Στις 5 Φεβρουαρίου 2018 πραγματοποιήθηκε στο Μιλάνο το European Open Gooverment Leaders Forum το οποίο διοργανώθηκε aπό το Ιταλικό Υπουργείο Απλοποίησης και Δημόσιας Διοίκησης, ,την πόλη του Μιλάνου και το Open Government Partnership (OGP), και είχε σαν στόχο τη δημιουργία μιας νέας πολιτικής στήριξης για ανοιχτή διακυβέρνηση.
Στο European Open Government Leaders Forum, στο οποίο συμμετείχε ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών(ΕΕΛΛΑΚ), συμμετείχαν μέλη Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, ανώτεροι δημόσιοι υπάλληλοι, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΟΣΑ.
Στο επίκεντρο του φόρουμ ήταν η συμμετοχή των πολιτών στην χάραξη πολιτικής και στη βελτίωση των συστημάτων ανοιχτής διακυβέρνησης.
Κατά την διάρκεια του συνεδρίου πραγματοποιήθηκαν μια σειρά από διαδραστικές συζητήσεις σχετικά αποκατάσταση της της εμπιστοσύνης και της συμμετοχής των πολιτών στους δημοσίους θεσμούς, την προώθηση της καινοτομίας και τη βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών.
Παρουσιάστηκαν καλές πρακτικές συμμετοχής των πολιτών σε τοπικό επίπεδο από 20 Ευρωπαϊκές δράσεις, μία από τις 20 δράσεις που επελέγησαν ήταν και το WIKI Υπηρεσιών και Διαδικασιών του Δημόσιου Τομέα diadikasies.gr, από τον Οργανισμό Ανοιχτών Τεχνολογιών και τους τρόπους που συμβάλλει στην διαλειτουργικότητα και την εξοικονόμηση πόρων μέσω της συνεργατικής καταγραφής των υπηρεσιών που παρέχουν φορείς του δημοσίου τομέα στην Ελλάδα.
Tο diadikasies.gr παρουσιάστηκε και μέσω poster στο χώρο του συνεδρίου.
Οι συζητήσεις κατά την διάρκεια του συνεδρίου επικεντρώθηκαν γύρω από τρεις πυλώνες.
1) ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ;
Η συμμετοχή των πολιτών, είναι ζωτικής σημασίας για τη νομιμότητα και το μέλλον της δημοκρατίας στην Ευρώπη: είναι θεμελιώδης ώστε να μπορέσουμε να μετακινήσουμε τις αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες μας προς την κατεύθυνση των συμμετοχικών δημοκρατιών και την προώθηση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών.
Απαιτείται η χάραξη νέων συνόρων συμμετοχής για να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες θα έχουν αληθινή αίσθηση της ενδυνάμωσης για τη διαμόρφωση δημόσιων πολιτικών που ανταποκρίνονται στις ανησυχίες τους.
Το πρόβλημα της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους θεσμούς, έχει εμφανιστεί ακόμα και σε χώρες που είναι αρκετά ανοιχτές και έχουν παραδοσιακούς μηχανισμούς ανοιχτών διαβουλεύσεων.
Οι πολίτες δεν θέλουν απλώς να έχουν λόγο μόνο στις εκλογές κάθε λίγα χρόνια, ή να συμμετέχουν μόνο σε παραδοσιακές διαδικασίες διαβούλευσης που μπορούν να επηρεαστούν από ειδικές ομάδες συμφερόντων ή να χειραγωγηθούν για να φθάσουν σε προκαθορισμένα συμπεράσματα.
Υπάρχουν πολλές προκλήσεις στο δρόμο για μια πιο αποτελεσματική συμμετοχή των πολιτών: από τη δυσκολία να δημιουργηθεί μια ενδιαφέρουσα αφήγηση μεταξύ του ιδιωτικής και της δημόσιας σφαίρας μέχρι την πολυπλοκότητα της άρσης των πολιτιστικών εμποδίων στη συμμετοχή.
Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών προς τους θεσμούς σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι καθοριστικής σημασίας για τη μετάβαση προς μια αποτελεσματική συμμετοχική δημοκρατία.
Mε τη συμμετοχή, η σημερινή δυσπιστία μπορεί να αναστραφεί και, ταυτόχρονα να εμπλουτιστεί η ποιότητα των ιδεών και των πρωτοβουλιών με στόχο την βελτίωση της κοινωνίας.
Ο διάλογος των πολιτών μπορεί να συνδέσει επίσημες διαδικασίες με ανεπίσημα μέσα συμμετοχής, όπως διαμαρτυρίες, αναφορές και μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο στόχος είναι να αυξηθεί η εμπιστοσύνη, προωθώντας μια βιώσιμη ισορροπία συμφερόντων, και μια αμοιβαία κατανόηση κ μεταξύ των διαφόρων φορέων
2) ΠΩΣ ΕΦΑΡΜΟΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ;
Οι συζητήσεις σχετικά με την αποτελεσματική συμμετοχή τόνισαν τη σημασία της διαφάνειας των διαδικασιών, των στόχων και των αποτελεσμάτων (δομές που επιτρέπουν στους ανθρώπους να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες έγκαιρα και ουσιαστικό τρόπο) και την παροχή κινήτρων σε ενδιαφερόμενους πολίτες ώστε να μπορούν να παρέχουν λεπτομερή και συναφή ανατροφοδότηση σχετικά με συγκεκριμένα θέματα.
Η διαφάνεια και η παροχή κινήτρων αποτελούν καταλύτες για της πολιτικές συμμετοχής και αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της εκμετάλλευσης των συμμετοχικών εργαλείων από ιδιωτικά συμφέροντα.
