Του Θανάση Καμέα, CEO Plushost.gr

Δύο ολόκληρα χρόνια μετά την έκρηξη της πανδημίας, η συνολική επίδοση της αγοράς και η εμπειρία των καταναλωτών «φωτίζουν» το μεγάλο, θετικό πρόσημο του ηλεκτρονικού εμπορίου πίσω από το οποίο, ωστόσο, κρύβονται σκοτεινοί και επικίνδυνοι μύθοι, με κυρίαρχο τη μονοδιάστατη παραδοχή ότι δήθεν το e-Commerce αμβλύνει τις ανισότητες, αντί να τις τονώνει.

Ναι, το ηλεκτρονικό εμπόριο στην πανδημία αυξήθηκε περαιτέρω. Το e-shopping διατήρησε ζεστή την αγοραστική δυνατότητα του καταναλωτή και εννοείται ότι οι e-πωλήσεις κράτησαν ζωντανές επιχειρήσεις που θα ψυχορραγούσαν από τα πρώτα κιόλας συμπτώματα του Covid. Όμως, το παιχνίδι δεν είναι τόσο αθώο όσο φαίνεται. Δεν παίζεται με τους ίδιους κανόνες σήμερα όπως στις αρχές της πανδημίας. Οι συνθήκες δεν είναι οι ίδιες καθώς, με το ολικό άνοιγμα της αγοράς τον Μάιο, η κατάσταση έγινε πολύπλοκη.

Με τον κατακερματισμό των καναλιών και την αναγκαστική τους συνύπαρξη στο omnichannel πεδίο, διαμόρφωσαν μια πιο σοφιστικέ και δαιδαλώδη αγορά που ευνοεί τους μεγάλους, τους ισχυρούς, τους γρήγορους, τους ευέλικτους και τους ευπροσάρμοστους και οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε λαβύρινθο τους δύσκαμπτους, τους μικρούς και απαίδευτους. Κυρίως, όμως, ευνοεί εκείνους που δουλεύουν στρατηγικά, με κατάλληλους συνεργάτες, που τους βοηθούν χάρη στην εμπειρία και τεχνογνωσία τους να χτίσουν, να αναπτύξουν και να διατηρήσουν μια επιτυχημένη επιχείρηση στο διαδίκτυο και να επιτύχουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.

Το ερευνητικό εύρημα ότι οι παγκόσμιες διαδικτυακές πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 11% το α’ τρίμηνο του 2021 δεν είναι ούτε απογοητευτικό αλλά ούτε και ελπιδοφόρο. Σαφέστατα πρόκειται για υψηλότερη αύξηση σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, όταν οι διαδικτυακές πωλήσεις αυξήθηκαν κατά μόλις 2%, αλλά και το +11% μάλλον δείχνει μια διόρθωση και πως το ηλεκτρονικό εμπόριο έπιασε το «ταβάνι» του σε μεσοβραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Τα κομμάτια της πίτας είναι που αναπροσαρμόστηκαν ή άλλαξαν χέρια, δε μεγάλωσε η πίτα περισσότερο. Έτσι, ο συνολικός ευρωπαϊκός όγκος πωλήσεων φαίνεται να επιστρέφει στα προ πανδημίας επίπεδα, με κάποια μικρή αύξηση που καθόλου δε μοιάζει με τις υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις που διατυπώνονταν κατά την περίοδο των lockdowns.

Το τοπίο στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, μια χώρα με ένα από τα πιο κατακερματισμένα λιανεμπορικά δίκτυα στον ΟΟΣΑ, η πανδημία επέδρασσε καταλυτικά στον τρόπο λειτουργίας των εμπορικών επιχειρήσεων. H αύξηση του e-Commerce κατά 77% στον τζίρο το 2020 έδειξε την τάση. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αναλυτών του EuroCommerce και Ecommerce Europe, ο τζίρος του ηλεκτρονικού εμπορίου στη χώρα μας εκτιμάται να ανέλθει έως το τέλος του 2021 στα 14,4 δισ. ευρώ. Όχι λίγα, αλλά και πάλι, σε σχέση με τι; Με τα φυσικά κανάλια ή με τη «συγκομιδή» της προ Covid περιόδου; Η άνοδος αυτή δεν αντιστοιχεί στο σύνολο της αγοράς, μιας και η πανδημία έδωσε σημαντική ώθηση στις πωλήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου, αλλά η απότομη πτώση των πωλήσεων στο διαδίκτυο στον τομέα του τουρισμού και των υπηρεσιών όπως εκδηλώσεις, συνέδρια, εισιτήρια κ.λπ. συνέβαλε στη συγκράτηση της συνολικής ανάπτυξης.

Επίσης, ενώ το ηλεκτρονικό εμπόριο δεν έχει αντισταθμίσει πλήρως τις απώλειες που υπέστησαν πολλές ΜμΕ, έχει απορροφήσει ένα μεγάλο μέρος του οικονομικού σοκ. Η αγορά χρειάζεται να διανύσει πολλά χιλιόμετρα για να διασφαλιστεί ότι ο ευρύτερος τομέας λιανικής μπορεί να επωφεληθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο από τις λύσεις που προσφέρει ο ψηφιακός μετασχηματισμός.

