Πίσω στο 2008, ένα νέο νόμισμα άλλαξε τον τρόπο που ο κόσμος βίωνε τις οικονομικές συναλλαγές. Το «τέλειο» νόμισμα που δημιουργήθηκε δεν ανήκε σε κάποια κεντρική τράπεζα, δεν ρυθμιζόταν από κάποια Αρχή και δεν είχε αντίκρισμα σε εμπορεύματα.
Για αρκετά χρόνια από τη δημιουργία του ήταν μέσο συναλλαγών μεταξύ ατόμων με ισχυρό τεχνολογικό υπόβαθρο και έντονη ενασχόληση με την τεχνολογία, ενώ δεν είχε κάποια αξιοσημείωτη κεφαλαιοποίηση.
Μετά όμως την εκρηκτική του ανάπτυξη των τελευταίων 18 περίπου μηνών, η αξία του στο τέλος του 2018 αναμενόταν (στις αρχές της χρονιάς) να αγγίξει το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια - αν και κάτι τέτοιο μοιάζει ανέφικτο, σύμφωνα με την έντονα πτωτική πορεία του τελευταίου τριμήνου και τις ζυμώσεις στις αγορές των κρυπτονομισμάτων.
Η μοναδικότητα και η επανάσταση όμως που έφερε αυτό το νόμισμα, είναι ο τρόπος που παρακολουθεί και επικυρώνει τις συναλλαγές η τεχνολογία που κρύβεται πίσω του. Κάθε συναλλαγή που πραγματοποιείται με αυτό αποθηκεύεται σε ένα μητρώο που είναι αμετάβλητο, ανιχνεύσιμο και προσβάσιμο από οποιονδήποτε, αφού τα στοιχεία του είναι δημόσια.
Αυτό το μητρώο είναι γνωστό ως blockchain και η τεχνολογία πίσω από αυτό έχει πολλές εφαρμογές στο ηλεκτρονικό εμπόριο.
Τι είναι το blockchain;
Η ιδέα για το blockchain (block-chain) υπάρχει περίπου από το 1991. Η μορφή με την οποία το γνωρίζουμε σήμερα, δημιουργήθηκε από τον Satoshi Nakamoto, τον (άφαντο) δημιουργό του bitcoin, με στόχο να εξυπηρετήσει το καθολικό του συγκεκριμένου κρυπτονομίσματος.
Ένα blockchain είναι ένα ηλεκτρονικό μητρώο που αποθηκεύει μία λίστα συναλλαγών, τα “block”, η οποία είναι κρυπτογραφημένη. Κάθε block ενσωματώνει έναν σύνδεσμο προς το προηγούμενο, μία χρονική σήμανση και τις πληροφορίες για τις συναλλαγές που καταγράφονται σε αυτό.
Τα block είναι αμετάβλητα, κάτι που σημαίνει ότι το περιεχόμενό τους δεν μπορεί να τροποποιηθεί αφότου δημιουργηθούν. Η συγκεκριμένη ιδιότητα προσδίδει υψηλό επίπεδο ασφάλειας και πίστης μεταξύ των μερών που συναλλάσσονται.
Από τη στιγμή που κανείς δε μπορεί να αλλάξει τα περιεχόμενα των block, τα συναλλασσόμενα μέρη μπορούν να είναι εξασφαλισμένα πως οι πληροφορίες που ενσωματώνονται είναι έγκυρες.
Τα blockchain περιλαμβάνουν δεδομένα που διασφαλίζουν την εγκυρότητα των περιεχομένων κάθε block, με βάση τα δεδομένα που αυτό περιέχει. Από τη φύση τους, λόγω της τεχνολογίας που εφαρμόζεται, είναι δύσκολο να δημιουργηθούν, αλλά και σχεδόν αδύνατον να παραποιηθούν ή να αντιγραφούν.
Η τεχνολογία και η φύση των blockchain είναι η βάση που επιτρέπει στο κρυπτονόμισμα bitcoin (και όσα άλλα βασίζονται σε αυτά) να είναι αποκεντρωμένα (χωρίς να απαιτείται κεντρικό σημείο ελέγχου ή διαχείρισης), όπως επίσης και αξιόπιστα όσον αφορά στις συναλλαγές που πραγματοποιούνται με αυτά.