Η συμμετοχή στον προϋπολογισμό, η ψηφιακή καινοτομία σε νομοθετικές και πολιτικές διαδικασίες και ο δημόσιος διάλογος είναι εργαλεία που μπορούν να εφαρμοστούν σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης.
Είναι σημαντικό να χρησιμοποιηθεί το σωστό είδος εργαλείων και των καναλιών που ταιριάζουν καλύτερα στους στόχους και τις ομάδες και να προσαρμοστούν στο γενικό πολιτικό πλαίσιο: με αυτόν τον τρόπο υπάρχει μεγαλύτερη δυνατότητα συμμετοχής, ιδιαίτερα σε τοπικό επίπεδο.
Οι ευάλωτες ομάδες δεν συμπεριλαμβάνονται εύκολα στις διαδικασίες συμμετοχής και είναι επιτακτική ανάγκη για αυτούς να συμπεριληφθούν στον δημόσιο διάλογο (για παράδειγμα, οι νέοι, οι γυναίκες, οι μειονότητες και οι πρόσφυγες).
Ένας από τους κύριους στόχους για προωθηθεί η συμμετοχή των πολιτών, είναι να επικεντρωθούμε στη συμπερίληψη των περιθωριοποιημένων ομάδων, προκειμένου να μετριαστούν και οι κίνδυνοι ριζοσπαστικοποίησης τους.
Χρειάζεται μια αλλαγή στην κατεύθυνση της ανοιχτής διακυβέρνησης, προς ένα ανοιχτό κράτος όπου απαιτούνται επαρκή επίπεδα διαφάνειας, συμμετοχής και λογοδοσίας από όλους τους φορείς της δημόσιας διακυβέρνησης (δικαστική, νομοθετική και κυβερνητική).
Η Ανοιχτή διακυβέρνηση και οι πολιτικές συμμετοχής πρέπει να θεσμοθετηθούν και να ενσωματωθούν στη διακυβέρνηση μιας χώρας, και να αφιερωθούν επαρκείς ανθρώπινοι και οικονομικοί πόροι.
Είναι θεμελιώδες να δημιουργηθεί μια κουλτούρα ανοιχτότητας – όχι μόνο στον δημόσιο τομέα, αλλά επίσης στο πλαίσιο των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, του ιδιωτικού τομέα και των μέσων ενημέρωσης, ζητώντας το ίδιο επίπεδο διαφάνειας, ακεραιότητας, λογοδοσίας και ευκαιριών από όλες τις ομάδες.
3) ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ
Το μέλλον της συμμετοχής φαίνεται να είναι προσανατολισμένο προς την ψηφιακή καινοτομία και την ανάγκη να αλλάξουν οι δημοκρατίες μας και να προσαρμοστούν τα συστήματα διακυβέρνησης στην ψηφιακή εποχή. Πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε τα ψηφιακά εργαλεία και οι λύσεις να είναι προσιτά και κατανοητά από τους πολίτες και χτισμένα για το γενικό συμφέρον.
Το μέλλον της συμμετοχής βασίζεται σε διαδικασίες συν-δημιουργίας που συνδυάζουν την online και την offline συνεργασία.
Προκειμένου να προωθηθούν τέτοιες πρακτικές, είναι θεμελιώδους σημασίας όλες οι ψηφιακές καινοτομίες να προάγουν την απλούστευση και να μην αυξάνουν το ψηφιακό χάσμα.
Οι κοινόχρηστοι φυσικοί και ψηφιακοί χώροι μπορούν να βοηθήσουν στην προώθηση μιας ευρύτερης κατανόησης των ψηφιακών καινοτομιών.
Για την διευκόλυνση της υιοθέτησης συμμετοχικών πολιτικών και ψηφιακών καινοτομιών, θα πρέπει να υπάρχει έμφαση σε επενδύσεις στην εκπαίδευση και στη ανάπτυξη δεξιοτήτων από όλα τα τοπικά, εθνικά και ευρωπαϊκά σχέδια.
Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την συμμετοχή των νεώτερων γενεών. Ο τελικός στόχος θα μπορούσε να είναι η ανάπτυξη ενός αμφίδρομου συστήματος συμμετοχής: όχι μόνο οι κυβερνήσεις να πρέπει να είναι σε θέση να κινητοποιούν τους πολίτες, αλλά και οι πολίτες να πρέπει να είναι σε θέση να κινητοποιούν τις κυβερνήσεις.
Μια συμμετοχική κοινωνία μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη μείωση της φτώχειας και στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης.
Η πρόσβαση στα ανοιχτά δεδομένα και το ανοιχτό λογισμικό μπορεί να αυξήσει τη διαφάνεια και τη συμμετοχή. Μπορεί επίσης να ενθαρρύνει την καινοτομία και τη δημιουργικότητα.
Το OGP παρέχει μια μοναδική πλατφόρμα για την καθιέρωση αποτελεσματικού διαλόγου μεταξύ της κυβέρνησης και των πολιτών, όπου είναι δυνατή η ανταλλαγή ορθών πρακτικών και καινοτομιών.
Το OGP και άλλοι διεθνείς οργανισμοί όπως ο ΟΟΣΑ, ο οποίος ενέκρινε πρόσφατα το Recommendation on Open Government, είναι απαραίτητοι για τη συνεχή προώθηση των αρχών της ανοιχτής διακυβέρνησης και την αύξηση των συμμετοχικών μεταρρυθμίσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Πηγή: Open.gov.it
