Απόφαση-σταθμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο δρόμο προς την Ενιαία Ψηφιακή Αγορά
Οι υφιστάμενοι γεωγραφικοί περιορισμοί και οι αποκλεισμοί από ηλεκτρονικές αγορές άλλων χωρών από εκείνη του υποψήφιου αγοραστή καταργούνται πλέον, μετά τη σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με την οποία ολοκληρώνονται -με θετικό για τους καταναλωτές πρόσημο - πολύμηνες διαβουλεύσεις και συζητήσεις.
Με βάση αυτή την απόφαση, οι αγοραστές θα μπορούν πλέον να προβαίνουν σε ηλεκτρονικές αγορές σ’ όλη την ΕΕ χωρίς να έρχονται αντιμέτωποι με το μπλοκάρισμα ή την αυτόματη μεταφορά τους σε άλλη ιστοσελίδα.
Θα μπορούν, για παράδειγμα, να αγοράσουν ηλεκτρικά είδη που δεν βρίσκουν στη χώρα τους, να ενοικιάσουν αυτοκίνητο ή να κλείσουν εισιτήρια για μια εκδήλωση, όπως στην πατρίδα τους, δεν θα έχουν επίσης προβλήματα και στην πληρωμή με κάρτες διαφορετικής χώρας, ενώ -σ’ ό,τι αφορά στις επιχειρήσεις- αναμένεται να εκλείψουν πολλά διασυνοριακά προβλήματα.
Αξίζει να σημειωθεί πως, στο πλαίσιο σχετικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το 63% των ιστοσελίδων που αξιολογήθηκαν, δεν επέτρεπαν τις αγορές σε καταναλωτές από άλλη χώρα-μέλος της ΕΕ…
Ο νέος κανονισμός θα καταργήσει τον αδικαιολόγητο «γεωγραφικό αποκλεισμό» (geo-blocking) στις online αγορές δίνοντας στους καταναλωτές τη δυνατότητα να επιλέγουν τον ιστότοποαπό τον οποίο επιθυμούν να αγοράσουν αγαθά ή υπηρεσίες χωρίς να έρχονται αντιμέτωποι με μπλοκάρισμα ή αυτόματη μεταφορά τους σε άλλη ιστοσελίδα λόγω της εθνικότητάς τους, του τόπου διαμονής τους ή ακόμη και της προσωρινής τους τοποθεσίας.
Οι έμποροι θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τους διαδικτυακούς αγοραστές από άλλη χώρα της ΕΕ με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζουν και τους «τοπικούς» πελάτες τους, δηλαδή να τους παρέχουν πρόσβαση στις ίδιες τιμές και όρους πώλησης κάθε φορά που αυτοί:
• αγοράζουν αγαθά (π.χ. οικιακές συσκευές, ηλεκτρονικά είδη, ρούχα) που παραδίδονται σε ένα κράτος-μέλος στο οποίο ο έμπορος προσφέρει υπηρεσίες παράδοσης βάσει των γενικών όρων της επιχείρησής του ή συλλέγονται σε τόπο συμφωνημένο από τα δύο μέρη, σε μια χώρα της ΕΕ στην οποία ο έμπορος προσφέρει αυτήν την επιλογή
• λαμβάνουν υπηρεσίες που παρέχονται ηλεκτρονικά και δεν προστατεύονται βάσει πνευματικών δικαιωμάτων, όπως πχ.cloud services, υπηρεσίες αποθήκευσης δεδομένων, φιλοξενία δικτυακών τόπων και παροχή firewalls
• αγοράζουν υπηρεσία που παρέχεται στις εγκαταστάσεις του εμπόρου ή σε μια φυσική τοποθεσία όπου αυτός λειτουργεί, όπως π.χ. κρατήσεις ξενοδοχείων, αθλητικές εκδηλώσεις, ενοικιάσεις αυτοκινήτων, φεστιβάλ μουσικής ή εισιτήρια σε πάρκα αναψυχής
Απαγορεύονται, τέλος, στο εξής οι πρακτικές διαφορετικής αντιμετώπισης των αγοραστών ανάλογα με τον τόπο έκδοσης της πιστωτικής ή χρεωστικής τους κάρτας.