Εξαιτίας των παραπάνω ιδιοτήτων, η τεχνολογία blockchain ξεκίνησε να χρησιμοποιείται σε ιατρικές εφαρμογές, εκδηλώσεις, εκλογές, αλλά και “παραδοσιακές” οικονομικές συναλλαγές, αφού την έχουν ήδη υιοθετήσει χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ανά τον κόσμο.
Blockchain και ηλεκτρονικό εμπόριο
Τα blockchain είναι ιδανικά για εφαρμογές eCommerce αφού έχουν σχεδιαστεί να αποθηκεύουν πληροφορίες συναλλαγών. Ωστόσο, αυτά τα δεδομένα δεν χρειάζεται απαραίτητα να είναι οικονομικά. Μπορεί να είναι οποιαδήποτε διακριτή ενέργεια που απαιτεί ένα αδιάβλητο/αμετάβλητο αρχείο, συμπεριλαμβανομένων της πληρωμής και την εκτέλεσης των παραγγελιών.
1. Εναλλακτικοί τρόποι πληρωμής
Τα κρυπτονομίσματα που βασίζονται στην τεχνολογία blockchain ήταν η πρώτη εφαρμογή της - με πιο γνωστά τα bitcoin και ether. Σήμερα, τα κρυπτονομίσματα χρησιμοποιούνται ως εναλλακτικά των παραδοσιακών νομισμάτων και οι πελάτες σε όσα ηλεκτρονικά καταστήματα (ή ιδιώτες) τα υποστηρίζουν μπορούν να πληρώσουν με αυτά. Προσφέρουν αρκετά οφέλη σε σχέση με τα παραδοσιακά νομίσματα, όπως η ευκολία που πραγματοποιείται μια πληρωμή, μέσω ενός QR code.
2. Ταχύτερες συναλλαγές
Σύμφωνα με την εταιρεία επεξεργασίας πληρωμών Monetha, η οποία έχει εφαρμόσει τεχνολογία ethereum blockchain (παραλλαγή του blockchain του bitcoin), τα παραδοσιακά συστήματα μπορούν να έχουν έως και 16 διαφορετικά βήματα για την ολοκλήρωση μιας συναλλαγής, εμπλέκονται πολλά διαφορετικά μέρη και δίκτυα, ενώ το κόστος κυμαίνεται από 2 έως 6% της αξίας της.
Οι συναλλαγές με blockchain πραγματοποιούνται σε ένα και μόνο δίκτυο, ενώ η ταχύτητά τους εξαρτάται από την ταχύτητα του δικτύου και τη δυνατότητα δημιουργίας νέων block.
Πριν μερικούς μήνες, το δίκτυο του bitcoin είχε επιβαρυνθεί αρκετά, πραγματοποιώντας μετά βίας 7 συναλλαγές το δευτερόλεπτο. Όμως, οι πλατφόρμες blockchain βρίσκονται σε ραγδαία ανάπτυξη και δημιουργούνται νέα δίκτυα, όπως το Lightning Network, που υπόσχονται την πραγματοποίηση εκατομμυρίων συναλλαγών ανά δευτερόλεπτο.
3. Ασφαλέστερες πληρωμές
Ένα ακόμη σημαντικό χαρακτηριστικό για τους πελάτες, είναι πως τα κρυπτονομίσματα δεν αποκαλύπτουν την ταυτότητα των κατόχων τους. Το 2015 στις ΗΠΑ πραγματοποιήθηκαν πάνω από 100 δισεκατομμύρια συναλλαγές αξίας 5,72 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ 32 σχεδόν εκατομμύρια καταναλωτές έπεσαν θύματα απάτης μέσω πιστωτικών καρτών.
Τα κρυπτονομίσματα είναι σαν μετρητά παραδοσιακών νομισμάτων, δεν απαιτούν όμως την υποβολή ευαίσθητων δεδομένων όπως αριθμούς καρτών. Αρκεί μία (ανώνυμη) μεταφορά από το ηλεκτρονικό πορτοφόλι του καταναλωτή σε αυτό του εμπόρου/παραλήπτη.
