Τις τελευταίες ημέρες (ας είναι καλά ο κορωνοϊός, που έχει «απελευθερώσει» σε μεγάλο βαθμό και σε παγκόσμιο επίπεδο τις «κλειστές» ως πέρυσι κάθε λογής σημαντικές εκδηλώσεις και συνέδρια, γεφυρώνοντας μέσω των τηλεδιασκέψεων τις απαγορευτικές αποστάσεις) είχα την τύχη να παρακολουθήσω μια σειρά από πολύ ενδιαφέρουσες ομιλίες, στο πλαίσιο κάποιων «ψαγμένων» διοργανώσεων. Πολλά και διαφορετικά όσα άκουσα, αλλά ανάμεσά τους ένα θέμα ερχόταν ξανά και ξανά στην επικαιρότητα, καθώς το ανέφεραν πολλοί ομιλητές, από τη δική του σκοπιά, φυσικά, ο καθένας.
Αυτό δεν είναι άλλο, από την επιτακτική ανάγκη ρύθμισης και υιοθέτησης κατάλληλου θεσμικού πλαισίου, βασισμένου σε αρχές και ηθικούς κανόνες, σε όλες τις καινούριες τεχνολογίες οι οποίες αποτελούν πλέον τη βάση για τη «νέα κανονικότητα» που έχουμε ήδη αρχίσει να βιώνουμε στην καθημερινότητά μας.
Σ’ αυτή την ανάγκη αναφέρθηκαν πολλοί ομιλητές σε μεγάλο ευρωπαϊκό συνέδριο για το blockchain, τη ζήτησαν στο πλαίσιο τοποθέτησης για τις κοινωνικές συνέπειες της χρήσης Τεχνητής Νοημοσύνης στις ΗΠΑ, τη χαρακτήρισαν απαραίτητη ακόμα και αρκετοί συμμετέχοντες σε ελληνικό συνέδριο για την καινοτομία και το σχετικό με αυτήν οικοσύστημα. Δεν με ξάφνιασε τόσο η πολυμέρεια, οφείλω να ομολογήσω, όσο η αυξημένη συχνότητα υποβολής του ίδιου ουσιαστικά αιτήματος, με την κοινή (σε ελεύθερη απόδοση) επίκληση: Ρυθμιστείτε, γιατί χανόμαστε!
Οι παροικούντες στην «τεχνολογική Ιερουσαλήμ» γνωρίζουν πολύ καλά, από προσωπική εμπειρία όλα αυτά τα χρόνια, πως οι τεχνολογικές ανακαλύψεις συχνά προηγούνται ένα και δυο «κλικ» από την επίσημη καταγραφή, τη νομοθέτηση και τη θεσμική κάλυψη των εφαρμογών τους, πολύ περισσότερο τώρα, που οι εξελίξεις είναι ολοένα και πιο ραγδαίες… Επομένως, όλα τα παραπάνω δεν αιφνιδιάζουν κανέναν. Μόνο που -με την πανδημία να έχει παίξει με απόλυτη επιτυχία τον ρόλο του επιταχυντή, σ’ ό,τι αφορά στην τεχνολογική πρόοδο, αφού μέσα σε λίγους μήνες υλοποιήθηκαν όσα υπολογίζαμε πως θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να γίνουν- τα θεσμικά κενά διευρύνθηκαν ακόμα περισσότερο, ενώ παράλληλα κάποια άλλα θέματα δείχνουν να παίρνουν… «στραβό δρόμο»!
Η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης, για παράδειγμα, επεκτείνεται σε ολοένα περισσότερους τομείς μάλλον άναρχα, χωρίς κάποια θεσμοθετημένη συμμόρφωση με τους (άγραφους ακόμα), κανόνες του Ethical AI, με αποτέλεσμα να αρχίσουν τα φάουλ… Ήδη, τα τελευταία χρόνια πυκνώνουν οι διαμαρτυρίες για «ρατσιστική» και κυρίως μη ελεγχόμενη εφαρμογή της από τράπεζες, κυβερνητικές υπηρεσίες, αλλά και αστυνομικές υπηρεσίες στις Ηνωμένες Πολιτείες - γενικά όπου χρησιμοποιείται η ανάλυση δεδομένων για την υποβοήθηση των όποιων αρχών στη λήψη σωστότερων (αλλά, άγνωστο με ποια κριτήρια) αποφάσεων, σε σημαντικά ζητήματα όπως η χορήγηση δανείων, η ικανοποίηση κάποιου αιτήματος, ακόμα και η σύλληψη / καταδίκη κάποιου ατόμου για παραπτώματα.
Επομένως, είναι μάλλον δικαιολογημένες οι εκκλήσεις για ρύθμιση αυτού του χώρου και υιοθέτηση κάποιων αρχών, οι οποίες θα βάλουν τα πράγματα σε τάξη και θα επιτρέψουν να χαρούν οι πολλοί τα αναμφισβήτητα πλεονεκτήματα που κομίζει αυτή η τεχνολογία, αρκεί βεβαίως να χρησιμοποιηθεί σωστά. Αντίθετα, αν τα πράγματα αφεθούν στην τύχη τους, είναι βέβαιο ότι θα έχουμε αρνητικές συνέπειες σε κοινωνικό, οικονομικό και εκπαιδευτικό επίπεδο, όπως και περιθωριοποίηση ατόμων ή ολόκληρων ομάδων, λόγω των ανισοτήτων και του «υφέρποντος» στους αλγορίθμους ρατσισμού, ο οποίος μάλιστα ενθαρρύνεται από συγκεκριμένες πολιτικές ομάδες, όπως πολλαπλά καταγγέλλεται.
Στα αιτήματα της κοινωνίας των πολιτών, που προφανώς έχει ξεσηκωθεί τους τελευταίους μήνες, ιδιαίτερα μετά την τραγική δολοφονία Φλόιντ και την γιγάντωση του κινήματος Black Lives Matter, τονίζεται ότι «η σημερινή ρατσιστική δικαιοσύνη (σ.σ. όπου αξιοποιούνται αλγόριθμοι που κανείς δεν αποκαλύπτει τα κριτήρια στα οποία κριτήρια βασίστηκε η δημιουργία τους) πρέπει να δώσει τη θέση της στην κοινωνική δικαιοσύνη, η οποία θα δίνει λόγο και εξηγήσεις, ενώ θα είναι διαφανής, έγκυρη και υπεύθυνη».
Ας το δούμε, λοιπόν, αυτό το θέμα εγκαίρως, ώστε να μην απαξιωθεί και διαβληθεί στη συνείδηση του κόσμου μια τεχνολογία που μπορεί να προσφέρει πολλά, αν -επαναλαμβάνουμε- χρησιμοποιηθεί σωστά…
Μοιραστείτε το άρθρο
[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]