Εξαιρέσεις για προστατευόμενο ψηφιακό περιεχόμενο
Το ψηφιακό περιεχόμενο που προστατεύεται βάσει δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, όπως τα ηλεκτρονικά βιβλία, η μουσική και τα διαδικτυακά παιχνίδια εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού.
Ωστόσο, οι διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εισήγαγαν «ρήτρα επανεξέτασης» της νομοθεσίας, η οποία προβλέπει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αξιολογήσει εντός δύο ετών κατά πόσο πρέπει να διευρυνθεί η απαγόρευση του «γεωγραφικού αποκλεισμού» προκειμένου να καλύψει και τέτοιου είδους ψηφιακό υλικό.
Οι οπτικοακουστικές υπηρεσίες και οι υπηρεσίες μεταφορών εξαιρούνται επίσης από το πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού.
Συντριπτική νίκη του «ναι»…
Ο κανονισμός εγκρίθηκε με 557 ψήφους υπέρ, 89 κατά και 33 αποχές, αποτέλεσμα που χαρακτηρίστηκε μεγάλη νίκη για την ενιαία ψηφιακή αγορά στην ΕΕ.
Η εισηγήτρια, Πολωνέζα ευρωβουλευτής Ρόζα Τουν, τόνισε χαρακτηριστικά πως «ο νέος ευρωπαϊκός κανονισμός για τους γεωγραφικούς αποκλεισμούς αποτελεί σημαντικό βήμα προς μια ακόμη πιο ανταγωνιστική και ολοκληρωμένη ψηφιακή ενιαία αγορά, τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τους εμπόρους.
Αποτελεί επίσης εργαλείο για την καταπολέμηση της διάκρισης των καταναλωτών με βάση την εθνικότητα ή τον τόπο διαμονής τους, κάτι που δεν θα έπρεπε ποτέ να συμβαίνει στην ενωμένη Ευρώπη μας. Έχουμε αποδείξει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να επιφέρει θετικές αλλαγές στην καθημερινότητα των Ευρωπαίων πολιτών».
Το παρόν και το μέλλον
Ο κανονισμός για τον «γεωγραφικό αποκλεισμό» είχε συμφωνηθεί ατύπως από τους διαπραγματευτές του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου στις 20 Νοεμβρίου 2017 και μένει πλέον να εγκριθεί επισήμως και από το Συμβούλιο.
Θα τεθεί σε εφαρμογή εννέα μήνες μετά την ημερομηνία δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.
Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος, σύμφωνα με τα ευρήματα μιας έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 63% των ιστοσελίδων που αξιολογήθηκαν δεν επέτρεπαν στους αγοραστές να αγοράζουν από άλλη χώρα-μέλος της ΕΕ.
Για τα υλικά αγαθά, η πρακτική του γεωγραφικού αποκλεισμού εφαρμόζεται σε μεγάλο ποσοστό π.χ. στις οικιακές ηλεκτρικές συσκευές (86%), και για τις υπηρεσίες στις online κρατήσεις, όπως π.χ. τα εισιτήρια αθλητικών εκδηλώσεων (40%).
Η ζήτηση για διασυνοριακές ηλεκτρονικές αγορές έχει ανοδικές τάσεις στην ΕΕ. Τα τελευταία δέκα χρόνια το ποσοστό των Ευρωπαίων που πραγματοποιούν ηλεκτρονικές αγορές έχει σχεδόν διπλασιαστεί.
Αποτελώντας μέρος του νομοθετικού πακέτου για την ενιαία ψηφιακή αγορά, ο κανονισμός για τον τερματισμό των πρακτικών γεωγραφικού αποκλεισμού συμπεριλήφθηκε στο πακέτο για το ηλεκτρονικό εμπόριο, μαζί με τονκανονισμό για τις υπηρεσίες διασυνοριακής παράδοσης δεμάτων, που θα ψηφιστεί στην ολομέλεια τον Μάρτιο του 2018, και τον κανονισμό για την προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών, ο οποίος εγκρίθηκε από την ολομέλεια τον Νοέμβριο του 2017.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το εγκεκριμένο πλέον κείμενο της απόφασης, μπορείτε να αναζητήσετε στο σύνδεσμο http://www.europarl.europa.eu/plenary/el/texts-adopted.html
