Εσείς γνωρίζετε τι σημαίνει vivere pericolosamente; Πρόκειται για μια ιταλική έκφραση που σημαίνει ‘ζω επικίνδυνα’ και χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει έναν τρόπο ή μια στάση ζωής η οποία αγκαλιάζει την ανάληψη ρίσκου και μάλιστα ενθουσιωδώς.
Ο οικοδεσπότης σας κάπου την ξαναδιάβασε πρόσφατα κι αμέσως (άγνωσται αι βουλαί του μυαλού…) τη συνδύασε, χωρίς να υπάρχει ουσιαστικός λόγος και αφορμή, με αυτό που βιώνουμε σήμερα όσοι ξεκινάμε (ακροθιγώς, ο γράφων – το ομολογεί!) να αξιοποιούμε εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης, άλλοι από περιέργεια και άλλοι ως μέρος της καθημερινότητάς τους, πλέον, στη δουλειά και στο σπίτι.
Κι αυτός ο παράξενος συνδυασμός ‘ήρθε κι έδεσε’ με ένα πρόσφατο δημοσίευμα του έγκυρου αμερικανικού ισοτόπου Axios, μ’ έναν τρόπο που μόνο τυχαίος δεν είναι. Γιατί, κι αυτοί οι πολύ πιο προχωρημένοι από εμάς στα της Τεχνητής Νοημοσύνης, εκφράζουν τις ίδιες ανησυχίες. Όχι τόσο γενικής μορφής, όπως ακούμε τα τελευταία δυόμιση χρόνια -δηλαδή, μετά την είσοδο του ChatGPT στη ζωή μας, ήταν μόλις 30 Νοεμβρίου του ’22, για θυμηθείτε…- σχετικά με το αν η ΤΝ θα κάνει περισσότερο καλό ή κακό στη ζωή μας, για το αν θα χαθούν δουλειές και, τέλος, αν σε λίγα χρόνια θα έχουμε τις ‘μηχανές’ μαζί μας ή απέναντι, όταν αυτές αναπτυχθούν και πάρουν (από εμάς, βεβαίως, ποιόν άλλον;) δύναμη και ‘γνώσεις’. Όλα αυτά είναι (ως ένα βαθμό, βεβαίως, γιατί ποτέ δεν μπορείς να ξέρεις τι σκέφτονται και ετοιμάζουν οι κακόβουλοι) ελεγχόμενα από εμάς τους ίδιους. Προσέχουμε, για να έχουμε (την ησυχία μας, στη συγκεκριμένη περίπτωση).
Αυτό που ‘κόφτει’ τους Αμερικανούς και την ίδια ανησυχία μάλλον πρέπει να μοιραζόμαστε όλοι μας, είναι η στάση μας ως χρήστες εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης. Οι εξελίξεις στον χώρο του Generative AI είναι τόσο πυκνές και ραγδαίες που προφανώς ο μέσος χρήστης δεν μπορεί καν να τις παρακολουθήσει, αν δεν διαβάζει και ενημερώνεται καθημερινά. Πέρα από τους επαγγελματίες -που, κι αυτοί μπορεί να το παραμελούν, μέσα στον φόρτο της δουλειάς τους- όλοι οι άλλοι μόνο τα χοντρά πιάνουν… Αυτά, όμως, δεν φτάνουν, ειδικά σε τομείς ευαίσθητους, όπως για παράδειγμα η κυβερνοασφάλεια…
Στην Axios το επισημαίνουν και τονίζουν ιδιαίτερα ότι η βιασύνη στην υιοθέτηση τέτοιων εφαρμογών δεν προμηνύει θετικές εξελίξεις, όσο δεν συνοδεύεται από την ανάλογη υιοθέτηση τόσο συγκεκριμένων μέτρων στον χώρο της κυβερνοασφάλειας και της πνευματικής ιδιοκτησίας (βλέπε ΙΡ), όσο και μέτρων συμμόρφωσης με τις ισχύουσες ρυθμιστικές διατάξεις και κανονιστικά πλαίσια. Γι’ αυτό πληθαίνουν οι φωνές που θυμούνται την αρχαιοελληνική μεν, αλλά ισχύουσα ακόμα και σήμερα, σοφή παρότρυνση ‘σπεύδε βραδέως’ – με άλλα λόγια, ‘προχώρα σταθερά μπροστά, αλλά χωρίς να κάνεις βιαστικές κινήσεις’.
Μόνο με μια τέτοια τακτική μπορούμε να προλάβουμε περίεργες καταστάσεις και να αποτρέψουμε επικίνδυνα φαινόμενα, όπως αυτό που βγήκε στη δημοσιότητα την τελευταία εβδομάδα του Μαΐου, με αντικείμενο τη συμπεριφορά του Claude 4 Opus, ενός ισχυρού Μεγάλου Γλωσσικού Μοντέλου (LLM) της σημαντικής Anthropic. Το οποίο μπορεί -κατά τους υπερήφανους δημιουργούς του- να εργάζεται με συνέπεια και αφοσίωση επί ώρες για να φέρει σε πέρας την αποστολή που του έχει ανατεθεί, όμως κάποια στιγμή έφτασε να εκβιάσει (απειλώντας όχι μια, αλλά πολλές φορές με αποκαλύψεις για την προσωπική ζωή τους!) τους μηχανικούς που το σχεδίασαν, όταν ‘έμαθε’ (καθώς του δόθηκε πρόσβαση σε ψεύτικα emails), ότι πρόκειται να αντικατασταθεί! Το ‘άτακτο’ LLM παρουσίασε κι άλλα παραβατικά συμπτώματα, με τους δημιουργούς του να δηλώνουν ότι ‘το θέμα χρειάζεται περαιτέρω μελέτη’.
Τόσο η Anthropic, όσο και άλλοι δημιουργοί LLMs που αντιμετωπίζουν όπως φαίνεται ανάλογα φαινόμενα, πλέον ‘τρέχουν και δεν φτάνουν’ ελέγχοντας και ξαναελέγχοντας τα συστήματά τους, προκειμένου να εντοπίσουν και να κατανοήσουν τι συνέβη, ώστε να μπορέσουν να βρουν λύση στα προβλήματα. Όμως, ενόσω οι έρευνες συνεχίζονται τα LLM τους ήδη κυκλοφορούν στην αγορά με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό.
Πολύ περισσότερο όταν έχουμε δηλώσεις σαν κι αυτές του CEO της Anthropic, Dario Amodei, ο οποίος παραδέχτηκε ότι από τη στιγμή που τα μοντέλα τους θα είναι τόσο ισχυρά, ώστε να απειλούν την ανθρωπότητα, οι έλεγχοι δεν θα αρκούν για να είμαστε ασφαλείς. Κάλεσε, μάλιστα, τους συναδέλφους του να κατανοήσουν πλήρως τον τρόπο λειτουργίας των μοντέλων τους, ώστε να αποκλεισθεί η πιθανότητα αυτά να προκαλέσουν κακό, στο μέλλον.
Το ‘ζην επικινδύνως’, όπως και να το κάνουμε, είναι συναρπαστικό…