Στην Αθήνα, τέλος, 6 στα 10 εμπορικά καταστήματα δηλώνουν ότι διαθέτουν ψηφιακό κανάλι πωλήσεων (58,2%). Ακόμα κι αν αυτό είναι ακριβές, ένα διόλου αμελητέο ποσοστό, 41,8%, απαντά ότι «δεν διαθέτει ψηφιακό κανάλι πωλήσεων», επίδοση που δείχνει ότι ο εμπορικός κόσμος διατηρεί επιφυλάξεις για το κατά πόσον η ψηφιοποίησή του έχει να του προσφέρει κάτι ουσιαστικό. Και την ώρα που συμβαίνουν όλα αυτά, την ίδια στιγμή που σε αυτό το κρίσιμο momentum το ηλεκτρονικό εμπόριο περνάει στη βίαιη ενηλικίωσή του χωρίς να έχει ξεπεράσει ακόμη τις πρώτες παιδικές του ασθένειες, 7 στους 10 Έλληνες καταναλωτές αποτυπώνουν την ηλεκτρονική καταναλωτική τους ωριμότητα δηλώνοντας ότι ξεκινούν ψηφιακά την επίπονη έρευνα πριν αγοράσουν οτιδήποτε.

Είναι προφανές, ότι ο περίπατος στους εμπορικούς δρόμους του «κέντρου» κάθε πόλης πριν την αγορά έχει μετατραπεί σε τρίαθλο (αναζήτηση στο web-επίσκεψη σε φυσικά καταστήματα-ολοκλήρωση της αγοράς φυσικά ή ψηφιακά).  Το παιχνίδι χοντραίνει, δεν είναι γεωγραφικά καθορισμένο, δεν είναι προδιαγεγραμμένη καμία νίκη ή κατάκτηση. Άλλωστε, οι επιμέρους περίοδοι της πανδημίας έχουν εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά και παράγουν ως εκ τούτου, διαφορετικά αποτελέσματα για κάθε επιχείρηση αναλόγως με το βαθμό της δικής της προσαρμοστικότητας σε κάθε στάδιο της διαδικασίας.

Το Timeline της μετάβασης στη νέα συνθήκη

Πριν την πανδημία είχαμε σχετικά χαμηλό penetration του e-Commerce, μονοκρατορία του Skroutz και συγκεκριμένα industries να δεσπόζουν στο παιχνίδι. Κατά το πρώτο lockdown σαφέστατα φαίνεται να επωφελούνται οι ψηφιοποιημένοι, να καταρρέει το delivery, ενώ ο άφθονος προσωπικός χρόνος εισάγει νέες τάσεις, όπως η άθληση και η μαγειρική που έρχονται στο προσκήνιο και βάζουν νέους αγνώστους Χ στην εξίσωση. Το e-φαρμακείο και το e-σούπερ μάρκετ λειτουργεί δυνατά και παράλληλα, τόσο για τις φυσικές όσο και τις digital αγορές.

Το καλοκαίρι το 2020, επιχειρήθηκε εκτενώς η υιοθέτηση ψηφιακών στρατηγικών, έγιναν διορθώσεις και προσαρμογές. Έτσι, στο δεύτερο lockdown του Νοεμβρίου ’20, παρατηρήθηκε πολύ διαφορετική ικανότητα ομαλής λειτουργίας του e-Commerce καθώς οι προετοιμασμένοι είναι πολύ περισσότεροι. Τα κυβερνητικά μέτρα ενίσχυσης της ψηφιακής κουλτούρας τους λιανεμπορίου με το e-λιανικό προσθέτουν πολλούς νέους παίκτες στην αρένα και η εικόνα αλλοιώνεται, την ώρα που αναζητείται νέο σημείο ισορροπίας.

Σχηματικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι πριν την πανδημία ζήσαμε την εποχή των μεγάλων retailers και του hardcore e-Commerce, ενώ σήμερα μεταβήκαμε στην εποχή που οι μεγάλοι retailers βελτιστοποίησαν τις ψηφιακές λειτουργίες και υποδομές τους, συμπεριφερόμενοι όλο και περισσότερο σαν hardcore e-businesses, ενώ εμφανίστηκαν και πολλοί μικροί λιανέμποροι να αποκτούν ψηφιακή διάσταση -σχεδόν ισομεγέθη με τη φυσική τους.

Συμπερασματικά, προ πανδημίας το e-Commerce ήταν το territory των e-businesses. Σήμερα το e-purchase είναι territory όλου του λιανεμπορίου.

Σε μια τέτοια συνθήκη όπου τα «σύνορα» των territories είναι ασαφή και ο καταναλωτής δεν έχει σαφή «κουτάκια» για κάθε ανάγκη του, οι e-Commerce επιχειρήσεις οφείλουν να αναπτύξουν το brand τους, να υιοθετήσουν δηλαδή πρακτικές παραδοσιακού marketing που θα δημιουργήσει προϋποθέσεις περιχαράκωσης του πελατολογίου τους, ή θα φέρει σε αυτό ικανό πλήθος πελατών για να αντικαταστήσει αυτούς που το παραδοσιακό λιανεμπόριο επαναπατρίζει με την υιοθέτηση ψηφιακών πρακτικών.

Εμείς στην Plushost υπηρετούμε το e-Commerce όπως καμία άλλη εταιρεία στην Ελλάδα. Βάζουμε την τεχνολογία να υπηρετεί το εμπόριο με τα μάτια και τα αυτιά ανοικτά σε κάθε μεταβολή του περιβάλλοντος. Η κατανόηση της κατάστασης είναι το πρώτο βήμα που οφείλει κάθε e-commerce agency. Το ποια θα είναι τα εργαλεία και ποιες μέθοδοι θα αξιοποιηθούν έπεται, χωρίς να μειώνουμε καθόλου την αξία της τεχνογνωσίας. Εξάλλου, αυτή είναι που μας κατέταξε ανάμεσα στις πιο πολυβραβευμένες εταιρείες του κλάδου με αποκλειστικά hardcore e-commerce cases.

-Advertorial-

Μοιραστείτε το άρθρο

[social_share googleplus="no" linkedin="yes" whatsapp="no" viber="no"]