόμενων οικοσυστημάτων γύρω από τις «αναδυόμενες» τεχνολογίες.

Δικαιολογώντας σε σταθερή βάση τον τίτλο του «νομοθέτη» των νέων τεχνολογιών ("οι ΗΠΑ καινοτομούν, η Κίνα ακολουθεί και η Ευρώπη νομοθετεί", είναι η mantra των τελευταίων ετών) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παίρνει όλο και πιο συχνά τέτοιες πρωτοβουλίες.

Ο λόγος, είναι ότι της επιτρέπουν να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στα τεκταινόμενα, έστω κι αν συνεχίζει να χάνει πόντους ως προς την εξέλιξη των νέων τεχνολογιών απέναντι στις δυο υπερδυνάμεις οι οποίες «τα βάζουν όλα» στη διεκδίκηση της γεωστρατηγικής πρωτοπορίας στον πλανήτη μας, με όπλο την καινοτομία.

Επιδεικνύοντας ως πρώτο και απολύτως επιτυχημένο παράδειγμα την παγκόσμια επικράτηση του «ευρωπαϊκού» ως προς τη σύλληψη και αρχική εφαρμογή του GDPR, του Κανονισμού Προστασίας (Προσωπικών) Δεδομένων, η Ευρώπη «χτίζει» μεθοδικά το κανονιστικό πλαίσιο για πολλές άλλες νέες τεχνολογίες. Και δεν σταματάει εκεί, αλλά ενδιαφέρεται όλο και πιο έντονα για την εφαρμογή του στην πράξη, προκειμένου να ενισχύσει το κύρος της νομοθεσίας της.

Μ’ άλλα λόγια… «άρχισαν τα όργανα»! Αψευδής μάρτυρας οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών, με την Επιτροπή να καλεί τις Meta και Snap(chat) να δώσουν εξηγήσεις ως προς την εφαρμογή των υποχρεώσεών τους, στο πλαίσιο της Πράξης Ψηφιακών Υπηρεσιών (Digital Services Act – DSA).

Οι δυο εταιρίες καλούνται να υποβάλουν ως το τέλος του μήνα τις «δικαιολογημένες απαντήσεις» τους, περιγράφοντας τα μέτρα που έχουν (αν έχουν…) λάβει στο μέγα θέμα της προστασίας από παράνομο και επιβλαβές περιεχόμενο των ανηλίκων χρηστών των υπηρεσιών τους. Ανάλογα με τις απαντήσεις που θα λάβει, η Επιτροπή αναμένεται να πράξει τα δέοντα, στα οποία (αν δεν ικανοποιούνται οι απαιτήσεις του κανονισμού) περιλαμβάνονται κυρώσεις και βαρύτατα, επαναλαμβανόμενα πρόστιμα.

Η Meta παραδέχθηκε ότι έχει ήδη λάβει, από τις 19 Οκτωβρίου, επίσημη επιστολή με κατηγορίες για διασπορά περιεχομένου σχετικού με τρομοκρατία, βία και κηρύγματα μίσους, αλλά και για παραπληροφόρηση στα κοινωνικά δίκτυα υπό τον έλεγχό της…

Σε μια ανάλογη υπόθεση, η Επιτροπή ήδη ερευνά -όπως αποκαλύπτει το πρακτορείο Reuters, επικαλούμενο ανώτατο αξιωματούχο της- το γεγονός ότι το «Χ» (πρώην Twitter) διαθέτει, μετά τις μαζικές περικοπές προσωπικού και την αλλοπρόσαλλη πολιτική του Elon Musk, μόλις 2.294 ελεγκτές περιεχομένου, δηλαδή πολύ λιγότερους από τους 16.974 του YouTube ή τους 6.125 του TikTok.

Το σχετικό δημοσίευμα αναφέρει ότι μετά τη δημοσιοποίηση του «ελλείματος» και αν συνυπολογισθεί ότι η συγκεκριμένη εταιρία έχει δώσει στο παρελθόν αρκετές αφορμές με ρατσιστικό περιεχόμενο, παραπληροφόρηση και κηρύγματα μίσους από τους χρήστες του Twitter / Χ, θα αυξηθούν οι πιέσεις ώστε να καλυφθεί η ανεπάρκεια και -προφανώς- θα ενταθούν οι έλεγχοι, με τη δαμόκλειο σπάθη των κυρώσεων να επικρέμαται.

Η DSA δεν είναι η μόνη Πράξη για την οποία υπάρχουν «τζαρτζαρίσματα» μεταξύ της Επιτροπής και των BigTech (αλλά και μικρότερων εταιριών τεχνολογίας), καθώς έρχονται αντιμέτωπες με τη σκληρή πραγματικότητα της επιβολής κάποιας μορφής ελέγχου στις δραστηριότητές τους.

Την περασμένη εβδομάδα, η Apple γνωστοποίησε ότι θα προσβάλει στο Δικαστήριο της ΕΕ την απόφαση της Επιτροπής να συμπεριλάβει τα ηλεκτρονικά καταστήματα 22 εταιριών (και το δικό της App Store, φυσικά) στους “gatekeepers” που (με βάση τις διατάξεις του Digital Markets Act – DMA) είναι υποχρεωμένα να διαλειτουργούν, δίνοντας στους χρήστες το δικαίωμα να αποφασίζουν  εκείνοι ποιες εφαρμογές θα είναι προ-εγκατεστημένες στις συσκευές τους. Αυτό θα ισχύει από τον επόμενο χρόνο μεταξύ άλλων για το Google Search της Alphabet, το Safari της Apple, το marketplace της Amazon, το TikTok της Bytedance's και βέβαια το Facebook της Meta Platforms

Αλλάζουν οι καιροί και μαζί τους οι συνθήκες στη σχέση μας με τις BigTech. Που είναι πλέον υποχρεωμένες είτε να επιβάλουν χρεώσεις -με ό,τι σημαίνει αυτό- είτε να ζητήσουν εγγράφως (όπως έκανε πριν από λίγες ημέρες η Meta) τη συγκατάθεσή μας για να συνεχίσουν να μας εκμεταλλεύονται ως «προϊόν», αν θέλουμε κι εμείς να μπούμε στις πλατφόρμες τους…