Τα blockchain λειτουργούν καλά για την επεξεργασία πληρωμών, επειδή προσφέρουν ταχύτητα και ασφάλεια. Οι πελάτες και οι έμποροι μπορούν να κάνουν ασφαλείς συναλλαγές γρήγορα χωρίς να κινδυνεύουν από απάτες.
4. Βελτιωμένη διεκπεραίωση παραγγελιών
Ένα σημαντικό πλεονέκτημα της χρήσης τεχνολογίας blockchain σε πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου είναι το γεγονός πως κάθε block συνδέεται με το προηγούμενο. Αυτή η λειτουργία δημιουργεί μία αλυσίδα γεγονότων η οποία είναι παρόμοια με τη διαδικασία ολοκλήρωσης μιας παραγγελίας.
Κάθε στάδιο της διαδικασίας, από τη υποβολή μιας παραγγελίας έως την αποστολή των αγαθών προσθέτει ένα block στην αλυσίδα, το οποίο περιλαμβάνει το χρόνο ολοκλήρωσής του, όπως φαίνεται στο παρακάτω παράδειγμα:
• Ο πελάτης τοποθετεί την παραγγελία και συμπληρώνει τα στοιχεία αποστολής. Το σύστημα δημιουργεί το πρώτο block για αυτή.
• Ο πελάτης πληρώνει για τα αγαθά με τη χρήση πιστωτικής κάρτας. Η κίνηση αυτή δημιουργεί το επόμενο block το οποίο συνδέεται με το πρώτο και επιβεβαιώνει την πληρωμή στον έμπορο.
• Ο έμπορος παραλαμβάνει τα block της παραγγελίας και της πληρωμής και προχωρά στην αποστολή των αγαθών. Η κίνηση αυτή δημιουργεί ένα τρίτο block το οποίο περιέχει τις πληροφορίες της επιβεβαιωμένης αποστολής και της ολοκλήρωσης της παραγγελίας
Στα παραπάνω block μπορούν προστεθούν και επιπλέον. Για παράδειγμα, η μεταφορική εταιρεία θα μπορούσε να προσθέσει ένα τέταρτο, όταν η παραγγελία παραδοθεί.
Ένα βασικό πλεονέκτημα της τεχνολογίας blockchain είναι ότι καθιερώνει εμπιστοσύνη μεταξύ όλων των μερών που συμμετέχουν.
Eτσι, είναι πολύ λιγότερο πιθανό να προκύψουν διαφωνίες σχετικά με τις πληρωμές ή τις λεπτομέρειες της παραγγελίας, εξαιτίας της
αποκεντρωμένης, δημόσιας και αδιάβλητης φύσης των block της αλυσίδας.
Παγκοσμίως, μόνο στο 1-3% των συναλλαγών στο ηλεκτρονικό εμπόριο δημιουργούνται διαμάχες, αλλά με το blockchain αναμένεται πως το ποσοστό αυτό θα μειωθεί.
Έως το 2025 το 10% του παγκοσμίου πλούτου αναμένεται πως θα δημιουργείται με τη χρήση της τεχνολογίας blockchain.
Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε όλο τον κόσμο πειραματίζονται με blockchain για τις μελλοντικές πλατφόρμες εμπορίου. Η Mastercard έχει ήδη αναπτύξει τη δική της εκδοχή blockchain για την επεξεργασία πληρωμών, ενώ γενικότερα υπάρχει μεγάλη ανάπτυξη και εφαρμογές σε τομείς όπου η ασφάλεια και η αξιοπιστία έχουν ιδιαίτερη σημασία.
Ακόμα κι αν τα κρυπτονομίσματα όπως το bitcoin δεν αλλάξουν ριζικά τον κόσμο μας, το blockchain, η τεχνολογία στην οποία βασίζουν τη λειτουργία τους, είναι έτοιμη να μεταμορφώσει προς το καλύτερο το ηλεκτρονικό εμπόριο αλλά και δεκάδες άλλες αγορές και βιομηχανίες.
